سلیم کاشر

سلیم کاشر پنجاب، پاکستان توں اک شاعر اے۔

سلیم کاشر دا جم 1934 عیسوی کشمیر (الہٰ آباد) وچ ہویا۔ اسدا پہلا شعری مجموعہ 'تتیاں چھاواں'1963 وچ چھپیا۔ اوہ بی۔ اے، منشی فاضل پاس اے۔ اج کل اوہ اپنے وطنی شہر وچ نیشنل بینک آف پاکستان دا منیجر اے۔

سلیم کاشر پاکستان دا اوہ شاعر اے جس نے پاکستانی غزل نوں بہو-پکھی،بہرنگی،پرپیکھ اتے سوچھ بناؤن وچ بھرپور حصہ پایا اے۔ اوہ عمر دے لحاظ نال 50 دے ایڑ گیڑ وچ اے۔ اس لئی اسدا مشق چرکونا جاپدا اے۔ سچ تاں ایہہ اے کہ مشق نال ہی تکنیک پکھوں،موضوع پکھوں وشالتا آؤندی اے۔

پاکستان دے بہتے شاعر جو اردو وچوں آئے ہن، اوہ غزل وچ روانی پیدا نہی کر سکدے ککِ اوہناں نوں بھرم ہندا اے کہ پنجابی وچ سبھ کجھ چلدا اے اتے پابندیاں صرف اردو غزل وچ ہی ضروری ہن۔ پہلیا غزلاں وچ اسدا رنگ نہی اگھڑیا، پر 1978 وچ چھپی کتاب 'سرگھی دا تارہ' 'درداں دا کھڑیا موتیا 'وچ بہت نکھر آیا اے،اتے پنجابی غزل وچ اک میل پتھر ہو جان دی صلاحیت رکھدا اے۔ غزل شعری دی وراٹتا دا اسنوں بودھ اے:

      عمراں لئی ہن بیٹھ کے بھاویں غزلاں جا
      نت-نتّ سجرے خیال دوجا گئے کمبدے بلھ

  میریاں غزلاں اک شیشہ نے،جہناں راہیں رات دنے
  اس دنیا نوں کھلھ کے اداں، اصلی روپ دکھایا میں

اسنے غزل دے مجازی نوں خوب سمجھیا اے تے اوہ اپنے نویکلے انداز وچ،نویکلی سر دی گل کردا اے۔ اسدیاں غزلاں پورے پنجابی رنگ دی اے۔ نقطہ-سنجیا اسدا گن خاص اے تے پرتیک اسدے کلام وچ عامَ اے۔ تشبیب تے استیارے توں وی کم لیندا اے۔ اس ترھا دے کجھ نمونے درج کردا ہاں:

     رات ساری تاریاں دے زخم لو دیندے راے
    اپنی کم-جرفی تے منہ سورج دا کالا ہو گیا

   سجناں ولوں آؤندے پتھر، کاشر پھلّ ہی لگدے مینوں
   میں کوئی منصور نہیں جو،پھلاں دی سٹّ سہِ ن سکیا

    دکھاں نوں ایہہ دکھ ودھیرا، جد میرے گھر آون
    متھے وٹ کدے نہ پاواں، ہس ہس سینے لاواں

    اکناں ویر نوں کھوہ وچ سٹیا
    اکناں رکھیاں تخت کھڑاواں

سلیم کاشر پیار دے نغمے گھاؤن وچ پچھے نہیں۔ اوہ معشوق دے حسن دے گیت گاؤندا اے، اسدے درد وچھوڑے دیاں گلاں کردا اے۔ تگزل دے ودھیا شعر؎ پیش کردا اے جویں :

    مٹھڑے بول تے کاشر، ساری عمراں وکیا اے
    قسمت ساتھ جے دیوے تیرا،نواں بھلیکھا پا کے ویکھ

    میرے لوں-لوں وچ اسدی، وسدی اے خوشبو
    بھاویں ہور کسے دے کالر تے،سجیا اے پھلّ

اسدی سماجی فکر وی پربل اے!مزدور دی حالت تے نہ-برابری اس نوں جھوندی اے،تے وطن پرستی دا جذبہ اس نوں ٹمبدا اے!اسدے اجیاے شعر درج ہن:

     کھا گئیاں نے کوکوٹھیاں کچیاں گھراں دی سانجھ نوں
     دل نہیں سینے دے وچ لواے دا پرش ہو گیا

     دیکھیئے کد کالے بازاراں نوں کوئی جندرے لاؤندا اے
     ساچی جھولی کد پیندا اے،پورا پھل مزدوری دا

اسدا وینگ بھاویں تکھے نشرت وانگ نہی، پر کاٹ اوہ پوری کردا اے!ایہہ طنز دانشمندانا اے،جویں -

     شئرگو کہندا تے بھاویں،کوئی وی ن جاندا
     جھوٹھی شہرت واسطے میں،انقلابی ہو گیا

سلیم کاشر دی بندش اے تے کئی شعر؎ اکھان بن کے رہِ جان دی اہلیت رکھدے ہن۔ جویں-

     جو بول زبانوں نکل گیا
     اوہ تیر کمانو نکل گیا

     کھیرے وانگ سر کٹوا کے
     تن دی زہر کڈھاواں کیوں

اس نے پاکستانی غزل نوں روڑیواد پرمپرا دی دلدل وچوں کڈھیا اے۔ " ایہہ شاعر اینی ڈونگھی،نگھی تے نالے سوہنی غزل کہندا اے کہ میں تاں ایہناں غزلاں دے دے پہلے والے دو مصرعے (مچھلے)پڑھن پچھوں وی اس سوچ وچ پے گیا ساں کہ جہڑا شاعر غزل دی سبھ توں اوکھی منزل شروع وچ ہی سلیقے نال پار کر لیندا اے ہ پوری غزل وچ تاں جذبیاں دیاں سچائیاں دے گلزار سجا دندا ہووےگا!" سلیم کاشر دا غزل مجموعہ پڑھ کے قاسمی صاحب دا کتھن درست پرتیت ہو رہا اے۔ اس دے کجھ شعر ویکھو:

      سہمے ہوئے پرندے گھر جان کس ترھا
      بارش رکی تاں زور دی طوفان آ گیا

      رات سرت صلیب تے میں کٹی
      توں بیسرتیا خوب آرام کیتا

      رتّ بدلیگی شور جیہا اے
      دل چندرا کمزور جیہا اے

      تھوڑا چر لئی روک لے ہنجھو
      حالے دکھڑا ہور جیہا اے

    جوانی ہار کے اپنی، میں جتیا اے من سموشی نوں
    ذرا پونجی نہیں اے ہن کوئی اس دے سوا میری

     کسے صفے تے وی اپنا ناں 'سلیم' لکھیا دے
     کتے نہ پیاراں دی بند کر دوے کتاب میری