حیات اللہ انصاری
تاریخ پیدائش سنہ 1912   ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

تاریخ وفات 18 فروری 1999 (86–87 سال)[۱]  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

شہریت بھارت (۲۶ جنوری ۱۹۵۰–)

برطانوی ہندستان (–۱۴ اگست ۱۹۴۷)

ڈومنین بھارت (۱۵ اگست ۱۹۴۷–۲۶ جنوری ۱۹۵۰)  ویکی ڈیٹا اُتے (P27) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
عملی زندگی
مادر علمی علیگڑھ مسلم یونیورسٹی   ویکی ڈیٹا اُتے (P69) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ سیاست دان ،  لکھاری   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ ورانہ زبان اردو   ویکی ڈیٹا اُتے (P1412) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
اعزازات
ساہتیہ اکیڈیمی ایوارڈ (برائے:Lahoo Ke Phool ) (۱۹۷۰)[۲]  ویکی ڈیٹا اُتے (P166) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

حیات اللہ انصاری صحافی و افسانہ نگار لکھنؤ وچ پیدا ہوئے۔ فرنگی محل دے عربی مدرس‏ے تو‏ں سند حاصل کيتی۔ علی گڑھ تو‏ں بی۔ اے کيتا۔ ابتدا وچ ترقی پسند ادب د‏‏ی تحریک تو‏ں وابستہ رہ‏‏ے۔ فیر کانگرس وچ شامل ہو گئے۔ اوہ ایم پی وی رہ‏‏ے۔ کچھ دناں ہفتہ وار ’’ہندوستان‘‘ دے ایڈیٹر رہ‏‏ے۔ اس دے بعد آل انڈیا کانگرس دے سرکاری اخبار ’’قومی آواز ‘‘ دے ایڈیٹر ہوئے۔ اخبار نویسی دے علاوہ افسانے وی لکھدے رہ‏‏ے۔ 1936ء وچ افسانےآں دا اک مجموعہ ’’انوکھی مصیبت‘‘ لکھنؤ وچ چھپا۔ بعد وچ بھرے بازار دے ناں تو‏ں ایہی مجموعہ چھپا۔ 1969ء وچ ہندوستان د‏‏ی جہدوجہد آزادی د‏‏ی تریخ اُتے مبنی تے پنج جلداں اُتے مشتمل ناول ’’لہو ک‏‏‏ے پھول‘‘ شائع ہويا۔ دہلی دوردرشن اُتے ایہ ناول اک سیریل د‏‏ی صورت وچ ’’لہو ک‏‏‏ے پھول‘‘ ہی دے عنوان تو‏ں پیش ہويا ا‏‏ے۔ ’’مدار‘‘ تے ’’گھروندہ‘‘ انہاں دے دو تے ناول نيں۔ آخرالذکر ناول اُتے ’’ٹھکانہ‘‘ دے عنوان تو‏ں ہندی فلم وی بنی ا‏‏ے۔

حیات اللہ انصاری (1912–1999) اک بھارتی لیکھک، پترکار اتے اتر پردیش دا راجنیتا سی۔ اسنے خواجہ احمد عباس دے نال چیتن آنند دی نیچا نگر دی سکرپٹ سانجھے طور تے لکھی اتے گیانپیٹھ اوارڈ دے چون بورڈ وچّ وی کم کیتا۔[۳]

ارمبھک جیون

سودھو

ہیاتؤلا انصاری دا جنم فرنگی محل، لکھنؤ . وکھے ہویا سی۔ اسدے پتا وہیدؤلا انصاری سن۔ اسدی پڑھائی دی شروعات مدرسہ توں ہی ہوئی سی اتے اس سنستھا توں "علوم-اے-شکیا" دی ڈگری پراپت کیتی سی۔ سکول دی پڑھائی توں بعد اوہ علیگڑھ مسلم یونیورسٹی وچّ داخل ہویا جتھے اسنے اپنی بیچلر دی ڈگری پراپت کیتی۔ علیگڑھ وچّ اوہ کھبیپکھی اگانھ ودھو لیکھکاں دے سمپرک وچّ آیا۔ اوہ اوہناں توں پربھاوت ہویا سی اتے ایہہ پربھاو اسدیاں چھوٹیاں کہانیاں وچّ اسدی سماج وادی سوچ وچّ جھلکدا ہے۔ لکھنؤ واپس آؤن توں بعد اوہ گاندھیوادی فلسفے دے سمپرک وچّ آیا اتے گاندھی دے آشرم "سیواگرام" وچّ اک عرصہ گزاریا۔ اوہ مڈھلے طور تے پرگتیشیل ساہت لہر نال جڑیا ہویا سی اتے کجھ سمیں لئی ہفتہ واری ہندوستان اتے سبھ ساتھ دا سمپادک رہا۔ اس توں بعد، اوہ کانگرس پارٹی دے ادھکارت اخبار قومی آواز دا سمپادک بن گیا جسنے اسنے کئی سالاں تک سمرپن نال سیوا کیتی اتے اس نوں مہان اچائیاں تے لے گیا۔ قومی آواز اتری بھارت توں پرکاشت ہون والی اک مہتوپورن اردو پرکاشن بن گئی۔[۴] 1938 وچّ اسنے لکھنؤ وچّ آل انڈیا تعلیم گھر دی ستھاپنا کیتی جو اردو وچّ ادھیاپکاں نوں سکھلائی دندی ہے۔[۵]

ساہتک کیریئر

سودھو

اس نوں اردو دا اک نامور کہانی کار منیا جاندا ہے۔ اس دی پہلی چھوٹی کہانی جامعہ دے جون 1930 دے انک وچّ پرکاشت ہوئی سی۔ نوں سالاں بعد اس دا نکیاں کہانیاں دا پہلا سنگریہہ انوکھی مصیبت 1939 وچّ پرکاشت ہویا سی۔ 7 سالاں دے انترال توں بعد، نکیاں کہانیاں دے دو سنگریہہ ساہمنے آئے۔ 1946 وچّ بھرے بازار میں اتے 1947 وچّ شکستہ کاگرے۔ چھوٹی کہانی دے لیکھک وجوں اسدی کلا بارے، علی جواد زیدی کہندے ہن، “اسدیاں کہانیاں قدرتی سہجتا نال وکست ہندیاں ہن اتے منکھی دکھ اتے ابھلاشا دے جیوت چترن دندیاں ہن۔ کجھ کہانیاں منووگیانک تکنیک وچّ اتم ہن۔ آخری کوشش اسدیاں نکیاں کہانیاں وچوں سبھ توں سراہی گئی ہے۔” بھارت دی آزادی سنگرام دے اتہاس 'تے ادھارت اسدا وڈا اردو ناول لہو کے پھول 1969 وچّ پرکاشت ہویا سی جس نوں 1970 وچّ ساہت اکادمی پرسکار نال سنمانت کیتا گیا سی۔[۴] اس توں علاوہ اسنے مدار نامک اک ناول لکھیا۔ اسنے وکھ وکھ پھورماں تے اردو دے کاج دی پیروی وی کیتی اتے بھاشا دے وکاس لئی مہتوپورن کم کیتے۔

حوالے

سودھو
  1. امریکی راشٹری لائیبری ادھکار شناختی: https://id.loc.gov/authorities/n85019760 — اخذ شدہ بتاریخ: ۳ نومبر ۲۰۲۰ — ناشر: کانگرس لائیبریری
  2. http://sahitya-akademi.gov.in/awards/akademi%20samman_suchi.jsp#URDU
  3. «Archive copy». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۸-۰۳-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۰۲.
  4. ۴.۰ ۴.۱ http://www.milligazette.com/news/10912-hayatullah-ansari-personality-and-literary-achievements
  5. «Archive copy». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۵-۰۴-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۰۲.