ریمنڈ ولیمز

ریمنڈ ولیئمز
(انگریزی وچ: Raymond Williams)
ریمنڈ ولیئمز سیفرن والڈن وکھے
جم	31 اگست 1921   للانفیہینگل کروکورنی، ویلز
وفات	26 جنوری 1988 (67 سال)  سیفرن والڈن
وجہ وفات	دل دا دورہ
طرز وفات	طبعی موت
شہریت	برطانیا متحدہ مملکت برطانیہ عظمی و آئر لینڈ (–۱۲ اپریل ۱۹۲۷)
جماعت	لیبر پارٹی (۱۹۶۱–۱۹۶۶)
عملی زندگی
مادر علمی	ٹرینیٹی کالج، کیمبرج (۱۹۳۹–۱۹۴۱)
تخصص تعلیم	English studies
تعلیمی اسناد	ڈاکٹر آف لیٹرز
پیشہ	فلسفی ،  ناول نگار ،  لکھاری ،  پروفیسر ،  ماہرِ عمرانیات ،  ادبی نقاد ،  ادبی مؤرخ
پیشہ ورانہ زبان	انگریزی
ملازمت	کیمبرج یونیورسٹی
مؤثر	ہینرک ابسن
عسکری خدمات
شاخ	برطانوی فوج
لڑائیاں تے جنگاں	دوجی وڈی لڑائی

ریمنڈ ہینری ولیمز اک برطانوی ناول نگار سی ۔

جان پچھان

ریمنڈ ولیئمز اک مشہور مغربی مفکر اتے ناول کار ہوئے ہن۔ جو دنیا دے اچّ کوٹی دے مفکراں وچ گنے جاندے ہن۔ اوہ کھبے پکھی وچاردھارا نال تعلقات رکھدے سن۔ ریمنڈ ولیئمز نے اپنے سہج شاستر نال کلا، سبھیاچار، بولی علم، سماجیات، کھیڈ سائنس، سیاسی وغیرہ بہت سارے وکھ-وکھ سکھیا دے میداناں وچ اچّ کوٹی دا علم رچیا اتے وکھ وکھ موضوعاں دا ڈونگھائی نال مطالعہ وی کیتا۔ ریمنڈ ولیئمز نے وڈی گنتی وچ نویں شبد وی گھڑے اتے ہور پہلاں توں چلے آ رہے مشکوک شبداں دا سائنسی اتے تریخی مطالعہ وی کیتا۔ اوہناں شبداں دے معنےآں دے پکھ وچ ریمنڈ ولیئمز نے اپنے سائنسی وچار وی پیش کیتے ہن، اتے اوہ شبد وکھ-وکھ تعلیمی میداناں وچ ڈھکویں طور تے ورتے وی جاندے ہن۔ سبھیاچار اتے سماجیات بارے ریمنڈ ولیئمز نے خاص مطالعہ کیتا اتے اس توں بعد اوہناں نے اپنے وچار اپنیاں بہت ساریاں کتاباں وچ وی پیش کیتے۔

مڈھلا جیون

ریمنڈ ولیئمز دا پورا نام ریمنڈ ہینری ولیئمز سی۔ اوہناں دا جم 31 اگست 1921 ء للانفیہینگل کروکورنی، ویلز وچ ہویا سی۔ اوہ اک ویلش اکیڈمک ناول کار اتے نقاد سن۔ اوہ نیو لیفٹ دے اندر اتے مکمل رہتل وچ اک با اثر انسان سی، راجپالیسی، رہتل ، ماسمیڈیا اتے ساہت دے نال نال سبھیاچار بارے اوہناں دیاں لکھتاں رہتل اتے کلا دی مارکسسٹ تنقید لئی اک اہم یوگدان ہن۔ اوہناں دیاں کتاباں وچوں لگپگ 7,50,000 کاپیاں اکلے برطانیہ وچ ہی وک گئیاں سن۔ اوہناں ولوں کیتے ہوئے کجھ ترجمہ وی ملدے ہن۔ریمنڈ ولیئمز اک پنڈ وچ اک ریلوے کرمچاری دا پتر سی۔ جتھے ساریاں ہی ریلوے کرمچاریاں دیاں ووٹاں سن۔ جتھے ریمنڈ ولیئمز دے پیؤ جی کرمچاری سن۔ اسے کھیتر وچ ویلش بولی نہیں بولی جاندی سی۔ اوہ اتھے اپنے آپ نوں Anglicisea دے طور تے پیش کردا اے۔ اس کول پھر وی اک مضبوط ویلش پچھان سی۔ جس کر کے اتھے اس نال مذاق کیتا جاندا سی کہ اس دا پروار نورما نال آیا اے۔ ریمنڈ ولیئمز نے کنگ ہینری اٹھویں دے ایبرگوینی دے گرائمر سکول وچ داخلہ لیا۔ اس دی جوانی دے مڈھلے ویلے وچ نازیواد جم لے چکا سی۔ اس ویلے ناجیوادی اتھے اوہناں نوں جنگ دی دھمکی دے کے گئے سن۔ جدوں ریمنڈ ولیئمز 14 سال دا سی تاں اس ویلے سپینی سول لڑائی شروع ہو چکیا سی۔ اس ویلے ریمنڈ ولیئمز دا کھبے پکھی دھارنا وچ میمبر وجوں آؤنا سبھ وچ چرچتّ ہو چکیا سی۔ اس ویلے اس دی برتانیاں دے اک کھبے پکھی بکّ کلبّ وچ چھپی 'Red Star' چین نالوں زیادہ اطالوی حملے دا ذکر سی۔اس ویلے ریمنڈ ولیئمز راسٹر دی اک لیگ دا حامی سی اس لیگ دا اسنے زوردار سمرتھن کیتا اتے پھر ریمنڈ ولیئمز نے 1837 ء جنیوا وچ اک کانفرنس دا آیوجن کیتا۔ جنیوا نے پیرس وچ سوویت پویلیئن دے انترقومی ایگزیبیشن دا دورہ کیتا۔ اتھے اسنے کمیونسٹ مینیفیسٹو دی اک کاپی خریدی اتے پہلی وار کارل مارکس اتے اس دے وچاراں نوں پڑیا۔

یونیورسٹی دی سکھیا

ریمنڈ ولیئمز نے کیمبرج دے ترنٹی کالج وچ داخلہ لیا۔ اتھے ہی اسنے برتانیاں دی کمیونسٹ پارٹی وچ حصہ لیا۔ ‘ایرک ہابسبام دے نال نال اسنوں روسو-ہبرو جنگ بارے اک کمیونسٹ پارٹی پرچہ لکھن دا کم دتا گیا سی۔ ریمنڈ ولیئمز نوں کیہا گیا کہ جیکر کوئی اوہناں نوں تریخی سامان جلدی نال لکھ کے دیویگا تاں اسنوں نوکری دتی جاوے گی۔ اس وچ اوہناں ولوں اکثر ہی اس طرحاں دے موضوع دتے جاندے سی جناں بارے تسیں بہتا کجھ نہیں جاندے ہندے سی، جویں شبداں نال اک پیشور ہون دے ناطے تہانوں سبھ کجھ ترتیب وار اتے ڈھکواں لکھنا پیندا ہووے۔ اس ویلے نال ہی برٹس سرکار سووئت سنگھ خلاف روس دی مدد کرن دی اچھک سی۔ اس ویلے ناجیا اتے جرمنی دی لڑائی ہون جا رہی سی۔

بالغ سکھیا اتے معلمی

ریمنڈ ولیئمز نے 1946 ء وچ کیمبرج دے ٹرینٹی کالج توں ایس۔اے۔ دی سکھیا حاصل کیتی۔ اس توں بعد کجھ ویلے لئی اوہ آکسفورڈ یونیورسٹی وچ استاد دے طور تے سکھیا دین دا کم وی کردا رہا 1951 ء وچ اسنوں آرمی وچ پکے طور تے نوکری اتے کوریا وچ لڑائی لئی بلایا گیا۔ ریمنڈ ولیئمز نے اپنے رتبے اتے ضمیر دے طور تے اتھے جان توں انکار کر دتا۔

مڈھلی اشاعت

1958 ء وچ شائع ہوئی ریمنڈ ولیئمز دی کتاب ‘سبھیاچار اتے سوسائٹی‘ نے اسنوں ترنت سفلتا دواؤن وچ مدد کیتی۔ اس لمبے انقلاب نے ولیئمز دے لکھے کھبے پکھی وچاراں نوں اک مکمل ریڈرشپ حاصل کیتی۔ اوہ مینچیسٹر گارڈیئن اخبار دے لئی اک ریگولر لکھاری اتے سمیکھئک وجوں جانیا جان لگا۔ اس دے بالغ سکھیا دے کیمبرج یونیورسٹی وچ بتائے سال اس لئی ضروری تجربہ بن گئے سن۔ ولیئمز اپنے آپنوں ہمیشہ کیمبرج یونیورسٹی وچ اوپرا سمجھدا جاں محسوس کردا سی۔ جدوں ولیئمز کولوں ‘اے بکّ کالڈ مائی کیمبرج بارے پچھیا گیا تاں اس نے شروع وچ ہی اتر دتا کی ایہہ میرا کیمبرج کدے نہیں ہو سکدا۔ ایہہ اس دی واضع سوچ نوں بیان کرن والے اتر سن۔

ریمنڈ ولیئمز دی تہذیبی وچاردھارا

ریمنڈ ولیئمز نے ‘مارھل میکلہان دی اک لکھت [تکنالوجی تے سماج] اپر اک تنقیدی لیکھ لکھیا سی۔ اس دے پچھوکڑ وچ ٹیلیوین دا اک باب پیش کیتا گیا سی۔ 1974 ء وچ اوہ تکنالوجی اتے سبھیاچار فارم نوں سمجھن اتے اس دا مطالعہ کرن وچ لگا رہا۔ اس توں بعد ریمنڈ ولیئمز نے تکنالوجی دے خلاف اپنے دارھنک وچار پیش کیتے سن۔ اس دا کہنا سی کہ جس پرکار تکنالوجی سماج اپر پھیل کے اسنوں اپنے کلیور وچ لے رہی اے۔ ریمنڈ ولیئمز دا خاص دھیان لوکاں نوں تکنالوجی پکھوں علم دواؤنا سی۔ ریمنڈ ولیئمز دا کہنا سی کہ تکنالوجی سچ مچّ انسانی ترقی لئی کم کر رہی اے جاں پھر اس دا مکھ مقصد سچ مچّ مکمل سماجی اتے تہذیبی ترقی کرنا اے۔ ریمنڈ ولیئمز نے وچار ظاہر کیتا کہ سانوں تکنالوجی دی تلنا وچ سماج نوں زیادہ سمجھن اتے اس دا ترقی کرن دی اجوکے ویلے وچ لوڑ اے۔

سبھیاچار اتے سماج (سوسائٹی)

سبھیاچار اتے سماج بارے ریمنڈ ولیئمز دی کتاب 1958 ء وچ چھپی سی۔ ریمنڈ ولیئمز اک ویلش پرگتیشیل لکھاری وجوں جانیا جاندا سی۔ اس کتاب وچ ریمنڈ ولیئمز نے وچار دتے کہ کس پرکار اٹھارویں اتے ویہویں صدی دوران مغربی سبھیاچار ترقی یافتہ ہویا جاں کیتا جا سکدا اے۔ خاص کر برطانیہ وچ اس کتاب بارے تہذیبی، رعایتی سماجی تے تریخی سوچ نوں الٹا دین والے وچار پیش کیتے گئے سن۔ اس بحث وچ صنعتی جاں صنعتی انقلاب دے نال نال سماجی تے سیاسی پکھ ولوں تہذیبی ترقی دا ہنگارا ملنا شروع ہویا۔ ریمنڈ ولیئمز دے وچاراں دی لڑی کر کے اسیں اسنوں برتانیاں دا مشہور لکھاری جاں لکھاری کہہ سکدے ہاں۔ ریمنڈ ولیئمز دی کتاب جو ‘سبھیاچار اتے سماج (Culture and Society) دے نام نال Chatto and Windus Publication ولوں سن 1958 ء وچ چھاپی گئی سی۔ اس کتاب دا بہت سارے دیشا دیاں بولیاں وچ ترجمہ وی کیتا گیا اے۔

سبھیاچار اتے سماج دی ووکیبولری

ریمنڈ ولیئمز نے ‘شبد: سبھیاچار اتے سماج دی ووکیبولری نام اپر ویلش مارکسسٹ اکادمی ولوں 1976 ء وچ ‘کروم ہیلن (Choom Heln) پبلیکیشن ولوں چھپوائی سی۔ اس کتاب وچ ولیئمز نے گھٹو گھٹ اک سو دے قریب اجیاے شبداں دی رچنا کیتی جو سائنسی طور تے کلا، نوکرشاہی، سبھیاچار، پربندھ، جنتا، قدرت، انقلاب سماج، لوک بھلائی اتے کتے نال متعلق سن۔ جہناں بارے کافی اختلاف پائے جاندے سن۔ ریمنڈ ولیئمز نے اس کتاب وچ اوہناں شبداں نوں اوہناں دے اتہاس توں پرکھ کے پیش کیتا جو بعد وچ اپروکت کھیتراں وچ ڈھکویں طور تے ورتے وی گئے سن۔

ریمنڈ ولیئمز دیاں رچناواں

• Cevasco, Maria Elisa. Para ler Raymond Williams (Portuguese of To Read Raymond Williams) São Paulo, Paz e Terra, 2001.
• Eagleton, Terry، editor. Raymond Williams: Critical Perspectives۔ Boston: Northeastern University Press, 1989.
• Ethridge, J.E.T. Raymond Williams: Making Connections۔ New York: Routledge, 1994.
• Gorak, Jan. The Alien Mind of Raymond Williams۔ Columbia, Missouri: University of Missouri Press, 1988.
• Higgins, John. Raymond Williams: Literature, Marxism and Cultural Materialism۔ London and New York, Routledge, 1999.
• Inglis, Fred۔ Raymond Williams۔ London and New York: Routledge, 1995.
• Jones, Paul. "Raymond Williams's Sociology of Culture: A Critical Reconstruction"۔ London: Palgrave, 2004.
• Lusted, David, editor. Raymond Williams: Film, TV, Culture، London: British Film Institute, 1989.
• Milligan, Don. Raymond Williams: Hope and Defeat in the Struggle for Socialism، Studies in Anti-Capitalism, 2007.
• Milner, Andrew۔ Re-Imagining Cultural Studies: The Promise of Cultural Materialism، London: Sage, 2002.
• O'Connor, Alan. Raymond Williams: Writing, Culture, Politics۔ Oxford and New York: Blackwell, 1989.
• O'Connor, Alan. Raymond Williams۔ Critical Media Studies. Rowman and Littlefield, 2005.
• Pinkney, Tony, editor. Raymond Williams۔ Bridgend, Mid Glamorgan, England: Seren Books, 1991.
• Politics and Letters (London, New Left Books, 1979) gives the author's own account of his life and work
• Smith, Dai. Raymond Williams: A Warrior's Tale۔ Cardigan: Parthian, 2008.
• Stevenson, Nick. Culture, Ideology, and Socialism: Raymond Williams and E.P. Thompson۔ Aldershot, England: Avebury, 1995.
• Tredell, Nicolas. Uncancelled Challenge: the work of Raymond Williams۔ Nottingham: Paupers' Press, 1990. ISBN 0-946650-16-0
• Ward, J. P. Raymond Williams in the Writers of Wales series. University of Wales Press, 1981.
• Williams, Daniel, editor. Who Speaks for Wales?: Nation, Culture, Identity، Cardiff: University of Wales Press, 2003.
• Woodhams, Stephen. History in the Making: Raymond Williams, Edward Thompson and Radical Intellectuals 1936–1956، Merlin Press 2001.۔.

ایہہ وی ویکھو

• فریڈرک جیمسن
• ٹیری ایگلٹن

حوالے