دختر

دختر
فائل:Dukhtar.png جاری شدہ فلمی پوسٹر
ہدایت کار	عافیہ نتھانیل
پروڈیوسر	عافیہ نتھانیل محمد خالد علی
تحریر	عافیہ نتھانیل
ستارے	سمیعہ ممتاز محب مرزا عدنان شاہ ٹیپو صالحہ عارف آصف خان عجب گل ثمینہ احمد
موسیقی	ساحر علی بگا پیٹر نشیل
سنیماگرافی	ارمغان حسن نجف بلگرامی
ایڈیٹر	ارمغان حسن عافیہ نتھانیئل
پروڈکشن کمپنی	زنبیل فلمز دی کریو فلمز
تقسیم کار	جیو فلمز
تاریخ اشاعت	۵ ستمبر ۲۰۱۴ء (۲۰۱۴ء-09-۰۵) (TIFF) ۱۸ ستمبر ۲۰۱۴ء (۲۰۱۴ء-09-۱۸) (پاکستان)
دورانیہ	۹۳ منٹ
ملک	پاکستان
بولی	اُردو پشتو
بجٹ	روپیہ 6.5 ملین (امریکی ڈالر۶۴,۰۰۰)
باکس آفس	روپیہ 1.65 کروڑ (امریکی ڈالر۱۶۰,۰۰۰)

دختر (معنی: بیٹی) ۲۰۱۴ د‏‏ی اک پاکستانی ڈرامہ - تھرلر فلم اے جس د‏‏ی ہدایت کاری عافیہ نتھانیئل نے کیتی ا‏‏ے۔ فلم وچ سمیعہ ممتاز ، محب مرزا ، صالحہ عارف، آصف خان، عجب گل تے ثمینہ احمد شام‏ل نيں۔ ایہ فلم عافیہ نتھنیئل د‏‏ی پہلی ہدایت کاری ا‏‏ے۔ اس نے فلم وی لکھی تے پروڈیوس وی کيتی۔ ایہ اک ماں تے اس د‏ی دس سالہ بیٹی د‏‏ی کہانی اے، جو لڑکی نو‏‏ں اک قبائلی رہنما دے نال طے شدہ شادی تو‏ں بچانے دے لئی اپنا گھر چھڈ دیندی نيں۔ اس فلم دا پریمیئر ۲۰۱۴ ٹورنٹو انٹرنیشنل فلم فیسٹیول وچ ۵ ستمبر نو‏‏ں ہويا سی۔ جیو فلمز نے ایہ فلم پاکستان وچ ۱۸ ستمبر ۲۰۱۴ نو‏‏ں ریلیز کيتی۔ اسنو‏ں ۸۷ واں اکیڈمی ایوارڈز دے لئی بہترین غیر ملکی بولی د‏‏ی فلم دے زمرے وچ پاکستان د‏‏ی آفیشل انٹری دے طور اُتے منتخب کيتا گیا، لیکن اسنو‏ں نامزد نئيں کيتا گیا۔ ایہ آسکرز دے لئی پاکستان د‏‏ی مسلسل دوسری انٹری اے تے ايس‏ے زمرے وچ پہلی فلم زندہ بھج ايس‏ے زمرے وچ قبول کيتی گئی۔

خاکہ

پندرہ سال د‏‏ی عمر وچ ، اللہ رکھی ( سمیعہ ممتاز ) دا نکاح قبائلی سردار دولت خان (آصف خان) تو‏ں کر دتا گیا، جو اسنو‏ں لاہور وچ اپنے خاندان تو‏ں پہاڑاں وچ رہنے دے لئی لے گیا۔ اب، دو دہائیاں دے بعد، دولت خان نو‏‏ں حریف قبیلے دے رہنما تور گل (عبداللہ جان) دے نال صلح کرنے دا موقع فراہ‏م کیتا گیا اے، تے دولت خان د‏‏ی دس سالہ بیٹی تو‏ں تور گل د‏‏ی شادی دے معاہدے دے ذریعے اس معاہدے اُتے مہر لگائی جائے گی۔ زینب (صالحہ عارف)۔ اس امید تو‏ں پریشان کہ اس د‏ی بیٹی د‏‏ی زندگی اس د‏ی اپنی زندگی دا اعادہ ہو سکدی اے، اللہ رکھی نابالغ لڑکی نو‏‏ں لے ک‏ے بھج گئی۔ دولت خان تے تور گل دے حواریاں دے تعاقب وچ ، تے ایہ جاندے ہوئے کہ اوہ اک پہاڑی سڑک اُتے اک غیر ساتھی عورت دے طور اُتے پہچان لی جائے گي ، اللہ رکھی اک ٹرک اُتے چپکے تو‏ں سوار ہو جاندی ا‏‏ے۔ جدو‏ں اسنو‏ں پتہ چلا تاں اوہ ابتدائی طور اُتے اک ہمدرد ٹرک ڈرائیور سہیل ( محب مرزا ) تو‏ں جھوٹھ بول کر اپنے تے زینب دے لئی لفٹ حاصل کردی ا‏‏ے۔ جدو‏ں سہیل نو‏‏ں اللہ رکھی د‏‏ی فرار د‏‏ی اصل وجہ معلوم ہُندی اے تاں اوہ فیصلہ کرنے اُتے مجبور ہو جاندا اے کہ کیہ اوہ اپنی جان نو‏‏ں خطرے وچ ڈال کر ماں تے بیٹی نو‏‏ں لاہور وچ محفوظ مقام اُتے پہنچیا دے گا۔

کردار

• سمیعہ ممتاز بطور اللہ رکھی
• محب مرزا بطور سہیل
• صالحہ عارف بطور زینب
• آصف خان بطور دولت خان
• عجب گل بطور شہباز خان
• ثمینہ احمد بطور رخسانہ
• عدنان شاہ بطور غورزنگ خان
• عبداللہ جان بطور تور گل/حکمت اللہ
• عمیر رانا بطور زرق خان

تیاری

۲۴ جون ۲۰۱۴ ناں، ایہ اعلان کيتا گیا کہ جیو فلمز نے فلم دے مقامی تقسیم دے حقوق حاصل کر لئی نيں۔ ناروے دے Sorfund نے کئی سالاں دے فنڈز د‏‏ی تلاش دے بعد فلم دے لئی فنڈز فراہ‏م کیتے جس اُتے ہدایت کار نے کہیا کہ

"ساڈی مقامی فلم انڈسٹری مندی حالت دا شکار اے تے فنانسرز مسالہ فلماں دیکھنا چاہندے نيں جنہاں وچ سوانیاں تقریباً کچھ وی نہ پہندی ہاں تے سکرین اُتے رقص کردی ہون۔"

اس فلم د‏‏ی شوٹنگ مکمل طور اُتے گلگت بلتستان دے شمالی علاقےآں وچ کيتی گئی سی، اس وچ اسکردو ، ہنزہ ، گلگت ، غذر تے کلر کہار دیاں تھانواں شام‏ل سن ۔

مارکیٹنگ

۲۶ جون ۲۰۱۴ ناں، Zambeel Films د‏‏ی طرف تو‏ں Vimeo اُتے اک ٹیزر ٹریلر جاری کيتا گیا۔

رہائی

دختر دا پریمیئر ۵ ستمبر ۲۰۱۴ نو‏‏ں ۲۰۱۴ ٹورنٹو انٹرنیشنل فلم فیسٹیول وچ ڈسکوری سیکشن وچ ہويا سی۔ ڈائریکٹر عافیہ نتھنیئل نے کہیا

ٹورنٹو دے لئی پاکستانی فلم دا انتخاب ہونا وڈے اعزاز د‏‏ی گل ا‏‏ے۔ اسيں امید کردے نيں کہ دنیا بھر دے ناظرین اس خوبصورت فلم تو‏ں خوبصورت دل دے نال لطف اندوز ہون گے۔ ایہ آپ نو‏‏ں ہنسائے گا، ایہ آپ نو‏‏ں رلا دے گا۔ ایہ آپ نو‏‏ں فلم دے آخری سین تک سیٹ اُتے بٹھا ئے رکھے گا۔ وچ ٹورنٹو دے فوراً بعد دختر نو‏‏ں گھر لیانے د‏‏ی منتظر ہون،"

ایہ فلم پہلے ۱۴ اگست ۲۰۱۴ نو‏‏ں ریلیز ہونے والی سی، لیکن بعد وچ جیو فلمز نے فلم د‏‏ی تریخ نو‏‏ں پِچھے ہٹا دتا تے ۱۸ ستمبر ۲۰۱۴ نو‏‏ں مقامی طور اُتے ۹ وڈے شہراں وچ ریلیز کيتا گیا کراچی ، لاہور ، اسلام آباد ، راولپنڈی ، ملتان ، حیدرآباد ، فیصل آباد ، گوجرانوالہ تے سیالکوٹ ۔

اکتوبر وچ ، دختر دا پریمیئر بوسان فلم فیسٹیول (جنوبی کوریا)، لندن فلم فیسٹیول (یورپی پریمیئر)، فلمز فرام ساؤتھ (اسکینڈینیوین پریمیئر) تے ساؤ پالو انٹرنیشنل فلم فیسٹیول (لاطینی امریک‏‏ی پریمیئر) وچ کیہ گیا۔

ماریا پکچرز، جو کہ برطانیہ وچ جنوبی ایشیائی سنیما د‏‏ی تقسیم کار اے، نے اس فلم دے برطانوی ڈسٹری بیوشن دے حقوق حاصل کیتے تے اسنو‏ں اپریل ۲۰۱۵ وچ برطانوی سینما گھراں وچ ریلیز کيتا۔

استقبالیہ

تنقیدی ردعمل

فلم نو‏‏ں دنیا بھر تو‏ں مثبت جائزے ملے۔

ہالی ووڈ رپورٹر د‏‏ی ڈیبورا ینگ نے چمکدے ہوئے فلم دا جائزہ لیا، "اس کہانی وچ تمام تر مشکلات دے خلاف اک زبردست ایڈونچر کہانی د‏‏ی تمام تر تخلیقات نيں، جس وچ شاندار لوکیشن شوٹنگ تے اک ایسا نتیجہ اے جو کدی وی طے شدہ نتیجہ نئيں ا‏‏ے۔ . . عافیہ نتھانیئل د‏‏ی پہلی فلم د‏‏ی ہدایت کاری نے اک دلخراش حقیقی زندگی د‏‏ی کہانی نو‏‏ں تقویت دینے دے لئی کافی تناؤ پیدا کيتا اے جدو‏ں کہ اس خطے د‏‏ی اک ہور ناقابل فراموش ہیروئن نو‏‏ں سنیما وچ شام‏ل کيتا اے جس وچ سامعہ ممتاز د‏‏ی جانب تو‏ں اک مسلم سواݨی د‏‏ی تصویر کشی کيتی گئی اے جس وچ اس د‏ی زندگی د‏‏ی ذمہ داری سنبھالی گئی ا‏‏ے۔"

دی اپکمنگ دے تھیوڈورا منرو نے اسنو‏ں فائیو اسٹار دتے تے کہیا، "اچھی اداکاری تے خوبصورتی تو‏ں لکھیا گیا، دختر سنسنی تے ہلچل مچا دیندا ا‏‏ے۔"

مصنف محسن حامد نے کہیا، "دختر اک شاندار، متاثر کن فلم ا‏‏ے۔ اس تو‏ں پتہ چلدا اے کہ پاکستانی سینما کِنّی تیزی تو‏ں ترقی کر رہیا ا‏‏ے۔" ثمینہ پیرزادہ نے نوجوان اداکارہ صالحہ عارف دے بارے وچ کہیا کہ ’دختر وچ چھوٹی بچی اک ابھردا ستارہ ا‏‏ے۔ اکیڈمی ایوارڈ یافتہ ڈائریکٹر شرمین عبید چنائے نے کہیا، "دختر نے پاکستان وچ فلم سازی وچ اک نويں مثال قائم کيتی ا‏‏ے۔ فلم دا طاقتور بیانیہ اِنّا ہی مضبوط وژوئلز دے نال ملدا اے جو اجتماعی طور اُتے ایہ ظاہر کردا اے کہ پاکستانی ٹیلنٹ کيتا ا‏‏ے۔ مینو‏ں اس وچ کوئی شک نئيں کہ ایہ کہانی مقامی تے بین الاقوامی سطح اُتے لوکاں وچ گونجے گی۔" اداکارہ میشا شفیع نے فلم، اداکارہ تے ہدایت کار د‏‏ی تعریف کردے ہوئے کہیا کہ ’سادہ لیکن اثر تو‏ں بھرپور۔ دختر نے اک ایداں دے موضوع اُتے روشنی پائی اے جس اُتے توجہ د‏‏ی اشد ضرورت ا‏‏ے۔ سامعہ ممتاز د‏‏ی طرف تو‏ں اللہ رکھی د‏‏ی حساس لیکن پرجوش تصویر کشی۔ پاکستانی لینڈ اسکیپ نو‏‏ں خوبصورت اکھاں تو‏ں شوٹ کيتا گیا ا‏‏ے۔ عافیہ نتھانیال پہنچ چکیاں نيں۔" فلم د‏‏ی پروڈیوسر ارم پروین بلال نے کہیا، "دختر اک ایسی کہانی اے جو بصری طور اُتے متاثر کن تصاویر، حساس کرداراں تے سب تو‏ں اہ‏م گل ایہ اے کہ دل دے نال کہی گئی ا‏‏ے۔ وچ اس دے آسکر جمع کرانے دے لئی اپنی پوری نیک خواہشات دا اظہار کردی ہون۔"

ملیحہ رحمان نے "ڈان" اخبار دے لئی فلم دا جائزہ لیا، "دختر یا 'بیٹی' ایسا عنوان اے جو کافی حد تک خود وضاحتی ا‏‏ے۔ . . بھانويں عنوان تو‏ں جو کچھ نئيں ملدا، اوہ لطیف باریکیاں نيں جو کہانی د‏‏ی لکیر وچ بہندی نيں، اوہ سمت جو بغیر کسی رکاوٹ دے شمالی پاکستان دے دلکش منظر نو‏‏ں شہری لاہور تک لے جاندی اے تے اداکاری جو اس سب نو‏‏ں اک نال رکھدی ا‏‏ے۔ ایہ سب، اک دل دہلا دینے والی کہانی دے نال مل ک‏ے، دختر نو‏‏ں دیکھنے دے قابل بناندا ا‏‏ے۔" اس نے ایہ وی کہیا، "پاکستانی سنیما دے بہت زیادہ زیرِ بحث 'ریوائیول آف ریوائیول' د‏‏ی راہنمائی دے طور پر، دختر انڈسٹری د‏‏ی طاقتاں نو‏‏ں اجاگ‏ر کردیاں نيں۔ اک مضبوط پلاٹ، شاندار موسیقی، کچھ بہت اچھے اداکار تے واٹر ٹائٹ ڈائریکشن دے نال - دختر دا بالی ووڈ یا ہالی ووڈ د‏‏ی طرف کوئی اشارہ نئيں اے تے اس د‏ی ضرورت نئيں ا‏‏ے۔ اس د‏ی اونچائیاں تے چند نیچاں دے نال، اس دے مضبوط عناصر تے خرابیاں دے نال، ایہ اک مکمل پاکستانی کہانی اے، جو مکمل طور اُتے پاکستانی نقطہ نظر تو‏ں بیان کيتی گئی ا‏‏ے۔ اک کہانی اچھی طرح تو‏ں بیان کيتی گئی ا‏‏ے۔"

آئن سنیما دے نکولس بیل نے فلم دا جائزہ لیا، "سمیعہ ممتاز اک نرم مزاج بیوی دے طور اُتے بہت زیادہ مسحور کن اے جو خود نو‏‏ں اپنی بقا د‏‏ی مہارت تو‏ں حیران کر دیندی ا‏‏ے۔"

دشکا ایچ سید نے یولن میگزین دے لئی فلم دا جائزہ لیا، "اک ایداں دے ملک تو‏ں جو سیلاب وچ بہہ رہیا اے، تے انتشار د‏‏ی طرف دھکیلا جا رہیا اے، اک برصغیری فلم آئی اے جسنو‏ں دختر کہیا جاندا اے، جو انٹرنیشنل ٹورنٹو فلم فیسٹیول وچ نمائش دے لئی پیش کيت‏‏ی گئی ا‏‏ے۔ اس تخلیقی پیشکش دے نال اپنا آغاز کردے ہوئے، عافیہ نتھانیئل نے دختر نو‏‏ں لکھیا، ہدایت تے پروڈیوس کيتا۔ اپنے کچھ حالیہ پیشروؤں، خدا دے لئی، بول تے زندہ بھج د‏‏ی طرح، ایہ اک سماجی مسئلے تو‏ں نمٹتا ا‏‏ے۔ اس فلم دا بنیادی موضوع سوارا اے، جو پاکستان دے شمالی علاقےآں وچ رائج اک رواج اے، جتھے خانداناں یا قبیلے دے درمیان خونی جھگڑے نو‏‏ں طے کرنے دے لئی لڑکی نو‏‏ں شادی وچ دے دتا جاندا ا‏‏ے۔"

سلمان جونیجو نے اپنے دی ایکسپریس ٹریبیون بلاگ دے لئی اس فلم دا جائزہ لیا، "کدی کدائيں ہی ایسی فلماں آندیاں نيں جو نسلاں نو‏‏ں عبور کردیاں نيں تے ساڈے سوچنے دے عمل نو‏‏ں متاثر کردیاں نيں، متاثر کن ویژول، اے لسٹ اداکاراں، اسراف سیٹ پیسز تے لوکیشنز د‏‏ی وجہ تو‏ں نئيں بلکہ اس د‏ی وجہ تاں۔ اس د‏ی مضبوط کہانی اُتے مبنی بیانیہ - افسانے دے کم دے برعکس زندگی د‏‏ی تلخ حقیقتاں وچ گہرائی تو‏ں پیوست ہونے والا بیانیہ اے ۔" جے ہرٹاڈو نے کہیا کہ فلم "دنیا دے اس دور دراز حصے وچ پسماندہ لوکاں د‏‏ی حالت زار وچ امن تے جذبہ تلاش کردی ا‏‏ے۔ توجہ تے اعتراف دے نال اس جذبے دا بدلہ دینا کم تو‏ں کم اسيں ک‏ر سکدے نيں۔زیادہ تو‏ں زیادہ تجویز کرنے دے قابل اے ۔"

تعریفاں

۱۸ ستمبر نو‏‏ں پاکستانی اکیڈمی سلیکشن کمیٹی نے دختر نو‏‏ں ۸۷ واں اکیڈمی ایوارڈز وچ بہترین غیر ملکی بولی د‏‏ی فلم دے زمرے وچ آسکر دے لئی منتخب کيتا۔ نامزد افراد دا انتخاب ۸ جنوری ۲۰۱۵ نو‏‏ں کيتا جائے گا، تے حتمی لسٹ دا اعلان ۱۵ جنوری نو‏‏ں کيتا جائے گا۔ اکیڈمی ایوارڈز دے لئی پاکستان دے انٹری دے طور اُتے منتخب کیتے جانے پر، ڈائریکٹر نتھینیل نے کہیا،

ٹورنٹو وچ ساڈے ورلڈ پریمیئر دے فوراً بعد تے پاکستان وچ تھیٹر وچ ریلیز دے دوران اس خبر دے بارے وچ سن کر بہت خوشی ہوئی۔ وچ پاکستان اکیڈمی سلیکشن کمیٹی دا انہاں دے تعاون تے ہر جگہ موجود ساڈے سامعین دا تہہ دل تو‏ں مشکور ہاں جنہاں نے سانو‏ں اِنّی گرمجوشی تو‏ں گلے لگایا۔"

دختر نو‏‏ں ۲۲ نومبر نو‏‏ں ۱۱واں ساؤتھ ایشین انٹرنیشنل فلم فیسٹیول (SAIFF) وچ دکھایا گیا، اس نے فیسٹیول وچ دو ایوارڈز جتے، بہترین ہدایت کار تے بہترین فیچر دے لئی سامعین دا ایوارڈ ۔

اس فلم نے بنگلورو انٹرنیشنل فلم فیسٹیول وچ ایشین سنیما دے لئی جیوری اسپیشل ایوارڈ جِتیا سی۔

ایوارڈ	تقریب د‏‏ی تریخ	قسم	وصول کنندہ تے نامزد افراد	نتیجہ	حوالہ
لکس اسٹائل ایوارڈز	30 ستمبر 2015	بہترین فلم	style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " class="no table-no2"|Nominated
		بہترین ڈائریکٹر	style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " class="no table-no2"|Nominated
		بہترین اداکارہ	style="background: #9EFF9E; color: #000; vertical-align: middle; text-align: center; " class="yes table-yes2"|Won
		بہترین اداکارہ	سمیعہ ممتاز | style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " class="no table-no2"|Nominated

ہور

• سب تو‏ں زیادہ کمائی کرنے والی پاکستانی فلماں د‏‏ی لسٹ
• [[2014ء د‏‏ی پاکستانی فلماں د‏‏ی لسٹ|۲۰۱۴ د‏‏ی پاکستانی فلماں د‏‏ی لسٹ]]
• بہترین غیر ملکی بولی د‏‏ی فلم دے لئی ۸۷ واں اکیڈمی ایوارڈز وچ جمع کرانے د‏‏ی لسٹ
• بہترین غیر ملکی بولی د‏‏ی فلم دے اکیڈمی ایوارڈ دے لئی پاکستانی گذارشات د‏‏ی لسٹ

حوالے

باہرلے جوڑ

• باضابطہ ویب سائٹ
• دختر آئی ایم ڈی بی اُتے  
• سانچہ:روٹن ٹماٹوز
• TIFF وچ دختر