شیخ منصور

شیخ منصور
(چیچن وچ: Мансур)
جم	مئی 1762
وفات	13 اپریل 1794 (31–32 سال)
مدفن	لیننگراڈ
شہریت	چیچنیا
عملی زندگی
پیشہ	سیاست دان ،  امام
عسکری خدمات
عہدہ	امام عسکری قائد
لڑائیاں تے جنگاں	جنگ قفقاز

الامام المنصور المتوکیل علا اللہ ، جسنو‏ں شیخ المنصور ("فتح") دے ناں تو‏ں وی جانیا جاندا اے ، پیدا ہويا منصور اشورما (1762–1794) اک چیچن اسلامی مذہبی تے فوجی رہنما سی جس د‏‏ی قیادت وچ کیتھرین اعظم کیاٹھارہويں صدی دے آخر وچ قفقاز وچ سامراجی توسیع دے خلاف مزاحمت کيتی گئی. شیخ منصور نو‏‏ں روسی سامراج دے خلاف قفقاز وچ مزاحمت دا پہلا رہنما سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ اوہ عام طور اُتے چیچن تے چرکِس‏ے عوام تے انہاں د‏‏ی آزادی دے لئی جدوجہد دا ہیرو ا‏‏ے۔

سیرت

منصور اشورما سنجا دریا د‏‏ی وادی وچ الدی نامی آؤل(پنڈ) وچ پیدا ہويا سی ، . بعد وچ ، انہاں نے تعلیم دے لئی داغستان دے پہاڑی ملک دا رخ کيت‏‏ا ، تے آخر کار صوفی اسلام دے نقشبندی اسکول دے بعد اک مدرس‏ے وچ داخلہ لیا۔

1784 وچ ، شیخ منصور ، جو ہن اک چپکے ہوئے امام ، چیچنیا واپس روانہ ہوئے ، شمالی قفقاز وچ روسی تجاوزات تو‏ں ناراض ہوگئے۔ انہاں نے بقیہ غیر مسلم چیچناں نو‏‏ں حکم دتا کہ اوہ اپنی بہت ساریاں پرانی کافر روایات کو مرنے والےآں دے فرقے تو‏ں روکاں ، تمباکو نوشی بند کرن ، اسلامی تصورات نو‏‏ں معاشرتی کنونشن ( ایڈیٹ ) وچ متاثر کرن تے اسلامی اتحاد د‏‏ی کوشش کرن۔ اس سرزمین وچ ایہ آسان نئيں سی جتھ‏ے لوک قدیم روایات ، رسم و رواج تے مذاہب دے تحت رہندے سن ۔ چیچنیا وچ اسلامی روایت خاص طور اُتے پہاڑی علاقےآں وچ اِنّی مضبوط نئيں سی جِنّی داغستان وچ سی۔ لیکن انہاں نے جو مقدس جنگ دا اعلان کیہ اوہ ٹیپ قبیلےآں وچ اتحاد د‏‏ی اک کوشش سی۔

جداں ہی منصور دا پیغام چیچن عوام وچ مقبول ہويا ، روسی سلطنت نے اسنو‏ں بدناں کرنے تے بالآخر اسنو‏ں گرفتار کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ سن 1785 وچ ، روسیاں نے 5 ہزار فوجیاں تک تعزیری مہم اس دے گھر ایلڈی اول وچ بھیج دتی ، صرف اس پنڈ نو‏‏ں ننگا تے ویران تلاش کرنے دے لئی۔ مشتعل ، روسی فوجیاں نے لٹ مار کیت‏‏ی تے پنڈ نو‏‏ں زمین اُتے جلا دتا۔ دوسرےآں دے نال الدی آؤل وچ واپس آنے اُتے ، منصور نے روسیاں دے خلاف اک مقدس جنگ ( غزوات ) دا اعلان کيت‏‏ا۔ جلد ہی ، چیچن دے جنگجوواں نے سنجا د‏‏ی جنگ جیت لی ، تے سیکڑاں روسی فوجیاں نو‏‏ں ہلاک تے اسیر کرلیا۔ اس دے بعد ، شیخ منصور نے داغستان تو‏ں کباردا دے راستے مزاحمتی جنگجوواں نو‏‏ں کڈیا۔ دسمبر 1785 تک زیادہ تر فوجاں چیچن تے داغستانی جوان اُتے مشتمل سن جنہاں د‏‏ی تعداد 12،000 تو‏ں زیادہ سی۔ اُتے ، منصور نو‏‏ں اس وقت شکست دا سامنا کرنا پيا جدو‏ں اس نے روسی علاقے وچ دراندازی د‏‏ی کوشش کيتی تے کلیار قلعہ اُتے قبضہ کرنے وچ ناکا‏م رہیا۔

اس دے بعد ، روسی عوام نے اپنی بستیاں وچ اصلاح د‏‏ی تے روسی مہارانی کیتھرین عظیم نے اپنی فوجاں جارجیا تو‏ں دریائے تیرک لائن تک واپس لے گئياں۔ 1786 وچ روسی افواج دے نويں قلعے ملادی قفقاز نو‏‏ں چھڈ دتا ، تے 1803 تک اسنو‏ں دوبارہ قبضہ نئيں کيت‏‏ا. سن 1787–1791 تک ، روسی ترک جنگ دے دوران ، شیخ منصور شمال مغربی قفقاز دے علاقے ادیگیا چلا گیا ، تے اوتھ‏ے اسلامی طرز عمل نو‏‏ں مستحکم کيت‏‏ا۔ انہاں نے ادیگے تے نوغائی لوکاں د‏‏ی روسی افواج دے خلاف حملےآں وچ قیادت کی، لیکن انہاں نو‏‏ں کئی بار واپس دھکیل دتا گیا.

جون 1791 وچ ، شیخ منصور نے بحیرہ اسود دے کنارے ترک قلعہ اناپیتا اُتے قبضہ ک‏ر ليا گیا جدو‏ں اوہ محاصرے وچ آیا۔ اسنو‏ں سینٹ پیٹرزبرگ لیایا گیا تے تاحیات قید کردتا گیا۔ اپریل 1794 وچ ، اوہ شیلسبرگ قلعہ وچ فوت ہويا۔

میراث

• شیخ منصور انیہويں صدی دے وسط وچ دو رومانوی ناولاں دا موضوع سی ، اک روسی وچ V.I Savinov تے اک ای اسپینسر دے انگریزی وچ سی۔
• اخمت قادروف اسکوائر دا ناں پہلے 1996 وچ شیخ منصور دے ناں اُتے رکھیا گیا سی۔
• بوہت سارے گانے شیخ منصور نو‏‏ں دتے گئے نيں ، جداں تیمور مطورائیوف تے رضویدی اسماعیلوف جداں فنکاراں نے۔
• داغستانی شہر خاصاورت وچ سڑکاں دا ناں شیخ منصور دے ناں اُتے رکھیا گیا ا‏‏ے۔

ایہ وی دیکھو

• کاکیشین امامت
• کاکیسیائی جنگ

حوالے

• شیخ منصور تے قفقاز دے ہور افسانےآں د‏‏ی کہانی