عُمَر ماروی
عمر ماروی جاں ماروئی (سندھی: عمر مارئي)، (اردو:عُمَر ماروی )، سندھ، پاکستان توں اک پنڈ دی لڑکی ماروی مارائیچ بارے اک لوککہانی اے، جو اک طاقتور راجے دیاں چاہتاں اتے محلاں وچ اک رانی دے روپ وچ رہن دے لوبھ نوں ٹھکراؤندے ہوئے، اپنے پنڈ دے لوکاں دے نال عام پینڈو ماحول وچ رہنا پسند کردی اے۔[۱]
ایہہ کہانی شاہ جو رسالو وچ وی نظر آؤندی اے اتے سندھ، پاکستان دے ستّ مشہور دکھدائی رومانساں وچ اے۔ ہور چھ قصے ہن سسی پنوں، سوہنی مہینوال، لیلاچینیسر، نوری جام تماچی، سورٹھ رائے دیاچ اتے مومل رانو عام لوکاں وچ سندھ دیاں ستّ رانیاں جاں شاہ عبدالطیف بھٹائی دیاں ستّ ہیروئناں دے طور تے جانیاں جاندیاں ہن۔
لوک کہانی
سودھوعمر ماروی دی کہانی ایہہ اے کہ ماروی سندھ دے اک چھوٹے جہے پنڈ ملیر دی اک جوان تھاری لڑکی سی جسنوں امرکوٹ دے اس ویلے دے حاکم، عمر نے ادھال لیا سی۔ اوہ اس دی خوبصورتی کرکے اس نال ویاہ کرنا چاہندا سی۔ اس ولوں انکار کرن توں بعد اوہ کئی سال تریخی اومرکوٹ قلعے وچ قید کر لئی گئی سی۔ اسدی ہمت کرکے، ماروی نوں اپنی مٹی اتے دیش لئی پیار دا پرتیک منیا جاندا اے۔
پھلار
سودھوسندھ دے اک چھوٹے جاے پنڈ ملیر وچ اک غریب چرواہا رہا کردا سی۔ ماروی اس چروااے دی دھی سی۔ اوہ حیرت-انگیج طور تے حسین سی۔ لوک اس نوں ویکھکے کہندے ماروی تینوں تاں کسے محل وچ پیدا ہونا چاہیدا اے سی۔ اوہ سادگی نال جواب دندی پھل باغاں وچ ہی نہیں صحرا وچ وی کھڑدے ہن۔ ماروی اتے اس دی برادری سادہ زندگی گزارن دی عادی سی۔ اوہ لوک سادہ غذا کھاندے، موٹے ساڈے کپڑے پاؤندے۔ ماروی نوں اپنے لوکاں نال بے حدّ پیار سی۔ اوہ اپنے صحرا نوں وی محبت کردی سی۔ اک یتیم بچہ پھوگ اس دے خاندان دے نال رہا کردا سی۔ بچپن وچ اوہ دونوں اک دوجے دے نال کھیڈیا کردے سن۔ لیکن جدوں وڈے ہوئے تاں دوناں اک دوجے توں اڈّ ہو گئے۔ ماروی بہت نگھے سبھا دی سی جدوں کہ پھوگ اک سوارتھی شخص سی۔ اک دن پھوگ نے ماروی نوں ویاہ دی پیش کش کیتی۔ ماروی نے نہایت اطمینان دے نال جواب دتا نہیں پھوگ، ساڈیاں قدراں قیمتاں اڈّ اڈّ ہن۔ پھوگ خاموش ہو گیا۔ کھیت ماروی دا منگیتر سی جو گوانڈھ دے پنڈ وچ رہندا سی۔ اوہ اک خوبصورت نوجوان سی۔ اپنے ارادیاں دا پکا اتے بچ دا کھرا۔ پھوگ انمرکوٹ چلیا گیا اتے سندھ دے حاکم عمر سومرو دی ملازمت حاصل کرن وچ کامیاب ہو گیا۔ تھوڑھے ہی عرصے وچ اسنے عمر دا یعقین حاصل کر لیا۔ عمر خوبصورت عورتاں دا دلدادا سی۔ اس دے محل وچ سندھ دے ہر علاقے دیاں عورتاں موجود سن۔ اک دن گلاں گلاں وچ پھوگ نے عمر نوں کیہا کہ اس کوئی شک نہیں کہ ایہہ عورتاں بہت خوبصورت ہن لیکن سندھ دی سبھ توں خوبصورت عورت ایہناں وچ نہیں اے۔ پھوگ دے اس فقرے نے عمر نوں کھتکھتی کرنی شروع کر دتی اتے اسنے پھوگ نوں پچھیا کہ اوہ کون اے۔ پھوگ نے دسیا کہ اوہ ملیر دے اک غریب چروااے دی دھی ماروی اے۔ عمر نے فیصلہ کر لیا کہ اوہ ماروی نوں خود دیکھن جاویگا۔ اسنے پھوگ نوں نال لیا اتے دوناں بھیس بدل کے ملیر جا پجے۔ اتھے اوہناں نوں ماروی پنڈ دے کھوہ تے مل گئی۔ عمر نے ماروی نوں اپنی رانی بناؤن دا ارادہ دھار لیا۔ پھوگ نے ہور اکسایا کہ ماروی دی منگنی ہو چکی اے لیکن سندھ دے بادشاہ دی حیثیت توں عمر دا ہک بندا اے کہ سندھ دی سبھ توں خوبصورت عورت اس دے محل دی زینت بنے۔ عمر دا ماروی نوں حاصل کرن دا جنونّ ہور ودھ گیا۔ کجھ دناں تک دوناں پنڈ وچ مٹرگشت کردے راے اتے آخر اک دن موکا پا کے اوہناں نے ماروی نوں اغوا کر لیا اتے امرکوٹ لے آئے۔ محل وچ پہنچ کے عمر نے ماروی نوں اپنی رانی بناؤن دی پیش کش کر دتی لیکن ماروی نے اسنوں ردّ کر دتا۔ اسنے ماروی نوں ہر طرحاں بھرماؤن دا یتن کیتا۔ اسنے وعدہ کیتا کہ اوہ اس دے ماں-پیو نوں دولت دے انبار نال مالومال کر دیویگا۔ ایہہ وی کیہا کہ اس دا پتر تخت تاج دا وارث ہووےگا۔ ماروی نے عمر دی ہر پیش کش نوں ٹھکرا دتا۔ اسنے اپنے دیسی لباس تک نوں وکھ نہیں کیتا۔ نہ والاں وچ تیل لایا نہ کنگھی کیتی اتے اپنے خوبصورت چہرے نوں گرد غبار وچ اٹ لیا۔ آخر عمر نے ماروی نوں کیہا کہ اوہ اس نوں اک سال لئی اپنے محل وچ رکھیگا اتے جیکر اس مدت وچ وی اس دی محبت ماروی دے دل تے اثر نہ کر سکی تاں اوہ آزاد کر دتی جاوے گی۔ اس اک سال وچ عمر ماروی دا دل نہ جت سکیا۔ اوہ تاں بس ایہہ چاہندی سی کہ اپنے لوکاں، اپنے صحرا اتے اپنے منگیتر کھیت دے کول واپس پرط جاوے۔ اک سال بعد عمر اسدا اپنی مٹی نال ہٹھی موہ دیکھدے ہوئے اسنوں ملیر چھڈّ آیا۔
پنڈ واپس پرتن تے ماروی نوں پتہ لگیا کہ نہ صرف اسدا منگیتر کھیت اس دی پاکی بارے شکی اے، پر دوجے بھائیچارے دے لوک وی اس نوں اوہ آدر اتے پیار نہیں کر راے، جو اس نوں پہلاں حاصل سی۔ ایہہ سبھ عمر نوں پتہ چلیا تاں اس نے ملیر آؤن دا اتے ماروی دے بارے وچ ہر شنکے نوں واضع کرن دا فیصلہ کیتا۔ عمر نال اسدی فوج سی تاں پنڈ دے لوکاں نے سوچیا کہ اوہ اوہناں تے حملہ کرن آیا سی۔ ماروی عمر کول گئی اتے کیہا کہ پہلاں اسنے اک اپرادھ کیتا اتے ہن اوہ پنڈ تے حملہ کرن آ گیا۔ عمر نے اوہناں نوں آؤن دا مقصد دسیا اتے پینڈوآں دے اکٹھ دے ساہمنے دسیا کہ اوہ اپنے ہتھ وچ لال گرم لوہے دا ڈنڈا رکھیگا، اس دا نقصان رہت ہتھ ماروی دی پاکی دا ثبوت ہووےگا۔ ماروی نے کیہا کہ شنکا دے گھیرے وچ تاں اوہ اے اس لئی اوہ اس ازمائش دا ساہمنا کریگی۔ اتے ماروی اس اگ دے امتحان وچ کامیاب رہی۔[۲]
حوالے
سودھو- ↑ Dr. N. A. Baloch (1976). Popular Folk Stories: Umar Marui.
- ↑ http://thesindhuworld.com/umar-marvi/?qt1m4dc=1