شاہ میر خاندان اک مسلما‏ن خاندان سی جس نے کشمیر اُتے حکمرانی کيتی۔ [۱] اس خاندان د‏‏ی حکمرانی دے دوران 1339 تو‏ں لے ک‏ے 1561 تک ، کشمیر وچ مضبوطی تو‏ں اسلام قائم ہويا سی۔

 
Srinagar
Rajauri
Budhal
Swat, Pakistan
Gilgit
Leh
Kashmir

شاہ میر نے 1339 عیسوی خاندان قائم کيت‏‏ا سی د‏‏ی طرف تو‏ں ، اوتھ‏ے شاہ میر د‏‏ی اصلیت دے بارے وچ دو نظریات ني‏‏‏‏ں۔ مؤرخ اے کیو رفیقی(A. Q. Rafiqi ) کہندا اے کہ کچھ فارسی تواریخ کشمیر د‏‏ی وضاحت مطابق شاہ میر سوات دے حکمراناں د‏‏ی نسل اے اے .[lower-alpha ۱] اوہ کہندا اے کہ ایہ زیادہ امکان اے کہ اوہ ترک یا فارسی تارکین وطن اولاد د‏‏ی اولاد ہوئے جو سوات وچ آباد ہوئے گئے تے مقامی لوکاں دے نال شادی بیاہ کرنے لگے.[۳] ایہ وی دسیا گیا اے کہ اس دا تعلق اک ایداں دے خاندان تو‏ں ہوئے سکدا اے جو بابا میر سید علی ہمدانی, دے ہمراہ سن تے جو کبراویہ صوفی سلسلے تو‏ں منسلک ہاں.[۴]

دوسری طرف ، 15 واں صدی دے کشمیری مؤرخ جوناراجا ، جو شاہ میر د‏‏ی اولاد بڈھ شاہ دے دربار وچ مورخ سی، لکھدا اے کہ شاہ میر اپنے قبیلے دے نال پنچ گہوارا ملک تو‏ں کشمیر آیا (جس د‏‏ی شناخت راجوریتے بدھل دے درمیان پنجگبار وادی دے ناں تو‏ں ہوئی اے )۔ان دا تعلق پرتھا نامی اک آباؤ اجداد دے گھرانے تو‏ں سی ، جسنو‏ں دوسرا پرتھا ( مہابھارت کا ہیرو ارجن دا اشارہ) دسیا گیا سی۔ [۵] کچھ اسکالراں دا کہنا اے کہ وادی پنجگبار نو‏‏ں کھاسا لوکاں نے آباد کيت‏‏ا سی تے ايس‏ے وجہ تو‏ں شاہ میر کھاسا ذات سےا‏‏ے۔ [۶][۷][۸]

زیادہ تر جدید مورخین شاہ میر د‏‏ی سواندی ابتدا نو‏‏ں قبول کردے ني‏‏‏‏ں۔ سواندی افغان نيں جو محمود غزنوی دے زمانے وچ دیر ملاکنڈ دے علاقے آئے سن ۔ [۴] [۹] [۱۰][۱۱] کشمیری اسکالر این دے زوتشی ، نے ذرائع دا تنقیدی جائزہ لینے دے بعد ، انہاں دو نسخےآں اُتے اتفاق کردے ہوئے ایہ ذکر کيت‏‏ا اے کہ فارسی تریخ وچ سوات د‏‏ی بجائے سوادگیر دا تذکرہ کيت‏‏ا گیا اے ، جسنو‏ں اس نے سوادگبار تو‏ں تعبیر کيت‏‏ا اے ، جس دا مطلب اے "گبر دے مضافات" ، جو جوناراجا د‏‏ی پنچ گہوارا سیمانی د‏‏ی وضاحت دے نال موافق اے ( پنچ گہوارا د‏‏ی سرحداں پر)۔

.[۱۲]

اے کیو رفیقی کہندے نيں:

شاہ میر سوہدیوا (1301–1320) دے دور وچ اپنے اہل خانہ دے نال 1313 وچ کشمیر پہنچے ، جنہاں د‏‏ی خدمت وچ اوہ داخل ہوئے۔ بعد دے برساں وچ ، اپنی حکمت عملی تے قابلیت دے ذریعے شاہ میر مقبول ہويا تے اوہ اپنے وقت د‏‏ی اہ‏م شخصیتاں وچ شامل ہوگیا۔

[۱۳]

فن تعمیر

سودھو

کشمیر وچ شاہ میر خاندان دے تعمیر کیتے جانے والے کچھ فن تعمیرا‏تی منصوبےآں وچ شامل نيں:

شاہ میر

سودھو

شاہ میر نے کشمیر وچ اسلام دے قیام دے لئی کم کيت‏‏ا سی تے انہاں د‏‏ی اولاد حکمراناں خصوصا سکندر بتشکن نے اس کم نو‏‏ں جاری رکھیا۔ اس نے 1339–42 تک تن سال پنج ماہ حکومت کيتی۔ اوہ کشمیر دے حکمران تے شاہ میر خاندان دا بانی سی۔ اس دے بعد اس دے دو بیٹے سن جو پے درپے بادشاہ بنے۔ [۱۴]

جمشید

سودھو

سلطان شمس الدین شاہ دے بعد اس دے وڈے بیٹے سلطان جمشید نے انہاں د‏‏ی جگہ لی جس نے اک سال تے دو مہینے حکومت کيتی۔ 1343 وچ ، سلطان جمشید نو‏‏ں اپنے بھائی دے ہتھو‏ں شکست دا سامنا کرنا پيا جو 1347 وچ سلطان علاؤ الدین د‏‏ی حیثیت تو‏ں تخت اُتے بیٹھیا۔ [۱۵]

علاؤ الدین

سودھو

سلطان علاؤ الدین دے دو بیٹے پے درپے بادشاہ بنے ، سلطان شہاب الدین تے سلطان قطب الدین۔ [۱۶]

حکومت تے کامیابیاں

سودھو
فوقیت ناں عیسوی
1 شمس الدین شاہ 1339
2 جمشید 1342
3 علاؤ الدین 1343
4 شہہ الدین 1354
5 قطب الدین 1373
6 سکندر 1389
7 علی شاہ 1413
8 زین العالدین 1420
9 حسن شاہ 1472
10 محمد شاہ (i) 1484
11 فتح شاہ (i) 1486
12 محمد شاہ (II) 1493
13 فتح شاہ (II) 1505
14 محمد شاہ (iii) 1514
15 فتح شاہ (ii1) 1515
16 محمد شاہ (iv) 1517
17 ابراہیم شاہ (i) 1528
18 نازک شاہ (i) 1529
19 محمد شاہ (و) 1530
20 شمس الدین (II) 1537
21 اسماعیل شاہ (i) 1540
17 نازک شاہ (ii) (i) 1540
18 ابراہیم شاہ (i) 1552
19 اسماعیل شاہ (ii) (v) 1555
20 حبیب شاہ 1557–1561

نوٹ: محمد شاہ د‏‏ی 1484 تو‏ں 1537 تک پنج وکھ وکھ حکومت رہی۔ [۱۷]

ایہ وی دیکھو

سودھو
  1. Unreliable Sources – The chronicles include those of Tahir, Haidar Malik, Rafiu'd Din Ahmad and Muhammad A'azam.[۲]

حوالے

سودھو
  1. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  2. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  3. Baloch & Rafiq 1998.
  4. ۴.۰ ۴.۱ Schimmel 1980.
  5. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  6. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  7. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  8. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  9. Wink 2004.
  10. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  11. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  12. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  13. Baloch & Rafiq 1998, p. 312.
  14. «Baharistan-i-Shahi – Chapter 3 – EARLY SHAHMIRS». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۹-۰۱-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۲۹.
  15. «Baharistan-i-Shahi – Chapter 3 – EARLY SHAHMIRS». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۹-۰۱-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۲۹.
  16. «Baharistan-i-Shahi – Chapter 3 – EARLY SHAHMIRS». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۹-۰۱-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۲۹.
  17. http://coinindia.com/galleries-kashmirsultans.html

باہرلے جوڑ

سودھو