حمزہ یوسف (سیاستدان)
حمزہ یوسف (سیاستدان) | |
---|---|
(انگریزی وچ: Humza Yousaf)،(اردو وچ: حمزہ ہارون یوسف) | |
پیدائشی نام | (انگریزی وچ: Humza Haroon Yousaf) |
جم | 7 اپریل 1985 (39 سال) |
وفات |
|
شہریت | برطانیا |
عملی زندگی | |
مادر علمی | گلاسگو یونیورسٹی |
پیشہ | سیاست دان |
پیشہ ورانہ زبان | انگریزی ، اردو ، پنجابی [۲] |
ویب سائٹ | |
ویب سائٹ | باضابطہ ویب سائٹ (انگریزی ) |
ترمیم |
حمزہ ہارون یوسف (پیدائش 7 اپریل 1985) اک سکاٹش سیاستدان نيں جو ۲۷ مارچ 2023u توں سکاٹش نیشنل پارٹی (SNP) دے رہنما دے طور اُتے خدمات انجام دے رہے نيں انہاں نے فرسٹ منسٹر نکولا اسٹرجن دے تحت ۲۰۱۸ توں 2021 تک سیکرٹری انصاف دے طور اُتے تے بعد وچ 2021 توں ہیلتھ سیکرٹری دے طور اُتے خدمات انجام دتیاں۔ اوہ ۲۰۱۶ توں گلاسگو پولوک حلقے دے لئی سکاٹش پارلیمنٹ (MSP) دے رکن نيں، اس توں پہلے وی اوہ 2011 توں ۲۰۱۶ تک گلاسگو دے اس علاقے دی نمائندگی کر چکے نيں۔
گلاسگو وچ پاکستانی تارکین وطن دے ہاں پیدا ہوݨ والے یوسف نے گلاسگو یونیورسٹی توں سیاست دی تعلیم حاصل کيتی، اس توں پہلے بشیر احمد دے پارلیمانی اسسٹنٹ دے طور اُتے کم کیتا، جو ۲۰۰۷ء وچ سکاٹش پارلیمنٹ دے لئی منتخب ہوݨ والے پہلے مسلمان سن۔ بشیر احمد دا دو سال بعد دل دا دورہ پین نال انتقال ہوگیا تے یوسف نے الیکس سالمنڈ تے نکولا سٹرجن دے پارلیمانی معاون دے طور تے کم کرنا شروع کر دتا۔ 2011ء وچ پارلیمنٹ دے لئی منتخب ہوݨ توں پہلےحمزہ نے SNP دے ہیڈکوارٹر وچ بطور کمیونیکیشن آفیسر کم کيتا۔ 2012ء وچ سالمنڈ دے تحت جونیئر منسٹر دے طور اُتے تقرر کيتا گیا، یوسف نے ۲۰۱۴ء تک خارجہ امور تے بین الاقوامی ترقی دے وزیر دے طور اُتے خدمات انجام دتیاں۔ اسٹرجن دے ۲۰۱۴ء وچ پہلے دور وچ وزیر بننے دے بعد انہاں نوں ۲۰۱۶ء وچ ٹرانسپورٹ تے جزیرے دے وزیر مقرر ہوݨ توں پہلے یورپ دا وزیر مقرر کيتا گیا سی۔ ۲۰۱۸ء وچ اسٹرجنہاں دی دوسری حکومت دی کابینہ وچ انہاں نوں ترقی دے کے سیکرٹری انصاف دے عہدے اُتے فائز کيتا۔ یوسف نے نفرت اُتے مبنی جرائم دا متنازع بل متعارف کرایا [۳] 2021 ء وچ، اوہناں نوں COVID-19 وبائی مرض دے دوران سیکرٹری صحت مقرر کيتا گیا سی تے اوہ NHS دی بحالی دے نال نال اپنے پیشرو دے تحت شروع ہوݨ والے ویکسینیشن پروگرام دے وڈے پیمانے اُتے رول آؤٹ دے ذما دار سن۔ اسٹرجن دے SNP دے رہنما تے سکاٹ لینڈ دے پہلے وزیر دے طور اُتے مستعفی ہوݨ دے اعلان توں بعد، یوسف نے ۲۰۲۳ء دے لیڈر شپ الیکشن دے لئی اپنی امیدواری دا اعلان کيتا۔ اوہناں نے ۲۷ مارچ ۲۰۲۳ء نوں لیڈر بنن لئی پارٹی دا اندرونی مقابلہ جِت لیا۔
مڈھلا جیون
سودھوجم تے خاندانی پچھوکڑ
سودھوحمزہ ہارون یوسف 7 اپریل 1985ء نوں گلاسگو شہر وچ پیدا ہوئے [۴] اوہ پہلی نسل دے تارکین وطن دا پُتر اے۔ حمزہ دے والد مظفر یوسف میاں چنوں، پنجاب، پاکستان وچ پیدا ہوئے تے ۱۹۶۰ ءکی دہائی وچ اپنے خاندان دے نال ہجرت کر دے برطانیا آگئے سن۔ [۵]
اوہناں دے دادا نے ۱۹۶۰ء دی دہائی وچ کلائیڈ بینک وچ سنگر سلائی مشین فیکٹری وچ کم کيتا۔ [۶] یوسف دی والدہ شائستہ بھٹہ، نیروبی ، کینیا وچ پیدا ہوئیاں۔ [۶] اوہناں دے خاندان نوں کینیا وچ نسلی طور تے پرتشدد حملےآں دا سامنا کرنا پيا جس توں بعد اوہ سکاٹ لینڈ ہجرت کر گئے۔
تعلیم
سودھوحمزہ نے ایسٹ رینفریو شائر دے مرنز پرائمری سکول وچ تعلیم حاصل کيتی۔
یوسف اپنے پرائمری اسکول وچ جانے والے دو نسلی اقليتی شاگرداں وچوں اک سی۔ یوسف نے پرائیویٹ طور اُتے گلاسگو دے اک آزاد اسکول ہچسنز گرامر اسکول وچ تعلیم حاصل کيتی سی، جتھے انہاں دے ماڈرن اسٹڈیز دے اسباق نے انہاں نوں سیاست وچ شامل ہوݨ دی ترغیب دتی۔ [۷][۸] اس نے 9/11 نوں "دن جس نے دنیا تے میرے لئی بدل دتا" بیان کيتا جدوں اوہ ۱۶ سال دا سی۔ حملے توں پہلے، یوسف دو شاگرداں دے نیڑے سی جنہاں دے پاس اوہ اپنی رجسٹریشن کلاس وچ بیٹھیا سی، لیکن نیویارک وچ حملے دے بعد، انہاں نے یوسف توں سوالات کيتے جداں، "مسلمان امریکا نال نفرت کیوں کردے نيں؟"
یوسف دے والدین نے اس دے لئی ڈاکٹر، ڈینٹسٹ، فارماسسٹ، اکاؤنٹنٹ تے وکیل جداں کیریئر نوں پسند کیتا، لیکن اس نے گلاسگو یونیورسٹی وچ سیاست دا مطالعہ کرنے دا انتخاب کيتا۔ [۹] یونیورسٹی وچ رہندے ہوئے، یوسف گلاسگو یونیورسٹی مسلم سٹوڈنٹس ایسوسی ایشن دے صدر ہوݨ دے نال نال طلبہ دی نمائندہ کونسل وچ اک نمایاں شخصیت سن ۔ یوسف نے ۲۰۰۷ ء وچ ماسٹر آف آرٹس (ایم اے) دے نال گریجویشن کيتا۔ [۱۰]
ابتدائی سیاسی شمولیت
سودھوابتدائی عمر توں ہی، یوسف کمیونٹی دے کماں وچ شمولیت اختیار کيتی جس وچ نوجواناں دی تنظیماں توں لے کے چیریٹی فنڈ ریزنگ تک شامل سی۔ اوہ چیریٹی اسلامک ریلیف دے رضاکار میڈیا دے ترجمان سن، باراں سال تک کمیونٹی ریڈیو دے لئی کم کيتا تے اک پروجیکٹ اُتے کم کيتا جو گلاسگو وچ بے گھر لوکاں تے پناہ دے متلاشیاں نوں کھانے دے پیکج فراہم کردا سی۔ [۱۱]
یوسف نے گلاسگو یونیورسٹی وچ تعلیم دے دوران ۲۰۰۵ ء وچ سکاٹش نیشنل پارٹی (SNP) وچ شمولیت اختیار کيتی۔ اودوں پارٹی لیڈر ایلکس سالمنڈ تے جنگ مخالف کارکن روز جنٹل دی عراق جنگ دے خلاف تقریر کردے ہوئے اس گل اُتے قائل ہوئے کہ اسکاٹ لینڈ دے لئی جنگ وچ جانے توں بچنے دا واحد راستہ آزادی اے۔ اس نے SNP دے لئی وڈے پیمانے اُتے مہم چلانا شروع کی، جس وچ ۲۰۰۷ء دے سکاٹش پارلیمنٹ دے انتخابات وی شامل نيں، جس دے نتیجے وچ سکاٹ لینڈ وچ پہلی SNP حکومت بنی تے یوسف نوں سکاٹش پارلیمنٹ وچ پہلی ملازمت ملی۔
ابتدائی کیریئر
سودھو۲۰۰۶ ء وچ، یوسف نے O2 کال سینٹر وچ کم کیتا، [۱۲] اس دے بعد بشیر احمد دے پارلیمانی اسسٹنٹ دے طور اُتے کم کيتا۔ یوسف نے فیر چند ہور MSPs دے لئی پارلیمانی اسسٹنٹ دے طور اُتے کم کيتا جنہاں وچ این میک لافلن ، نکولا اسٹرجن تے ایلکس سالمنڈ شامل نيں، جو اودوں پہلے وزیر سن ۔ [۱۳] سکاٹش پارلیمنٹ وچ اپنے انتخاب توں پہلے، اس نے SNP دے ہیڈ کوارٹر وچ بطور کمیونیکیشن آفیسر کم کيتا۔ [۱۲]
۲۰۰۸ء وچ اک معاون دے طور اُتے کم کردے ہوئے، یوسف نے انٹرنیشنل وزیٹر لیڈرشپ پروگرام وچ حصہ لیا، جو کہ امریکی محکمہ خارجہ دے زیر انتظام سی۔ [۱۴] انہاں نوں ۲۰۰۹ء وچ ینگ سکاٹش اقليتی نسلی ایوارڈز وچ "فیوچر فورس آف پولیٹکس" توں نوازیا گیا، جو انہاں نوں گلاسگو سٹی چیمبرز وچ پیش کيتا گیا۔ [۱۵]
سیاسی کیریئر
سودھوہولیروڈ دا انتخاب
سودھومئی 2011ء وچ، یوسف گلاسگو دے علاقے لئی اضافی رکن دے طور اُتے سکاٹش پارلیمنٹ لئی منتخب ہوئے۔ صرف ۲۶ سال دی عمر وچ اوہ سکاٹش پارلیمنٹ لئی منتخب ہوݨ والے سب توں کم عمر ایم ایس پی سن ۔ حلف برداری دے وقت، اس نے انگریزی تے فیر اردو وچ حلف اٹھایا، جو اس دی سکاٹش-پاکستانی شناخت دی عکاسی کردا اے۔ اوہ روايتی شیروانی وچ ملبوس سی ۔ یوسف نوں جسٹس اینڈ پبلک آڈٹ کمیٹیاں وچ تعینات کيتا گیا۔ ۲۵ مئی ۲۰۱۱ ءکو اوہ پہلے وزیر دے دفتر وچ پارلیمانی رابطہ افسر دے طور اُتے مقرر ہوئے، ۴ ستمبر ۲۰۱۲ء تک اس عہدے اُتے رہے۔ [۱۶]
جونیئر وزارتی کیریئر (۲۰۱۲–۲۰۱۸)
سودھو۵ ستمبر ۲۰۱۲ء نوں فرسٹ منسٹر الیکس سالمنڈ نے یوسف نوں وزیر برائے خارجہ برائے امور تے بین الاقوامی ترقی دے طور اُتے مقرر کيتا۔ اس جونیئر وزارتی تقرری نے انہاں نوں کابینہ سیکرٹری برائے سبھیاچار تے خارجہ امور دے تحت کم کردے دیکھیا۔ اوہ پہلے سکاٹش ایشیائی تے مسلمان سن جنہاں نوں سکاٹش حکومت وچ وزیر مقرر کيتا گیا سی۔
اکتوبر ۲۰۱۳ء وچ اس نے SNP دے اک آزاد اسکاٹ لینڈ وچ ۰٫۷٪ اُتے بیرون ملک امداد دے لئی اقوام متحدہ دا ہدف مقرر کرنے دے منصوبےآں دا خاکہ پیش کيتا تے یو دے حکومت اُتے الزام لگایا کہ اوہ اس سطح دے اخراجات دی ضمانت دے لئی ۲۰۱۰ ءکے اتحادی معاہدے وچ اپنے وعدے توں پِچھے ہٹ رہی اے۔ یوسف نے اس گل دا وی خاکہ پیش کيتا کہ اک آزاد سکاٹ لینڈ "امن، مساوات تے انصاف نوں فروغ دینے والے عالمی مسائل وچ اک ترقی پسند آواز دا وادھا کرے گا" تے ہور کہیا کہ آزادی "جمہوری، پرامن طریقے توں حاصل کيتی جائے گی جس وچ خون دا اک تُبکا وی نئيں بہایا جائے گا تے تمام متنوع لوکاں دے نال تعاون کيتا جائے گا۔ کمیونٹیز جو سکاٹ لینڈ وچ ساڈی بھرپور ٹیپسٹری بناندی نيں۔" .[۱۷]
جد نکولا سٹرجن نومبر ۲۰۱۴ء وچ پہلی وزیر بنیاں تاں انہاں نے یوسف نوں جونیئر منسٹر دے طور اُتے برقرار رکھیا، حالانکہ انہاں دے عہدے دا ناں بدل کے وزیر برائے یورپ تے بین الاقوامی ترقی کر دتا گیا سی۔
۱۸ مئی ۲۰۱۶ء نوں، اسٹرجنہاں دی دوسری حکومت دے قیام دے بعد انہاں نوں ٹرانسپورٹ تے جزیرے دے وزیر دے طور اُتے مقرر کيتا گیا۔
کیبنٹ سیکرٹری برائے انصاف (۲۰۱۸–۲۰۲۱)
سودھو۲۶ جون ۲۰۱۸ء نوں، اسٹرجن نے اپنی دوسری حکومت دی کابینہ وچ ردوبدل کرنے دے اپنے ارادے دا اعلان کيتا۔ اس نے یوسف نوں سکاٹش کابینہ وچ ترقی دے کے کیبنٹ سیکرٹری برائے انصاف دے طور اُتے کم کيتا تے مائیکل میتھیسن دی جگہ لی۔
کابینہ سیکرٹری برائے صحت تے سماجی نگہداشت (۲۰۲۱–۲۰۲۳)
سودھو۲۰۲۱ ءکے سکاٹش پارلیمنٹ دے انتخابات وچ ، یوسف نوں گلاسگو پولوک حلقے دے لئی MSP دے طور اُتے دوبارہ منتخب کيتا گیا۔ SNP انتخابات وچ مجموعی اکثریت توں دو سیٹاں کم ہو گئی، لیکن سکاٹش کنزرویٹو دی دوگنی سیٹاں دے نال سب توں وڈی پارٹی رہی۔ اسٹرجن نے تیسری انتظامیہ بنانے دے اپنے ارادے دا اعلان کيتا تے یوسف نوں کیبنٹ سیکرٹری برائے صحت تے سماجی نگہداشت دے طور اُتے مقرر کیتا، جین فری مین دی جگہ لے کے جنہاں نے انتخابات وچ استعفیٰ دے دتا۔ [۱۸]
2023 SNP لیڈر شپ الیکشن
سودھو۱۵ فروری ۲۰۲۳ء نوں، نکولا اسٹرجن نے سکاٹش نیشنل پارٹی دی قیادت تے اسکاٹ لینڈ دے پہلے وزیر توں مستعفی ہوݨ دے اپنے ارادے دا اعلان کیتا، جس نے اپنے جانشین نوں منتخب کرنے دے لئی SNP دے اندر قیادت دے انتخابات نوں متحرک کيتا۔ [۱۹] ۱۸ فروری نوں، یوسف نے <i id="mwATM">سنڈے میل</i> نوں انٹرویو دیندے ہوئے لیڈر دے لئی اپنی امیدواری دا اعلان کيتا۔ [۲۰] انہاں نے صنفی شناختی اصلاحات (اسکاٹ لینڈ) بل نوں روکنے دے فیصلے اُتے برطانیہ دی حکومت نوں چیلنج کرنے دا عہد کيتا تے کہیا کہ اوہ ریفرنڈم کرانے توں پہلے سکاٹش دی آزادی دی حمایت وچ وادھا کرنا چاہندے نيں۔ یوسف نوں تسلسل دے امیدوار دے طور اُتے دیکھیا جاندا اے، جو بوہتے اسٹرجنہاں دی ترقی پسند پالیسیاں تے پارٹی اسٹیبلشمنٹ توں منسلک نيں۔ اسنوں بوہت سارے اسٹرجن دے وفادارےآں دی حمایت حاصل اے۔
یوسف نے ۲۰ فروری نوں Clydebank وچ اپنی قائدانہ مہم دا آغاز کيتا۔ [۲۱] انہاں نے کہیا کہ اوہ برطانیہ دے اگلے عام انتخابات نوں سکاٹش دی آزادی اُتے اک حقیقی ریفرنڈم دے طور اُتے استعمال کرن گے ۔ [۲۲][۲۳] یوسف نے برطانوی حکومت دے سیکشن ۳۵ آرڈر دے خلاف سکاٹش پارلیمنٹ دا دفاع کرنے دے اپنے عزم دا اعادہ کیتا، جس دا مقصد صنفی اصلاحات دے بل نوں روکنا اے۔ انہاں نے ہور کہیا کہ اوہ ایہ دکھاوا نئيں کر سکدے کہ اس بل نے انہاں دی پارٹی دے اندر "کچھ تقسیم دا باعث" نئيں اے تے کہیا کہ اوہ "ان لوکاں دے نال کم کرنے دے خواہشمند نيں جنہاں نوں حقیقی تحفظات نيں۔
فوربس نے کہیا کہ جے اوہ میرج اینڈ سول پارٹنرشپ (اسکاٹ لینڈ) ایکٹ ۲۰۱۴ ءکے دوران ایم ایس پی ہُندی تاں اوہ ہم جنس شادی دے خلاف ووٹ دیندی۔ یوسف، جو اودوں ایم ایس پی سن، وزارتی مصروفیات دا حوالہ دیندے ہوئے، حتمی ووٹ دے لئی غیر حاضر سن ۔ پر اس نے ابتدائی مراحل وچ بل دے حق وچ ووٹ دتا تے اس دی بھرپور حمایت کيتی۔ [۲۴] جے اوہ الیکشن جِت گئے تے پہلے وزیر مقرر ہو گئے تاں یوسف دا کہنا اے کہ اوہ فوربس نوں اپنی کابینہ وچ شامل کرنے اُتے غور کرن گے، لیکن جے اوہ پہلی وزیر بن گئياں تاں اوہ انہاں دی حکومت وچ خدمات انجام دینے دی پیشکش نوں مسترد کر سکدے نيں جے اس نے پارٹی دی سماجی پالیسی دی پوزیشناں نوں تبدیل کر دتا۔ [۲۲]۲۷ مارچ ۲۰۲۳ء نوں اعلان کيتا گیا کہ یوسف نے قیادت دی دوڑ جِت لی اے۔ یوسف ۱۹۹۹ء وچ اس عہدے دی تشکیل دے بعد توں اسکاٹ لینڈ دے پہلے وزیر دے طور اُتے خدمات انجام دینے والے رنگین تے پہلے مسلمان ہوݨ گے۔ یوسف نے مرے فیلڈ اسٹیڈیم وچ اک تقریب وچ قیادت قبول کيتی جتھے انہاں نے پارٹی دے تمام اراکین دے مفاد وچ قیادت کرنے دا وعدہ کيتا۔
سکاٹ لینڈ دے پہلے وزیر (۲۰۲۳ توں حال)
سودھوسیاسی عہدے
سودھویوسف نوں سماجی طور اُتے ترقی پسند دسیا گیا اے۔ [۲۵][۲۶] اوہ اسٹرجن دے وفادار نيں، تے اپنی سماجی ترقی پسند پالیسیاں نوں جاری رکھنے دے حق وچ نيں۔ [۲۷][۲۸]
سکاٹش آزادی دی حامی جماعت SNP دے رکن دے طور پریوسف نے ۲۰۱۴ء دے آزادی ریفرنڈم وچ ' ہاں ' نوں ووٹ دتا۔ [۲۹] انہاں نے دوسرے ریفرنڈم دی کوششاں دی حمایت دی اے۔ [۳۰] حمزہ نے برطانیا دے اگلے عام انتخابات نوں ڈی فیکٹو ریفرنڈم دے طور اُتے استعمال کرنے اُتے تشویش دا اظہار کيتا اے کیونکہ ایہ ۱۶ تے ۱۷ سال دے بچےآں نوں ووٹ دینے دی اجازت نئيں دے گا۔ [۳۱] انہاں دا ایہ وی مننا اے کہ اک ہور ریفرنڈم صرف اس صورت وچ کرایا جانا چاہیے جدوں اوتھے واضح عوامی حمایت حاصل ہو، ایہ کہندے ہوئے کہ "یہ اِنّا چنگا نئيں اے کہ ایداں دے پولز ہاں جنہاں وچ ۵۰ فیصد یا ۵۱ فیصد آزادی دی حمایت ہوئے۔" [۳۲]
2020ء وچ ، یوسف نے سکاٹ لینڈ وچ اعلیٰ سرکاری عہدےآں دے درمیان نسلی تنوع نوں ودھانے دی حمایت دا اظہار کيتا۔ انہاں نے کہیا کہ وچ جنہاں میٹنگز وچ جاندا ہاں انہاں وچوں ۹۹ فیصد دے لئی وچ کمرے وچ واحد غیر سفید فام شخص ہوݨ۔
۲۰۱۴ء وچ اوہ وزارتی مصروفیات دی وجہ توں میرج اینڈ سول پارٹنرشپ (اسکاٹ لینڈ) ایکٹ ۲۰۱۴ دے حتمی ووٹ دے لئی غیر حاضر سی، حالانکہ اس نے ابتدائی مراحل وچ بل دے حق وچ ووٹ دتا سی۔ [۳۳] انہاں نے صنفی شناختی اصلاحات (اسکاٹ لینڈ) بل دے حق وچ وی ووٹ دتا۔ [۳۴]
انتخابی تریخ
سودھونجی جیون
سودھویوسف نے ۲۰۱۰ ءسے ۲۰۱۶ء تک ایس این پی دے سابق کارکن گیل لیتھگو نال شادی کيتی سی [۳۵] ۲۰۱۹ء وچ اس نے سائیکو تھراپسٹ نادیہ النکلیا نال شادی کيتی تے اس دا اک بچہ تے اک سوتیلا بچہ وی اے۔ [۳۶]
اس نے تے اس دی دوسری بیوی نے ڈنڈی بچےآں دی نرسری دے خلاف امتیازی سلوک دی شکایت کیتی جس نے ۲۰۲۱ء وچ انہاں دی دھی نوں جگہ فراہم نئيں کيتی۔ کیئر انسپکٹوریٹ نے شکایت نوں برقرار رکھیا جس نے پایا کہ نرسری نے اپنی داخلہ پالیسی دے لحاظ توں "انصاف، مساوات تے احترام نوں فروغ نئيں دتا"۔ بعد وچ یوسف تے نادیہ ولوں قانونی کارروائی ختم کردتی گئی۔
حوالے
سودھو- ↑ Biography: Humza Yousaf — سے آرکائیو اصل — ناشر: National Records of Scotland
- ↑ https://www.independent.co.uk/news/uk/humza-yousaf-snp-health-secretary-sikh-punjab-b2303931.html — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۸ مارچ ۲۰۲۳ — شائع شدہ از: ۱۹ مارچ ۲۰۲۳
- ↑ Humza Yousaf defends controversial hate crime laws after backlash at www.dailyrecord.co.uk Error: unknown archive URL (archived 2020-09-09)
- ↑ Humza Yousaf MSP | PrideOfPakistan.com at www.prideofpakistan.com Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
- ↑ Who is Humza Yousaf, the Punjabi-origin Scottish politician in the race for the top job? at indianexpress.com Error: unknown archive URL (archived 2023-02-23)
- ↑ ۶.۰ ۶.۱ Humza Yousaf looks like Nicola Sturgeon 2.0 at www.spectator.co.uk Error: unknown archive URL (archived 20 فروری 2023)
- ↑ FPs Humza Yousaf and John Mason elected as MSPs at www.hutchesons.org Error: unknown archive URL (archived 9 مئی 2011)
- ↑ Humza Yousaf and Anas Sarwar’s debt to private schools at www.spectator.co.uk Error: unknown archive URL (archived 2023-02-25)
- ↑ Humza Yousaf MSP | NHS Scotland Events at nhsscotlandevents.com Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
- ↑ Alumni: Our alumni: Life after Glasgow: Notable alumni at www.gla.ac.uk Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
- ↑ Humza Yousaf MSP at www.gov.scot Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
- ↑ ۱۲.۰ ۱۲.۱ Humza Yousaf at www.parliament.scot Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
- ↑ MSPs: Current MSPs: Humza Yousaf: Personal Information at www.parliament.scot Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
- ↑ Current MSPS: HumzaYousef: Register of Interests at www.parliament.scot Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
- ↑ Young Scottish Minority Ethnic Award Winners 2009 at www.redhotcurry.com Error: unknown archive URL (archived 14 دسمبر 2009)
- ↑ Scottish Parliament Fact sheet: Ministers, Law Officers and Parliamentary Liaison Officers by Cabinet: Session 4 at www.parliament.scot Error: unknown archive URL (archived 22 جنوری 2015)
- ↑ An Independent Scotland would be good for the world at www.aljazeera.com Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
- ↑ Scottish Government Cabinet Reshuffle: Who's in and Who's out? at www.scotsman.com Error: unknown archive URL (archived 26 جون 2018)
- ↑ Nicola Sturgeon unexpectedly quits as first minister of Scotland amid swirl of political setbacks, citing 'brutality' of public life at www.cnn.com Error: unknown archive URL (archived 15 فروری 2023)
- ↑ SNP leadership race: Humza Yousaf and Ash Regan announce bids to succeed Nicola Sturgeon at news.sky.com Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
- ↑ 'Special place in my heart': Humza Yousaf launches leadership bid in Clydebank at www.clydebankpost.co.uk Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
- ↑ ۲۲.۰ ۲۲.۱ Humza Yousaf: I am concerned at using general election as de facto IndyRef2 at www.independent.co.uk Error: unknown archive URL (archived 20 فروری 2023)
- ↑ Humza Yousaf not 'wedded' to de facto referendum plan as he launches leadership bid at www.thenational.scot Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
- ↑ Why did Humza Yousaf miss the Scottish Parliament's final equal marriage vote? at www.thenational.scot Error: unknown archive URL (archived 21 فروری 2023)
- ↑ Humza Yousaf looks like Nicola Sturgeon 2.0 at www.spectator.co.uk Error: unknown archive URL (archived 20 فروری 2023)
- ↑ Susan Aitken backs contender as 'progressive and inclusive' in SNP leadership race at uk.finance.yahoo.com Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
- ↑ Who is Humza Yousaf? Nicola Sturgeon loyalist gunning for SNP top job at www.heraldscotland.com Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
- ↑ What will Nicola Sturgeon’s legacy be? at www.newstatesman.com Error: unknown archive URL (archived 15 فروری 2023)
- ↑ Humza Yousaf: In run up to Scottish independence referendum SNP are still helping all Scots at www.dailyrecord.co.uk Error: unknown archive URL (archived 17 اپریل 2014)
- ↑ "We need to protect Scotland's interests and review our care system" at www.glasgowlive.co.uk Error: unknown archive URL (archived 23 اکتوبر 2016)
- ↑ Humza Yousaf: I am concerned at using general election as de facto IndyRef2 at www.wandsworthguardian.co.uk Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
- ↑ Humza Yousaf vows to ditch Nicola Sturgeon's de facto referendum plan at www.heraldscotland.com Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
- ↑ Why did Humza Yousaf miss the Scottish Parliament's final equal marriage vote? at uk.sports.yahoo.com Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
- ↑ https://www.thenational.scot/news/23362083.humza-yousaf-says-cement-lgbt-rights-written-constitution/
- ↑ Journey of discovery: interview with Humza Yousaf at www.holyrood.com Error: unknown archive URL (archived 4 اکتوبر 2019)
- ↑ Dundee case worker married to justice secretary shares heartbreak after three miscarriages at www.thecourier.co.uk Error: unknown archive URL (archived 14 اکتوبر 2019)