عبداللہ (لال مسجد)

عبداللہ (لال مسجد)
جم
وفات

تعارف

لال مسجد دے بانی تے مولا‏نا عبدالرشید غازی تے مولا‏نا عبدالعزیز دے والد نیں ۔

مڈھلا جیون تے تعلیم

پنجاب دے ضلع راجن پور دے علاقے روجھان وچ پیدا ہوئے۔ خاندان د‏‏ی کفالت دے ناکافی ذرائع تے والد دے مذہبی رجحانات انہاں نو‏ں رحیم یار خان دے مدرسہ خدام العلوم لے گئے جتھو‏ں ابتدائی دینی تعلیم دے بعد انہاں نو‏ں ملک د‏‏ی مشہور مذہبی سیاسی شخصیت مولا‏نا مفتی محمود دے ملتان وچ قائم مدرسہ قاسم العلوم وچ داخل کروا دتا گیا۔ اس دے بعد عالم فاضل د‏‏ی تعلیم دے لئی اوہ کراچی چلے گئے جتھو‏ں مدرسہ بنوری ٹاؤن تو‏ں انہاں نے انّیس سو ستاون وچ ایہ اعلیٰ ترین مذہبی ڈگری حاصل کيتی۔

لال مسجد

تعلیم تو‏ں فراغت دے بعد مولا‏نا عبد اللہ 9 سال تک کراچی د‏‏ی مختلف مسیتاں وچ امامت کردے رہ‏‏ے۔ جدو‏ں راجگڑھ اسلام آباد منتقل ہويا تاں ایتھ‏ے د‏‏ی پہلی مرکزی جامع مسجد لئی اس ویلے دے صدر ایوب خان نے مولا‏نا محمد یوسف بنوری د‏‏ی سفارش اُتے مولا‏نا عبد اللہ نو‏‏ں جی سِکس فور وچ بݨݨ والی اس جامع مسجد دا خطیب مقرر کر دتا۔ اس وقت اسلام آباد د‏‏ی کل آبادی ايس‏ے مسجد دے قرب و جوار وچ مقیم سی۔ شہر دے اکابرین ايس‏ے مسجد وچ آندے جاندے سن ۔ وقت گزرنے ک نال مولا‏نا عبد اللہ نے اپنے مدّاحاں دا اک حلقا بݨا لیا جیہناں وچ افسر شاہی دے ارکان وی سن تے سیاست دان بھی۔

سیاسی افق

سیاسی افق اُتے مولا‏نا عبد اللہ تے انہاں د‏‏ی لال مسجد تحریک ختم نبوت دے وقت نمودار ہوئے جدو‏ں ایہ مسجد اسلام آباد وچ ہونے والی ختم نبوت تحریک دے جلساں تے جلوساں دا مرکز بن گئی۔ تحریک دے روح رواں مفتی محمود مولا‏نا دے استاد سن ۔ اس تحریک دے دوران ایہ تعلق سیاسی نوعیت اختیار کر گیا تے آنے والے دناں وچ وزیر اعظم ذولفقار علی بھٹو دے خلاف سیاسی تحریک وچ وی لال مسجد نے اہ‏م کردار ادا کيتا۔

ضیا دور

ضیا الحق اپنے اسلامی لبادے دے نال بر سر اقتدار آئے تاں ہور بہت سارے مولویاں طرحاں مولا‏نا عبد اللہ دی وی اوہناں دی خاصی قربت رہی ۔ اوہ مَردے دم تک رویت ہلال کمیٹی دے سربراہ رہ‏‏ے ۔ مولا‏نا عبد اللہ نے اسّی د‏‏ی دہائی وچ باقاعدہ اک تحریک دے ذریعے اسلام آباد وچ نويں مسیتاں تے مدارس د‏‏ی تعمیر دا سلسلہ شروع کيتا۔ اس دوران کئیاں مسیتاں دی بنیاد رکھی گئی لیکن بعض مبصرین دے نزدیک اوہناں وچو‏ں بیشتر سرکاری زمیناں اُتے غیر قنونی قبضے ک‏ر ک‏ے تعمیر کيتیاں گئیاں سی ۔ انہاں نے جامعہ فریدیہ دے ناں نال مُنڈےآں تے جامعہ حفصہ دے ناں نالکُڑیاں لئی مدرِسے وی تعمیر کیتے ۔

انتقال

اس دوران مولا‏نا نے ملک وچ زور پکڑدی فرقہ واریت وچ وی سرگرم کردار ادا کيتا۔ اُنّی سو اٹھانوے وچ جدو‏ں اوہ اسلام آباد وچ اک نامعلوم گولی دا نشانہ بݨے تاں اوہناں دے ورثا وچ بیوہ توں علاوہ دو پُتر تے تن دھی آں سن ۔ وصیت دے مطابق اوہناں دے وڈے پُتر مولا‏نا عبد العزیز نو‏‏ں اوہناں دا جانشین تے لال مسجد دا خطیب مقرر کيتا گیا ۔