شاہ میر خاندان
شاہ میر خاندان اک مسلمان خاندان سی جس نے کشمیر اُتے حکمرانی کيتی۔ [۱] اس خاندان دی حکمرانی دے دوران 1339 توں لے کے 1561 تک ، کشمیر وچ مضبوطی توں اسلام قائم ہويا سی۔
اصل
سودھوشاہ میر نے 1339 عیسوی خاندان قائم کيتا سی دی طرف توں ، اوتھے شاہ میر دی اصلیت دے بارے وچ دو نظریات نيں۔ مؤرخ اے کیو رفیقی(A. Q. Rafiqi ) کہندا اے کہ کچھ فارسی تواریخ کشمیر دی وضاحت مطابق شاہ میر سوات دے حکمراناں دی نسل اے اے .[lower-alpha ۱] اوہ کہندا اے کہ ایہ زیادہ امکان اے کہ اوہ ترک یا فارسی تارکین وطن اولاد دی اولاد ہوئے جو سوات وچ آباد ہوئے گئے تے مقامی لوکاں دے نال شادی بیاہ کرنے لگے.[۳] ایہ وی دسیا گیا اے کہ اس دا تعلق اک ایداں دے خاندان توں ہوئے سکدا اے جو بابا میر سید علی ہمدانی, دے ہمراہ سن تے جو کبراویہ صوفی سلسلے توں منسلک ہاں.[۴]
دوسری طرف ، 15 واں صدی دے کشمیری مؤرخ جوناراجا ، جو شاہ میر دی اولاد بڈھ شاہ دے دربار وچ مورخ سی، لکھدا اے کہ شاہ میر اپنے قبیلے دے نال پنچ گہوارا ملک توں کشمیر آیا (جس دی شناخت راجوریتے بدھل دے درمیان پنجگبار وادی دے ناں توں ہوئی اے )۔ان دا تعلق پرتھا نامی اک آباؤ اجداد دے گھرانے توں سی ، جسنوں دوسرا پرتھا ( مہابھارت کا ہیرو ارجن دا اشارہ) دسیا گیا سی۔ [۵] کچھ اسکالراں دا کہنا اے کہ وادی پنجگبار نوں کھاسا لوکاں نے آباد کيتا سی تے ايسے وجہ توں شاہ میر کھاسا ذات سےاے۔ [۶][۷][۸]
زیادہ تر جدید مورخین شاہ میر دی سواندی ابتدا نوں قبول کردے نيں۔ سواندی افغان نيں جو محمود غزنوی دے زمانے وچ دیر ملاکنڈ دے علاقے آئے سن ۔ [۴] [۹] [۱۰][۱۱] کشمیری اسکالر این دے زوتشی ، نے ذرائع دا تنقیدی جائزہ لینے دے بعد ، انہاں دو نسخےآں اُتے اتفاق کردے ہوئے ایہ ذکر کيتا اے کہ فارسی تریخ وچ سوات دی بجائے سوادگیر دا تذکرہ کيتا گیا اے ، جسنوں اس نے سوادگبار توں تعبیر کيتا اے ، جس دا مطلب اے "گبر دے مضافات" ، جو جوناراجا دی پنچ گہوارا سیمانی دی وضاحت دے نال موافق اے ( پنچ گہوارا دی سرحداں پر)۔
.[۱۲]
اے کیو رفیقی کہندے نيں:
شاہ میر سوہدیوا (1301–1320) دے دور وچ اپنے اہل خانہ دے نال 1313 وچ کشمیر پہنچے ، جنہاں دی خدمت وچ اوہ داخل ہوئے۔ بعد دے برساں وچ ، اپنی حکمت عملی تے قابلیت دے ذریعے شاہ میر مقبول ہويا تے اوہ اپنے وقت دی اہم شخصیتاں وچ شامل ہوگیا۔
فن تعمیر
سودھوکشمیر وچ شاہ میر خاندان دے تعمیر کیتے جانے والے کچھ فن تعمیراتی منصوبےآں وچ شامل نيں:
- جامعہ مسجد سری نگر ، جموں و کشمیر وچ
- جموں و کشمیر دے سری نگر وچ خانقاہ مولہ
- جموں و کشمیر دے سری نگر وچ عالی مسجد
- جموں و کشمیر دے سری نگر وچ زین العابدین دی ماں دا مقبرہ
- گلگت بلتستان دے شیگر وچ واقع امبوریق مسجد
- گلگت بلتستان دے خپلو وچ چقچن مسجد
شاہ میر
سودھوشاہ میر نے کشمیر وچ اسلام دے قیام دے لئی کم کيتا سی تے انہاں دی اولاد حکمراناں خصوصا سکندر بتشکن نے اس کم نوں جاری رکھیا۔ اس نے 1339–42 تک تن سال پنج ماہ حکومت کيتی۔ اوہ کشمیر دے حکمران تے شاہ میر خاندان دا بانی سی۔ اس دے بعد اس دے دو بیٹے سن جو پے درپے بادشاہ بنے۔ [۱۴]
جمشید
سودھوسلطان شمس الدین شاہ دے بعد اس دے وڈے بیٹے سلطان جمشید نے انہاں دی جگہ لی جس نے اک سال تے دو مہینے حکومت کيتی۔ 1343 وچ ، سلطان جمشید نوں اپنے بھائی دے ہتھوں شکست دا سامنا کرنا پيا جو 1347 وچ سلطان علاؤ الدین دی حیثیت توں تخت اُتے بیٹھیا۔ [۱۵]
علاؤ الدین
سودھوسلطان علاؤ الدین دے دو بیٹے پے درپے بادشاہ بنے ، سلطان شہاب الدین تے سلطان قطب الدین۔ [۱۶]
حکومت تے کامیابیاں
سودھوفوقیت | ناں | عیسوی |
---|---|---|
1 | شمس الدین شاہ | 1339 |
2 | جمشید | 1342 |
3 | علاؤ الدین | 1343 |
4 | شہہ الدین | 1354 |
5 | قطب الدین | 1373 |
6 | سکندر | 1389 |
7 | علی شاہ | 1413 |
8 | زین العالدین | 1420 |
9 | حسن شاہ | 1472 |
10 | محمد شاہ (i) | 1484 |
11 | فتح شاہ (i) | 1486 |
12 | محمد شاہ (II) | 1493 |
13 | فتح شاہ (II) | 1505 |
14 | محمد شاہ (iii) | 1514 |
15 | فتح شاہ (ii1) | 1515 |
16 | محمد شاہ (iv) | 1517 |
17 | ابراہیم شاہ (i) | 1528 |
18 | نازک شاہ (i) | 1529 |
19 | محمد شاہ (و) | 1530 |
20 | شمس الدین (II) | 1537 |
21 | اسماعیل شاہ (i) | 1540 |
17 | نازک شاہ (ii) (i) | 1540 |
18 | ابراہیم شاہ (i) | 1552 |
19 | اسماعیل شاہ (ii) (v) | 1555 |
20 | حبیب شاہ | 1557–1561 |
نوٹ: محمد شاہ دی 1484 توں 1537 تک پنج وکھ وکھ حکومت رہی۔ [۱۷]
ایہ وی دیکھو
سودھو- سکندر بتشکن
- زین العابدین
- میرسید علی ہمدانی
- سنی مسلم خانداناں دی لسٹ
نوٹ
سودھوحوالے
سودھو- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Baloch & Rafiq 1998.
- ↑ ۴.۰ ۴.۱ Schimmel 1980.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Wink 2004.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Baloch & Rafiq 1998, p. 312.
- ↑ «Baharistan-i-Shahi – Chapter 3 – EARLY SHAHMIRS». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۱۹-۰۱-۰۳. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۲-۲۹.
- ↑ «Baharistan-i-Shahi – Chapter 3 – EARLY SHAHMIRS». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۱۹-۰۱-۰۳. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۲-۲۹.
- ↑ «Baharistan-i-Shahi – Chapter 3 – EARLY SHAHMIRS». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۱۹-۰۱-۰۳. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۲-۲۹.
- ↑ http://coinindia.com/galleries-kashmirsultans.html