خانقاہِ معلّا
Khanqah-e-Mu'alla | |
---|---|
خانقاہِ معلّےٰ | |
The Khanqah on the banks of Jhelum | |
بنیادی معلومات | |
مقام | Fateh Kadal, سری نگر |
متناسقات | 34°05′28″N 74°48′28″E / 34.091248°N 74.807771°Eمتناسقات: 34°05′28″N 74°48′28″E / 34.091248°N 74.807771°E |
مذہبی انتساب | اسلام |
ضلع | ضلع سرینگر |
ریاست | سانچہ:Country data Jammu and Kashmir |
علاقہ | وادی کشمیر |
ملک | بھارت |
مذہبی یا تنظیمی حالت | Active |
حیثیت | Active |
تعمیراتی تفصیلات | |
سنہ تکمیل | 1395 CE, Rebuilt 1732 CE |
گنبد | 1 (turret) |
مینار | None |
تعمیر
سودھواس مسجد نوں 1395 ء وچ سلطان سکندر بصکان نے کشمیر وچ اسلام دے وسیع پیمانے اُتے تبادلاں وچ ملوث مرکزی مبلغ میر سید علی حمدانی کی یاد وچ یاد رکھی تھی. شاہ حمام ( حمام دے بادشاہ) دے طور اُتے وی جانیا جاندا اے، تبلیغ 14 واں صدی وچ فارس دے حمامہ شہر توں کشمیر آیا. اوہ کشمیر وچ اسلام دے پھیلاؤ دے لئی کریڈٹ کیتا جاندا اے۔ 1480 ء وچ ، اگ دے باعث مزار نوں تباہ کر دتا گیا سی ۔ اس وقت حکمران، سلطان حسن شاہ نے اس دا احاطہ کیتا تے اسنوں دوبارہ تعمیر کیا. 1731 ء وچ ، خانقاہ نوں فیر اگ توں تباہ کر دتا گیا تے اس دے بعد عبدالخارق خان نے دوبارہ تعمیر کیا.
پس منظر
سودھوبعض ذرائع دے مطابق، موجودہ جومات دی ساخت ہندوواں دی دیوی کالی تے اک مقدس ہندو سائٹ نوں وقف اک قدیم مندر نوں تباہ کرنے دے بعد تعمیر کیتا گیا سی، [۲] ایہ خیال کیتا جاندا اے کہ سید علی حمدانی نے کالی مندر نوں تباہ کر دتا تے اس مسجد نوں تعمیر کیا. اس دے مواد دے نال.[۳][۴] تے جو موسم بہار دے اک وقفے وچ مسجد دے اندر وی اے۔ مسجد دے پیچیدہ راستے اُتے ریلنگ صرف اس پتھر اُتے روشن نارنج دی نشان دہی کيتی جاندی اے جس توں قالی پاکستان مندر دی بنیاد اُتے بنیاد رکھی جاندی اے .[۵] مقامی ہندوواں نے مندرجہ بالا مختلف فرقہ وارانہ تنازع تے 1942 ء وچ بار بار تبدیلیاں وچ ملوث سن، مسلم مزار دے قریب اک احاطہ شدہ مزار دی تعمیر دے حق دا مظہر، [۶] جس دے نتیجے وچ کشمیری ہندوواں دی طرف توں مسلم ملکیت دی دکاناں دا بائیکٹ ہويا.[۷]
کشمیر دے مشہور شخصیتاں وچ ، اک کشمیری پنڈت دی طرف توں ترمیم شدہ اک کتاب، کرشن لال کلا نے کہیا اے کہ ہندو عقیدے دے مطابق، خانقاہ پہلے کالی مندر سن ۔ کتاب دا دعوی کردا اے: "جب حضرت امیر کبیر مکہ توں واپس آیا، تاں اوہ مندر وچ گیا تے اپنی نمازاں پیش کی. اس جگہ چھڈنے دے بعد، ایہ پتہ چلا گیا کہ اس نے اس پتھر پلیٹ اُتے اس دے پاس نشانات چھڈے نيں جتھے انہاں نے خدا دے سامنے کلام کیتا سی ۔ ایہ مندر اک بار فیر خانقہ مولا وچ بدل گیا تھا. [۸]
پر، دوسرےآں نے اس طرح دے دعوے دی توثیق اُتے سوال کیتا اے تے اس اُتے یقین رکھدے نيں کہ ایہ روايتی کشمیری ہندو مورخاں دے طور اُتے تریخ دا دوبارہ جائزہ لینے دی کوشش کرن گے، جداں کہ کلھانہ ، جونارجا تے شو بھٹ نے سائٹ اُتے کسی وی مندر دے وجود دا ذکر نئيں کیتا ساخت کی. حقیقت ایہ اے کہ اک ہندو مذہبی سائٹ مندرجہ ذیل مقدونیات دے نال موجود اے تے مورخین نے تجویز دی اے کہ دو سائٹس نوں حقیقت وچ اک دوسرے دے نال ہمیشہ ہی اے، [۸] انہاں دی قربت سماجی رواداری دے نمائندے نيں.[۹] کشمیری ہندوواں نے تاریخی طور اُتے خانقاہ نوں اعلیٰ وقار وچ وی منعقد کیتا اے .[۱۰]
ثقافتی تے سیاسی کشمیر وچ کشمیر دے قدیم یادگاراں وچ [۱۱] تے مؤرخ پی این دے بامی زی وچ آرکیولوجیسٹ آر سی کاک جدوں کہ خانقاہ کے بارے وچ تحریر کردے ہوئے، اک مندر دے وجود دے امکانات دے بارے وچ کچھ وی ذکر نئيں کردے جتھے موجودہ ڈھانچہ کھڑا اے .[۱۲] تریخ دانش عاشق حسین بٹ نے ہور کہیا کہ مسلماں وچ ہندوواں دے مزاراں نوں دوبارہ پیش کرنا غیر معمولی نئيں ہوئے گا، کیونکہ ایہ کہ کشمیریاں دی اکثریت اسلام وچ تبدیل ہو گئی اے تے چرچ وچ اس طرح دی تبدیلی دا واقعہ ہُندا اے۔ کشمیریاں نوں تبدیل کر دتا گیا سی ۔ عیسائیت دے لئی masse.[۸] ہندو ہتھیاراں وچ مسلم مزاراں دی تعمیر کچھ کشمیری مسلماناں دی کوشش دے طور اُتے وی انہاں دی ہندو ماضی توں منسلک رکھنے دی کوشش کيتی گئی اے .[۱۳]
زبردست کالی پاکستان مزار
سودھودریائے جہلم دی طرف، اک دیوار اے جس وچ سندھور (یا سندھورام، بھارت توں روايتی طرازی سرخ یا نارنج سرخ رنگ کاسمیٹک پاؤڈر)، عام طور اُتے انہاں دے بال دے حصے دے نال شادی شدہ خواتین دی طرف توں پہنا جاندا اے ) لیکن مندر تے پانی نئيں اک ایسی جگہ جس وچ کشمیری ہندوواں دا کہنا اے کہ دیوی کالی دے لئی وقف اے۔ ایہ جگہ ہن اوہ اک مزار اے جتھے مقامی کشمیری پنڈت نمازاں پیش کردے نيں.[۸][۱۴]
INTACH دے J & K باب نوں برقرار رکھدا اے کہ "ہندوواں تے خانقاہ دی مذہبی جگہ دی طرف توں موجود سی ۔ کشمیری ہندوواں دی مذہبی جگہ فعال سی تے کسی نے اسنوں اس اُتے نئيں اتار دتا سی ۔ 1 99 0 تک، کشمیری پنڈتاں نے اس سال ہر سال شرد نوں استعمال کرنے دے لئی استعمال کیتا سی تے کالی مندر تے خانقہ دے درمیان کوئی تنازع نئيں تھا. " جے اینڈ سی باب دے کنکر ، سلیم بیگ نے کہیا اے کہ، "مسلماناں نے کدی کدی ہندو ہند دی شناخت نئيں کيتی سی تے 1990 تک تک، کشمیری پنڈتاں نے کدی وی اعتراض نئيں کیتا تھا. یہ تنازع غیر کیمیاوی ہندوواں دی طرف توں پیدا ہونے والی کیمپس توں اے، جو ہن ایہ تخلیق کر رہے نيں اگرچہ اوہ کشمیر وچ رہندے نيں جدوں اوہ کشمیری مسلماناں دے نال کوئی تنازع نئيں کردے سن . " [۸]
2017 دی اگ
سودھو15 نومبر 2017 کو، مزار وچ اک اگ آگیا جس نے عمارت دی اسپرے نوں نقصان پہنچایا. فائر ٹینڈر نوں منظر اُتے لیایا گیا تے انہاں نے اگ دے پھیلاؤ نوں گرفتار کیتا جس نے عمارت نوں ہور نقصان پہنچایا. [۱]
بحالی دے کم نوں فوری طور اُتے شروع کیتا گیا سی [۲] تے 30 مارچ 2018 کو، اک بحالی تاج تاج دے مزار اُتے کامیابی توں نصب کیتا گیا تھا. [۳]
وی دیکھو
سودھو- جمہوری مسجد، سرینگر
- حضرت طاہر القادری
حوالے
سودھو- ↑ "Khanqah". http://www.orientalarchitecture.com/india/srinagar/khanqah.php.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ ۸.۰ ۸.۱ ۸.۲ ۸.۳ ۸.۴ "Maha Kali temple co-exists with Khanqah" (in en). https://web.archive.org/web/20190115132434/http://risingkashmir.com/news/maha-kali-temple-co-exists-with-khanqah. Retrieved on 2019-01-15.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.