صبیحہ گوکچن

صبیحہ گوکچن
(ترکی وچ: Sabiha Gökçen)
جم	22 مارچ 1913  برصہ
وفات	22 مارچ 2001 (88 سال)  انقرا
شہریت	ترکی
والد	مصطفا کمال اتاترک
عملی زندگی
پیشہ	پائلٹ،  فوجی افسر
پیشہ ورانہ زبان	ترکی
اعزازات
ایف آئی اے طلائی تمغا

صبیحہ گوکچن (پیدائش: 22 مارچ 1913ء، بورصہ، انتقال: 22 مارچ 2001ء، انقرہ) ترکی د‏‏ی پہلی سواݨی ہويا باز سن۔ اوہ دنیا د‏‏ی پہلی سواݨی ہويا باز سن جنہاں نے کسی جنگ وچ حصہ لیا۔ اوہ ترکی دے پہلے صدر مصطفٰی کمال اتاترک دے گود لئی گئے اٹھ بچےآں وچو‏ں اک سن۔

داستان زندگی

ترک ذرائع تے صبیحہ گوکچن دے مطابق اوہ مصطفٰی عزت بے تے خیریہ خانم د‏‏ی دھی سی۔ دوسری جانب ڈاکٹر ہانس-لوکاس کیسر دا کہنا اے کہ اوہ آرمینیائی نژاد سن۔^{حوالےدی لوڑ؟}

1925ء وچ جدو‏ں اتاترک نے بروصہ دا دورہ کيتا تاں اوہ صرف 12 سال د‏‏ی سن تے انہاں نے اتاترک نال گفتگو کرنے د‏‏ی اجازت چاہی تے اک بورڈنگ اسکول وچ پڑھنے د‏‏ی خواہش دا اظہار کيتا۔ انہاں دے والدین دے پسماندہ معاشی حالات تے خواہش نو‏‏ں سامنے رکھدے ہوئے اتاترک نے انہاں نو‏ں گود لینے دا فیصلہ کيتا تے صبیحہ دے بھائی د‏‏ی اجازت تو‏ں انہاں نو‏ں اپنے نال انقرہ لے آئے۔ انقرہ وچ اوہ صدارتی رہائش گاہ وچ اتاترک د‏‏ی ہور چار گود لی گئی بیٹیاں زہرہ، عفت تے رقیہ دے نال رہائش پزیر ہوئیاں۔ انہاں نے پہلے چنکایا پرائمری اسکول، انقرہ وچ تے بعد وچ اسکودار کیز لسیسی (اسکودار گرلز اسکول)، استنبول وچ داخلہ لیا۔

21 جون 1934ء نو‏‏ں خاندانی ناں اختیار کرنے دے قانون دے بعد اتاترک نے ايس‏ے سال 19 جون نو‏‏ں صبیحہ نو‏‏ں گوکچن دا خاندانی ناں دتا۔ ترک زبان وچ گوک دا مطلب "آسمان" ہُندا اے اس لئی گوکچن دا مطلب ہويا "آسمان نال نسبت"۔ انہاں نے ایہ ناں اختیار کرنے دے چھ ماہ بعد ہوا بازی د‏‏ی خواہش دا اظہار کيتا سی۔

مصطفٰی کمال اتاترک ہويا بازی نو‏‏ں بہت اہمیت دیندے سن تے اس مقصد دے لئی انہاں نے 1925ء وچ ترکش ایروناٹیکل ایسوسی ایشن قائم کيتی۔ 5 مئی 1935ء نو‏‏ں ترکشو (طائرِ ترکی) فلائٹ اسکول د‏‏ی افتتاحی تقریب دے موقع اُتے اوہ صبیحہ نو‏‏ں اپنے ہمراہ لے گئے۔ اس موقع اُتے کئی ملکاں دے گلائیڈرز تے چھاتہ برداراں نو‏‏ں مدعو کيتا گیا سی جس وچ صبیحہ نے انتہائی دلچسپی دا مظاہرہ کيتا تے اتاترک دے سامنے اپنی اڑان د‏‏ی خواہش دا اظہار کيتا۔ انہاں نے اسکول دے سربراہ فواد بولجا نو‏‏ں صبیحہ نو‏‏ں پہلی سواݨی تربيت‏ی کارکن د‏‏ی حیثیت تو‏ں بھرتی کرنے د‏‏ی ہدایت کيتی۔ صبیحہ ہويا بازی د‏‏ی تعلیم مکمل د‏‏ی تے بعد وچ ست مرد ہويا بازاں دے نال روس روانہ ہوئیاں تے اوتھ‏ے تربيت‏ی مکمل کيتی۔

ماسکو وچ قیام دے دوران وچ انہاں نو‏ں زہرہ دے انتقال د‏‏ی خبر ملی جس نے انہاں نو‏ں ذہنی طور اُتے بہت زیادہ متاثر کيتا تے اوہ ترکی واپس آ گئياں تے کچھ عرصے تو‏ں معاشرتی سرگرمیاں تو‏ں بالکل کٹ گئياں۔

1936ء دے آغاز وچ اتاترک نے انہاں نو‏ں فضائیہ وچ شمولیت د‏‏ی ہدایت د‏‏ی تاکہ اوہ ترکی د‏‏ی پہلی سواݨی پائلٹ بن جاواں۔ انہاں نے اسکی شہر دے ہوائی اڈے د‏‏ی پہلی ایئر کرافٹ رجمنٹ وچ شمولیت اختیار کيتی تے ہوائی جہاز اڑانے وچ مہارت حاصل کردی گئياں۔ 1937ء وچ ایجین تے تھریس د‏‏یاں· مشقاں وچ حصہ لے ک‏ے اپنے تجربے وچ وادھا کيتا۔ ايس‏ے سال انہاں نے درسم فسادات دے خلاف ہونے والے فوجی آپریشن وچ حصہ لیا تے اس طرح دنیا د‏‏ی پہلی سواݨی پائلٹ بن گئياں جنہاں نے کسی جنگ وچ حصہ لیا۔

1938ء انہاں نے بلقان دے ملکاں اُتے 5 روز تک پرواز د‏‏ی تے اس کارنامے اُتے دنیا بھر وچ سراہی گئياں۔ بعد وچ انہاں نو‏ں ترکشو فلائٹ اسکول وچ اعلیٰ تربیت کار دے طور اُتے تعینات کيتا گیا جتھے انہاں نے 1955ء تک خدمات انجام دتیاں تے اس دوران وچ ترک ہوابازی دے ادارے د‏‏ی ایگزیکٹو بورڈ د‏‏ی رکن رہیاں۔ صبیحہ گوکچن 1964ء تک 28 سال دنیا بھر وچ محوِ پرواز رہیاں۔ انہاں د‏‏ی کتاب "اتاترک د‏‏ی راہاں اُتے زندگی" 1981ء وچ اتاترک د‏‏ی 100 واں سالگرہ اُتے شائع ہوئی۔

ترک فضائیہ وچ اپنے دور وچ انہاں نے 22 مختلف قسماں دے جہازاں وچ 8 ہزار تو‏ں ودھ گھینٹے پرواز کیتی جس وچ 32 گھینٹے جنگاں وچ صرف کیتے۔

اوہ 1996ء وچ امریک‏‏ی فضائیہ دے شائع کردہ پوسٹر تریخ دے 20 عظیم ترین ہويا باز وچ واحد سواݨی سن۔

ترکی دے سب تو‏ں وڈے شہر استنبول وچ واقع دوسرا وڈا ہوائی اڈا انہاں دے ناں تو‏ں "صبیحہ گوکچن بین الاقوامی ہوائی اڈا" کہلاندا ا‏‏ے۔

حوالے