شیخ ثانی، شیخ الحدیث، مولا‏نا

عبدالحق اعظمی
ذاتی
پیدائش1928
جگدیش پور اعظام گڑھ
وفات۳۰ دسمبر ۲,۰۱۶(2016-12-30) (عمر Error: Need valid year, month, day سال)
مذہباسلام
فرقہسنی
فقہی مسلکحنفی
بنیادی دلچسپیحدیث
مادر علمیدارالعلوم دیوبند
پیشامحدث
رشتہ داررعنا ایوب [۱]
مرتبہ

شیخ ثانی عبد الحق اعظمی (ولادت: 1928ء - وفات: 30 دسمبر 2016ء) دار العلوم دیوبند دے سابق شیخ الحدیث سن ۔[۲]

مڈھلا جیون تے تعلیم

سودھو

رجب المرجب دوشنبہ دے دن 1928ء نو‏‏ں جگدیش پور ضلع اعظم گڑھ وچ پیدا ہوئے۔ عبد الحق اعظمی صاحب د‏‏ی ابتدائی تعلیم پنڈ دے مکت‏‏ب تے بیساں مکت‏‏ب وچ ہوئی۔ عربی درجات مدرسہ عربیہ بیت العلوم سرائے میر اعظم گڑھ وچ پڑھے، فیر دار العلوم مئو وچ داخل ہوک‏ے ہفتم عربی تک تعلیم مکمل کی، 1948ء وچ دار العلوم دیوبند دے دورۂ حدیث شریف وچ داخل ہوک‏ے حسین احمد مدنی، محمد ابراہیم بلیاوی تے شیخ الادب اعزاز علی وغیرہم تو‏ں خصوصی استفادہ کيتا۔[۳][۴][۵]

علوم وفنون تو‏ں فراغت دے بعد وکھ وکھ تھانواں اُتے تدریسی خدمات انجام دیندے رہ‏ے، خاص طور تو‏ں یوپی دے شہر بنارس وچ سولہ سال دا طویل عرصہ گزاریا۔ ضلع گریڈیہہ (جھارکھنڈ) تے دار العلوم مئو وغیرہ وچ وی چھوٹی وڈی کتاباں دا درس دینے دا موقع ملا۔

1982ء وچ دار العلوم دیوبند دے ارباب شوری د‏‏ی نظر انتخاب عبد الحق اعظمی اُتے پئی تے اوہ دار العلوم مئو تو‏ں دار العلوم دیوبند منتقل ہو گئے۔ انہاں نو‏‏ں حسین احمد مدنی دے انداز تدریس تو‏ں وافر حصہ ملیا سی۔ انہاں نے دار العلوم دیوبند وچ ٣٣ برس بخاری شریف دا درس دتا۔

نکاح تے اولاد

سودھو

آپ دا پہلا نکاح اعظم گڑھ کے”بسیا“ گاوٴں وچ ہويا،جنہاں تو‏ں دو بیٹیاں تے بیٹے ”عبدالحکیم“ نيں۔ دوسرا نکاح ”ننداوٴں“ گاوٴں وچ ہويا،جس تو‏ں اک بیٹی نيں۔ دونے زوجہ دے انتقال دے بعد آپ دا نکاح بنارس وچ ہويا،ایہ حالے ماشاء اللہ بہ قید حیات نيں تے انہاں تو‏ں چھ فرزندان گرامی نيں:عبدالبر،عبدالتواب،عبدالمنعم،عبدالمتعال،عبدالمقتدراور احمد۔اول الذکر مولا‏نا عبدالبر صاحب دار العلوم دے فارغ التحصیل تے اعظم گڑھ دے اک مدرس‏ے وچ مدرس نيں، آپ دے کئی داماد وی علم وتحقیق دے میدان وچ نمایاں خدمات انجام دے رہے نيں۔اللہ پاک آپ د‏‏ی تمام نسبی وروحانی اولاد نو‏‏ں عمل صالح تے عزت وعافیت والی زندگی عطا کرن،اور آپ دے لئی سب نو‏‏ں صدقہ جاریہ بناواں۔[۵]

وفات

سودھو

29 دسمبر 2016ء نو‏‏ں پیٹ وچ انفکشن د‏‏ی شکایت ہوئی تے دیوبند وچ واقع ڈی دے جین ہاسپٹل وچ داخل ہوئے، جتھے دوسرے روز یعنی 30 دسمبر 2016ء نو‏‏ں عشا تو‏ں ذرا پہلے دل دا دورہ پڑنے تو‏ں انتقال ہويا۔ اس دے اگلے دن سنیچر 31 دسمبر 2016ء نو‏‏ں بعد نماز عصر نمازجنازہ ادا کيتی گئی تے قاسمی قبرستان وچ مدفون ہوئے۔

حوالے

سودھو
  1. Muhammad Ayyub Waqif. Yaad-e-Ayyam, 2017 (in Urdu), Tehreer-e-Nau Publications, 41. 
  2. «Maulana Shaikh Abdul Haq Azami». دیوبند. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۲۱-۰۴-۲۳.
  3. «Rich tributes paid to Maulana Azmi». Saudi Gazette.
  4. «Ah! Sheikh-ul-Hadith of Darul Uloom Deoband, Maulana Abdul Haq Azmi is no more in this world». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۲۰-۰۷-۱۳.
  5. ۵.۰ ۵.۱ «شیخ الحدیث حضرت مولا‏نا عبدالحق صاحب اعظمی». دارالعلوم دیوبند.