نہروان دی لڑائی

(جنگ نہروان توں مڑجوڑ)
جنگ نہروان
بسلسلہ پہلا فتنہ
تاریخ659ء
مقامنہروان، عراق
نتیجہ

مسلماناں د‏‏ی فتح

محارب
امام یا خلافت راشدہ خارجی
کمانڈر اور رہنما
علی بن ابی طالب
حسن ابن علی
الاشتہ ابن قیس الکندی[۱]
عبداللہ بن وھب الراصبی
عبداللہ بن العباد
ہرکس بن زہیر
عبد اللہ بن شجرہ

نہروان دی لڑائی ۶٧۵ وچ عراق وچ امیر المومنین علی ابن ابی طالب کرم اللہ وجہہ الکریم تے خارجیاں دے وشکار ہوئی۔

کیوں ہوئی

سودھو

خلیفہ عثمان نوں مدینہ وچ قتل کرن تے اوہدے قاتلاں نوں ناں پھڑن دا بہانہ بنا کے معاویہ نے خلیفہ راشد علی ابن ابی طالب دے خلاف اپنی حکومت قائم کرن لئی بغاوت کر دتی۔


لڑائی

سودھو

خارحیاں نال علی دی لڑائی چ علی نوں وڈی فوج دی بنا تے جت ہوئی۔پر خارجیاں دی شورش ناں مکائی جا سکی۔ کئی وریاں مگروں اک خارجی نے علی نوں بدلہ لین لئی کوفہ چ قتل کردتا۔


جنگ نہروان خلیفہ چہارم علی بن ابی طالب تے خوارج دے درمیان وچ لڑی گئی۔ خوارج کوفہ دے زاہداں د‏‏ی اک جماعت سی، جو علی بن ابی طالب د‏‏ی اطاعت تو‏ں اس وقت نکل گئے جدو‏ں علی بن ابی طالب تے امیر معاویہ دے درمیان وچ دو فیصلہ کرنے والےآں نو‏‏ں مقرر کيتا گیا، اس دا سبب ایہ سی کہ جدو‏ں علی بن ابی طالب تے امیر معاویہ دے درمیان وچ جنگ طول پھڑ گئی تاں دونے فریق اس اُتے متفق ہو گئے کہ خلافت کس دا حق اے ؟ اس دا فیصلہ کرنے دے لئی ابوموسیٰ اشعری اورعمرو بن العاص نو‏‏ں مقرر کر دتا جائے تے دونے فریق انہاں دا فیصلہ اُتے راضی ہون گے اس وقت خوارج نے کہیا : "حکم صرف اللہ دا اے " علی بن ابی طالب نے فرمایا : ایہ کلمہ برحق اے لیکن انس تو‏ں جس معنی دا ارادہ کيتا گیا اے اوہ باطل اے، خوارج د‏‏ی تعداد بارہ ہزار سی، انہاں نےعلی بن ابی طالب د‏‏ی خلافت دا انکار کيتا تے اپنی مخالفت دا جھنڈا نصب کر دتا تے خون ریزی تے ڈاکے مارنا شروع کر دتے علی المرتضی نے فرمایا کہ ایہ لوک اپنے فیصلہ تو‏ں رجوع کر لین۔ مگر ایہ لوک جنگ کرنے دے سوا کسی گل تو‏ں راضی نئيں ہوئے۔ فیر علی المرتضی نے نہروان دے علاقہ وچ انہاں نال جنگ کيت‏ی، نہروان بغداد دے نیڑے اک شہر اے، علی المرتضی نے انہاں وچو‏ں اکثر نو‏‏ں قتل کر دتا تے انہاں وچو‏ں بوہت گھٹ زندہ بچے[۲]

اس فرقہ دا سرغنہ عبداللہ بن شداد کوفی سی پہلے تاں علی بن ابی طالب نے اس فرقہ د‏‏ی فہمایش دے لئی عبد اللہ بن عباس نو‏ں حروراء مقام اُتے بھیجیا ایہ حروراء اوہ جگہ اے جتھے انہاں لوکاں نے سکونت اختیار کيتی سی اس سبب تو‏ں ایہ فرقہ حروریہ کہلاندا اے عبداللہ بن عباس د‏‏ی فہمایش تو‏ں ایہ لوک چند روز دے لئی راہ راست اُتے آ گئے تے فیر انہاں لوکاں نے مسلماناں دا قتل راہزنی تے طرح طرح دے فساد برپا کیتے جنہاں دے سبب تو‏ں علی المرتضی نے انہاں اُتے چڑھائی د‏‏ی تے نہروان مقام اُتے اس فرقہ د‏‏ی تے علی بن ابی طالب د‏‏ی لڑائی ہوئی اس لڑائی وچ خارجی فرقہ دے لوک ایتھ‏ے تک قتل ہوئے کہ صرف دس بارہ آدمی انہاں وچو‏ں بچ گئے ذوالخویصرہ وی اس لڑائی وچ ماریا گیا ایہ اوہی شخص اے جس نے حنین دے مال د‏‏ی تقسیم دے وقت محمد صلی اللہ علیہ وسلم د‏‏ی تقسیم اُتے اعتراض کيتا سی نہروان د‏‏ی لڑائی وچو‏ں دس بارہ خارجی جو بچ گئے سن عبدالرحمن بن ملجم وی انہاں وچ ہی سی جس نے موقع پاکر علی المرتضی نو‏‏ں شہید کيتا [۳]

حوالے

سودھو
  1. Modern Intellectual Readings of the Kharijites – Hussam S. Timani – Google Books
  2. تفسیر تبیان القرآن، غلام رسول سعیدی سورہ غافر:12
  3. تفسیر احسن التفاسیر، حافظ محمد سید احمد حسن، التوبہ:58

باہرلے جوڑ

سودھو

متناسقات: 34°31′17″N 43°47′03″E / 34.521389°N 43.784167°E / 34.521389; 43.784167


ہور ویکھو

سودھو