عذیب الہجانات
عذیب الہجانات کوفہ دے نزدیک اک مقام دا نام اے۔ 60 ہجری دے ذی الحج دی 28 تاریخ نوں امام حسین ؑ نے اس مقام اُتے پڑاؤ ڈالیا سی ۔اسی مقام اُتے کوفہ توں طرماح بن عدی طائی اپنے ساتھیاں دے ہمراہ امام حسین ؑ دے قافلے وچ شامل ہويا۔ایتھے ای حضرت امام حسین ؑ نے قیس بن مسہر صیداوی دی شہادت دی خبر سنی تے اسی مقام اُتے طرماح بن عدی طائی نے امام حسین ؑ تے آپدے با وفا اصحاب دی شہادت دی خبر سنی۔
محل وقوع تے وجہ تسمیہ
سودھواس نام توں مصر وچ فرما دے نزدیک اک پانی دے ذخیرے ،بصرہ دے نزدیک اک جگہ تے عراق[۱] وچ کوفہ دے نزدیک جگہ اے نیز مدینہ[۲] دے شمال وچ اک مقام وی اسی نام توں اے ۔
قادسیہ توں چار میل ، مغیثہ توں 32 میل دے فاصلے اُتے مکہ توں کوفے دی راہ وچ یہ مقام واقع اے ۔مغیثہ مکہ توں کوفہ دے راستے اُتے اے تے یہ علاقہ بنی تمیم توں متعلق سی۔[۳] ۔
ُعَذَیْب كا لفظ عذب دا مصغر اے جس دے معنی صاف پانی دے نيں[۴] ۔ہجانات ہجان دی جمع اے ۔نجیب تے برگزیدہ اونٹھ دے معنی وچ اے ا۔یہ مقام نعمان دے اونٹاں دی چراگاہ سی پھر اسی نام توں اونٹھاں دا نام مشہور ہو گیا[۵] ۔
واقعات تے خصوصیات
سودھو- امام حسین دا 60 ہجری قمری وچ ذی الحج دے مہینے دی 28 تاریخ نوں ایتھے پڑاؤ[۶]۔
- قیس بن مسہر صیداوی دی شہادت دی خبر دا امام حسین نوں ملنا[۷]۔
- عذیب دے بعد راستہ قادسیہ تے کوفہ اُتے منتہی ہوندا اے ۔امام حسین نے قصر بن مقاتل دی طرف اپنا راستہ اختیار کیتا تا کہ کوفہ نہ جان[۸]۔
- طرماح بن عدی طائی دی سرکردگی وچ نافع بن ہلال بجلی ،مجمع بن عبد اللہ عائذی تے عمرو بن خالد صیداوی امام حسین ؑ نال ملے[۹] ۔
- امام حسین ؑ توں ملنے لئی اک بہت وڈی جماعت دے تیار ہونے دی خبر دتی گئی[۱۰]۔
- مجمع بن عبد اللہ نے امام حسین ؑ نوں کہیا کوفے دے اشراف رشوت لینے دی وجہ توں آپ دے مخالف نيں جدوں کہ باقی لوگاں دے دل آپ دے نال لیکن تلواراں آپ دے خلاف نيں[۱۱]۔
- اسی مقام اُتے طرماح بن عدی طائی نے امام نوں مشورے دتے جو آپ نے قبول نئيں کیتے [۱۲]۔
- طرماح نے ایتھے ای سماعہ بن بدر توں حضرت امام حسین ؑ دی شہادت دی خبر سنی[۱۳]۔
سید بن طاؤس نے کہیا اے کہ ایتھے ابن زیاد دا خط حر بن یزید ریاحی نوں ملیا کہ حسین نال سختی پیش آؤ[۱۴]۔بعض مآخذاں وچ اس خط دے ملنے دا مقام نینوا ذکر ہويا اے[۱۵] ۔
حوالے
سودھو- ↑ حموی، معجمالبلدان، ج۴، ص۹۲۔
- ↑ شراب، العالم، ص۲۶۱۔
- ↑ حموی، معجمالبلدان، ج۴، ص۹۲
- ↑ حموی، معجم البلدان، ج۴، ص۹۲۔
- ↑ ابناثیر، الکامل، ج۴، ص۴۹؛ ر۔ ک۔ طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۰۴۔
- ↑ بلاذری، انسابالاشراف، ج۳، ص۱۷۲؛ ابناثیر، الکامل، ج۴، ص۵۰۔
- ↑ بلاذری، انسابالاشراف، ج۳، ص۱۷۲؛ ابناثیر، الکامل، ج۴، ص۵۰۔
- ↑ جعفریان، اطلس شیعہ، ص۶۶، نقشہ شماره۳۵۔
- ↑ ابناثیر، الکامل، ج۴، ص۴۹؛ بلاذری، انسابالاشراف، ج۳، ص۱۷۲؛ ابن کثیر، البدایہ و النہایہ، ج۸، ص۱۷۳
- ↑ رجوع کرو: بلاذری، انسابالاشراف، ج۳، ص۱۷۲؛ ابناثیر، الکامل، ج۴، ص۵۰۔
- ↑ ابنکثیر،البدایہ و النہایہ، ج۸، ص۱۷۴؛ ابناثیر، الکامل، ج۴، ص۴۹۔
- ↑ بناثیر، الکامل، ج۴، ص۵۰؛ بلاذری، انسابالاشراف، ج۳، ص۱۷۳؛ ابنکثیر، البدایہ و النہایہ، ج۸، ص۱۷۴۔
- ↑ ابناثیر، الکامل، ج۴، ص۵۰؛ طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۰۷؛ ابنمسکویہ، تجاربالامم، ج۲، ص۶۷۔
- ↑ ابن طاوس، اللہوف، ص۷۸۔
- ↑ طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۰۸؛ ابناثیر، الکامل، ج۴، ص۵۱-۵۲؛ شیخ مفید، ارشاد، ج۲، ص۸۳۔
مآخذ
سودھو- حموی بغدادی، یاقوت، معجم البلدان، دارصادر، بیروت، ۱۹۹۵ م۔
- بلاذری، احمد بن یحیی، جمل من انساب الأشراف، تحقیق: سهیل زکار و ریاض زرکلی، دارالفکر، بیروت، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م۔
- ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایہ و النہایہ، دارالفکر، بیروت، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۶م۔
- ابن اثیر، علی بن ابی کرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر، بیروت، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م۔
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق: محمد أبوالفضل ابراہیم، دارالتراث، بیروت، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م۔
- ابن مسکویہ، ابوعلی رازی، تجارب الأمم، تحقیق: ابوالقاسم امامی، سروش، تہران، ۱۳۷۹ش۔
- شراب، محمد حسن، المعالم الأثیرة، مشعر، تہران، ۱۳۸۳ ش۔
- ابن طاوس، سید علی بن موسی، اللہوف، انتشارات جہان، تہران، ۱۳۴۸ق۔
- شیخ مفید، الإرشاد فی معرفہ حجج الله علی العباد، کنگره شیخ مفید، قم، ۱۴۱۳ ق۔
- جعفریان، رسول، اطلس شیعہ، انتشارات سازمان جغرافیائی نیروہای مسلح، تہران، ۱۳۸۷ش