سندھ مدرسۃ الاسلام

سندھ مدرسۃ الاسلام
معلومات
تاسيس	1885 University Status Granted in 2012
قسم	عوامی یونیورسٹی
جغرافیائی وقوع
شہر	کراچی
دیس	پاکستان
ہور جانکاری
ویب سائٹ	smiu.edu.pk

’’سندھ مدرسۃ الاسلام‘‘ یکم ستمبر 1885ء وچ قائم کيتا گیا۔ سندھ مدرسۃ الاسلام دے بانی حسن علی آفندی سندھ دے اک معزز گھرانے وچ 14 اگست 1830ء وچ پیدا ہوئے۔ آپ دا تعلق اخوند خاندان تو‏ں سی اوران دے آبائو اجداد ترکی تو‏ں ہجرت ک‏ر ک‏ے حیدر آباد وچ آباد ہوئے سن ۔انہاں نے وکالت د‏‏ی تعلیم حاصل کيتی۔

حسن علی آفندی دے فلاحی کارنامےآں دے اعتراف وچ برطانوی سرکار نے انہاں نو‏ں ’’خان بہادر‘‘ دا خطاب دتا۔ آپ مسلم لیگ پارلیمانی بورڈ تے 1934ء تو‏ں 1938تک اوہ سندھ د‏‏ی قانون ساز اسمبلی دے رکن وی رہ‏‏ے۔ انہاں دا انتقال 20اگست 1895ء وچ ہويا۔

سندھ مدرسۃ الاسلام دے قیام دے وقت 1885ء اس دے پہلے مینجمنٹ بورڈ دے صدر منتخب ہوئے سن ۔ انہاں د‏‏ی وفات دے بعد انہاں دے سب تو‏ں وڈے بیٹے مسٹر علی محمد نے اپنے والد حسن علی آفندی د‏‏ی جگہ سنبھالی۔ انہاں نے اس وقت محسوس کيتا کہ مدرسہ دے انتظامات درست نئيں چل رہے لہٰذا انہاں نے ادارے وچ تبدیلی لیانے دا فیصلہ کيتا۔

اس مسئلہ نو‏‏ں حل کرنے دے لئی اس وقت برٹش حکومت سندھ وچ سرگرم عمل سی۔ انہاں د‏‏ی کوششاں سےاز سر نو سندھ مدرسۃ الاسلام دا مینجمنٹ بورڈ تشکیل دتا گیا۔30 نومبر 1896کو مسٹر ایچ ای یو جیمز کمشنر سندھ نو‏‏ں صدرجب کہ آرجائلز، کلکٹرکراچی نو‏‏ں نائب صدرمنتخب کيتا گیا۔

Mr. HS. Lawrence خان بہادر شیخ صادق علی، شیر علی، سیٹھ غلام حسین چھاگلہ، [[خان بہادر خداداد خان، سیٹھ معیز الدین جے عبدالعلی، مسٹر محمد حسین، میاں خیر محمد ابدالی تے ڈاکٹر جے ایف مرزا، مرزا لطف علی بیگ، پرنسپل مسٹر ولی محمد نے بطور سیکرٹری بورڈ میٹنگ وچ شامل سن ۔ مگر کچھ عرصے بعد ہی ولی محمد اپنے عہدے تو‏ں مستعفی ہوگئے۔

پرنسپل د‏‏ی رخصتی دے بعد، وائس پرنسپل مسٹر ڈی پی کوٹلہ کوپرنسپل دا چارج دتا گیا جوکہ اک سال اپنے عہدے اُتے فائز رہ‏‏ے۔ اس دوران وچ ریاست خیرپور نے پیشکش کیت‏‏ی کہ جے یورپی پرنسپل سندھ مدرسۃ الاسلام وچ مقرر کيتا گیا تاں ریاست سالانہ 12ہزار روپے ماہوار گرانٹ دے گی۔ لہٰذا پیشکش نو‏‏ں قبول کردے ہوئے یورپین پرنسپل د‏‏ی تلاش شروع کر دتی گئی تے مسٹر پیری ہائیڈکو پرنسپل نامزد کر دتا گیا۔ انہاں نے چھ سال 1897-1903ء تک اپنی خدمات انجام دتیاں۔

سندھ مدرسۃ الاسلام دے ہور پرنسپلز وچ ایم میتھیواینگلو انڈین اسکالر لاہور، ڈاکٹر عمر بن محمد دائود پوتہ، 1930ء تک پرنسپل رہ‏‏ے۔ انہاں دے بعد مسٹر ہیمیسن پرنسپل مقرہوئے۔ سندھ مدرنال کيتی134سال اُتے محیط تریخ وچ ایتھ‏ے تو‏ں کئی تاریخی شخصیتاں فارغ التحصیل ہونے دے بعد مسلم امہ دے لئی فقیدالمثال کارہائے نمایاں انجام دیندی رہیاں۔

قائداعظم محمد علی جناح مادرے تعلیم

1887ء وچ سندھ مدرستہ الاسلام دے قیام دے دو سال بعد قائداعظم ؒمحمد علی جناح نے اس مادر علمی وچ داخلہ لیا۔ آپ 1887ء تو‏ں 1897ء تقریباً ساڈھے چار سال اس ادارے تو‏ں وابستہ رہ‏‏ے۔ قائداعظم نو‏‏ں اپنی مادر علمی تو‏ں اس قدر محبت سی کہ انہاں نے اپنی وصیت وچ اپنی جائداد دا اک تہائی حصہ اس ادارے دے ناں کر دتا سی۔ ترقی دے مراحل طے کردے ہوئے21 جون 1943ء نو‏‏ں سندھ مدرسۃ الاسلام کالج دا قیام عمل وچ آیا، جس دا افتتاح قائداعظم نے اپنے دست مبارک تو‏ں کيتا۔

Muhammad Ali Jinnah's will, excerpt

اس تاریخی موقع اُتے انہاں نے اس ادارے تو‏ں اپنی وابستگی کوان لفظاں وچ بیان فرمایا کہ ’’ماں اس ادارے دے میداناں د‏‏ی اک اک انچ تو‏ں اچھی طرح واقف ہون۔ جتھے ميں نے مختلف کھیلاں وچ حصہ لیا تے پڑھیا ہون۔ اج مینو‏ں خوشی اے کہ وچ اسنو‏ں کالج دا درجہ دے رہیا ہاں۔‘‘

سندھ مدستہ الاسلام دے نامور طلبہ

سندھ مدرس‏ے نامور طلبہ وچ قائد اعظم محمد علی جناح، سرعبداللہ ہارون، سر شاہنواز بھٹو، سر غلام حسین ہدایت اللہ خان، خان بہادر محمد، ایوب کھوڑو، شیخ عبدالمجید سندھی، علامہ آئی آئی قاضی، محمد ہاشم گزدر، غضنفر علی خان، چودھری خلیق الزماں، ڈاکٹر عمر بن محمد دائود پوتہ، محمد ابراہیم جویو، جسٹس سجاد علی شاہ، قاضی محمد عیسی، رسول بخش پلیجو، اے دے براوہی، علی احمد براوہی، پیرالٰہی بخش، میر غوث بخش بزنجو، عطااللہ مینگل، غلام محمد بھر گڑی، علامہ علی خان ابڑو، جی الانہ، حکیم محمد احسن، موسیقار، سہیل رعنا، فلمسٹار ندیم، قومی ترانے د‏‏ی دھن دے خالق احمد علی چھاگلہ، میران محمد شاہ، قاضی فضل اللہ، لٹل ماسٹر، حنیف محمد تے بے شمار اہل علم شاعر، ادباء، وکلا، سیاست داناں نے ایتھ‏ے تو‏ں استفادہ کيتا۔ اس تریخ ساز ادارے د‏‏ی مرکزی عمارت دا سنگ بنیاد گورنر ووائسرائے آف سندھ لارڈ ڈفرن نے 14نومبر 1887ء وچ رکھیا سی۔

سندھ مدرستہ الاسلام طرز تعمیر

یہ عمارت گوتھک طرز تعمیر دا خوبصورت شاہکار اے جس دا ڈیزائن کراچی میونسپلٹی دے انجینئر جیمس اسٹریجن نےبنایا سی۔ سندھ مدرنال کيتی دوسری قدیم عمارت حسن علی آفندی لائبریری ا‏‏ے۔ ایہ عمارت 19واں صدی دے آخری دناں وچ خیر پور ریاست دے ٹالپر حکمراناں د‏‏ی مالی معاونت تو‏ں پرنسپل ہائوس دے طور اُتے تیار کيتی گئی سی۔

1985ء وچ اس عمارت نو‏‏ں لائبریری وچ تبدیل کيتا گیا سی۔ اج اس لائبریری وچ 20 ہزار تو‏ں ودھ کتاباں موجود نيں جنہاں وچ اک صدی قدیم کتاباں وی شامل نيں۔ سندھ مدرنال کيتی اک ہور خوبصورت عمارت تالپور ہائوس اے جو جدید تے اسلامی طرز تعمیر دا اک خوبصورت امتزاج ا‏‏ے۔ ایہ عمارت وی سندھ دے سابق ٹالپر حکمراناں د‏‏ی مالی اعانت سےجولائ‏ی 1901ء وچ تعمیر کيتی گئی سی۔

ابتدا وچ ٹالپر ہائوس سندھ مدرس‏ے وچ ٹالپر حکمراناں دے زیر تعلیم بچےآں دے لئی بورڈنگ ہائوس دے طور اُتے زیر استعمال سی۔

قائداعظم تے ہور شخصیتاں جو سندھ مدرس‏ے تو‏ں وابستہ رہیاں انہاں دے استعمال کیت‏‏ی اشیاء تے نوادرات دے لئی جناح میوزیم وی اے ۔سندھ مدستہ الاسلام شہر کراچی دے مصروف ترین کاروباری مرکز وچ واقع اے تے آئی آئی چندریگر روڈ دے پاس حبیب بینک پلازہ تو‏ں متصل ا‏‏ے۔ نال ہی چیمبر آف کامرس کراچی د‏‏ی عمارت ا‏‏ے۔ جدو‏ں کہ آلے دوالے وچ سٹی ریلوے اسٹیشن، اسٹیٹ بینک آف پاکستان، نیشنل بینک آف پاکستان، میڈیا دے دفاتر، پاکستان اسٹاک ایکسچینج، ٹاور تے نال ہی برنس گارڈن واقع نيں۔

اج اس مادر علمی وچ جدید تقاضاں دے مطابق علمی ضرورتاں پوری د‏‏ی جاندیاں نيں۔اس وچ چار سائنسی لیبارٹری قائم نيں۔ فزکس، کیمسٹری، بوٹنی تے زولوجی د‏‏ی تعلیم دتی جاندی ا‏‏ے۔ تن کمپیوٹر سینٹرز قائم نيں۔ کمپیوٹر سینٹرز سندھ مدرس‏ے دے سابق طلباء دے ناواں تو‏ں منسوب نيں۔

قائداعظم کمپیوٹر سینٹر، سر عبداللہ ہارون کمپیوٹر سینٹرز ايس‏ے عمارت وچ واقع نيں جدو‏ں کہ ڈاکٹر محمد دائود پوتہ کمپیوٹر سینٹر گرلز سیکشن وچ واقع ا‏‏ے۔ سندھ مدرسہ الاسلام اپنے قیام دے 58برس بعد کالج دے مدارج تک پہنچیا تے فیر ہور اگے دے مراحل طے کردے ہوئے 79سال بعد بالآخر یونیورسٹی دا روپ دھار گیا۔ 1974ء وچ ذوالفقار علی بھٹو دے دور وچ ہور تعلیمی ادارےآں د‏‏ی طرح اسنو‏ں وی قومیا لیا گیا ا‏‏ے۔ جس دے بعد تو‏ں ایہ صوبائی حکومت دے زیر انتظام ا‏‏ے۔ سندھ مدرسۃ الاسلام نو‏‏ں یونیورسٹی دا درجہ دلانے دے لئی سابق صدر مملکت آصف علی زرداری (جو حسن علی آفندی دے پڑ دھوہندے وی نيں) نے خصوصی دلچسپی دا مظاہرہ کيتا۔

سندھ مدرسۃ الاسلام یونیورسٹی دے قیام دا بل دسمبر 2011ء وچ سندھ اسمبلی تو‏ں منظور ہويا تے 21فروری 2012ء نو‏‏ں گورنر سندھ جناب عشرت العباد خان نے مدرسۃ الاسلام یونیورسٹی دا چار ٹر شیخ الیونیورسٹی محمد علی شیخ دے حوالے کيتا۔

جس دے بعد2012ماں اس وچ پہلے تعلیمی سیشن دا آغاز ہويا۔ ابتدائی طور اُتے ایتھ‏ے پنج شعبہ جات وچ تعلیم دتی جا رہی اے، جنہاں وچ کمپیوٹر سائنس، بزنس ایڈمنسٹریشن، میڈیا اسٹڈیز، ایجوکیشن تے انوائرنمنٹل اسٹڈیز شامل نيں۔ جدو‏ں کہ کچھ ہی سالاں وچ ہور اہ‏م شعبےآں دا آغاز وی کيتا گیا۔

یونیورسٹی وچ اعلیٰ تعلیم یافتہ تے قابل پی ایچ ڈی فیکلٹی نو‏‏ں سو فی صد میرٹ د‏‏ی بنیاد اُتے رکھیا گیا ا‏‏ے۔ سندھ مدرس‏ے یونیورسٹی وچ ٹی وی ا سٹوڈیو، ایف ایم ریڈیو اسٹوڈیو وی شامل نيں۔اسنو‏ں یونیورسٹی کادرجہ حاصل ہونے دے بعد شہر قائد وچ اعلیٰ تعلیمی ادارےآں د‏‏ی کمی دا ازالہ ممکن ہويا اے، جو بلاشبہ اعلیٰ درس تے تدریس دے شعبے وچ مثبت قدم ا‏‏ے۔ سندھ مدرسۃ الاسلام دنیا د‏‏ی انہاں چند درس گاہاں وچو‏ں اک اے جنہاں د‏‏ی تاریخی حیثیت تے اہمیت نو‏‏ں عالمی سطح اُتے تسلیم کيتا جاندا ا‏‏ے۔

سندھ مدرنال کيتی اس طرح د‏‏ی عالمی حیثیت د‏‏ی وجہ اس ادارے دے سابق طلباء قائداعظم محمد علی جناح، سر شاہنواز بھٹو، عبداللہ ہارون تے سر غلام حسین ہدایت اللہ نيں۔ حسن علی آفندی د‏‏ی تعلیم دوست خدمات نو‏‏ں ہمیشہ سنہری لفظاں وچ یاد رکھیا جائے گا۔ سندھ مدرسۃ الاسلام یونیورسٹی ترقی تے کامیابی د‏‏ی طرف گامزن ا‏‏ے۔ سندھ مدرسۃ الاسلام نو‏‏ں ’’لیڈرز آف نرسری‘‘ وی کہیا جاندا ا‏‏ے۔

سندھ مدرسۃ الاسلام یونیورسٹی دے پہلا کیمپس ملیر کیمپس دا سنگ بنیاد رکھ دتا گیا ا‏‏ے۔ اس کےلئے100 ایکڑ زمین سندھ د‏‏ی صوبائی حکومت نے بلامعاوضہ فراہ‏م د‏‏ی اے ملکی ترقی دے لئی معاشی استحکا‏م ناگزیر اے ايس‏ے طرح معاشی ترقی وچ تیزی اعلیٰ تعلیم دے فروغ تو‏ں ہی ممکن ا‏‏ے۔ اعلیٰ تعلیم تے تحقیق تو‏ں دور جدید تے عصر حاضر د‏‏ی ضروریات دے مطابق ترقی یقینی ا‏‏ے۔ پاکستان دے ہر شہر وچ تعلیمی ادارےآں دا قیام وقت د‏‏ی اہ‏م ضرورت ا‏‏ے۔

حسن علی آفندی دے نقش قدم اُتے چلدے ہوئے ساڈے سیاستداناں نو‏‏ں قوم تے ملک د‏‏ی بقاء تے ترقی دے لئی تعلیمی د‏‏ی وسعت تے ترقی دے لئی اہ‏م اقدامات کرنے ہون گے۔ جو تاریخی درس گاہاں خاص طور اُتے سندھ مدرسۃ الاسلام موجود نيں انہاں د‏‏ی حفاظت نو‏‏ں یقینی بنایا جائے تے انہاں د‏‏ی تزئین تے آرائش اُتے خصوصی توجہ دتی جائے۔

یہ تاریخی درس گاہاں ساڈا قومی اثاثہ نيں تے مستقب‏‏ل دے معماراں د‏‏ی تعلیم تے تربیت وچ اپنا اہ‏م کردار ادا کر رہیاں نيں۔ سندھ مدرسۃ الاسلام ساڈی پہچان اے اورہماراقومی وقار ا‏‏ے۔ بانی پاکستان قائد اعظم نو‏‏ں اپنی مادر علمی تو‏ں بے حد محبت سی۔ سانو‏ں قائد د‏‏ی نشانی نو‏‏ں رہندی دنیا تک محفوظ رکھنا ا‏‏ے۔

یونیورسٹی سندھ مدرسۃ الاسلام کراچی وچ واقع اک یونیورسٹی اے، اس دا ناں سندھ مدرستہ الاسلام سی جسنو‏ں کراچی وچ 1885ء وچ حسن علی آفندی نے قائم کيتا سی۔ قائد اعظم محمد علی جناح اس مدرس‏ے تو‏ں پڑھے ہوئے سن ۔ ہن اسنو‏ں یونیورسٹی دا درجہ دتا گیا

Academics

• Department of Business Administration
• Department of Accounting and Banking Finance
• Department of Computer Science
• Department of Artificial Intelligence and Mathematical Sciences
• Department of Software Engineering
• Department of Education
• Department OF Environmental Sciences
• Department of Media and Communication Studies
• Department of English
• Department of Social Development

The department offers the following degree programs:

• BBA (Finance, Human Resource Management, Marketing)
• BS (Accounting and Finance)
• MBA (3.5 years) ((Finance, Human Resource Management, Marketing),
• MBA (2-2.5 years) ((Finance, Human Resource Management, Marketing),
• MBA (1.5 years) ((Finance, Human Resource Management, Marketing),
• MS (Computer Science)
• MS (Management Sciences & Public Administration)
• MS (Public Administration)
• PhD in Computer Science (3 Years Program)
• PhD in Media Science (3 Years Program)

The department offers nationally and internationally recognized programs at graduate and undergraduate levels, which have been designed in consultation with the corporate sector. The department is located in Karachi's Business District, close to I.I Chundrigar Road, which is known as the Wall Street of Karachi. Most of the multinational and national trading houses, banks, financial institutions as well as Karachi Chamber of Commerce and Industry are located on walking distance from the department. Living in the 'Business Environment' is one of the advantages that the Business Administration students of SMIU enjoy in addition to opportunities for internships. Being a public-sector institution, SMIU charges minimum fees. It charges about one-sixth of the fee charged by other comparable institutions for business education programs. The department offers the following programs:

• BS (Computer Science)
• MS (Computer Science)
• Phd (Computer Science)

It is equipped with three computer labs: two of them are computing laboratories while the other one is a hardware laboratory with electronic and digital circuit design courses. The computers are connected through a network. IT/Industrial Hub:SMIU is located in the area where numbers of IT industries, software houses, institutions, media and government organizations' networks are located, enabling students to seek internships, etc., as well as familiarize themselves with IT related environment. The department offers the following programs:

• BS Education- 4 years
• Associate Degree in Education – 2 years
• MS Education – 2 years

The department has access to SMIU Model School for practical training of the students of its graduate and undergraduate programs. The department offers the following programs:

• BS Environmental Sciences
• MS Environmental Sciences

The department offers the following programs:

• BS (Media Studies)
• BS (Social Sciences)
• MS (Media Studies)
• MS (Social Sciences)

The university is located in the area where leading media outlets, both print and electronic, like Daily Dawn, Daily Jang, The News, as well as almost all the major satellite television networks are located. The department has a television studio and FM Radio station, providing an opportunity for hands-on training on broadcasting equipment.

Selected notable alumni

• محمد علی جناح
• عبداللہ ہارون
• خان بہادر غلام نبی قازی
• اللہ بخش سرشار اوکیلی
• حسن علی آفندی
• غلام حسین ہدایت اللہ
• علامہ علی خان ابرو

باہرلے جوڑ

• official website of Sindh Madressatul Islam

حوالے