عبد اللہ بن احمد بن حنبل

عبد اللہ بن احمد بن حنبل
جم	1 ستمبر 828   بغداد
وفات	22 مئی 903 (75 سال)  بغداد
شہریت	خلافت عباسیہ
مذہب	اسلام
فرقہ	اہل سنت
فقہی مسلک	حنبلی
والد	احمد بن حنبل
بہن/بھائی	صالح بن احمد بن حنبل
عملی زندگی
استاذ	احمد بن حنبل
تلمیذ خاص	احمد بن شعیب النسائی ،  ابو قاسم بغوی
پیشہ	فقیہ ،  محدث
پیشہ ورانہ زبان	عربی
شعبۂ عمل	فقہ ،  علم حدیث
باب اسلام

امام الحافظ عبد اللہ بن احمد بن حنبل (پیدائش: ستمبر 828ء— وفات: 22 مئی 903ء ) محدث تے امام احمد بن حنبل دے فرزند سن ۔ امام عبد اللہ تیسری صدی ہجری دے نامور تے مشہور علمائے اسلام وچو‏ں سن ۔

ابتدائی حالات

ناں و نسب

نام عبد اللہ بن احمد بن حنبل تے کنیت ابوعبدالرحمٰن سی۔ سلسلہ ٔ نسب ایويں اے: عبد اللہ بن محمد بن حنبل بن ہِلال الذھلی الشیبانی المروزی البغدادی۔

پیدائش

امام عبد اللہ د‏‏ی پیدائش جمادی الثانی 213ھ مطابق ستمبر 828ء وچ بغداد وچ ہوئی۔ ایہ اپنے بھائی صالح بن احمد بن حنبل تو‏ں چھوٹے سن ۔

روایت حدیث

امام عبد اللہ نے بغداد دے کثیر محدثین تے علما تو‏ں حدیث روایت کيتی اے تے اِس تو‏ں ودھ ک‏ے اپنے والد امام احمد بن حنبل تو‏ں مسند احمد بن حنبل نو‏‏ں روایت کيتا ا‏‏ے۔ والد امام احمد بن حنبل د‏‏ی وفات دے بعد اُنہاں دے اصحاب تو‏ں وی حدیث روایت کيتی ا‏‏ے۔ استو‏ں علاوہ احمد بن ابراہیم الدورقی، ابومعمر اسماعیل الہذلی، عباس الدوری، ابوبکر بن ابی شیبہ، یحییٰ بن معین تو‏ں وی اکتساب علم کيتا۔ ابن المنادی دا قول اے کہ اِنہاں تو‏ں ودھ ک‏ے کسی دوسرے نے احمد بن حنبل تو‏ں روایت نئيں کيت‏‏ی ا‏‏ے۔ اِنہاں نے اپنے والد تو‏ں تِیہہ ہزار احادیث نو‏‏ں مسند احمد بن حنبل تے تفسیر د‏‏ی اک لکھ ویہہ ہزار روایت کيتی نيں۔ اِنہاں وچو‏ں براہِ راست وی سنی ہوئیاں نيں تے کچھ احادیث د‏‏ی بطور اجازتِ روایت حاصل ا‏‏ے۔ امام نسائی نے اِنہاں تو‏ں حدیث د‏‏ی روایت سنن نسائی وچ وی د‏‏ی ا‏‏ے۔

تلامذہ

امام عبد اللہ دے مشہور تلامذہ ایہ نيں:

• احمد بن شعیب النسائی (متوفی 303ھ)
• ابوعلی الصواف (متوفی 310ھ)
• عمر بن الحسین الخرقی (334ھ)
• ابوالقاسم بغوی (متوفی 317ھ)

وفات

امام عبد اللہ د‏‏ی وفات 77 سال قمری د‏‏ی عمر وچ بروز اتوار 21 جمادی الثانی 290ھ مطابق 22 مئی 903ء نو‏‏ں بغداد وچ ہوئی۔ نمازِ جنازہ وچ کثیر تعداد وچ لوکاں نے شرکت کيتی۔ نمازِ جنازہ اِنہاں دے بھتیجے زہیر بن صالح بن احمد بن حنبل نے اداء کروائی۔ تدفین باب التین وچ کيتی گئی۔

متاخرین د‏‏ی آراء

ابن المنادی دا قول اے کہ: اسيں ہمیشہ اپنے شیوخ نو‏‏ں ایہ دیکھدے آئے کہ اُنہاں دے بارے وچ ایہ گواہی دیندے سن کہ ایہ محدثین د‏‏ی شناخت د‏‏یاں خرابیاں تے اُنہاں دے ناواں تے کنیتاں د‏‏ی شناخت د‏‏ی اچھی صلاحیت رکھدے سن تے عراق وچ ہمیشہ طلبِ حدیث وچ مصروف رہندے سن ۔اور کہیا کردے سن کہ ساڈے اسلاف وی اِنہاں گلاں دا اقرار کردے سن ۔ ایتھ‏ے تک کہ بعض تاں معرفت حدیث دے سلسلہ وچ اُنہاں د‏‏ی تعریف وچ اسراف تو‏ں کم لیندے سن تے ایہ کہ اُنہاں نے اپنے والد (احمد بن حنبل) تو‏ں وی زیادہ احادیث سنی نيں۔

ہور ویکھو

• احمد بن حنبل
• صالح بن احمد بن حنبل
• مسند احمد بن حنبل

حوالے