سلہٹ ریفرنڈم
Sylhet referendum | ||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Should Sylhet join the province of East Bengal in Pakistan? | ||||||||||||||||||||||
تھاں | District of Sylhet, Assam Province, British India | |||||||||||||||||||||
تریخ |
۶ جولائی ۱۹۴۷ء | |||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
|
سانچہ:تریخ بنگلہ دیش ۱۹۴۷ء دا سلہٹ ریفرنڈم برطانوی ہند دے صوبہ آسام دے ضلع سلہٹ وچ منعقد ہويا سی تاکہ ایہ فیصلہ کيتا جا سکے کہ آیا ایہ ضلع غیر منقسم آسام وچ رہے گا تے اس وجہ توں آزادی دے بعد ہندوستان دے تسلط دے اندر رہے گا، یا آسام نوں مشرقی بنگال دے لئی چھڈ دین گے تے نتیجتاً اس وچ شامل ہو جاواں گے۔ ڈومینین آف پاکستان بنایا۔ ریفرنڈم دا ٹرن آؤٹ پاکستانی یونین وچ شامل ہوݨ دے حق وچ سی۔ پر، ضلع دا کریم گنج سب ڈویژن بھارتی ریاست آسام وچ ہی رہیا۔
سلہٹ ریفرنڈم | ||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
سلہٹ نوں پاکستان چ شامل ہوݨا چاہیدا ؟ | ||||||||||||||||||||||
تھاں | سلہٹ, آسام | |||||||||||||||||||||
تریخ |
۶ جولائی ۱۹۴۷ء | |||||||||||||||||||||
|
سلہٹ آسام دا حصہ سی۔ ایتھے مسلماناں دی لوک گنٹی زیادہ سی ایس واسطے ایس علاقے نوں پاکستان چ شامل کرن لئی ۶ جولائی ۱۹۴۷ نوں اک ریفرنڈم کروایا گیا تاکہ سلہٹ دے لوکاں دی رائے پُچھی جاسکے۔ ایچ سی سٹوک نوں ریفرنڈم دا کمشنر مقرر کیتا گیا۔ سلہٹ دے زیادہ تر لوکاں نے پاکستان چ رلݨ دے حق چ ووٹ دتا جیہدے نتیجے چ سلہٹ نوں پاکستان چ شامل کر دتا گیا پر برطانوی سامراج نے تال میل کر کے سلہٹ وچوں کریم گنج دا علاقہ بھارت دے حوالے کر دتا۔ سلہٹ زمینی طور تے چڑھدے پاکستان دے نیڑے سی ایس لئی ایہنوں انتظامی طور تے پاکستان دے صوبے چڑھدے پاکستان نال رلا دتا گیا۔ ۱۹۷۱ چ چڑھدے پاکستان دے پاکستان توں وکھ ہوݨ مگروں ایہ علاقہ بنگلہ دیش دے کول چلا گیا۔ ہُݨ ایہ علاقہ بنگلہ دیش دی سلہٹ ڈویژن اے۔
تریخ
سودھو۱۷۶۵ء وچ اس خطے وچ انگریزاں دی آمد توں پہلے، سلہٹ سرکار مغل سلطنت دے بنگال صوبہ دا اک حصہ سی۔ ابتدائی طور پر، کمپنی راج نے سلہٹ نوں اپنی بنگال پریزیڈنسی وچ شامل کر ليا سی۔ پر، ۱۰۹ سال بعد ۱۶ فروری ۱۸۷۴ء نوں، سلہٹ نوں غیر ضابطہ چیف کمشنر صوبہ آسام (شمال مشرقی سرحد) دا حصہ بنا دتا گیا تاکہ آسام دی تجارتی ترقی نوں آسان بنایا جا سکے۔ ضلع دی بنگالی اکثریتی آبادی جس وچ ہندو تے مسلمان دونے شامل سن، ۱۰ اگست نوں وائسرائے لارڈ نارتھ بروک نوں احتجاج دی اک یادداشت پیش کيتے جانے دے باوجود ایہ منتقلی عمل وچ لیائی گئی۔ [۱] ایہ مظاہرے اودوں تھم گئے جدوں نارتھ بروک نے لوکاں نوں یقین دلانے دے لئی سلہٹ دا دورہ کيتا کہ بنگال دے شہر کلکتہ توں تعلیم تے انصاف دا انتظام کيتا جائے گا، ايسے طرح جدوں سلہٹ دے ہندو زمینداراں کو آسام دے چائے دے باغات تے اک بازار وچ ملازمت دے مواقع دا احساس ہويا۔ انہاں دی پیداوار دے لئی۔
۱۹۰۵ء وچ بنگال دی پہلی تقسیم دے بعد، سلہٹ نوں مختصر طور اُتے نويں صوبے دی وادی سورما تے پہاڑی ضلعے کے ڈویژن دے اک حصے دے طور پر، مشرقی بنگال تے آسام دے نال دوبارہ شامل کيتا گیا۔ پر، ایہ تنظیم نو قلیل مدتی رہی کیونجے سلہٹ اک بار فیر ۱۹۱۲ء وچ بنگال توں وکھ ہو گیا، جدوں صوبہ آسام نوں چیف کمشنر دے صوبے وچ دوبارہ تشکیل دتا گیا۔ [۲] 1920ء دی دہائی تک، سلہٹ پیپلز ایسوسی ایشن تے سلہٹ – بنگال ری یونین لیگ ورگی تنظیماں نے سلہٹ نوں بنگال وچ دوبارہ شامل کرنے دا مطالبہ کردے ہوئے رائے عامہ نوں متحرک کيتا۔ [۳] پر، ری یونین لیگ دے قائدین، بشمول محمد بخت مظمدار تے سید عبدالمجید ، جو آسام دے چائے دے کاروبار وچ وی شامل سن، نے بعد وچ سورما ویلی مسلم کانفرنس دے دوران ستمبر ۱۹۲۸ ء وچ سلہٹ تے کاچھر دی بنگال نوں منتقلی دی مخالفت کيتی۔ عبدالمجید دی انجمن اسلامیہ تے مسلم سٹوڈنٹس ایسوسی ایشن دے تعاون تاں۔ [۴]
پس منظر
سودھواگست ۱۹۴۷ء وچ ہندوستان دی تقسیم مذہبی بنیاداں اُتے ہونی سی۔ مسلم اکثریتی علاقےآں نوں ملیا کے نواں پاکستان بنایا جائے گا جدوں کہ غیر مسلم تے ہندو اکثریت والے علاقے ہندوستان وچ رہن گے۔ [۵] سلہٹ آسام دا اک مسلم اکثریتی بنگالی بولنے والا ضلع سی، جو ہندو اکثریتی آسامی بولنے والا صوبہ سی۔ آسام دی حکومت دا خیال سی کہ سلہٹ نوں ہٹانے توں ریاست ہور یکساں تے مضبوط طور اُتے متحد ہو جائے گی۔ آسام دے وزیر اعلیٰ، گوپی ناتھ بوردولوئی نے ۱۹۴۶ ء وچ کہیا کہ انہاں دی خواہش اے کہ "سلہٹ نوں مشرقی بنگال دے حوالے کے دتا جائے"۔ برطانوی راج نے ۳ جولائی ۱۹۴۷ء نوں اعلان کيتا کہ سلہٹ دے مستقبل دا فیصلہ کرنے دے لئی ۶ جولائی ۱۹۴۷ء نوں ریفرنڈم کرایا جائے گا۔ ایچ سی اسٹاک نوں ریفرنڈم دا کمشنر مقرر کيتا گیا۔
نتیجہ
سودھوآبادی دی اکثریت نے پاکستان وچ شمولیت دے حق وچ ووٹ دتا۔ ایہ ۱۸ جولائی ۱۹۴۷ء دے ہندوستانی آزادی ایکٹ دے آرٹیکل ۳ دے ذریعے نافذ کيتا گیا سی۔ ۱۷ اگست ۱۹۴۷ ءکو شائع ہوݨ والی ریڈکلف لائن نے سلہٹ دے کچھ علاقے - خاص طور اُتے کریم گنج – ہندوستان نوں دے دیے، جدوں کہ باقی سلہٹ مشرقی بنگال وچ شامل ہو گئے، حالانکہ کریم گنج وچ مسلم اکثریتی آبادی سی جس نے سلہٹ دے کچھ دوسرے علاقےآں دے برعکس پاکستان دا انتخاب کيتا سی۔ جداں مولوی بازار [۶] اس دی اصل وجہ عبدالمطلب مزومدار دی قیادت وچ اک گروپ دی درخواست سی۔
ہندوستان نوں سلہٹ دے ساڈھے تن تھانے ملے۔ کریم گنج دے نال، زکی گنج نوں وی آزاد ہندوستان دا حصہ بنانا سی، لیکن شیخ مجیب الرحمن دی قیادت وچ اک وفد نے اسنوں روک دتا۔ اس طرح، ضلع سلہٹ دا بیشتر حصہ مشرقی پاکستان وچ شامل ہو گیا، جو بعد وچ بنگلہ دیش دی آزادی دی جنگ دے بعد ۱۹۷۱ء وچ بنگلہ دیش دے نويں ملک دے طور اُتے ابھریا۔
ریفرنڈم دے نتیجے دا آسامی ہندوواں نے وڈے پیمانے اُتے خیر مقدم کيتا۔ [۷]
ذیلی تقسیم | کل ووٹرز | ووٹر | ووٹر ٹرن آؤٹ | ووٹ [۸] | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|
آسام
( بھارت ) |
% | مشرقی بنگال ( پاکستان ) | % | ||||
سلہٹ شمالی | ۱٬۴۱٬۱۳۱ | ۱٬۰۷٬۲۵۲ | ۷۶٫۰۰ | ۳۸٬۸۷۱ | ۳۶٫۲۴ | ۶۸٬۳۸۱ | ۶۳٫۷۶ |
سلہٹ جنوبی (مولوی بازار) | ۷۹٬۰۲۴ | ۶۵٬۱۸۹ | ۸۲٫۴۹ | ۳۳٬۴۷۱ | ۵۱٫۳۴ | ۳۱٬۷۱۸ | ۴۸٫۶۶ |
حبی گنج | ۱٬۳۵٬۵۲۶ | ۹۱٬۴۹۵ | ۶۷٫۵۱ | ۳۶٬۹۵۲ | ۴۰٫۳۹ | ۵۴٬۵۴۳ | ۵۹٫۶۱ |
سنام گنج | ۹۰٬۸۹۱ | ۷۷٬۹۲۶ | ۸۵٫۷۴ | ۳۴٬۲۱۱ | ۴۳٫۹۰ | ۴۳٬۷۱۵ | ۵۶٫۱۰ |
کریم گنج | ۱٬۰۰٬۲۴۳ | ۸۱٬۷۹۸ | ۸۱٫۶۰ | ۴۰٬۵۳۶ | ۴۹٫۵۶ | ۴۱٬۲۶۲ | ۵۰٫۴۴ |
کل | ۵٬۴۶٬۸۱۵ | ۴۲۳٬۶۶۰ | ۷۷٫۴۸ | ۱٬۸۴٬۰۴۱ | ۴۳٫۴۴ | ۲٬۳۹٬۶۱۹ | ۵۶٫۵۶ |
وی دیکھو
سودھو- ۱۹۴۷ ءشمال مغربی سرحدی صوبہ ریفرنڈم ، ايسے طرح دا اک ریفرنڈم موجودہ خیبر پختونخواہ، پاکستان وچ منعقد ہويا
حوالے
سودھو- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ William Cooke Taylor, A Popular History of British India. p. 505
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ History – British History in depth: The Hidden Story of Partition and its Legacies at www.bbc.co.uk Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
- ↑ Sylhet's own Brexit – Partition referendum of 1947 at muradqureshi.com Error: unknown archive URL (archived 14 اگست 2017)
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ Sylhet Referendum, 1947 – Banglapedia at en.banglapedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])