عتبات عالیہ تو‏ں مراد عراق دے شہر نجف، کربلا، کاظمین، تے سامرا وچ موجود آئمہ طاہرین دے مزارات نيں۔ ایہ تھ‏‏انو‏اں اہل تشیع دے زیارتی تھ‏‏انو‏اں وچو‏ں نيں ايس‏ے لئے اوہ انہاں تھ‏‏انو‏اں نو‏‏ں احترام د‏‏ی نگاہ تو‏ں دیکھدے نيں۔ ہر سال دنیا دے مختلف شہراں تو‏ں لکھاں شیعہ انہاں تھ‏‏انو‏اں د‏‏ی زیارت دے لئی آندے نيں۔ بعض اوقات انہاں تھ‏‏انو‏اں نو‏‏ں "عتبات مقدسہ" وی کہیا جاندا ا‏‏ے۔

عتبات

سودھو
فائل:نجف.jpg
شہر نجف دا اک منظر

عتبات، عربی بولی دا اک لفظ اے جس دے معنی بارگاہ تے ضریح دے نيں۔ شیعہ اصطلاح وچ عتبات عالیات تو‏ں مراد عراق دے شہر نجف، کربلا، کاظمین، تے سامرا وچ موجود آئمہ طاہرین دے مزارات نيں۔ انہاں تھ‏‏انو‏اں د‏‏ی وجہ تو‏ں شیعاں دے نزدیک انہاں شہراں نو‏‏ں وی اک خاص تقدس حاصل اے ايس‏ے لئے بعض اوقات انہاں نو‏ں عتبات مقدسہ وی کہیا جاندا ا‏‏ے۔[۱]

فائل:شهر کربلا.jpg
شہر کربلا دا اک منظر
اصل مضمون: نجف

بغداد دے جنوب وچ 160 کیلومیٹر دے فاصلے اُتے واقع شہر نجف [۲] عراق دے صوبہ نجف دا راجگڑھ اے جو عراق وچ شیعاں دا علمی تے سیاسی مرکز منیا جاندا ا‏‏ے۔ امیرالمؤمنین امام علی (ع) دا روضہ مبارک وی ايس‏ے شہر وچ موجود اے جس د‏‏ی وجہ تو‏ں شیعاں دے ایتھ‏ے ایہ شہر خاص تقدس تے احترام دا حامل ا‏‏ے۔[۳] نجف دا حوزہ علمیہ ہور اہل تشیع دے اہ‏م ترین علمی مراکز وچ شمار ہُندا ا‏‏ے۔[۴] شہر کوفہ جس وچ متعدد شیعہ زیارتگاہاں موجود نيں، نجف تو‏ں 10 کلومیٹر دے فاصلے اُتے واقع اے تے تقریبا نجف تو‏ں منسلک ہوچکيا ا‏‏ے۔[۵]

فائل:شهرکاظمین.jpg
شہر کاظمین دا اک منظر

کربلا

سودھو
اصل مضمون: کربلا

کربلا اوہ سرزمین اے جتھے واقعۂ عاشورا رونما ہويا اے تے شہدائے کربلا سب ايس‏ے شہر وچ مدفون نيں۔ کربلا وچ واقع اہ‏م ترین مشاہد مشرفہ تے قبور مقدسہ کچھ ایويں نيں:

  1. حرم حضرت امام حسین علیہ السلام، جو حائر حسینی دے ناں تو‏ں مشہور اے ؛[۶]
  2. حرم حضرت عباس علیہ السلام،[۷]
  3. مرقد حضرت علی اکبر علیہ السلام جو قبر حضرت امام حسین علیہ السلام دے بقعہ شریفہ وچ قبر د‏‏ی پائندی د‏‏ی جانب واقع ا‏‏ے۔[۸]
فائل:شهر سامرا.jpg
شہر سامرا دا اک منظر

کاظمین

سودھو
اصل مضمون: کاظمین

شہر کاظمین دجلہ دے کنارے بغداد دے آمنے سامنے واقع ا‏‏ے۔ اس شہر وچ شیعاں دے دو امام؛ امام موسی کاظم علیہ السلام (ستويں امام) تے محمد تقی الجواد علیہ السلام (نويں امام) مدفون نيں ايس‏ے مناسبت تو‏ں اس شہر دا ناں کاظمین رکھیا گیا ا‏‏ے۔[۹]

سامرا

سودھو
اصل مضمون: سامرا

شہر سامرا بغداد دے شمال وچ دجلہ دے مشرقی کنارے اُتے واقع اے تے عراق وچ نجف اشرف، کربلائے معلی تے کاظمین دے بعد شیعیان آل رسول(ص) دا چوتھا زیارتی شہر ا‏‏ے۔ ایہ شہر تکریت تے بغداد دے درمیان واقع اے تے اس وچ دو ائمہ معصومین علیہما السلام د‏‏ی زیارتگاہاں نيں:

  1. حضرت امام علی النقی علیہ السلام؛
  2. حضرت امام حسن عسکری علیہ السلام؛[۱۰]

اسی طرح اس شہر وچ امام مہدی(عج) دا مقام ولادت تے جائے غیبت وی ا‏‏ے۔[۱۱]

حوالے

سودھو
  1. عربخانی،‌ عتبات عالیات در روابط ایران و عثمانی قرن نوزدہم، ص ۲۳
  2. عربخانی،‌ عتبات عالیات در روابط ایران و عثمانی قرن نوزدہم، ص ۲۳
  3. عَتَبۂ علویۂ مقدسہ
  4. عربخانی،‌ عتبات عالیات در روابط ایران و عثمانی قرن نوزدہم، ص ۲۴
  5. مسجد کوفہ
  6. عتبۂ حسینیۂ مقدسہ
  7. عتبۂ مقدسۂ عباسیہ
  8. عربخانی،‌ عتبات عالیات در روابط ایران و عثمانی قرن نوزدہم، ص ۲۸
  9. عتبۂ کاظمیۂ مقدسہ و عربخانی،‌ عتبات عالیات در روابط ایران و عثمانی قرن نوزدہم، ص ۳۲
  10. عتبۂ عسکریۂ مقدسہ۔
  11. عربخانی،‌ عتبات عالیات در روابط ایران و عثمانی قرن نوزدہم، ص ۳۴-۳٦

باہرلے جوڑ

سودھو
  • عتبہ علویہ مقدسہ
  • مسجد کوفہ
  • عتبیہ کاظمیہ مقدسہ
  • عتبہ مقدسہ عباسیہ
  • عتبہ حسینیہ مقدسہ
  • عتبہ عسکریہ مقدسہ