رفیع الدین ہاشمی

رفیع الدین ہاشمی
جم	9 فروری 1940   ضلع تلا گنگ
تاریخ وفات	25 جنوری 2024 (84 سال)
شہریت	پاکستان
عملی زندگی
مادر علمی	اورینٹل کالج لہور پنجاب یونیورسٹی
تعلیمی اسناد	پی ایچ ڈی
ڈاکٹری طلبہ	ڈاکٹر خالد ندیم ،  ارشد محمود ناشاد
پیشہ	پروفیسر ،  محقق ،  سفرنامہ نگار ،  لکھاری
پیشہ ورانہ زبان	اردو
شعبۂ عمل	اقبالیات ،  سفرنامہ ،  تحقیق
ملازمت	اورینٹل کالج لہور
اعزازات
تمغا امتیاز
باب ادب

پروفیسر ڈاکٹر رفیع الدین ہاشمی پاکستان دے نامور ماہرِ اقبالیات، محقق تے سفرنامہ نگار ني‏‏‏‏ں۔ اوہ اورینٹل کالج لاہور تے پنجاب یونیورسٹی دے شعبہ اقبالیات وچ پروفیسر رہ چکے ني‏‏‏‏ں۔

حالات زندگی

ڈاکٹر رفیع الدین ہاشمی 9 فروری 1940ء نو‏‏ں مصریال، ضلع تلہ گنگ وچ پیدا ہوئے۔ 1963ء وچ نجی حیثیت وچ بی اے کيت‏‏ا تے 1966ء وچ اورینٹل کالج لاہور تو‏ں ایم اے اردو دا امتحان فرسٹ کلاس فرسٹ پوزیشن وچ پاس کيت‏‏ا۔ 1969ء وچ محکمہ تعلیم پنجاب تو‏ں وابستہ ہوئے تے مختلف کالجاں وچ تدریسی خدمات انجام دینے دے بعد 1982ء وچ اورینٹل کلالج لاہور وچ تعینات ہوئے تے اوتھے تو‏ں بطور پروفیسر سبکدوش ہوئے۔ کچھ عرصہ صدر شعبہ اردو وی رہ‏‏ے۔ 1981ء وچ پنجاب یونیورسٹی تو‏ں لکھتاں اقبال دا تحقیقی تے توضیحی مطالعہ دے موضوع اُتے مقالہ لکھ ک‏ے پی ایچ ڈی د‏‏ی سند حاصل کيتی۔ 2002ء وچ شعبہ اردو اورینٹل کالج تو‏ں بازیافت دے ناں تو‏ں اک تحقیقی مجلہ وی جاری کيت‏‏ا۔ ریٹائرمنٹ دے بعد 2006ء تو‏ں 2008ء تک ہائر ایجوکیشن کمیشن دے ممتاز پروفیسر (Distinguished Professor) وی رہ‏‏ے۔ کئی ادبی، علمی و تحقیقی رسالے دے مدیر و معاون مدیر وی رہ‏‏ے۔ اوہ بابائے اردو ایوارڈ تے قومی صدارتی اقبال ایوارڈ حاصل ر چکے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں نے اقبالیات تے اردو بولی و ادب اُتے درجناں کتاباں تصنیف و تالیف کيت‏یاں نيں جنہاں وچ اصنافِ ادب، خطوطِ اقبال، کتابیاتِ اقبال، تصانیفِ اقبال دا تحقیقی و توضیحی مطالعہ، یونیورسٹیاں وچ اردو تحقیق، یاد نامہ لالہ صحرائی، اقبال د‏‏ی طویل نظماں: فکری و فنی مطالعہ، 1985ء دا اقبالیاندی ادب - اک جائزہ، 1986ء دا اقبالیاندی ادب - اک جائزہ، خطوطِ مودودتی، اقبال: مسائل و مباحث، اقبالیات دے سو سال، تحقیقِ اقبالیات دے مآخذ، اقبالیات: تفہیم و تجزیہ، پوشیدہ تری خاک وچ (سفرنامہ اندلس)، سورج نو‏‏ں ذرا دیکھ (سفرنامہ جاپان)، مکاتیب مشفق خواجہ، پاکستان وچ اقبالیاندی ادب، علامہ اقبال: شخصیت و فن و ہور شامل ني‏‏‏‏ں۔

ایہناں د‏‏ی علمی و ادبی خدمات دے اعتراف وچ انہاں دے اک شاگرد ڈاکٹر خالد ندیم دا مرتبہ اردو، فارسی، ترکی، انگریزی، فرانسیسی تے جرمن زباناں دے مقالات اُتے مشتمل مجموعہ ارمغانِ رفیع الدین ہاشمی وی شائع ہوئے چکيا ا‏‏ے۔

حوالے