جیوتی راؤ پھلے

जोतिराव गोविंदराव फुले
(مراٹھی وچ: महात्मा फुले)
جم	11 اپریل 1827   Katgun، ستارا، برطانوی ہند (حال مہاراشٹر، بھارت)
وفات	28 نومبر 1890 (63 سال)  پونہ، برطانوی ہند (حال مہاراشٹر، بھارت)
شہریت	برطانوی ہندستان
ہور نام	Mahatma Phule. Jyotiba Phule / Jyotirao Phule
مذہب	Satyashodhak Samaj, ربوبیت
شریک حیات	Savitribai Phule
عملی زندگی
پیشہ	سوجھوان ،  انقلابی ،  فلسفی ،  مصنف
پیشہ ورانہ زبان	مرہٹی

جیوتی راؤ گووِند راؤ پھلے (ہندی: जोतिराव गोविंदराव फुले)سانچہ:فاصل (11 اپریل 1827ء – 28 نومبر 1890ء) جو جیوتی با پھلے دے ناں تو‏ں مشہور نيں، اک بھارتی فعالیت پسند، مفکر، معاشرتی مصلح، مصنف تے ماہر الہیات سن ۔ جیوتی با پھلے تے انہاں د‏‏ی بیوی ساوتری بائی پھلے بھارت وچ تعلیم نسواں دے سرخیل رہنما تے داعیاں وچ شمار ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ بعد وچ انہاں د‏‏ی سرگرمیاں دا دائرہ کاشتکاری، ذات پات دا نظام، خواتین تے خصوصاً بیواواں د‏‏ی بہبود و ترقی تے اچھوت دا خاتمہ جداں اہ‏م میداناں تک وسیع ہوئے گیا۔ اُتے بنیادی طور اُتے جیوتی راؤ تعلیم نسواں تے نچلی ذاتاں دے حق وچ اپنی بے پناہ کوششاں دے لئی سب تو‏ں زیادہ معروف ني‏‏‏‏ں۔ اپنی بیوی ساوتری بائی نو‏‏ں تعلیم دلانے دے بعد اگست 1848ء نو‏‏ں بھارت دا سب پہلا نسواں اسکول قائم کیتا۔

ستمبر 1873ء وچ اپنے پیروکاراں دے نال مل ک‏ے ستیہ شودھک سماج (جویائے حق سماج) قائم کيتا، بنیادی طور اُتے اس سوسائٹی دا مقصد کساناں تے نچلی ذات دے لوکاں دے لئی مساوی حقوق دا حصول سی۔ ہور جیوتی با پھلے مہاراشٹر د‏‏ی تحریک سماجی اصلاح دے اہ‏م رکن وی سمجھ‏‏ے جاندے ني‏‏‏‏ں۔

جیوتی راؤ گوبند راؤ پھولے (مراٹھی: जोतिराव गोविंदराव फुले) (11 اپریل 1827 – 28 نومبر 1890), ج‍یوتیبا پھولے دے نام نال وکھیات 19ویں صدی دے اک مہان بھارتی وچارک، سماج سیوک، لیکھک، دارشنک اتے کرانتیکاری کارکن سن۔ ستمبر 1873 وچّ اوہناں نے مہاراشٹر وچّ ستیاشودھک سماج نامک سنستھا دا گٹھن کیتا۔ عورتاں اتے دلتاں دی انتی دے لئی اوہناں نے انیک کارج کیتے۔ سماج دے سارے ورگاں نوں سکھیا پردان کرن دے ایہہ پربل سمتھرک سن۔

ستیاشودھک سماج

ستیاشودھک سماج 24 ستمبر 1873 وچّ جوتیبا پھلے دوارا ستھاپت اک پنتھ ہے۔ ایہہ اک چھوٹے جہے سموہ دے روپ وچّ شروع ہویا اتے اس دا ادیش شودر اتے اسپرش جاتی دے لوکاں نوں آزاد کرنا سی۔ ستیاشودھک سماج نے ترکشیل سوچ دے پرسار دے لئی پرچار-مہم چلائی اتے اک پروہت دی لوڑ نوں ردّ کر دتا۔ ساوتریبائی اس دے استری ونگ دی مکھی سی، جس وچّ نبے عورتاں شامل سن۔

کارج

جوتیبا پھولے نے ودھواواں اتے مہلاواں دی بھلائی لئی کم کیتا۔ اس نے کساناں دی حالت وچّ سدھار لئی وی یتن کیتا۔ عورتاں دی ستھتی سدھارن، اتے اوہناں دی سکھیا لئی 1854 وچّ اس نے اک سکول کھولھیا۔ ایہہ اس طرحاں دا دیش دا پہلا سکول سی۔ ادھیاپک نہ ملیا تاں کجھ دن، اس نے آپ ایہہ کم کر کے اپنی پتنی ساوتریبائی نوں اس کم دے سمرتھ بنایا۔

حوالے