وکیپیڈیا

سوربھ گانگولی

(سورڡ گنگولی توں مڑجوڑ)
سوربھ گانگولی
ذا‏تی معلومات
مکمل نامسوربھ چنڈی داس گانگولی
پیدائش8 ژوئیهٔ 1972 ‏(عمر: ۵۲ سال)
عرفدادا، کلکتہ کا شہزادہ، مہاراج
قد۵ فٹ ۱۱ انچ (۱٫۸۰ میٹر)
بلے بازیبائیں ہاتھ کا بلے باز
گیند بازیدائیں ہاتھ کا میڈیم گیند باز
حیثیتبلے باز
تعلقاتڈونا گانگولی (شادی. 1997)
سنیہایش گانگولی (بھائی)
ویب سائٹsouravganguly.co.in
بین الاقوامی کرکٹ
قومی ٹیم
پہلا ٹیسٹ (کیپ 206)20 جون 1996  بمقابلہ  انگلینڈ
آخری ٹیسٹ6 نومبر 2008  بمقابلہ  آسٹریلیا
پہلا اک روزہ (کیپ 84)11 جنوری 1992  بمقابلہ  ویسٹ انڈیز
آخری اک روزہ15 نومبر 2007  بمقابلہ  پاکستان
قومی کرکٹ
سالٹیم
1990–2010بنگال
2000لنکا شائر
2005گلیمورگن
2006نارتھمپٹن شائر
2008–2010کولکاتا نائٹ رائیڈرز
2011–2012پونے واریئرز انڈیا
کیریئر اعداد و شمار
مقابلہ ٹیسٹ ایک روزہ فرسٹ کلاس لسٹ اے
میچ 113 311 254 437
رنز بنائے 7,212 11,363 15,687 15,622
بیٹنگ اوسط 42.17 41.02 44.18 43.32
100s/50s 16/35 22/72 33/89 31/97
ٹاپ اسکور 239 183 239 183
گینداں کرائیاں 3,117 4,561 11,108 8,199
وکٹ 32 100 167 171
بالنگ اوسط 52.53 38.49 36.52 38.86
اننگز وچ 5 وکٹ 0 2 4 2
میچ وچ 10 وکٹ 0 0 0 0
بہترین بولنگ 3/28 3/28 6/46 5/16
کیچ/سٹمپ 71/– 100/– 168/– 131/–
بھارتی کرکٹ کنٹرول بورڈ کے عبوری صدر
دفتر وچ
30 جنوری ۲۰۱۷ء (۲۰۱۷ء-01-30)–
ماخذ: کرک انفو، 2 جنوری 2013
سورڡ چندی داس گنگولی (جم 8 جولائی 1972)، پیار نال دادا (مطلب بنگالی وچ "وڈا بھرا" ) دے ناں نال جانیا جاندا، اک سابقہ بھارتی کرکٹر تے بھارتی قومی کرکٹ ٹیم دا کپتان سی، حال وچ، اسنوں بنگال دی کرکٹ ایسوسی ایشن دا پردھان [۱] اتے وزڈن انڈیا دے سمپادکی بورڈ دا پردھان [۲] تعینات کیتا گیا اے۔ اپنے کھیڈ کیریئر دے دوران، گانگولی نے اپنے آپ نوں دنیا دے پرمکھ بلیبازاں وچوں اک وجوں پیش کیتا اتے قومی کرکیٹ ٹیم دے مہان کپتاناں وچوں وی اک۔ بلیبازی کردے ویلے، اوہ خاص طور اُتے آف سائیڈ' تے کھیڈدا سی، وکٹ دے شاندار سٹروکیپ طبقہ اتے کور راہیں اس نوں اپنا اپنام 'گڈّ آف دا آف سائیڈ'[۳] ملیا۔

سورڡ گنگولی انڈیئن پریمیئر لیگ دی گورننگ کونسل دے چار میمبراں وچوں اک اے، جو ٹورنامینٹ دے سارے کارجاں لئی ذمہ وار اے۔ اس نوں جنوری 2016 وچ سپریم کورٹ نے تعینات کیتا سی۔[۴] اوہ انڈین پریمیئر لیگ [۵]دے تکنیکی کمیٹی دے میمبر وی ہن۔

گنگولی نوں اوہناں دے وڈے بھرا، سنیہاشس نے کرکیٹ دی دنیا وچ پیش کیتا۔ اوہ جدید ویلے وچ بھارت دے سبھ توں کامیاب کپتاناں وچوں اک منیا جاندا اے۔[۶] اتے اپنے ویلے دے سبھ توں مہان بلیبازاں وچوں اک اے۔ [۷][۸][۹] اسنے سٹیٹ اتے سکولی ٹیماں وچ کھیڈ کے اپنا کریئر شروع کیتا۔ موجودہ ویلے، اوہ اک دنا قومانتری میچاں (اک روزہ) وچ 8 ویں نمبر دا سبھ توں وڈا سکورر اتے سچن تیندلکر اتے انضمام الحق توں بعد 10،000 رناں دے انکڑے نوں پار کرن والے تیجے بلیباز ہن۔

وکھ-وکھ بھارتی گھریلو ٹورنامینٹاں جویں رانجی اتے دلیپ ٹرافیاں وچ کھیڈن توں بعد، گنگولی نے انگلینڈ دورے اُتے بھارت لئی کھیڈدے ہوئے اپنا وڈا سکور بنایا، اسنے 131 دوڑاں بنائیاں۔ سری لنکا، پاکستان اتے آسٹریلیا دے خلاف لڑی وچ مین آف دا میچ جت کے کامیاب مظاہرہ دے بعد گنگولی دی جگہ ٹیم وچ پکی ہو گئی۔ 1999 دے کرکٹ ورلڈ کپ وچ ، اوہناں نے راہل دراوڑ نال مل کے 318 دوڑاں دی سانجھیداری کیتی، جو عالمی کپ ٹورنامینٹ دے اتہاس وچ سبھ توں ودھ سبتوں ودھیا سکور اے۔ ٹیم دے دوجے کھڈاریاں نے 2000 وچ میچ فکسنگ سکینڈل کرکے اتے اپنی ماڑی صحتَ کارن بھارتی کپتان سچن تیندلکر نے اپنی پدوی توں استعفٰی دے دتا سی اتے گنگولی نوں بھارتی کرکٹ ٹیم دا کپتان بنایا گیا۔ اسنے 2003 عالمی کپ دے فائینل وچ بھارت دی اگوائی کیتی، جتھے اوہ آسٹریلیا ولوں ہرایا گیا سی۔ انفرادی مظاہرہ وچ کمی کارن، اس نوں اگلے سال ٹیم توں باہر کر دتا گیا۔ 2004 وچ گنگولی نوں بھارت دے سبھ توں وڈے شہری پرسکاراں وچوں اک پدم شری نال نوازیا گیا گیا سی۔[۱۰] اوہ 2006 وچ قومی ٹیم وچ پرتیا اتے کامیاب بلیبازی پردرشت کیتی۔ اس ویلے دوران، اس دا بھارتی ٹیم دے کوچ گیگ چیپل نال کئی مثلیاں اُتے جھگڑا ہو گیا۔ گنگولی نوں پھر ٹیم توں باہر کر دتا گیا، حالانکہ اس نوں 2007 دے کرکیٹ عالمی کپ وچ کھیڈن لئی چنیا گیا سی۔

گنگولی 2008 وچ انڈین پریمیئر لیگ ٹونٹی -20 کرکٹ ٹورنامینٹ وچ کولکاتہ نائیٹ رائیڈرز ٹیم دے کپتان دے روپ وچ شامل ہوئے سن۔ اسے سال، آسٹریلیا خلاف گھریلو ٹیسٹ لڑی توں بعد، اسنے قومانتری کرکٹ توں سنیاس لین دی اعلان کیتی۔ اسنے بنگال ٹیم لئی کھیڈنا جاری رکھیا اتے اوہناں نوں کرکیٹ ایسوسی ایشن آف بنگال لئی کرکیٹ ڈولپمینٹ کمیٹی دے چیئرمین تعینات کیتا گیا۔ کھبے ہتھ دے بلیباز گنگولی اک ودھیا قومانتری کھڈاری سن۔ اوہناں نے بلیباز دے طور اُتے اک روزہ میچاں وچ 11،000 توں وی ودھ رن بنائے۔ اوہ ہن تک سبھ توں کامیاب بھارتی ٹیسٹ کپتاناں 'چوں اک اے، جس نے 49 ٹیسٹ میچاں وچوں 21 جتے۔ سورو گنگولی غیرملکی دھرتی اُتے 11 جتاں نال سبھ توں کامیاب بھارتی کپتان ہن۔[۱۱] بھارتی ٹیم دے کپتان بنن توں پہلاں بھارت آئیسیسی رینکنگ وچ اٹھویں ستھان اُتے سی، جدوں کہ گنگولی دی کپتانی وچ ٹیم دا رینک دوجا ہو گیا۔ اک حملہ آور کپتان وجوں جانے جاندے گنگولی نوں اس دے ماتحت کھیڈن والے بہت سارے نوجوان کھڈاریاں دے کیریئر نوں مُتحرک کرن اتے بھارتی ٹیم نوں اک حملہ آور لڑائی یونٹ وچ بدلن دا سہرا جاندا اے۔

ہرشوردھن نوتیا ، سنجیو گوئنکا اتے اتسوَ پاریکھ دے نال گنگولی ایٹلٹکو ڈی کولکاتہ دا سہِ-مالک اے، جو کہ انڈین سپر لیگ دی پھرینچائزی اے، جس نے 2014 وچ ادگھاٹنی سیریز جتی سی[[۱۲]

20 مئی 2013 نوں مغربی بنگال دی سرکار توں گنگولی نوں بنگا ببھوشون انعام نال نوازیا گیا گیا[[۱۳]

گنگولی نوں اس ویلے بھارت دی سپریم کورٹ نے آئیپیئیل سپوٹ پھکسنگ، سٹیبازی دے مقابلے اُتے جانچ کرن لئی گٹھت جسٹس مدگل کمیٹی دا حصہ بنایا اے۔[۱۴]

جیونی

سودھو

ابتدائی زندگی

سودھو

سوربھ گانگولی د‏‏ی ولادت 8 جولائ‏ی 1972ء نو‏‏ں کولکات‏ا وچ ہوئی۔ اوہ چنڈی داس تے نیروپا گانگولی د‏‏ی سب تو‏ں چھوٹی اولاد ني‏‏‏‏ں۔[۱۵][۱۶] چنڈی داس دا اک چھاپہ خانی سی تے اوہ شہر دے امیر ترین لوکاں وچ شمار کیتے جاندے سن ۔ گانگولی دا بچپن بہت شاہی گزریا سی۔ انہاں نو‏ں مہاراجا کہیا جاندا سی۔ انہاں دے والد 21 فروری 2013ء نو‏‏ں طویل علالت دے بعد بعمر 73 برس انتقال ہوئے گیا۔[۱۷] کولکات‏ا وچ فٹ بال زیادہ پسند کيتا جاندا ا‏‏ے۔ ابتدا وچ گانگولی وی ايس‏ے وچ دلچسپی لیندے سن ۔ مگر پرھائی د‏‏ی وجہ تو‏ں زیادہ توجہ نہ دے سک‏‏ے۔ خود والدہ گانگولی دے کھیل طرف رغبت تو‏ں خوش نئيں سن۔[۱۸][۱۹] البتہ انہاں دے وڈے بھائی اس وقت بنگال کرکٹ ٹیم وچ اپنی جگہ مضبوط کر چک‏‏ے سن ۔ انہاں نے گانگولی دے خواب نو‏‏ں شرمندہ تعبیر ہونے وچ اپنا پورا تعاون دتا تے والد تو‏ں درخواست کيتی کہ موسم گرما د‏‏ی چھٹیاں وچ سارو نو‏‏ں کسی کرکٹ کیمپ وچ داخل کروا دتیاں اس وقت گانگولی دسويں جماعت دے طالب علم سن ۔[۲۰] گانگولی اپنے سارے کم سجے ہتھ تو‏ں کردے نيں مگر انہاں نے کھبے ہتھ تو‏ں کھیلنا شروع کيتا تاکہ اوہ اپنے وڈے بھائی دے کرکٹ دے سامان استعمال کر سکن۔[۱۸] انہاں د‏‏ی بلے بازی وچ نکھار نو‏‏ں دیکھدے ہوئے انہاں نو‏ں کرکٹ اکیڈمی وچ داخل کرا دتا گیا۔ انہاں دے گھر وچ ہی اک اندرونی ملٹی جم خانہ تے کانکریٹ دا وکٹ بنایا گیا تاکہ دونے بھائی مشق کرسکن۔ دونے بھائی گھر پو کرکٹ دے ویڈیو دیکھیا کردے سن بالخصوص ڈیوڈ گوور نو‏‏ں سارو بہت پسند کردے سن ۔[۲۱] انہاں نے انڈر-15 وچ اوڈیشا دے خلاف سنچری بنائی تے اس دے بعد انہاں نو‏ں سینٹ زیویر اسکول ٹیم دا کپتان نامزد کيتا گیا۔ مگر انہاں دے کئی نال کھلاڑیاں نے انہاں د‏‏ی انا، ضد تے غصہ د‏‏ی شکایت کيتی۔ [۱۸][۲۲] جونیر ٹیم دے نال انہاں دا انتخاب ہويا مگر انہاں نے 12واں کھلاڑی بننے تو‏ں منع کر دتا جس نو‏‏ں کھلاڑیاں دے لئی پانی لے جانا، کرکٹ دے آلات نو‏‏ں منظم کرنا پڑدا سی۔ ایہ سب کم سارو گانگولی د‏‏ی دے معیار زندگی تو‏ں کم درجہ دے سن ۔[۲۳] گانگولی د‏‏ی زندگی ایسی شاہانہ گزری سی کہ اس طرح دے کم انہاں نو‏ں پسند نہ سن ۔[۲۴] مگر چونکہ اوہ کھلاڑی زبردست سن لہذا فرسٹ کلاس کرکٹ وچ انہاں دا انتخاب ہوئے گیا۔ انہاں نے 1989ء وچ بنگال دے لئی پہلا کھیلا مگر ايس‏ے سال انہاں دے بھائی نو‏‏ں ٹیم تو‏ں کڈ دتا گیا۔[۱۸][۲۵]

کرکٹ کیرئر

سودھو

1990ء-1996ء: کیرئر دا آغاز تے ابتدائی کامیابی

سودھو
A brown coloured pavilion in front of a green field, surrounded by a number of banners
لاڈز دا میدان

1991)-1991ء دے رنجی ٹرافی ٹورنا منٹ وچ بہترین کارکارگی[۲۶] د‏‏ی وجہ تو‏ں قومی وچ انہاں نو‏ں لے لیا گیا مگر 1992ء وچ اپنے پہلے اک روزہ بین الاقوامی مقابلہ وچ ویسٹ انڈیز کرکٹ ٹیم دے خلاف انہاں نے 3 رن بنائے۔[۱۵][۲۷] اس دے معا بعد انہاں نو‏ں ٹیم تو‏ں کڈ دتا گیا تے انہاں اُتے گھمنڈی ہونے دا الزام وی لگایا گیا۔ ایہ خبر وی باہر آئی کہ انہاں نے ساتھی کھلاڑیاں دے لئی پانی لے جانے نو‏‏ں وی منع کر دتا سی مگر انہاں نے اس الزام نو‏‏ں بے بنیاد دسیا ا‏‏ے۔[۱۸][۲۴] انہاں نے فیر تو‏ں گھریلو کرکٹ دا رخ کيتا تے 1993ء-94ء تے 1994ء-95ء دے رنجی سیزن وچ بہترین بلے بازی کيتی۔[۲۸][۲۹] دلیپ ٹرافی دے اک مقابلہ وچ 1995ء96ء وچ 171 رن د‏‏ی پاری کھیلنے دے بعد انہاں نو‏ں 1996ء وچ انگلیڈ دے دورے دے لئی قومی ٹیم وچ جگہ ملی۔ مگر میڈیا انہاں دے انتخاب اُتے نہایت نالاں سی۔[۳۰] انہاں نو‏ں محض اک مقابلہ کھیلنے دا موقع ملیا تے ٹیسٹ کرکٹ ٹیم تو‏ں وی انہاں دا ناں خارج کر دتا گیا۔ البتہ نوجوت سنگھ سدھو نے اس وقت دے کپتان محمد اظہر الدین دے خراب برتاو دا حوالہ دیندے ہوئے ٹیم تو‏ں اپنا ناں واپس لے لیا ايس‏ے ٹیسٹ سیریز دے پہلے مقابلے وچ انہاں دا ناں خارج ہويا سی مگر سدھو د‏‏ی جگہ دوسرے مقابلہ وچ انہاں نو‏ں کھلنے دا موقع ملا۔ لارڈز کرکٹ گراؤنڈ دا تاریخی میدان سی تے ساتھی کھلاڑی راہول ڈریوڈ، اس طرح دادا نے ٹیسٹ کرکٹ دا اپنا پہلا میچ کھیلا۔ تن مقابلاں د‏‏ی اس سیریز وچ انگلیڈ پہلا مقابلہ جیت چک‏ی سی۔ دوسرا مقابلہ گانگولی دا کا افتتاحی میچ سی تے انہاں نے اس وچ سنچری لگائی تے لاڈز دے میدان وچ اپنے پہلے ہی مقابلے وچ سنچری لگانے والے تیسرے بلے باز بن گئے۔ ہور دو بلے باز ہیری گراہ‏م تے جان ہیمسفائر سن ۔ گانگولی دے بعد میٹ پرایر تے اینڈریو اسٹراس نے وی ایہی کارنامہ کيتا۔ مگر گانگولی د‏‏ی 131 رناں د‏‏ی پاری افتتاحی مقابلاں وچ اس میدان اُتے ہن تک د‏‏ی وڈی پاری اے ۔[۳۱] بھارت نو‏‏ں دوسری پاری وچ بلے بازی دا موقع نئيں ملیا تے مقابلہ بلا نتیجہ ختم ہويا۔[۳۲] اگلا مقابلہ ٹرینٹ برج وچ کھیلا گیا تے گانگولی نے شاندار 136 بنائے تے لاورینس رووے تے الوین کالیچرن دے بعد تیسرے کھلاڑی بن گئے جنہاں نے شروعا‏تی دو مقابلاں وچ دو سنچریاں بنائی ہون۔ انہاں نے اس مقابلہ وچ سچن تیندولکر دے نال 255 رناں د‏‏ی شراکت داری د‏‏ی تے اس وقت تک بھارت د‏‏ی طرف تو‏ں بھارت دے باہر کسی وی وکٹ دے لئی سب تو‏ں وڈی شراکت داری سی۔ تیسرا ٹیسٹ وی بلا نتیجہ رہیا تے انگلیڈ 1-0 تو‏ں سیریز جیت گئی۔ دوسری پاری وچ گانگولی نے 48 رن بنائے سن ۔[۳۳][۳۴]

1997ء-99ء: شادی، عالمی کپ 1999ء وچ اوپننگ

سودھو
A middle-aged man stands to wear a white long-sleeved shirt and white trousers, while he has sunglasses resting on a cap that is on his head. Green grass and a boundary line are in the background.
2008ء وچ سریلنکا ميں سوربھ گانگولی۔

انگلینڈ دا سفر بہر کامیاب رہیا تے اس دے فوراً بعد انہاں د‏‏ی محبوبہ ڈونا روئے دے عشق نے انہاں نو‏ں اپنی محبت وچ ہور گرفتار ک‏ر ليا۔ دونے دے خاندان والے اک دوسرے دے دشمن سن تے دونے د‏‏ی اس محبت د‏‏ی وجہ تو‏ں اک نواں تنازع کھڑا ہوئے گیا۔ مگر عشق کرنے والے اس جوڑے دے عزم و حوصلہ دے سامنے دونے خانداناں د‏‏ی دشمنی ماند پڑ گئی تے فروری 1997ء وچ گانگولی تے ڈونا د‏‏ی شادی ہوئے گئی۔[۱۸][۳۵] ايس‏ے سال گانگولی نے اک روزہ کرکٹ د‏‏ی پہلی سنچری بنائی۔ انہاں نے سری لنکا قومی کرکٹ ٹیم دے 238 رناں دے جواب وچ اکیلے 113 رن بنائے۔ اگلے سال انہاں نے سہارا کپ وچ پاکستان قومی کرکٹ ٹیم دے خلاف لگاتار چار مرتبہ مین آف دتی میچ دا اعزاز جِتیا۔ انہاں چاراں وچو‏ں دوسرا مین آف دتی میچ 10 اوور وچ 16 دے ک‏ے 5 وکٹ لینے دے عوض ملیا سی۔ ایہی انہاں دا بہترین گیندبازی دا ریکارڈ ا‏‏ے۔ اک روزہ وچ کامیابی دے بعد سری لنکا کےخلاف ٹیسٹ سیریز ہوئی۔ گانگولی نے چار ٹسٹاں وچ 3 سنچریاں بناواں جنہاں وچو‏ں دو مقابلاں وچ سچن تیندولک‏ر ک‏ے نال 250 تو‏ں زیادہ رناں د‏‏ی شراکت داری نبھائی۔[۱۵] جنوری 1998ء وچ بنگلہ دیش وچ انڈیپینڈینس کپ دے فائنل وچ بھارت نے 315 رناں دا ہدف 48 اوور وچ حاصل ک‏ر ليا تے گانگولی نو‏‏ں مین آف دتی میچ دا انعام ملا۔[۳۶] مارچ 1998ء وچ بھارت نے آسٹریلیا قومی کرکٹ ٹیم نو‏‏ں کولکات‏ا وچ شکست دتی۔ اس وچ گانگولی نے گیندبازی د‏‏ی شروعات کيت‏ی سی تے 3 وکٹ لئی سن ۔[۳۷] کرکٹ عالمی کپ 1999ء وچ بھارتی ٹیم وچ گانگولی وی شامل سن ۔ اک مقابلہ سری لنکا دے نال ٹانٹن وچ سی۔ بھارت نے ٹاس جیت کر پہلے بلے بازی دا فیصلہ کيتا تے گانگولی نے 158 گینداں سامنا کردے ہوئے 183 رناں د‏‏ی پاری کھیلی جس وچ 17 چوکے تے 7 چھکے لگائے۔ عالمی کپ وچ ایہ دوسرا وڈا اسکور سی تے کسی بھارتی د‏‏ی جانب تو‏ں سب تو‏ں وڈا اسکور۔ راہول ڈریوڈ دے نال انہاں نے 318 رناں د‏‏ی شراکت داری نبھائی جو عالمی کدو‏‏ں وچو‏ں سب تو‏ں وڈی تے کل اک روزہ مقابلاں وچ دوسری وڈی شراکت داری اے ۔[۳۸][۳۹] 1999ء-2000ء وچ بھارت نے آسٹریلیا تے جنوبی افریقا کرکٹ ٹیم دے خلاف پنج ٹیسٹ میچ ہار گئی۔[۴۰][۴۱] گانگولی نے بمشکل 22۔4 د‏‏ی اوسط تو‏ں محض 224 رن بنائے لیکن انہاں د‏‏ی اک روزہ کرکٹ د‏‏ی فارم زبردست سی تے انہاں نے اس سیزن وچ 5 سنچری بنائی تے پرائس واٹر ہاؤس کوپتز د‏‏ی بلے بازی د‏‏ی درجہ بندی وچ اوہ سر لسٹ ہوئے گئے۔[۴۲] ايس‏ے موقع اُتے ایہ افواہ اڑنے لگی کہ گانگولی تے جنوبی ہند د‏‏ی اداکارہ نگما دے وچکار رومانی تعلقات ني‏‏‏‏ں۔ گانگولی نے انہاں الزامات نو‏‏ں بے بنیاد دسیا۔[۴۳][۴۴]

کیرئیر دے کجھ وکھالے

سودھو
کھیڈ ریکارڈ
میچ ٹیسٹ ون ڈے فرسٹ کلاس لسٹ اے
کھیڈے 113 311 254 437
دوڑاں 7,212 11,363 15,687 15,622
مدری بیٹنگ 42.17 41.02 44.18 41.32
50/100 35/16 72/22 89/33 97/31
ود سکور 239 183 239 183
بالاں کیتیاں 3,117 4,561 11,108 8,199
وکٹاں 32 100 167 171
مدری بالنگ 52.53 38.49 36.52 38.86
5 وکٹاں اکواری چ 0 2 4 2
10 وکٹاں اکواری چ 0 - 0 -
تعلیم بالنگ 3/28 5/16 6/46 5/16
کیچ پھڑے 71 100 168 131

ساروگنگولی ساب‍قہ بھارتی کھیڈاری تے بھارتی ٹیم دے کپتان سی ۔

1972–1989: شروعاتی زندگی اتے کرکیٹ دی شروعات

سودھو

سورو گنگولی دا جم کلکتہ وچ 8 جولائی 1972 نوں ہویا، اتے اوہ چنڈیداس اتے نروپا گنگولی دا سبھ توں چھوٹا پتر سی۔[۱۵] [۱۶] چنڈیداس دا پرنٹ کاروبار بہت ودھیا سی اتے اوہ شہر دے سبھ توں امیر آدمیاں وچوں اک سی۔[۲۱] گنگولی دا بچپن شاندر بیتیا اتے اس دا چھوٹا ناں 'مہاراجہ'، مطلب 'مہان راجا' سی۔ گنگولی دے پیؤ چنڈیداس گنگولی دی لمبی بیماری توں بعد 21 فروری 2013 نوں 73 سال دی عمر وچ موت ہو گئی سی۔[۴۵]

کیونکہ کلکتہ دے لوکاں لئی پسندیدہ کھیڈ فٹ بال سی، اس لئی گنگولی شروعات ویلے اس کھیڈ ول کھچیا گیا سی۔ حالانکہ، اس دی ماں نروپا نے کرکٹ جاں کسے ہور کھیڈ نوں کریئر دے طور اُتے کھیڈن والے گنگولی دی حمایت نہیں کیتا سی۔[۱۸] اس ویلے تک، اس دا وڈا بھرا سناہیسش پہلاں ہی بنگال کرکٹ ٹیم لئی قائم کرکٹر سی۔ اسنے گنگولی دے کرکیٹر بنن دے سپنے دی حمایت کیتا اتے پیؤ نوں گرمیاں دیاں چھٹیاں دوران گنگولی نوں کرکٹ کوچنگ کیمپ وچ شامل کرن لئی کیہا۔ اس ویلے گنگولی دسویں جماعت وچ پڑھ راے سن۔

سجے ہتھ ہون دے باو جود، گنگولی نے کھبے ہتھ نال بلیبازی کرنی سکھی نوں تاں کہ اوہ اپنے بھرا دے کھیڈ اپکرناں دی ورتوں کر سکے۔[۱۸] اس ولوں بلیباز دے روپ وچ کجھ وعدے کیتے جان توں بعد، اس نوں کرکیٹ اکیڈمی وچ داخلہ کیتا گیا۔ اک انڈور ملٹی-جم اتے کنکریٹ وکٹ اوہناں دے گھر وچ بن گئی سی، اس نال اوہ اتے سنیہاشس کھیڈ دا مشق کر سکدے سن۔ اوہ بہت سارے پرانے کرکٹ میچاں دے ویڈیو دیکھدے ہندے سن، خاص کرکے ڈیوڈ گاور ولوں کھیڈے گئے کھیڈ دیاں ویڈیو، جس دی گنگولی نے بہت تعریف کیتی۔[۲۱] اڑیسہ انڈر -15 ٹیم دے خلاف اک سینکڑا بناؤن توں بعد، اس نوں سٹی جیویئر سکول دی کرکیٹ ٹیم دا کپتان بنایا گیا، جتھے اس دے کئی ساتھیاں نے اوہناں دی دربھاوناداری متعلق شکایت کیتی۔[۱۸][۲۲]

1990–96: کریئر دی شروعات اتے شروعاتی کامیابی

سودھو
A brown coloured pavilion in front of a green field، surrounded by a number of banners
د لارڈز پویلیئن

1997–99: ویاہ، اک روزہ میچاں اوپننگ اتے عالمی کپ 1999

سودھو
A middle-aged man stands to wear a white long-sleeved shirt and white trousers، while he has sunglasses resting on a cap that is on his head. Green grass and a boundary line are in the background.
2008 وچ سری لنکا وچ گنگولی

انگلینڈ دے اپنے کامیاب سفر توں بعد، گنگولی اپنی بچپن دی پریمکا ڈونا رائے نال بھجّ گئے، لاڑا اتے لاڑی دوویں پریواراں نے اوہناں نوں اس ویلے اپنا دشمن کیہا حالانکہ دوویں پریواراں دا میل ملاپ ہویا اتے اک رسمی ویاہ فروری 1997 وچ ہویا۔[۱۸][۳۵] اسے سال گنگولی نے سری لنکا دی ٹیم دے خلاف کھیڈدیاں، جنہاں دا کل سکور 238 سی،113 دوڑاں بنا کے اپنا پہلا اک روزہ سینکڑا بنایا۔ اس سال مگروں، گنگولی نے پاکستان نال سہارا کپ وچ لگاتار چار میچاں وچ 'مین آف د میچ' انعام جتیا۔ اس توں بعد اک ہور میچ وچ اوہناں10 اووراں وچ صرف 16 دوڑاں دے کے پنج وکٹاں حاصل کیتیاں جو کہ اک دناں میچاں وچ اس دا ودھیا گیندبازی دا نمونہ اے۔ ٹیسٹ کرکٹ وچ اس دا فارم سال دے انت وچ چار ٹیسٹ میچاں وچوں لگائے تن سینکڑیاں واپس آیا۔ ایہہ سبھ سری لنکا دے خلاف، اتے ایہناں وچوں دو وچ سچن تیندولکر دے نال 250 توں ودھ دوڑاں دی سانجھیداری کیتی۔[۱۵]

جنوری 1998 وچ ڈھاکا وچ انڈیپینڈس کپ دے تیجے فائینل وچ بھارت نے 315 دوڑاں دا سپھلتاپوروک پچھا کردیاں 48 اووراں وچ میچ جت لیا اتے گنگولی نے مین آف د میچ انعام جتیا۔[۴۶] مارچ 1998 وچ اوہ بھارتی ٹیم دا حصہ سی جس نے کولکاتہ وچ آسٹریلیا نوں ہرایا؛ اس نے اپنی میڈیئم پیس گیندبازی نال تن وکٹاں لئیاں۔[۴۷]

گنگولی بھارتی ٹیم دا حصہ سی جس نے 1999 وچ انگلینڈ وچ ہوئے عالمی کپ وچ حصہ لیا۔ ٹیونٹان وچ شریلنکا دے خلاف بھارت نے بلیبازی دا فیصلہ کیتا۔ گنگولی نے 158 گینداں کھیڈ کے 17 چوکیاں اتے 7 چھکیاں دی مدد نال 183 دوڑاں بنائیاں۔ ایہہ عالمی کپ دے اتہاس وچ دوجا سبھ توں اچا سکور اتے ٹورنامینٹ وچ اک بھارتی ولوں بنایا سبھ توں ودھ سکور سی۔ راہل دراوڑ نال اوہناں دی 318 دوڑاں دی بھائیوالی عالمی کپ وچ سبھ توں ودھ سرووتم سکور اے اتے ایہہ سارے اک روزہ کرکٹ وچ دوجا سبھ توں وڈا سکور اے۔[۳۸][۴۸] 1999-00 وچ بھارت نے آسٹریلیا اتے دکھنی افریقہ توں ٹیسٹ سیریز ہار لئی، جس وچ کل پنج ٹیسٹ شامل سن۔[۴۹][۵۰] گنگولی نے 224 سکور کرکے جدوجہد کیتا۔ ہانلاکِ اس دا ون ڈے فارم بااثر سی۔ لگبھگ اسے ویلے، الزام لگائے گئے کہ گنگولی دکھنی بھارتی اداکارہ ناگما نال رومانس لڑا راے سن، جس توں اس نے انکار کی کر دتا۔[۵۱][۵۲]

2000-05: کپتانی اتے تعریف

سودھو

"People will support you، people will criticize you. When you cross that rope everything is about you."

Sourav Ganguly to the media
A blue coloured T-shirt displayed at a store window. The T-shirt has the words "Ganguly" and the number 99 below it، both in yellow color. Beside the T-shirt، a picture and an open book is visible.
لنڈن وچ اک سٹور اُتے پردرشت اوہ قمیض جس نوں گنگولی نیٹویسٹ سیریز دے فائینل وچ کھیڈن توں بعد چھڈّ آئے سن۔

2000 وچ، ٹیم دے کجھ کھڈاریاں ولوں میچ پھکسنگ سکینڈل توں بعد، [۵۳] گنگولی نوں بھارتی کرکٹ ٹیم دا کپتان تعینات کیتا گیا سی۔ تیندلکر نے اپنی صحتَ دی حالت کرکے عہدہ چھڈن دا فیصلہ کیتا اتے گنگولی اس ویلے اپ-کپتان سن۔[۱۸] اس نے کپتان دے طور اُتے چنگی شروعات کیتی اتے پنج میچاں دی اک دنا سیریز وچ دکھنی افریقہ نوں ہراؤن لئی اگوائی کیتی اتے بھارتی ٹیم دی 2000 آئی۔سی۔سی۔ ناک آؤٹ ٹرافی دے فائینل وچ اگوائی کیتی۔[۱۸] اس نے دو سینکڑے بنائے، جنہاں وچوں فائینل وچ بنایا اک سینکڑا وی شامل اے حالانکہ، نیوزیلینڈ پھر وی چار وکٹاں نال جت جاندا اے۔[۵۴] اسے سال، گنگولی نے انگلینڈ وچ کاؤنٹی کرکٹ کیریئر اُتے اپنا ہتھ ازماؤن دی کوشش کیتی، پر اوہ کامیاب نہ ہوئے۔[۵۵]

اس دے لینکیشائر ٹیم دے ساتھی اینڈریو فلنٹاف نے اس نوں الگ کرن اتے اس دے رویئے دی تلنا پرنس چارلس نال کیتی۔[۲۲] 2001 دے شروع وچ آسٹریلیا نال تن ٹیسٹ اتے پنج اک دنا میچاں دوران گنگولی ولوں چار موقعیاں اُتے ٹاس لئی دیر نال پہنچن کرکے ورتکنیک ٹیم دے کپتان سٹیو وا نے اختلاف کھڑھا کر دتا سی۔[۵۶] چوتھے اک روزہ وچ، اوہناں ولوں اپنے کھیڈن والے کپڑے نہ پہنن کرکے اوہ اک ہور اختلاف پیدا ہون دا کارن بنے، کرکٹ یگت وچ اجیہا کجھ اسادھارن منیا جاندا اے۔[۵۷] حالانکہ، بھارت نے ٹیسٹ لڑی 2-1 نال جتی، جس نال دوجے ٹیسٹ میچ توں بعد آسٹریلیا دی 16 لگاتار ٹیسٹ میچاں دی جت دی لڑی ٹٹی۔[۵۸] نومبر 2001 وچ، گنگولی دی بیوی ڈونا نے دھی ثنائ نوں جم دتا۔[۱۸] گنگولی دی اگوائی وچ سن 2003 وچ، بھارت پہلی وار 1983 توں بعد عالمی کپ فائینل وچ پہنچیا سی، جتھے اوہ آستریلیائی ٹیم توں ہار گئے سن۔[۵۹] اس ٹورنامینٹ وچ گنگولی نے نجی طور اُتے 58.12 دی اوسط نال 465 دوڑاں نال شاندار مظاہرہ کیتا، جس وچ تن سینکڑے شامل ہن۔[۶۰]

"Sourav is the sole reason I am a cricket lover"

Baichung Bhutia on Sourav Ganguly
2004 تک، اسنے کپتان دے روپ وچ اہم سفلتا حاصل کیتی اتے اوہ بھارت دے سبھ توں کامیاب کرکٹ کپتاناں وجوں منے جاندے سن۔ حالانکہ، اس دی کپتانی راج دوران اس دی انفرادی کارگزاری بہت زیادہ وگڑ گئی سی، خاص کرکے عالمی کپ توں بعد، 2003 وچ آسٹریلیا دے دورے اتے 2004 وچ پاکستان دی لڑی وچ۔[۶۱][۶۲] 2004 وچ آسٹریلیا نے پہلی وار 1969 توں بعد بھارت وچ ٹیسٹ سیریز جتی۔ ایہہ اندازہ لگایا گیا سی کہ گنگولی ناگپور وچ تیجے ٹیسٹ لئی ورتی جان والی پچّ دی قسم نال سہمت نہیں سی۔ میدان بناؤن والے کامے گنگولی دے خلاف ہو گئے، اوہناں نے پچّ اُتے وڈی مقدار وچ گھاہ چھڈّ دتا۔ کجھ ماہراں نے اشارہ دتا کہ اسدا کارن بھارتی کپتان دے خلاف "خلاف جاں بدلہ" لینا سی۔ جدوں آسٹریلیا دے کپتان ایڈم گلکرسٹ ٹاسک کرن پہنچے تاں اس نے دیکھیا کہ راہل دراوڑ اس دی گنگولی دی بجائے اڈیک کر رہا سی اتے اس نے راہل نوں پچھیا کہ گنگولی کتھے اے؟ دراوڑ نے اک واضع جواب نہیں دتا اتے کیہا: "او، اس نوں کون جاندا اے؟"[۵۶][۶۳]

2004 وچ وکھرے مظاہرہ کارن، اتے 2005 وچ ماڑے مظاہرہ کارن، اس نوں اکتوبر 2005 وچ ٹیم توں باہر کر دتا گیا سی۔[۶۴] جدوں 2000 وچ میچ پھکسنگ سکینڈل دے کارن ٹیم دی شرم ناک ہار ہوئی سی، [۵۳] تاں دراوڑ نوں کپتان بنایا گیا۔ گنگولی نے سنیاس نہ لے کے ٹیم وچ واپسی کرن دی کوشش کیتی۔[۲۴] گنگولی نوں 2004 وچ بھارت دے چوتھے سرو اچّ شہری انعام پدمسری نال نوازیا گیا گیا سی۔ اوہناں نوں 30 جون 2004 نوں بھارت دے صدر ، ڈاکٹر۔ ایپیجے عبدل کلام ولوں انعام نال نوازیا گیا گیا۔[۶۵][۶۶]


2000ء-2005ء: کپتانی تے بعد وچ

سودھو

"لوک آپ دا تعاون کرن گے، آپ کر تنقید کرن گے جدو‏ں آپ حد عبور کرن گے تب سب کچھ آپ دے بارے وچ ہوئے گا"

سارو گانگولی میڈیا کومخاطب کردے ہوئے

2000ء وچ بھارتی کرکٹ دے کچھ کھلاڑیاں اُتے میچ فکسنگ دے الزامات لگے۔[۵۳] گانگولی نو‏‏ں بھارتی کرکٹ ٹیم دا کپتان نامزد کيتا گیا۔ گانگولی دا کپتان بننا اس لئی وی سرخیاں وچ کیونجے سچن تیندولکر کپتانی چھڈ رہے سن ۔ اس وقت گانگولی نائب کپتان سن ۔[۱۸] انہاں د‏‏ی کپتانی دا آغاز وی وڈے دھماے دار طریقے تو‏ں ہويا۔ جنوبی افریقا نو‏‏ں پنج اک روزہ میچ د‏‏ی سیریز وچ شکست دتی تے آئی سی سی ناک آؤٹ ٹرافی، 2000ء وچ ٹیم فائنل وچ گئی۔[۱۸] اس دوران وچ انہاں نے دو سنچریاں لگاواں جس وچ اک فائنل وچ سی مگر نیوزی لینڈ قومی کرکٹ ٹیم چار وکٹاں تو‏ں میچ جیت گئی۔[۶۷] ايس‏ے سال گانگولی نے انگلینڈ وچ کاونٹی کرکٹ وچ ہتھ آزمایا مگر ناکا‏م رہے۔[۵۵] دی وسڈن کرکٹر دے نامہ نگار اسٹیو پٹارڈ تے جان سٹرن نے گانگولی نو‏‏ں “دی امپیریس انڈین (مفتخر بھارتی)‘‘ کہیا۔ انہاں نے کہیا:

“کریز اُتے کدی لگدا سی کہ انہاں دا ساتھی آیا بلے باز اے یا بیٹمین اے جس نو‏‏ں انہاں د‏‏ی اتاری ہوئی جرسی یا کٹ بیگ نو‏‏ں پریلین تو‏ں لیانے لے جانے دے لئی رکھیا گیا ا‏‏ے۔ البتہ پچھلو بلے بازاں نو‏‏ں ایہ رویہ کھلنے لگیا سی۔ اک میچ وچ جدو‏ں گانگولی نے اپنی نصف سنچری مکمل د‏‏ی تب انہاں نے اپنا بلا اپنی ٹیم د‏‏ی بالکونی د‏‏ی طرف لہرایا گویا کہ ایہ کارنامہ بس اوہ ہی کردے ني‏‏‏‏ں۔ اوہ گلیمورگن تے نارتھیمٹونشایر وچ کچھ خاص نئيں کر سک‏‏ے۔ 2006ء دے اخیر وچ چار فرسٹ کلاس میچاں اوہ محض 4.80 دے اوسط تو‏ں رن بنا سک‏‏ے سن “۔[۶۸]

ان دے لانکشایر دے ساتھی کھلاڑی اینڈریو فلنٹاف نے انہاں تو‏ں کنارہ کشی وچ ہی عافیت سمجھی تے انہاں دے رویہ نو‏‏ں چارلس، پرنس آف ویلز دے رویہ دے مساوی قرار دتا۔[۲۲] 2001ء وچ آسٹریلیا وچ 5 اک روزہ تے 3 ٹیسٹ میچاں د‏‏ی سیریز ہوئی جنہاں وچ گانگولی نے چار موقعاں اُتے ٹاس وچ دیر تو‏ں پہونچے تے اک نواں تنازع کھڑا کر دتا۔ انہاں دے اس رویہ تو‏ں مخالف ٹیم دے کپتان اسٹیو وا نے سخت ناراضی دا مظاہرہ کيتا۔[۵۶] پنجويں اک روزہ میچ وچ ٹاس دے دوران وچ اوہ ٹیم دے لباس وچ نظر نئيں آئے بلکہ سادہ لباس وچ گئے جس تو‏ں چہار طرف تو‏ں انہاں اُتے تنقیداں د‏‏ی بارش ہونے لگی۔ کرکٹ دے ماحول ایسا رویہ سخت ناپسندیدگی د‏‏ی نطر تو‏ں دیکھیا جاندا اے ۔[۵۷] البتہ اس دوران وچ گانگولی دے ذا‏تی رویہ د‏‏ی زیادہ تنقید نئيں ہوئی کیونجے بھارت نے ٹیسٹ سیریز 2–1 تو‏ں جیت لی تے دوسرے ٹیسٹ وچ آسٹریلیا دے لگاتار 16 ٹیسٹ جیت نو‏‏ں روک دیا[۵۸] بھارت اوہ مقابلہ ہارنے دے کگار اُتے سی کیونجے پہلی پاری وچ بھارت محض 274 رناں اُتے آل آؤٹ ہوئے گیا۔ اسٹیو وا نے بھارت نو‏‏ں فالو آن کھیلنے نو‏‏ں مجبور کيتا مگر دوسری پاری وچ وی وی ایس لکشمن نے اپنا تاریخی کارنامہ کردے ہوئے 281 رناں د‏‏ی پاری کھیلی تے راہل ڈریوڈ نے 180 رن بنائے۔ دونے دن بھر بلے بازی کردے نيں تے چوتھا دن انہاں دونے دے ناں رہیا۔ بھارت نے آسٹریلیا نو‏‏ں 384 رناں دا ہدف دتا۔ وکٹ وی دھول والی تے اسپن دے لائق سی۔ آسٹریلیا بھارتی گیندبازاں دے سامنے ٹک نئيں پائی تے فالو آن کھلانے دے باوجود شکست کحانے والی تیسری ٹیم بن گئی۔[۶۹][۷۰][۷۱] نومبر 2001ء وچ گانگولی د‏‏ی اہلیہ نے بیٹی سارہ نو‏‏ں جنم دتا۔[۱۸] 2002ء وچ نیٹ ویسٹ سیریز 2002ء وچ یووراج سنگھ تے محمد کیف د‏‏ی بہترین کارکردگی نو‏‏ں دیکھ ک‏ے گانگولی اپنا جوش برقرار نہ رکھ پائے تے عوام دے سامنے ہی اپنی جرسی اتار کر ہويا وچ لہرا دتی تے بھارت د‏‏ی جیت دا جشن منانے لگے۔[۷۲] بعد وچ کرکٹ بحیثیت سلجھے لوکاں دا کھیل ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں تے لارڈز دے پروٹوکول د‏‏ی خلاف روزی کرنے د‏‏ی وجہ گانگولی دا تنقید دا نشانہ بنایا گیا۔ گانگولی نے ایہ کہ کر اپنا دفاع کيتا کہ بھارت وچ سیریز دے دوران وچ انگلیڈ دے کھلاڑی اینڈریو فلنتاف نے ایسی ہی حرکت کيت‏ی سی، انہاں نے بس اسنو‏ں دوہرایا اے ۔[۷۳] 2003ء وچ بھارت کرکٹ عالمی کپ 2003ء دے فائنل وچ پہونچا۔ 1983ء دے بعد بھارت پہلی بار عالمی کپ دے فائنل وچ پہونچا سی مگر آسٹریلیا تو‏ں ہار گیا۔[۷۴] اوہ ٹورنامنٹ گانگولی دے لئی ذا‏تی طور وی چنگا رہیا سی۔ انہاں نے کل 58۔12 د‏‏ی اوسط تو‏ں 465 رن بنائے سن جس وچ 3 سنچریاں شامل سن۔[۶۰]

2006-07: ٹیم وچ واپسی اتے کوچ گریگ چیپل نال الجھن

سودھو
A middle-aged man signing on cricket bats. He wears a white T-shirt and a navy blue cap. A number of people are visible، who surround him.
گنگولی اپنے نواس توں باہر آٹوگراپھ دندے ہوئے۔

ستمبر 2005 وچ، زمبابوے دے دورے لئی گریگ چیپل بھارت دا کوچ بن گیا۔ اس دے نال گنگولی دے اختلاف دے نتیجے وجوں کئی سرخیاں بنیاں چیپل نے بھارتی کرکٹ کنٹرول بورڈ نوں ای-میل کیتا سی، جس وچ کیہا گیا سی کہ گنگولی بھارت دی اگوائی کرن لئی "جسمانی اتے دماغی طور اُتے" ایوگ سی اتے اس دے "ونڈ اتے نیم" دا ووہار ٹیم نوں نقصان پہنچا رہا سی۔ [۲۴] ایہہ ایمیل میڈیا نوں لیک کر دتی گئی سی اتے گنگولی دے پرستار بہت ناراض ہوئے سن۔

گنگولی دے نتیجے قومانتری میچاں وچ [۷۵]
میچ جتی لاپیؤ کڈھے ٹائڈ کوئی نتیجہ نہیں
ٹیسٹ [۷۶] 113 37 35 41 0 -
ون ڈے [۷۷] 311 149 145 - 1 16

فروری 2008 وچ، گنگولی نے انڈین پریمیئر لیگ (آئیپیئیل) دے حصے وجوں، بالیوڈّ اداکار شاہ رخ خان دی ملکیت کولکاتہ نائیٹ رائیڈرز (کیکیار) دی ٹیم دے کپتان وجوں شامل ہو گئے۔[۷۸] 18 اپریل 2008 نوں، آئیپیئیل ٹی -20 کرکٹ میچ وچ گنگولی نے کیکیار دی اگوائی کیتی سی۔ اوہناں کول بینگلور رائل چیلینجرس (راہل دراوڑ دی اگوائی والی کیجوال اتے وجے مالیا دی ملکیت) اُتے 140 دوڑاں دی جت اے۔ گنگولی نے برینڈن میکلم نال پاری دی شروعات کیتی اتے 10 دوڑاں بنائیاں جدوں کہ میکولم 73 گینداں وچ 158 دوڑاں بنا کے ناباد رہا۔[۷۹] 1 مئی نوں، نائیٹ رائیڈرز اتے راجستھان رائلز وچکار کھیڈ راے گنگولی نے اپنی دوجی ٹی -20 نیم سینکڑا بنایا، جس وچ 51 دوڑاں  ؛ 39 دے قریب دوڑاں  ؛ 130.76 دی سٹرائیک ریٹ تے گینداں۔ اس دی پاری وچ گنگولی نے چار چوکے اتے دو چھکے لگائے، جو کہ نائیٹ رائیڈرز لئی سکوررس دی لسٹ وچ سکھر اُتے اے۔[۸۰]

وکھ-وکھ دیساں دے خلاف سینکڑے
مخالف دھر ٹیسٹ ونڈے
 سری لنکا 3 4
 نیوزی لینڈ 3 3
 زمبابوے 2 3
 انگلستان 3 1
 پاکستان 2 2
 آسٹریلیا 2 1
 دکھنی افریقہ - 3
 بنگلہ دیش 1 1
 کینیا NA 3
 نمیبیا NA 1
کل
16 22

گنگولی دے انکڑے دسدے ہن کہ اوہ ٹیسٹ میچاں وچ 100 ٹیسٹ میچ کھیڈن والے ستویں بھارتی کرکیٹر ہن،[۸۱] بھارت وچ چوتھے سبھ توں ودھ دوڑاں بناؤن والے،[۸۲] اتے چوتھے بھارتی ہن جنہاں نے 300 توں ودھ ون-ڈے میچ کھیڈے ہن۔[۸۳] ون-ڈے میچاں وچ کل دوڑاں دے روپ وچ، سچن تیندلکر (جنہاں وچ سبھ توں ودھ ون-ڈے کھیڈے ہن) اتے اٹھویں اوورآل توں بعد گنگولی دا دوجا ستھان اے۔ اوہ 10،000 توں ودھ سکور کرن والے صرف دس بلیبازاں وچوں اک اے جس نے16 سیکڑے ٹیسٹ میچاں اتے 22 سیکڑے اک روزہ میچاں وچ بنائے۔[۸۴] تیندولکر دے نال، گنگولی نے اک دنا کرکٹ وچ سبھ توں کامیاب شروعاتی جوڑی بنائی اے، جس نے پہلے وکٹ لئی اکٹھے مل کے 26 وار سو توں ودھ دوڑاں لئی سانجھیداری کیتی اے۔ اس سانجھیداری نے 48.98 دی اوسط نال 7000 توں ودھ دوڑاں بنائیاں اتے پہلی وکٹ (44 اردھ-سینکڑے) وچ سبھ توں زیادہ 50 دوڑاں دی بھائیوالی بناؤن لئی عالمی ریکارڈ قایم کیتا۔[۸۵] گنگولی 11000 ون-ڈے رن نوں پار کرن والا چوتھا کھڈاری اے، اتے ون-ڈے کرکٹ وچ ایہہ سبھ توں تیزی نال اجیہا کرن والا کھڈاری اے۔ سچن دے بعد [۸۶] 2006 تک، اوہ پاکستان وچ اک ٹیسٹ سیریز جتن والا اکلوتا بھارتی کپتان سی (حالانکہ اس لڑی دے تن ٹیسٹاں وچوں دو راہل دی اگوائی وچ سی)۔ اوہ 10،000 دے شاندار انکڑے نوں چھوہن والے عالمی دے پنج کھڈاریاں وچوں اک ہن۔

ورتکنیک دھر ولوں ٹیسٹ میچ کیریئر دی کارگزاری بیٹنگ انکڑے [۸۷]
ورتکنیک دھر میچ رن اوسط ہائی سکور 100/50
آسٹریلیا 24 1403 35.07 144 2/7
بنگلہ دیش 5 371 61.83 100 1/3
انگلینڈ 12 983 57.82 136 3/5
نیوزیلینڈ 8 563 46.91 125 3/2
پاکستان 12 902 47.47 239 2/4
دکھنی افریقہ 17 947 33.82 87 0/7
شریلنکا 14 1064 46.26 173 3/4
ویسٹ انڈیز 12 449 32.07 75 ٭ 0/2
زمبابوے 9 530 44.16 136 2/1
کل ملا کے 113 7212 42.17 239 16/35
ٹیسٹ میچ کیریئر دی کارگزاری بیٹنگ انکڑے [۸۸]
مخالف دھر میچ رن اوسط ہائی سکور 100/50
آسٹریلیا 24 1403 35.07 144 2/7
بنگلہ دیش 5 371 61.83 100 1/3
انگلینڈ 12 983 57.82 136 3/5
نیوزیلینڈ 8 563 46.91 125 3/2
پاکستان 12 902 47.47 239 2/4
دکھنی افریقہ 17 947 33.82 87 0/7
سری لنکا 14 1064 46.26 173 3/4
ویسٹ انڈیز 12 449 32.07 75 ٭ 0/2
زمبابوے 9 530 44.16 136 2/1
کل 113 7212 42.17 239 16/35
اک دناں میچاں وچ

مظاہرہ

بلیبازی انکڑے[۸۹]
مخالف دھر میچ رن اوسط ودھ توں ودھ رن 100 / 50
AUS دا جھنڈا Australia 35 774 23.45 100 1 / 5
Bangladesh دا جھنڈا Bangladesh 10 459 57.37 135٭ 1 / 4
England دا جھنڈا England 26 975 39.00 117٭ 1 / 7
NZ دا جھنڈا New Zealand 32 1079 35.96 153٭ 3 / 6
Pakistan دا جھنڈا Pakistan 53 1652 35.14 141 2 / 9
South Africa دا جھنڈا South Africa 29 1313 50.50 141٭ 3 / 8
Sri Lanka دا جھنڈا Sri Lanka 44 1534 40.36 183 4 / 9
West Indies دا جھنڈا West Indies 27 1142 47.58 98 0 / 11
Zimbabwe دا جھنڈا Zimbabwe 36 1367 42.71 144 3 / 7
ICC World XI 1 22 22.00 22 0 / 0
Africa XI 2 120 60.00 88 0 / 1
 برمودا 1 89 89.00 89 0 / 1
 آئرلینڈ 1 73 – 73٭ 0 / 1
Kenya دا جھنڈا Kenya 11 588 73.50 111٭ 3 / 2
Namibia دا جھنڈا Namibia 1 112 – 112٭ 1 / 0
Netherlands دا جھنڈا Netherlands 1 8 8.00 8 0 / 0
متحدہ عرب امارات دا جھنڈا 1 56 56.00 56 0 / 1
Overall figures 311 11363 41.02 183 22 / 72

کیریر اک نظر وچ

سودھو
A graph showing a number of lines going up and down in pink. A single blue line intersects it in-between.
An innings-by-innings breakdown of Ganguly's Test match batting career, showing runs scored (red bars) and the average of last ten innings (blue line).
Test Match Career Performance By Opposition Batting Statistics[۹۰]
Opposition Matches Runs Average High Score 100 / 50
AUS دا جھنڈا آسٹریلیا قومی کرکٹ ٹیم 24 1403 35.07 144 2 / 7
Bangladesh دا جھنڈا بنگلہ دیش قومی کرکٹ ٹیم 5 371 61.83 100 1 / 3
England دا جھنڈا انگلستان قومی کرکٹ ٹیم 12 983 57.82 136 3 / 5
NZ دا جھنڈا نیوزی لینڈ قومی کرکٹ ٹیم 8 563 46.91 125 3 / 2
Pakistan دا جھنڈا پاکستان قومی کرکٹ ٹیم 12 902 47.47 239 2 / 4
South Africa دا جھنڈا جنوبی افریقا قومی کرکٹ ٹیم 17 947 33.82 87 0 / 7
Sri Lanka دا جھنڈا سری لنکا قومی کرکٹ ٹیم 14 1064 46.26 173 3 / 4
West Indies دا جھنڈا ویسٹ انڈیز کرکٹ ٹیم 12 449 32.07 75* 0 / 2
Zimbabwe دا جھنڈا زمبابوے قومی کرکٹ ٹیم 9 530 44.16 136 2 / 1
Overall figures 113 7212 42.17 239 16 / 35
ODI Career Performance By Opposition Batting Statistics[۹۱]
Opposition Matches Runs Average High Score 100 / 50
AUS دا جھنڈا آسٹریلیا قومی کرکٹ ٹیم 35 774 23.45 100 1 / 5
Bangladesh دا جھنڈا بنگلہ دیش قومی کرکٹ ٹیم 10 459 57.37 135* 1 / 4
England دا جھنڈا انگلستان قومی کرکٹ ٹیم 26 975 39.00 117* 1 / 7
NZ دا جھنڈا نیوزی لینڈ قومی کرکٹ ٹیم 32 1079 35.96 153* 3 / 6
Pakistan دا جھنڈا پاکستان قومی کرکٹ ٹیم 53 1652 35.14 141 2 / 9
South Africa دا جھنڈا جنوبی افریقا قومی کرکٹ ٹیم 29 1313 50.50 141* 3 / 8
Sri Lanka دا جھنڈا سری لنکا قومی کرکٹ ٹیم 44 1534 40.36 183 4 / 9
West Indies دا جھنڈا ویسٹ انڈیز کرکٹ ٹیم 27 1142 47.58 98 0 / 11
Zimbabwe دا جھنڈا زمبابوے قومی کرکٹ ٹیم 36 1367 42.71 144 3 / 7
ICC World XI 1 22 22.00 22 0 / 0
Africa XI 2 120 60.00 88 0 / 1
 برمودا 1 89 89.00 89 0 / 1
 آئرلینڈ 1 73 – 73* 0 / 1
Kenya دا جھنڈا کینیا قومی کرکٹ ٹیم 11 588 73.50 111* 3 / 2
Namibia دا جھنڈا نمیبیا قومی کرکٹ ٹیم 1 112 – 112* 1 / 0
Netherlands دا جھنڈا نیدرلینڈز قومی کرکٹ ٹیم 1 8 8.00 8 0 / 0
UAE دا جھنڈا متحدہ عرب امارات قومی کرکٹ ٹیم 1 56 56.00 56 0 / 1
Overall figures 311 11363 41.02 183 22 / 72

کپتانی دا ریکارڈ

سودھو
کپتانی ریکارڈ، ٹیسٹ کرکٹ
جگہ زمانہ مقابلہ فتح شکست ٹائی ڈریا
Home 2000–2005 21 10 3 0 8[۹۲]
Away 2000–2005 28 11 10 0 7[۹۳]
Total 2000–2005 49 21 13 0 15[۹۴]
Career summary as Captain in Test Matches
جگہ زمانہ مقابلے کل رن بہترین اسکور بلے بازی اوسط 100 وکٹاں بہترین گیند بازی گیند بازی اوسط 5 کینچ اسٹمپ
Home 2000–2005 21 868 136 29.93 2 3 1/14 78.00 0 24 0[۹۵]
Away 2000–2005 28 1693 144 43.41 3 2 2/69 193.00 0 13 0[۹۶]
Total 2000–2005 49 2561 144 37.66 5 5 2/69 124.00 0 37 0[۹۵]
Captaincy Record in اک روزہ بین الاقوامی
Venue Span Matches Won Lost Tied N/R
In بھارت (Home) 2000–2005 36 18 18 0 0[۹۷]
Away 2000–2005 51 24 24 0 3[۹۸]
Neutral 1999–2005 59 34 23 0 2[۹۹]
Total 1999–2005 146 76 65 0 5[۱۰۰]
Career summary as Captain in One Day Internationals
Venue Span Matches Runs HS Bat Avg 100 Wkts BBI Bowl Avg 5 Ct St
Home 2000–2005 36 1463 144 43.02 2 16 5/34 30.87 1 14 0[۱۰۱]
Away 2000–2005 51 1545 135 32.18 2 15 3/22 39.26 0 23 0[۱۰۱]
Neutral 2000–2005 60 2096 141 41.92 7 15 3/32 43.20 0 24 0[۱۰۱]
Total 2000–2005 147 5104 144 38.66 11 46 5/34 37.63 1 61 0[۱۰۱]


ریکارڈ اتے کامیابیاں

سودھو
فائل:The President Dr. A.P.J Abdul Kalam presenting Padma Shri Award to Shri Saurav Ganguly the most successful Captain of Indian Cricket Team at an investiture Ceremony at Rashtrapati Bhawan in New Delhi on June 30، 2004.jpg
صدر اے پی جے عبدل کلام (سجے )، گنگولی (کھبے )، لئی سن 2004 وچ پدمشری اوارڈ پیش کردے ہوئے

٭ قومانتری میچاں وچ لگاتار چار مین آف میچ انعام جتن والے اکو اک کرکٹر۔[۱۰۲] ٭ ون-ڈے اتہاس وچ اٹھویں سبھ توں ودھ دوڑاں بناؤن والے اتے 11،363 دوڑاں بناؤن والے دوجے بلیباز ہن۔ ٭ اوہناں نے آئیسیسی چیمپیئنز ٹرافی فائینل (117) وچ کسے وی بلیباز ولوں سبھ توں اچتم سکور درج کیتا۔ ٭ اوہ آئیسیسی چیمپیئنز ٹرافی دے اتہاس وچ 3 سینکڑے بناؤن والا پہلا کھڈاری سی۔ ٭ دکھنی افریقہ دے ایبی ڈویلیئرز ولوں 2017 وچ گنگولی دے ریکارڈ نوں توڑن نال 9،000 سکور پورے کرن والا دوجا سبھ توں تیز بلیباز۔[۱۰۳] ٭ ون ڈے کرکیٹ وچ 10،000 رن، 100 وکٹاں اتے 100 کیچ کرن دے ولکھن انکڑے نوں حاصل کرن والے پنجاں کرکٹراں وچوں اک۔ ٭ اس دی ٹیسٹ بلیبازی دی اوسط 40 توں گھٹ نہیں ہوئی۔ ٭ کرکیٹ ورلڈ کپ وچ اک بھارتی بلیباز (183) ولوں سبھ توں وڈا انفرادی سکور اے۔[۱۰۴] ٭ دنیا دے 14 کرکٹراں وچوں اک جناں نے 100 جاں سو توں ودھ ٹیسٹ اتے 300 جاں اس توں ودھ ون-ڈے میچ کھیڈے ہن۔ ٭ بھارت دے سبھ توں کامیاب ٹیسٹ کپتان جنہاں غیرملکی دھرتی اُتے 28 وچوں 11 میچ جتے ہن۔ ٭ سورو گنگولی صرف اکو-اک بلیباز اے، جس نے پہلی پاری وچ سینکڑا لگایا اتے اپنی آخری ٹیسٹ پاری وچ پہلی گیند نوں خارج کیتا۔[۱۰۵]

کیپٹنسی ریکارڈ

سودھو
ٹیسٹ میچاں وچ کیپٹنسی ریکارڈ
ستھان سپین میچ جتی لاپیؤ ٹائڈ ڈرا
گھر 2000–2005 21 10 3 0 8 [۱۰۶]
دور 2000–2005 28 11 10 0 7 [۱۰۷]
کل 2000–2005 49 21 13 0 15 [۱۰۸]
ٹیسٹ میچاں وچ کیپٹن وجوں کیریئر دا مختصر
ستھان سپین میچ رن ایچئیس بیٹ اؤگ 100 Wkts بیبیائی باول اؤگ 5 سیٹی سٹریٹ
گھر 2000–2005 21 868 136 29.93 2 3 1/14 78.00 0 24 0 [۹۵]
دور 2000–2005 28 1693 144 43.41 3 2 2/69 193.00 0 13 0 [۱۰۹]
کل 2000–2005 49 2561 144 37.66 5 5 2/69 124.00 0 37 0 [۹۵]
اک دنا قومانتری میچاں وچ کیپٹنسی ریکارڈ
ستھان سپین میچ جتی لاپیؤ ٹائڈ N / R
بھارت وچ (گھر) 2000–2005 36 18 18 0 0 [۱۱۰]
دور 2000–2005 51 24 24 0 3 [۱۱۱]
نرپکھّ 1999–2005 59 34 23 0 2 [۱۱۲]
کل 1999–2005 146 76 65 0 5 [۱۱۳]
اک روزہ قومانتری کرکٹ وچ کیپٹن وجوں کیریئر دا مختصر
ستھان سپین میچ رن ایچئیس بیٹ اؤگ 100 Wkts بیبیائی باول اؤگ 5 سیٹی سٹریٹ
گھر 2000–2005 36 1463 144 43.02 2 16 5/34 30.87 1 14 0 [۱۰۱]
دور 2000–2005 51 1545 135 32.18 2 15 3/22 39.26 0 23 0 [۱۰۱]
نرپکھّ 2000–2005 60 2096 141 41.92 7 15 3/32 43.20 0 24 0 [۱۰۱]
کل 2000–2005 147 5104 144 38.66 11 46 5/34 37.63 1 61 0 [۱۰۱]
سارو گنگولی
جمن دیاڑ: 8 جولاءی 1972
جمن پوہ: کلکتہ ھندستان
گن : کرکٹ
بلے بازی دا انداز : کھبے ہتھ نال
گیند بازی دا انداز : کھبے ہتھ نال تیز آرام نال
کردار : آلراؤنڈر

حوالے

سودھو
Page سانچہ:Refbegin/styles.css has no content.

٭Bose, Mihir (2006). "The magic of Indian cricket: cricket and society in India". Routledge. ISBN 0-415-35691-1. 

٭Daityari, Amrita (2003). "Sourav Ganguly: the fire within". Rupa & Company Publishers. ISBN 81-291-0143-2. 

٭Datta, Debashish (2007). "Sourav Ganguly، the maharaja of cricket". Niyogi Books. ISBN 81-89738-20-8. 

٭Dubey, Abhishek (2006). "Dressing Room". Diamond Pocket Books (P) Ltd. ISBN 81-8419-191-X. 

٭Engel, Matthew (2006). "Wisden Cricketers' Almanack". John Wisden & Co Ltd. ISBN 978-0-947766-98-6. 

٭Gilchrist, Adam (2008). "True Colours". Pan Macmillian Australia. ISBN 978-1-4050-3922-2. 

٭Kavoori, Anandam P. (2009). "The logics of globalization: studies in international communication". Rowman & Littlefield. ISBN 0-7391-2184-7. 

٭Mandhani, Pradeep (2008). "Cricket World Cup '99 frozen". University of Michigan. ISBN 1-84353-197-6. 

٭Tiwari, Vinod (2005). "Sourav Ganguly". Manoj Publications. ISBN 81-8133-985-1. 

٭Waugh, Steve (2001). "Ashes Diary 2001". HarperCollinsPublishers. ISBN 0-7322-6444-8. 


  1. ↑ "Sourav Ganguly appointed Cricket Association of Bengal chief". TOI. 24 ستمبر 2012. http://timesofindia.indiatimes.com/sports/toi-cri/top-stories/Sourav-Ganguly-appointed-Cricket-Association-of-Bengal-chief/articleshow/49092564.cms. 
  2. ↑ "Wisden India Editorial Board". Wisden India. 27 مئی 2012. http://www.wisdenindia.com/about-wisden-india#editorial-board. 
  3. ↑ پریس ٹرسٹ آف انڈیا۔ سورو گانگلی: دیگ آف د آف-سائیڈ این ڈی ٹی وی
  4. ↑ "Governing Council"۔ 6 جون 2017 وچ اصل تو‏ں آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتریخ 24 اپریل 2017 
  5. ↑ "IPL Committees"۔ IPLT20۔ 6 جون 2017 وچ اصل تو‏ں آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتریخ 24 اپریل 2017 
  6. ↑ "Sourav Ganguly &#124؛ Sourav Ganguly Photos &#124؛ Sourav Ganguly Profile – Yahoo! Cricket"۔ Cricket.yahoo.com۔ 23 اگست 2011 وچ اصل تو‏ں آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتریخ 30 جون 2011 
  7. ↑ "Tendulkar second-best ever: Wisden". Rediff.com. http://www.rediff.com/cricket/2002/dec/13wisden.htm. 
  8. ↑ "Lara، Ganguly، Sobers & Johnson in TMS left-handers XI"۔ BBC Sport۔ 18 نومبر 2015 وچ اصل تو‏ں آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتریخ 9 جنوری 2016 
  9. ↑ "Top 10 Most Player of the Match Award Winners in ODIs"۔ WONDERSLIST۔ 25 دسمبر 2015 وچ اصل تو‏ں آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتریخ 9 جنوری 2016 
  10. ↑ "Padma Awards" (PDF)۔ Ministry of Home Affairs، Government of India۔ 2015۔ ۱۵ اکتوبر ۲۰۱۵ وچ اصل (PDF) تو‏ں آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتریخ جولائی 21، 2015 
  11. ↑ Martin Williamson۔ "Successful Indian test captain in overseas"۔ Cricinfo۔ 28 فروری 2014 وچ اصل تو‏ں آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتریخ 3 ستمبر 2012 
  12. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  13. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  14. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  15. ↑ ۱۵.۰ ۱۵.۱ ۱۵.۲ ۱۵.۳ ۱۵.۴ "Cricinfo – Players and Officials – Sourav Ganguly". Cricinfo Magazine (ESPN). https://web.archive.org/web/20090620182713/http://www.cricinfo.com/india/content/player/28779.html. Retrieved on
    19 مئی 2008. 
  16. ↑ ۱۶.۰ ۱۶.۱ Datta 2007, p. 21.
  17. ↑ PTI 2 (21 فروری 2013)۔ "Sourav Ganguly's father Chandidas passes away"۔ The Times of India۔ ۲۴ فروری ۲۰۱۳ وچ اصل تو‏ں آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتریخ 1 مارچ 2013 
  18. ↑ ۱۸.۰۰ ۱۸.۰۱ ۱۸.۰۲ ۱۸.۰۳ ۱۸.۰۴ ۱۸.۰۵ ۱۸.۰۶ ۱۸.۰۷ ۱۸.۰۸ ۱۸.۰۹ ۱۸.۱۰ ۱۸.۱۱ ۱۸.۱۲ ۱۸.۱۳ ۱۸.۱۴ ۱۸.۱۵ "Biography of Sourav Ganguly". Official website of Sourav Ganguly (Souravganguly.net). https://web.archive.org/web/20080530124245/http://www.souravganguly.net/biography.htm. Retrieved on
    19 مئی 2008. 
  19. ↑ Datta 2007, pp. 22–23.
  20. ↑ Daityari 2003, p. 3.
  21. ↑ ۲۱.۰ ۲۱.۱ ۲۱.۲ Tiwari 2005, p. 16.
  22. ↑ ۲۲.۰ ۲۲.۱ ۲۲.۲ ۲۲.۳ Coupar, Paul (27 نومبر 2005). "The Awkward XI". Cricinfo Magazine (ESPN). https://web.archive.org/web/20100108055823/http://www.cricinfo.com/wisdencricketer/content/story/221919.html. Retrieved on
    22 مئی 2008. 
  23. ↑ Daityari 2003, p. 15.
  24. ↑ ۲۴.۰ ۲۴.۱ ۲۴.۲ ۲۴.۳ Lilywhite, Jamie (16 جولائ‏ی 2007). "Ganguly back in the limelight". برطانوی نشریات‏‏ی ادارہ (BBC Online). https://web.archive.org/web/20081207051616/http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/cricket/other_international/india/6250454.stm. Retrieved on
    14 جنوری 2010. 
  25. ↑ Dubey 2006, p. 205.
  26. ↑ "Ranji Trophy Statistics: 1990–91". Cricinfo Magazine (ESPN). https://web.archive.org/web/20120304051658/http://static.cricinfo.com/db/ARCHIVE/1990-91/IND_LOCAL/RANJI/STATS/IND_LOCAL_RJI_AVS_BENG.html. Retrieved on
    22 مئی 2008. 
  27. ↑ "9th Match: India v West Indies at Brisbane, جنوری 11, 1992". Cricinfo Magazine (ESPN). https://web.archive.org/web/20090710043304/http://www.cricinfo.com/india/engine/match/65487.html. Retrieved on
    22 مئی 2008. 
  28. ↑ "Batting – Most Runs – Ranji Trophy". Cricinfo Magazine (ESPN). https://web.archive.org/web/20120304051705/http://static.cricinfo.com/db/ARCHIVE/1993-94/IND_LOCAL/RANJI/STATS/IND_LOCAL_RJI_AVS_BAT_MOST_RUNS.html. Retrieved on
    23 مئی 2008. 
  29. ↑ "Highest Batting Averages in Ranji Trophy". Cricinfo Magazine (ESPN). https://web.archive.org/web/20120304051716/http://static.cricinfo.com/db/ARCHIVE/1994-95/IND_LOCAL/RANJI/STATS/IND_LOCAL_RJI_AVS_BAT_HIGHEST_AVS.html. Retrieved on
    23 مئی 2008. 
  30. ↑ Bose 2006, p. 201.
  31. ↑ Bose 2006, p. 258.
  32. ↑ "Statsguru – List of test centuries on debut at Lord's". Cricinfo Magazine (ESPN). http://stats.cricinfo.com/ci/engine/stats/index.html?class=1;debut_or_last=1;filter=advanced;ground=10;orderby=high_score;runsmin1=100;runsval1=runs;template=results;type=batting. Retrieved on
    19 مئی 2008. 
  33. ↑ "3rd Test: England v India at Nottingham, جولائی 4–9, 1996". Cricinfo Magazine (ESPN). https://web.archive.org/web/20090618193418/http://www.cricinfo.com/ci/engine/match/63715.html. Retrieved on
    19 مئی 2008. 
  34. ↑ Datta 2007, p. 99.
  35. ↑ ۳۵.۰ ۳۵.۱ Pandey, Jhimli Mukherjee (29 مئی 2001). "Saurav and Donna happy at last". دی ٹائمز آف انڈیا (The Times Group). https://web.archive.org/web/20110316234552/http://timesofindia.indiatimes.com/home/sunday-toi/Saurav-and-Donna-happy-at-last/articleshow/650212913.cms. Retrieved on
    15 جنوری 2010. 
  36. ↑ Ramchand, Partab (22 ستمبر 2009). "Independence Cup final, Dhaka, 1998". Sify Technologies Limited. https://web.archive.org/web/20100404123607/http://sify.com/sports/independence-cup-final-dhaka-1998-news-cricket-jjwvDejfgji.html. Retrieved on
    15 جنوری 2010. 
  37. ↑ James, Claudia (19 اکتوبر 2008). "Vintage Sourav Ganguly puts Australia to the sword". The Times (London: News Corporation). https://web.archive.org/web/20110604153602/http://www.timesonline.co.uk/tol/sport/cricket/article4969356.ece. Retrieved on
    15 جنوری 2010. 
  38. ↑ ۳۸.۰ ۳۸.۱ Mandhani 2008, p. 134.
  39. ↑ Reporter, Post (23 ستمبر 2001). "Ganguly and Dravid storm the World Cup 1999". Thats Cricket (Oneindia.in). http://thatscricket.oneindia.in/1999/worldcup/260599review.html. Retrieved on
    15 جنوری 2010. 
    سانچہ:مردہ ربط
  40. ↑ "India in Australia, 1999/00 Test Series Best Innings". Cricinfo Magazine (ESPN). https://web.archive.org/web/20110604010758/http://usa.cricinfo.com/db/ARCHIVE/1999-2000/IND_IN_AUS/STATS/IND_IN_AUS_NOV1999-FEB2000_TEST_BAT_BEST_INNS_SR.html. Retrieved on
    15 جنوری 2010. 
  41. ↑ "South Africa in India Test Series 1999/00 / Results". Cricinfo Magazine (ESPN). http://www.cricinfo.com/mtn-09/engine/series/60684.html. Retrieved on
    15 جنوری 2010. 
  42. ↑ Coopers, Pricewaterhouse (19 مارچ 2000). "PwC Ratings: Ganguly claims Number One spot". Cricinfo Magazine (ESPN). http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/90432.html. Retrieved on
    15 جنوری 2010. 
  43. ↑ Basu, Surajit (19 ستمبر 2009). "History: Past, Present and coming". انڈیا ٹوڈے (Mumbai, India: Living Media) 2 (1–13): 78. ISSN 0254-8399. https://books.google.com/books?id=8L0aAQAAIAAJ&q=sourav+ganguly+nagma&dq=sourav+ganguly+nagma&cd=1. Retrieved on
    5 فروری 2010. 
  44. ↑ "Ganguly?s career was at stake, so we parted: Nagma". Rediff.com. 6 مارچ 2003. http://www.rediff.com/wc2003/2003/mar/06news.htm. Retrieved on
    27 جولائ‏ی 2018. 
  45. ↑ PTI 2 (21 فروری 2013)۔ "Sourav Ganguly's father Chandidas passes away"۔ The Times of India۔ ۲۴ فروری ۲۰۱۳ وچ اصل تو‏ں آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتریخ 1 مارچ 2013 
  46. ↑ Ramchand, Partab (22 ستمبر 2009). "Independence Cup final، Dhaka، 1998". Sify Technologies Limited. http://sify.com/sports/independence-cup-final-dhaka-1998-news-cricket-jjwvDejfgji.html. 
  47. ↑ James, Claudia (19 اکتوبر 2008). "Vintage Sourav Ganguly puts Australia to the sword". The Times (London: News Corporation). https://web.archive.org/web/20110604153602/http://www.timesonline.co.uk/tol/sport/cricket/article4969356.ece. Retrieved on
    ۲۲ اپریل ۲۰۱۹. 
  48. ↑ Reporter, Post (23 ستمبر 2001). "Ganguly and Dravid storm the World Cup 1999". Thats Cricket (Oneindia.in). http://thatscricket.oneindia.in/1999/worldcup/260599review.html. 
    سانچہ:مردہ کڑی
  49. ↑ "India in Australia، 1999/00 Test Series Best Innings". Cricinfo Magazine (ESPN). http://usa.cricinfo.com/db/ARCHIVE/1999-2000/IND_IN_AUS/STATS/IND_IN_AUS_NOV1999-FEB2000_TEST_BAT_BEST_INNS_SR.html. 
  50. ↑ "South Africa in India Test Series 1999/00 / Results". Cricinfo Magazine (ESPN). http://www.cricinfo.com/mtn-09/engine/series/60684.html. 
  51. ↑ Basu, Surajit (19 ستمبر 2009). "History: Past، Present and coming". India Today (Mumbai، India: Living Media) 2 (1–13): 78. ISSN 0254-8399. https://books.google.com/books؟id=8L0aAQAAIAAJ&q=sourav+ganguly+nagma&dq=sourav+ganguly+nagma&cd=1. Retrieved on
    5 فروری 2010. 
  52. ↑ "Ganguly؟s career was at stake، so we parted: Nagma". Rediff.com. 6 مارچ 2003. http://www.rediff.com/wc2003/2003/mar/06news.htm. 
  53. ↑ ۵۳.۰ ۵۳.۱ ۵۳.۲ Reporter, BBC (26 جنوری 2001). "In Depth: Corruption in Cricket". BBC (BBC Online). http://news.bbc.co.uk/sport2/low/in_depth/2000/corruption_in_cricket/1138161.stm. 
  54. ↑ "Coca-Cola Champions' Trophy، 2000–01". Cricinfo Magazine (ESPN). http://www.cricinfo.com/wisdenalmanack/content/story/154124.html. 
  55. ↑ ۵۵.۰ ۵۵.۱ Dubey 2006, p. 123.
  56. ↑ ۵۶.۰ ۵۶.۱ ۵۶.۲ Swanton, Will (19 نومبر 2008). "Hero or villain، Ganguly made his mark". The Age (Melbourne: Fairfax Digital). http://www.theage.com.au/news/sport/cricket/hero-or-villain-ganguly-made-his-mark/2008/10/18/1223750407510.html؟page=fullpage#contentSwap1. 
  57. ↑ ۵۷.۰ ۵۷.۱ Waugh 2001, p. 71.
  58. ↑ ۵۸.۰ ۵۸.۱ Waugh 2001, pp. 52–53.
  59. ↑ Reporter, BBC (23 فروری 2003). "Ruthless Aussies lift World Cup". BBC (BBC Online). http://news.bbc.co.uk/sport3/cwc2003/hi/newsid_2870000/newsid_2875100/2875135.stm. 
  60. ↑ ۶۰.۰ ۶۰.۱ "SC Ganguly / One-Day Internationals / Series averages". Cricinfo (ESPN). http://stats.cricinfo.com/ci/engine/player/28779.html؟class=2؛template=results؛type=batting؛view=series. 
  61. ↑ Reporter, BBC (19 فروری 2003). "Ganguly hits back at critics". BBC (BBC Online). http://news.bbc.co.uk/sport3/cwc2003/hi/newsid_2780000/newsid_2780800/2780877.stm. 
  62. ↑ Nakai, Sandeep (16 اپریل 2004). "Ganguly becomes India's most successful captain by completing test series victory in Pakistan". Daily Mail (Associated Newspapers). https://web.archive.org/web/20121102231516/http://www.highbeam.com/doc/1P1-93519322.html. Retrieved on
    ۲۲ اپریل ۲۰۱۹. 
  63. ↑ Gilchrist 2008, pp. 423–424.
  64. ↑ Singh, Onkar (15 دسمبر 2005). "Ganguly cried on being dropped". Rediff.com. http://www.rediff.com/cricket/2005/dec/15sourav.htm. 
  65. ↑ Bhandari, Sunita (26 جنوری 2004). "Ganguly، Dravid and Anju get Padma Shri". The Times of India (The Times Group). http://timesofindia.indiatimes.com/articleshow/445172.cms. 
  66. ↑ India, Press Trust (30 جون 2004). "Winning Padma Shri a great honour: Ganguly". Rediff.com. http://www.rediff.com/cricket/2004/jun/30gang.htm. 
  67. ↑ "Coca-Cola Champions' Trophy, 2000–01". Cricinfo Magazine (ESPN). http://www.cricinfo.com/wisdenalmanack/content/story/154124.html. Retrieved on
    15 جنوری 2010. 
  68. ↑ Pittard, Steve; Stern, John (24 مئی 2007). "Dodgy overseas signings". Cricinfo Magazine (ESPN). http://www.espncricinfo.com/wisdencricketer/content/story/295629.html. Retrieved on
    15 جنوری 2010. 
  69. ↑ "2nd Test: India v Australia at Calcutta 11–15 مارچ 2001". Cricinfo (ESPN). https://web.archive.org/web/20070206191053/http://www.cricinfo.com/db/ARCHIVE/2000-01/AUS_IN_IND/SCORECARDS/AUS_IND_T2_11-15MAR2001.html. Retrieved on
    15 جنوری 2010. 
  70. ↑ "Incredible India defeat Australia". BBC Sport. 15 مارچ 2001. https://web.archive.org/web/20090916013255/http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/in_depth/2001/india_v_australia/1221637.stm. Retrieved on
    15 جنوری 2010. 
  71. ↑ "Tests – Victory after Following-On". Cricinfo (ESPN). https://web.archive.org/web/20100116105303/http://stats.cricinfo.com/ci/content/records/283938.html. Retrieved on
    15 جنوری 2010. 
  72. ↑ Tharakan, Tony (10 نومبر 2008). "Ganguly takes off his shirt one last time". Reuters. https://web.archive.org/web/20180727032740/http://blogs.reuters.com/world-wrap/2008/11/10/ganguly-takes-off-his-shirt-one-last-time/. Retrieved on
    27 جولائ‏ی 2018. 
  73. ↑ Kavoori 2009, p. 54.
  74. ↑ Reporter, BBC (23 فروری 2003). "Ruthless Aussies lift World Cup". BBC (BBC Online). https://web.archive.org/web/20150328120655/http://news.bbc.co.uk/sport3/cwc2003/hi/newsid_2870000/newsid_2875100/2875135.stm. Retrieved on
    15 جنوری 2010. 
  75. ↑ "Statistics / Statsguru / SC Ganguly /Test Matches"۔ Cricinfo۔ 20 ستمبر 2012 وچ اصل تو‏ں آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتریخ 4 جنوری 2013 
  76. ↑ "List of Test victories"۔ Cricinfo۔ 19 جنوری 2014 وچ اصل تو‏ں آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتریخ 25 اپریل 2012 
  77. ↑ "List of ODI victories"۔ Cricinfo۔ 31 اکتوبر 2013 وچ اصل تو‏ں آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتریخ 25 اپریل 2012 
  78. ↑ Reporter, BBC (20 فروری 2008). "Dhoni tops Indian auction bidding". BBC (BBC Online). http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/cricket/7252238.stm. 
  79. ↑ Chatterjee, Mridula (19 اپریل 2008). "Kolkata Knight Riders Defeat Bangalore Royal Challengers". India-Server.com. https://web.archive.org/web/20110725145401/http://www.india-server.com/news/kolkata-knight-tigers-defeat-bangalore-374.html. Retrieved on
    ۲۲ اپریل ۲۰۱۹. 
  80. ↑ "Rajasthan Royals vs Kolkata Knight Riders". Rajasthan Royals. https://web.archive.org/web/20090427134031/http://www.rajasthanroyals.com/td20092304.aspx. Retrieved on
    ۲۲ اپریل ۲۰۱۹. 
  81. ↑ "Indian Cricketers: Most Test Matches". Cricinfo Magazine (ESPN). http://stats.cricinfo.com/ci/engine/records/individual/most_matches_career.html؟class=1؛id=6؛type=team. 
  82. ↑ "Indian Cricketers: Most Test Runs". Cricinfo Magazine (ESPN). http://stats.cricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html؟class=1؛id=6؛type=team. 
  83. ↑ "Indian Cricketers: Most One-Day Internationals". Cricinfo Magazine (ESPN). http://stats.cricinfo.com/ci/engine/records/individual/most_matches_career.html؟class=2؛id=6؛type=team. 
  84. ↑ "Cricinfo – Records – One-Day Internationals – Most runs in career". Cricinfo Magazine (ESPN). http://stats.cricinfo.com/ci/content/records/83548.html. 
  85. ↑ "Opening Pairs with an Aggregate of 1000 Runs or more". Howstat Magazine (ESPN). http://www.howstat.com/cricket/Statistics/Matches/MatchTopOpeners_ODI.asp. 
  86. ↑ Corresspondent, Special (5 اگست 2005). "Ganguly joins 10،000-club". The Hindu (Chennai، India: The Hindu Group). http://www.hindu.com/2005/08/04/stories/2005080411102100.htm. 
  87. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  88. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  89. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  90. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  91. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  92. ↑ "Team records | Test matches | Cricinfo Statsguru | ESPN Cricinfo"۔ Stats.espncricinfo.com۔ 22 جون 2013 وچ اصل تو‏ں آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتریخ 7 جون 2012 
  93. ↑ "Team records | Test matches | Cricinfo Statsguru | ESPN Cricinfo"۔ Stats.espncricinfo.com۔ 22 جون 2013 وچ اصل تو‏ں آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتریخ 7 جون 2012 
  94. ↑ "Cricket Records | Records | India | Test matches | Most matches as captain | ESPN Cricinfo"۔ Stats.espncricinfo.com۔ 1 جنوری 1970۔ 1 مارچ 2014 وچ اصل تو‏ں آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتریخ 7 جون 2012 
  95. ↑ ۹۵.۰ ۹۵.۱ ۹۵.۲ ۹۵.۳ "Cricket Records | Records | India | Test matches | Most matches as captain | ESPN Cricinfo"۔ Stats.espncricinfo.com۔ 28 فروری 2014 وچ اصل تو‏ں آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتریخ 17 دسمبر 2012 
  96. ↑ "Cricket Records | Records | India | Test matches | Most matches as captain | ESPN Cricinfo"۔ Stats.espncricinfo.com۔ اخذ شدہ بتریخ 17 دسمبر 2012  سانچہ:مردہ ربط
  97. ↑ "Team records | One-Day Internationals | Cricinfo Statsguru | ESPN Cricinfo"۔ Stats.espncricinfo.com۔ 22 جون 2013 وچ اصل تو‏ں آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتریخ 7 جون 2012 
  98. ↑ "Team records | One-Day Internationals | Cricinfo Statsguru | ESPN Cricinfo"۔ Stats.espncricinfo.com۔ 22 جون 2013 وچ اصل تو‏ں آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتریخ 7 جون 2012 
  99. ↑ "Team records | One-Day Internationals | Cricinfo Statsguru | ESPN Cricinfo"۔ Stats.espncricinfo.com۔ 22 جون 2013 وچ اصل تو‏ں آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتریخ 7 جون 2012 
  100. ↑ "Cricket Records | Records | India | One-Day Internationals | Most matches as captain | ESPN Cricinfo"۔ Stats.espncricinfo.com۔ 23 نومبر 2016 وچ اصل تو‏ں آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتریخ 7 جون 2012 
  101. ↑ ۱۰۱.۰ ۱۰۱.۱ ۱۰۱.۲ ۱۰۱.۳ ۱۰۱.۴ ۱۰۱.۵ ۱۰۱.۶ ۱۰۱.۷ "Cricket Records | Records | India | ODI matches | Most matches as captain | ESPN Cricinfo"۔ Stats.espncricinfo.com۔ 1 مارچ 2014 وچ اصل تو‏ں آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتریخ 17 دسمبر 2012 
  102. ↑ "Man-of-the-Match monopoly" (in en). Cricinfo. http://www.espncricinfo.com/magazine/content/story/361147.html. 
  103. ↑ "fastest to reach 9000 ODI runs" (in en). Cricinfo. http://stats.espncricinfo.com/ci/content/records/283190.html. 
  104. ↑ "Highest individual scores for India in World Cups" (in en). Cricinfo. http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_innings.html؟id=12؛team=6؛type=trophy. 
  105. ↑ "A century of centuries on debut" (in en). Wisden India. http://www.wisdenindia.com/cricket-article/century-centuries-debut/139952. 
  106. ↑ "Team records &#124؛ Test matches &#124؛ Cricinfo Statsguru &#124؛ ESPN Cricinfo"۔ Stats.espncricinfo.com۔ 22 جون 2013 وچ اصل تو‏ں آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتریخ 7 جون 2012 
  107. ↑ "Team records &#124؛ Test matches &#124؛ Cricinfo Statsguru &#124؛ ESPN Cricinfo"۔ Stats.espncricinfo.com۔ 22 جون 2013 وچ اصل تو‏ں آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتریخ 7 جون 2012 
  108. ↑ "Cricket Records &#124؛ Records &#124؛ India &#124؛ Test matches &#124؛ Most matches as captain &#124؛ ESPN Cricinfo"۔ Stats.espncricinfo.com۔ 1 جنوری 1970۔ 1 مارچ 2014 وچ اصل تو‏ں آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتریخ 7 جون 2012 
  109. ↑ "Cricket Records &#124؛ Records &#124؛ India &#124؛ Test matches &#124؛ Most matches as captain &#124؛ ESPN Cricinfo"۔ Stats.espncricinfo.com۔ اخذ شدہ بتریخ 17 دسمبر 2012  سانچہ:مردہ کڑی
  110. ↑ "Team records &#124؛ One-Day Internationals &#124؛ Cricinfo Statsguru &#124؛ ESPN Cricinfo"۔ Stats.espncricinfo.com۔ 22 جون 2013 وچ اصل تو‏ں آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتریخ 7 جون 2012 
  111. ↑ "Team records &#124؛ One-Day Internationals &#124؛ Cricinfo Statsguru &#124؛ ESPN Cricinfo"۔ Stats.espncricinfo.com۔ 22 جون 2013 وچ اصل تو‏ں آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتریخ 7 جون 2012 
  112. ↑ "Team records &#124؛ One-Day Internationals &#124؛ Cricinfo Statsguru &#124؛ ESPN Cricinfo"۔ Stats.espncricinfo.com۔ 22 جون 2013 وچ اصل تو‏ں آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتریخ 7 جون 2012 
  113. ↑ "Cricket Records &#124؛ Records &#124؛ India &#124؛ One-Day Internationals &#124؛ Most matches as captain &#124؛ ESPN Cricinfo"۔ Stats.espncricinfo.com۔ 23 نومبر 2016 وچ اصل تو‏ں آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتریخ 7 جون 2012 

سانچہ:بھارتی ٹیسٹ کرکٹ کپتان

سانچہ:اک روزہ کرکٹ وچ 1000 رن بنانے والے بلے باز سانچہ:بھارتی کرکٹ کنٹرول بورڈ دے صدور دی فہرست سانچہ:100 یا اس توں زیادہ ٹیسٹ مقابلے کھیلنے بھارتی کرکٹ کھلاڑی سانچہ:2007ء عالمی کپ وچ بھارتی ٹیم سانچہ:2002ء چیمپینز ٹرافی وچ بھارتی ٹیم سانچہ:1999ء عالمی کپ وچ بھارتی ٹیم سانچہ:2003ء عالمی کپ وچ بھارتی ٹیم سانچہ:اے ٹی دے (فٹ بال کلب) سانچہ:سی توں بی دے صدور

حواشی

سودھو
  • Dubey, Abhishek (2006). "Dressing Room". Diamond Pocket Books (P) Ltd. ISBN 81-8419-191-X. 

باہرلے جوڑ

سودھو

سانچہ:کومنز

سانچہ:S-start-collapsible |- style="text-align: center;" |- style="text-align:center;" |width="30%" align="center" rowspan="1"|پیشرو
سچن تندولکر |width="40%" style="text-align: center;" rowspan="1"|بھارت دے کرکٹ کپتاناں د‏‏ی لسٹ
2000–2005 |width="30%" align="center" rowspan="1"| جانشین
راہول ڈریوڈ |- |- style="text-align: center;" |- style="text-align:center;" |width="30%" align="center" rowspan="1"|پیشرو
سچن تندولکر |width="40%" style="text-align: center;" rowspan="1"|بھارت دے کرکٹ کپتاناں د‏‏ی لسٹ
2000–2005 |width="30%" align="center" rowspan="1"| جانشین
راہول ڈریوڈ |- |- style="text-align: center;" |- style="text-align:center;" |width="30%" align="center" rowspan="1"|پیشرو
Position started |width="40%" style="text-align: center;" rowspan="1"|کولکات‏ا نائٹ رائیڈرز captain
2008 |width="30%" align="center" rowspan="1"| جانشین
برینڈن میکولم |- |- style="text-align: center;" |- style="text-align:center;" |width="30%" align="center" rowspan="1"|پیشرو
برینڈن میکولم |width="40%" style="text-align: center;" rowspan="1"|کولکات‏ا نائٹ رائیڈرز captain
2010–2011 |width="30%" align="center" rowspan="1"| جانشین
گوتم گمبھیر |- style="text-align: center;" |- style="text-align:center;" |width="30%" align="center" rowspan="1"|پیشرو
Yuvraj Singh |width="40%" style="text-align: center;" rowspan="1"|Pune Warriors India captain
2012 |width="30%" align="center" rowspan="1"| جانشین
اینجلو میتھیوز |- |- |}

پیشرو
Jagmohan Dalmiya 		President of the CAB
2015–present 		جانشین
برسر منصب
پیشرو
C K Khanna 		President of the BCCI
2019–present 		جانشین
برسر منصب
"https://pnb.wikipedia.org/w/index.php?title=سوربھ_گانگولی&oldid=673714" توں لیا