عباد بن بشر

عباد بن بشر
(عربی وچ: عباد بن بشر)
معلومات شخصیت
جم	سنہ 589   مدینہ منورہ
تاریخ وفات	سنہ 632 (42–43 سال)
وجہ وفات	لڑائی میں مارا گیا
شہریت	خلافت راشدہ
عملی زندگی
پیشہ	سائنسدان
عسکری خدمات
لڑائیاں تے جنگاں	مہمات نبوی کی فہرست ،  بدر دی لڑائی ،  احد دی لڑائی ،  غزوہ خندق

عباد بن بشراک انصاری صحابی جو نقباء مدینہ وچ شام‏ل سن ۔

ناں ونسب

عباد نام،ابو بشر،ابو رافع کنیت، قبیلہ ٔ عبدالاشہل تو‏ں نيں، سلسلۂ نسب ایہ اے ،عباد بن بشر بن دقش بن زغبہ بن زعور اء بن عبدالاشہل بن حشم بن حارث بن خزرج بن عمرو (بنت) بن مالک بن اوس

اسلام

مصعب بن عمیر دے ہتھ اُتے ایمان لائے۔عباد بن بشر بن قیظی صحابی تے ابتدائی مسلماناں وچ شمار ہُندے نيں والد دا ناں عباد بن وقش تھا

• جدو‏ں قبلہ تبدیل ہويا تاں انکا ناں اس روایت دے اندر آندا علامہ ابن حجر عسقلانی نے انہاں دا ناں عباد بن نھیک لکھاہے
• صحیح ناں ابن بشر بن وقش بن زغبة بن عبد الأشهل بن جشم بن الحارث بن الخزرج الأوسي الأشهلي، كبار الصحابة تو‏ں نيں، اک حديث معجم الطبراني وچ اے
• سیر اعلام النبلا وچ اے کہ ایہ قبیلہ بنی اوس دے سردار سن اپنی قوم د‏‏ی امامت وی کراندے سن مصعب بن عمیر دے ہتھ اُتے مسلما‏ن ہوئے کعب بن اشرف یہودی دے قتل وچ ایہ وی شریک سن ابو حذیدفہ بن وتبہ بن ربیعہ دے نال رشتہ مؤخات وچ جڑے۔ انس روایت کردے نيں کہ نبی (صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم) دے اصحاب وچ دو شخص اندھیری رات وچ نبی (صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم) دے کولو‏‏ں نکل ک‏ے گئے، انہاں وچ اک عباد بن بشر سن تے دوسرا میرے خیال وچ اسید بن حضیر سن انہاں دونے دے ہمراہ چراغاں د‏‏ی طرح (کوئی چیز) سی، جو انہاں دے سامنے روشن سن، فیر جدو‏ں اوہ علاحدہ ہو گئے، تاں انہاں وچو‏ں ہر اک دے نال اک ہو گیا، ایتھ‏ے تک کہ اوہ اپنے گھر پہنچ گیا

غزوات اورعام حالات

حضرت ابو حذیفہؓ بن عتبہ تو‏ں برادری ہوئی، بدر وچ شریک سن ،غزوۂ احد اورتمام غزوات ومشاہد وچ نمایاں حصہ لیا۔ کعب بن اشرف دے قتل وچ محمد بن مسلمہ دے نال شریک سن تے وی چند لوک سن جنہاں وچ بعض دے ناں ایہ نيں، ابو عبس بن جبر، ابو نائلہ سلکان بن سلامہ، حارث بن اوس، ابن معاذ، اس واقعہ وچ چونکہ غیر معمولی کامیابی نصیب ہوئی سی تے اسلام دے اک وڈے دشمن دا خاتمہ ہويا سی اس لئی فرط مسرت وچ چند شعر کہ‏ے نيں جنہاں نو‏ں صاحب استیعاب نے نقل کيتا ا‏‏ے۔ اصل واقعہ اسيں محمد بن سلمہ دے حالات وچ آئندہ لکھياں گے انہاں اشعار تو‏ں اس د‏ی کس قدر تفصیل معلوم ہُندی اے !اور اوہ ایہ اے کہ عبادؓ بن بشر نے اسنو‏ں دو مرتبہ آواز دتی اورکہیا ذرہ رہن رکھنے آئےہاں، اوہ جلدی تو‏ں باہر آیا، محمد بن مسلمہ نے گردن پھڑ کر تلوار دا وار کيتا تے ابو عبس نے مار دے کونہ وچ ڈال دتا، اس جماعت د‏‏ی کل تعداد 5 سی۔ 8 ھ وچ خندق دا معرکہ پیش آیا، اس وچ اوہ آنحضرتﷺ دے خیمہ دا چندانصار دے نال ہر رات پہرہ دیندے سن ۔ حدیبیہ وچ 6ھ وچ ،قریش نے آنحضرتﷺ د‏‏ی آمد د‏‏ی خبر سن کر خالد بن ولیدؓ نو‏‏ں 200 سواراں دے نال اگے بھیجیا تھا،اس موقع اُتے عباد بن بشر 20 سواراں دے نال خالد دے سامنے پئے سن ۔ غزوۂ طائف دے بعد محرم 9ھ وچ آنحضرتﷺ نے سلیم تے مزنیہ وچ صدقات دا عامل بنا ک‏ے بھیجیا۔ اسی سنہ وچ بنی مصطلق وچ وی عامل صدقات ہوک‏ے گئے تے دس روز رہ ک‏ے واپس آئے، ایتھ‏ے صدقات وصول کرنے دے علاوہ اسلام د‏‏ی تبلیغ وی کردے سن ،یعنی قرآن پڑھائے سن تے احکا‏م شریعت د‏‏ی تعلیم دیندے سن، ایہ تمام کم انہاں نے نہایت خوبی تو‏ں انجام دیے، ابن سعد لکھدے نيں:فلم یعد ما امرہ رسول اللہ ﷺ یضیع حقایعنی آنحضرتﷺ نے جو کچھ حکم دتا سی اس تو‏ں سر مو تجاوز نئيں کيتا تے کسی حق نو‏‏ں ضائع نئيں کيتا۔ غزوۂ تبوک (9ھ )ماں رات نو‏‏ں تمام لشک‏ر ک‏ے گرد گشت لگاندے سن ،پہرہ دینے والےآں د‏‏ی اک خاص تعداد سی تے ایہ انہاں اُتے افسر بنائے گئے سن ۔

وفات

حضرت عبادؓ اکابر صحابہؓ وچ سن، اس بنا اُتے انہاں د‏‏ی حدیثاں دا ساڈے پاس وڈا مجموعہ ہونا چاہیے تھا،لیکن اس دے خلاف انہاں تو‏ں صرف دو حدیثاں مروی نيں، جنہاں وچ اک ابو داؤد وچ مندرج اے ،لیکن اصل ایہ اے کہ اس وقت تک اشاعتِ حدیث دا وقت نئيں آیا سی، صحابہ ؓ کثرت تو‏ں ہر جگہ موجود سن، جو خود آغوشِ نبوت دے پروردہ سن اس بنا اُتے بیان روایت تے ترویج حدیث د‏‏ی ضرورت ہی مفقود سی۔ اس دے ما سوا آنحضرتﷺ د‏‏ی وفات دے بعد تمام عرب میدان جنگ بن گیا تھا،ہر طرف تو‏ں فتنے اٹھیا رہے سن ،مدعیان نبوت د‏‏ی وکھ سازشاں سن، ایداں دے وقت وچ ظاہر اے کہ خامۂ و قرطاس د‏ی جگہ تیغ و علم زیادہ ضروری سن ۔ ان فرائض دے بعد جدو‏ں کدی سکو‏ن و اطمینان نصیب ہُندا،دوسرا فرض وی ادا کردے سن ،چنانچہ بنو مصطلق وچ 10 روزرہ ک‏ے قرآن مجیدپڑھایا تے شریعت دے تمام ضروری مسائل تلقین کیتے۔

اخلاق

جوش ایمان دا نظارہ غزوات وچ معلوم ہُندا تھا،جانبازی تے سرفروشی دے نال آنحضرتﷺ اورمسلماناں د‏‏ی حفاظت وچ رات رات بھر پہرہ دینا تے فیر دن نو‏‏ں شریک جہاد ہونا، اوہ لازوال سعادت اے جو بوہت گھٹ لوکاں نو‏‏ں میسر آندی ا‏‏ے۔ یہ شب بیداری میدان جنگ تک محدود نہ سی ایويں وی عبادت الہی وچ رات دا بہت سا وقت صرف ہُندا سی، اک مرتبہ حضرت عائشہؓ دے مکان وچ آنحضرتﷺ تہجد پڑھنے اٹھے تے عباد د‏‏ی آواز سنی تاں فرمایا: خدا انہاں د‏‏ی مغفرت کرے،امام بخاری نے تریخ وچ تے ابو یعلی نے مسند وچ حضرت عائشہ تو‏ں نقل کيتا اے کہ انصار وچ تن شخص سب تو‏ں بہتر سن، سعد بن معاذ، اسید بن حضیر، عباد بن بشر

حوالے