عبداللہ بن سلام
عبداللہ بن سلام ہور نام، عربی: أبو يوسف الإسرائيلي | |
---|---|
عالم الہیات، صحابی رسول، (ابن سلام) | |
پیدائش | 550ء یثرب |
وفات | 630ء مدینہ منورہ |
محترم در | اسلام |
مؤثر شخصیات | موسیٰ ، محمد صلی اللہ علیہ و آلہ و سلم، ہارون ، عبرانی نبی |
متاثر شخصیات | تفاسیر قرآن، خاص طور اُتے تفسیر القرطبی تے ابن اسحاق |
عبد الله ابن سلام آپ یوسف دی اولاد وچوں سن، یہود دے وڈے عالم سن، انہاں نوں حضور انور نے جنت دی خوشخبری دتی۔
ناں ونسب
سودھوعبد اللہ نام، ابویوسف کنیت، جرلقب،یہود مدینہ دے خاندان قینقاع توں سن جس دا سلسلۂ نسب حضرت یوسف اُتے منتہی ہُندا اے ،مختصراً آپ دا شجرۂ نسب ایہ اے: عبد اللہ بن سلام بن حارث قبیلۂ خزرج وچ اک خاندان بنی عوف دے ناں توں مشہور اے، اس وچ اک شاخ دا ناں قواقل اے عبد اللہ ايسے قواقل دے حلیف سن ۔ ایام جاہلیت وچ انہاں دا ناں حصین سی، لیکن آنحضرتﷺ نے عبد اللہ رکھیا۔
اسلام
سودھوعبد اللہ بن سلام اپنے بچےآں دے لئی باغ وچ پھل چننے گئے سن کہ آنحضرتﷺ مدینہ تشریف لیائے تے مالک بن نجار دے محلہ وچ فروکش ہوئے، اس دی خبر عبد اللہؓ بن سلام نوں ہوئی، تاں پھل لے کے دوڑے ہوئے خدمت اقدس وچ حاضر ہوئے تے زیارت توں شرف اندوز ہوکے واپس گئے،آنحضرتﷺ نے پُچھیا کہ ساڈے اعزہ(انصار) وچ سب توں نیڑے تر کس دا مکان اے، ابو ایوب انصاری نے عرض کيتا یا رسول اللہ ﷺ وچ سب توں نیڑے رہندا ہاں ایہ میرا گھر اے اوریہ دروازہ اے ،آنحضرتﷺ نے انہاں دے مکان نوں اپنا مسکن بنایا جدوں آپ دا مستقر متعین ہو گیا، تاں عبد اللہ بن سلام دوبارہ خدمت اقدس وچ حاضر ہوئے تے عرض کيتا کہ آپ توں تن گلاں دریافت کردا ہاں جو انبیا دے سوا کسی نوں معلوم نئيں،آنحضرتﷺ نے انہاں نوں جواب دتا تاں فوراً پکار اُٹھے اشھدان لا الہ الا اللہ واشھد انک رسول اللہﷺ اس دے بعد کہاکہ یہود اک افترا برداز قوم اے اورماں عالم بن عالم تے رئیس بن الرئیس ہاں آپ انہاں نوں بلیا کے میری نسبت دریافت کیجئے ؛لیکن میرے مسلمان ہوجانے دی خبر نہ دیجئےگا، آنحضرتﷺ نے یہود نوں طلب فرما کر اسلام دی دعوت دتی اورکہیا عبد اللہ بن سلام کون شخص نيں؟ بولے ساڈے سردار اورساڈے سردار دے بیٹے نيں، فرمایا اوہ مسلمان ہوسکدے نيں جواب ملیا کدی نئيں، عبد اللہ بن سلام مکان دے اک گوشہ وچ چھپے ہوئے سن ،آنحضرتﷺ نے آوازدی ،تو کلمہ پڑہندے ہوئے باہر نکلے آئے تے یہودیاں توں کہیا ذرا خدا توں ڈرو توانوں خوب معلوم اے کہ ایہ رسول نيں اوران دا مذہب بالکل سچا اے اورباااں ہمہ ایمان لیانے اُتے آمادہ نئيں ہُندے،یہود نوں خلاف توقع جو خفت نصیب ہوئی اس نے انہاں نوں مشتعل کر دتا انہاں نے غصہ وچ کہیا کہ تسيں جھوٹھے ہو اورساڈی جماعت دے بدترین شخص ہو اورتواڈا باپ وی بدتر سی، عبد اللہ نے کہیا رسول اللہﷺ! آپ نے دیکھیا مینوں ايسے دا خوف سی۔[۱]
غزوات
سودھوبدر اوراحد دی شرکت دے متعلق اختلاف اے صاحب طبقات دے نزدیک خندق وچ اوہ شریک سن ،اس لئی انہاں نے صحابہ دے تیسرے طبقہ یعنی اصحابِ خندق وچ انہاں دا تذکرہ لکھیا اے ،خندق دے بعد جو معرکے پیش آئے انہاں وچ وی شامل ہوئے۔ عمر فاروق دے سفر بیت المقدس وچ عبد اللہ انہاں دے ہمراہ سن ۔
وفات
سودھوآپ دی وفات امیر معاویہ دے زمانہ خلافت وچ 43ھ وچ مدینہ منورہ وچ ہوئی،
فضائل
سودھوتورات،انجیل،قرآن مجید تے احادیث نبوی توں انہاں دا سینہ بقعۂ نور بنیا ہویا سی، تورات اُتے جو عبور سی، اس دے متعلق علامہ ذہبی تذکرۃ الحفاظ وچ لکھدے نيں: کان عبد اللہ بن سلام عالم اھل الکتاب وقفاضلھم فی زمانہ بالمدینۃ عبد اللہ بن سلام مدینہ وچ اہل کتاب دے سب توں وڈے عالم سن ۔ قرآن مجید وچ جتھے اہل کتاب دی تعریف آندی اے اوتھے اکثر آپ ہی مراد ہُندے نيں، وڈے فضائل و خوبیاں دے مالک نيں۔[۲][۳]