سیارچہ شکن ہتھیار
سیارچہ مخالف ہتھیار یاں سیارچہ شکن ہتھیار (Anti-satellite weapon) ایہوجہے خلائی ہتھیار نیں جنہاں دی مدد نال کسے وی سیارچے نوں خلا چ ای تباہ کیتا جا سکدا اے ۔ اج کل سیارچےآں راہیں مواصلات دی اہمیت بوہت ودھ گئی اے تے جنگ دی صورت چ مواصلات تے پیغام رسانی لئی سیارچے تے انحصار ودھ گئیا اے ۔ ایہو وجہ اے کہ ایہو جہے سیارچےآں نوں تباہ کرن دی لوڑ پئے سکدی اے جہڑے جنگ دے دوران جاسوسی یاں پیغام گھلن لئی ورتے جان ۔ ایہہ گل اوہناں دیساں لئی بوہت اہم اے جنہاں نوں امریکہ ولوں حملے دا خطرہ ہوئے ۔ اگرچہ کئی معاہدےآں راہیں امریکہ نے باقی دنیا لئی اک صاف خلا دا نعرہ لا کے ایہوجہے ہتھیاراں تے پابندی لگان دی کوشش کیتی ہیگی اے پر کئی دیس اینہاں نوں چوری بنان دی کوشش کر رہے نیں ۔ امریکہ تے روس کول ایہہ ہتھیار موجود نیں تے ہن چین نے وی اینہاں نوں بنا کے ٹیسٹ کیتا اے ۔ 11 جنوری 2007ء چ چین نے خلا ای چ موجود اپنے اک سیارچے نوں اس ہتھیار یاں خلائی میزائل نال تباہ کرن دا تجربہ کیتا اے ۔
تریخ
سودھو
1950ء دی دہائی چ امریکہ تے سویت یونین نے فضا توں خلا چ مار کرن دے تجربے کیتے جہڑے زیادہ کامیاب نا ہوئے ۔ 1959ء چ امریکا نے اک ایداں دا تجربہ کیتا پر میزائل نشانے توں 6000 میٹر دور توں لنگھئیا ۔ 1963ء امریکا نے ایہہ تجربے چھڈ دتے پر خفیہ طور تے انہاں نوں جاری رکھئیا ۔ روس نے 1967ء چ ایہہ تجربے شروع کیتے تے 1976ء چ اے ایس اے ٹی میزائل بنان چ کامیابی حاصل کر لئی ، جواب چ امریکا نے وی 1983ء چ ایداں دا میزائل بنا لئیا تے 13 ستمبر 1985ء چ اسدا پہلا کامیاب تجربہ کیتا ۔
دوجا طریقہ جس تے کم کیتا گئیا اوہ ایہہ سی کہ خلا چ نکے درجے دے ایٹمی دھماکے کر کے اینہاں سیارچےآں نوں تباہ کرن دی صلاحیت حاصل کیتی جائے ۔ 1967ء چ اک عالمی معاہدے دے تحت خلا چ ایٹمی ہتھیار چلان تے پابندی لا دتی گئی تے اس گل تے کوئی پابندی نا لگی کہ فضا توں خلا چ وار کیتا جائے یاں زمین توں خلا چ وار کیتا جائے ۔
اک تیجا طریقہ لیزر شعاعواں نال سیارچےآں نوں تباہ کرن دا ا ے جس تے چین سمیت کئی دیس کم کر رہے نیں ۔ بین القوامی معاہدےآں دے ہندے ہوئے وی امریکہ نے خلا توں خلا چ ای مار کرن آلے میزائلاں دی تیاری شروع کر دتی اے ۔ اس دے علاوہ امریکا انفرا ریڈ شعاعواں ورت کے وی سیارچےآں نوں تباہ کرن دی صلاحیت حاصل کرن دی کوشش کر رہئیا اے ۔