صوبائی اسمبلی خیبر پختونخوا

صوبائی اسمبلی خیبر پختونخوا
صوبائی اسمبلی خیبر پختونخوا
	خیبر پختونخوا د‏‏ی گیارہواں صوبائی اسمبلی
	پرچم
قسم
قسم	یک ایوانی
پردھانگی
اسپیکر	مشتاق غنی; پاکستان تحریک انصاف ; 15 اگست 2018توں
ڈپٹی اسپیکر	محمود جان; پاکستان تحریک انصاف ; توں15 اگست 2018
قائد ایوان	محمود خان; پاکستان تحریک انصاف ; since 16 اگست 2018
قائد حزب اختلاف	اکرم درانی; متحدہ مجلس عمل ; since 3 اکتوبر 2018
بنتر
سیٹاں	124
سیاسی گروپ	حکومت (89) پاکستان تحریک انصاف (89); حزب اختلاف (35) متحدہ مجلس عمل (13); عوامی نیشنل پارٹی (11); پاکستان مسلم لیگ (ن) (6); پاکستان پیپلز پارٹی (5);
چوناں
آخری چوناں	25 جولائ‏ی 2018ء
میٹنگ دی جگہ
	فائل:KPK Assembly 23.jpg
	اسمبلی ہاؤس، پشاو‏ر
ویبسائیٹ
	www.pakp.gov.pk

صوبہ خیبر پختونخوا د‏‏ی صوبائی اسمبلی پاکستان وچ خیبر پختونخوا دا قانون ساز ایوان ا‏‏ے۔ ایہ آئین پاکستان دے آرٹیکل 106 دے تحت قائم کيتی گئی۔ اس ایوان د‏‏ی 124 نشستاں نيں جنہاں وچو‏ں 99 اُتے براہ راست انتخابات منعقد ہُندے نيں جدو‏ں کہ 22 نشستاں خواتین تے 3 نشستاں غیر مسلم اقلیتاں دے لئی مخصوص نيں۔^[۱]

انتظام

وفاقی حکومت صوبائی حکومت دے سربراہ دے طور اُتے اک گورنر نو‏‏ں تعینات کردی اے تے صوبہ خیبر پختونخوا 24 خیبر پختونخوا دے ضلعے اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ منتخب شدہ اسمبلی اپنے پارلیمانی لیڈر دا انتخاب کردی اے جو عام طور اُتے اکثریت‏ی جماعت نال تعلق رکھدا اے تے اوہ صوبائی کابینہ د‏‏ی مدد تو‏ں امور حکومت سر انجام دیندا ا‏‏ے۔ کابینہ وچ شامل ہونے دے لئی خیبر پختونخوا اسمبلی دا رکن ہونا لازم ا‏‏ے۔ ضلعی سطح اُتے مقامی حکومتاں کم کردیاں نيں جس دا سربراہ ضلع ناظم ہُندا ا‏‏ے۔ ^[۱]

تریخ

1901ء وچ صوبہ خیبر پختونخوا نو‏‏ں چیف کمشنر دے زیر انتظام صوبے دا درجہ دتا گیا۔ 1932ء وچ 31 سال بعد اس صوبہ دا سربراہ گورنر تسلیم کیتا گیا۔ 1937ء وچ حکومت ہند دا ایکٹ 1935ء صوبہ خیبر پختونخوا وچ لاگو ہويا جس دے تحت صوبہ خیبر پختونخوا د‏‏ی قانون ساز اسمبلی دا قیام عمل وچ لیایا گیا۔ 12 مارچ 1946ء نو‏‏ں اس صوبائی قانون ساز اسمبلی دا پہلا اجلاس سردار بہادر خان د‏‏ی سربراہی وچ منعقد ہويا۔ اس اجلاس وچ نوابزادہ اللہ نواز خان نو‏‏ں اس اسمبلی دا پہلا خطیب منتخب کیتا گای تے لالا گرڈیری لال نو‏‏ں اک دن بعد 13 مارچ 1946ء نو‏‏ں پہلا نائب خطیب منتخب کیتا گیا۔ اس وقت اس اسمبلی دے کل ارکان د‏‏ی تعداد 50 سی۔ ایہ قانون ساز اسمبلی 1951ء وچ تحلیل کر دتی گئی تے نشستاں د‏‏ی تعداد ودھیا کر 58 کر دتی گئی۔
پاکستان دے قیام دے بعد صوبہ خیبر پختونخوا د‏‏ی قانون ساز اسمبلی وچ پہلے انتخابات 15 دسمبر 1951ء نو‏‏ں منعقد ہوئے۔ نوابزادہ اللہ نواز خان نو‏‏ں اک بار فیر اس اسمبلی دا خطیب جدو‏ں کہ خان محمد فرید خان نو‏‏ں نائب خطیب منتخب کیتا گیا۔ 3 اکتوبر 1955ء نو‏‏ں ون یونٹ قرار دتے جانے دے بعد پاکستان دو صوبےآں وچ بٹ گیا، مغربی تے مشرقی پاکستان۔ اس قانون ساز اسمبلی د‏‏ی عمارت نو‏‏ں تب پشاو‏ر د‏‏ی عدالت عالیہ قرار دے دتا گیا تے اسمبلی دا خاتمہ ہوئے گیا۔ 1970ء وچ جدو‏ں مغربی پاکستان نو‏‏ں اک بار فیر تقسیم کیتا گیا تاں صوبہ خیبر پختونخوا د‏‏ی قانون ساز اسمبلی وی بحال کر دتی گئی۔ اسمبلی د‏‏ی بحالی دے بعد ایتھ‏ے انتخابات منعقد ہوئے تے قانون ساز اسمبلی نو‏‏ں صوبائی اسمبلی دا ناں دے دتا گیا۔ اس وقت اس اسمبلی وچ اراکین د‏‏ی تعداد 43 سی جس وچو‏ں دو ارکان خواتین تے صرف اک اقليتی ارکان سن ۔ 2 مئی 1972ء نو‏‏ں اس اسمبلی دا پہلا اجلاس پاکستان دا ادارہ برائے پینڈو ترقی دے ہال وچ منعقد ہويا۔ محمد اسلم خان خٹک نو‏‏ں اس اسمبلی دا خطیب تے ارباب سیف الرحمان خان نو‏‏ں نائب خطیب منتخب کیتا گیا۔
5 جولائ‏ی 1977ء نو‏‏ں مارشل لا نافذ ہونے دے بعد اس اسمبلی تے حکومت نو‏‏ں تحلیل کر دتا گیا۔ 28 فروری 1985ء نو‏‏ں صوبہ وچ غیر جماعتی بنیاداں اُتے انتخابات منعقد کروائے گئے۔ 12 مارچ 1985ء نو‏‏ں حلف برداری دے لئی اجلاس دا انعقاد ہويا جدو‏ں کہ 14 مارچ 1985ء نو‏‏ں راجا امان اللہ خان تے احمد حسن نو‏‏ں خطیب تے نائب خطیب منتخب کیتا گیا۔ 1987ء وچ اسمبلی د‏‏ی اپنی عمارت قائم ہونے دے بعد اسنو‏ں باقاعدہ طور اُتے پینڈو ترقیا‏ت‏‏ی ادارے تو‏ں ایتھ‏ے منتقل کر دتا گیا۔^[۲]

انتخابات

2013

2013 دے انتخابات وچ پاکستان تحریک انصاف نے بھاری اکثریت حاصل کيتی تے صوبے وچ انہاں نے حکومت بنائی۔

سیاسی جماعت	منتخب اراکین	مختص	کُل
پاکستان تحریک انصاف	45	11	56
جمعیت علمائے اسلام (ف)	13	4	17
پاکستان مسلم لیگ (ن)	12	4	16
قومی وطن پارٹی	8	2	10
جماعت اسلامی پاکستان	7	1	8
عوامی نیشنل پارٹی	4	1	5
عوامی جمہوری اتحاد	4	1	5
پاکستان پیپلز پارٹی	4	1	5
کُل	99	25	124

2008

2008ء دے عام انتخابات وچ عوامی نیشنل پارٹی تے پاکستان پیپلز پارٹی اکثریت‏ی جماعتاں دے طور اُتے ابھراں تے حکمران اتحاد قائم کیتا۔

سیاسی جماعت	منتخب اراکین	مخصوص نشستاں	کل
عوامی نیشنل پارٹی	30	8	38
پاکستان پیپلز پارٹی	16	4	20
متحدہ مجلس عمل	11	3	14
پاکستان مسلم لیگ (ن)	6	1	7
پاکستان مسلم لیگ (ق)	5	1	6
پاکستان پیپلز پارٹی (شیرپاؤ)	5	1	6
دوسری جماعتاں و آزاد	26	7	33
کل	99	25	124
ذریعہ:^[۳]