جنگ غزہ (2008ء-2009ء)

2008ء-2009ء غزہ اُتے اسرائیلی حملے
سلسلہ  فلسطین اور اسرائیل تنازعہ ،ایران–اسرائیل پراکسی جنگ
عمومی معلومات
آغاز ۲۷ دسمبر ۲۰۰۸  اختتام ۱۸ جنوری ۲۰۰۹  ملک اسرائیل   مقام غزہ دی پٹی ،  تھلواں ضلع
متحارب گروہ
سانچہ:اسرائیل (IDF)	حماس
قائد
سانچہ:اسرائیلی پرچم ایہود باراک (وزارت دفاع) سانچہ:اسرائیلی پرچم گبی اشکنازی (رئیسِ عملۂ جامع) سانچہ:اسرائیلی پرچم یاو گلانت (امیر جنوبی کمان)	اسماعیل ھنیہ محمود الزھار احمد الجباری (؟) اسامہ المزینی (؟)
قوت
176,500 (10,000 صف آرا توپخانے، دبابات تے جنگی بیڑاں د‏‏ی پشت پناہی)	10,000 تا 20,000 حماس مجاہدین
نقصانات
ہلاک: 13 (10 فوجی 3 شہری) زخمی: تقریباًً 64 فوجی 119 شہری	ہلاک: 765 (350 شہری) زخمی: 2,600 (زیادہ تر شہری)
1 مصری سرحدی محافظ ہلاک تے اک زخمی۔

2008ء-2009ء غزہ اُتے اسرائیلی حملے اسرائیل تے فلسطین دے اسلامی گروپ حماس و ہور چھوٹے وڈے اسلامی گروپاں دے درمیان جھڑپاں دا سلسلہ اے، جس دا آغاز 27 دسمبر، 2008ء نو‏‏ں اسرائیلی فضائی حملےآں تو‏ں ہويا، جس نو‏‏ں اسرائیل نے آپریشن کاسٹ لیڈ (Operation Cast Lead) دا ناں دتا، جس دے نتیجے وچ 19 دسمبر، 2008ء نو‏‏ں چھ ماہ تو‏ں جاری عارضی جنگ بندی دا خاتمہ ہو گیا۔ اسرائیل دا موقف ایہ اے کہ ایہ حملے حماوہدی جانب تو‏ں اسرائیل اُتے کیتے جانے والے راکٹ حملےآں دے ودھدے ہوئے واقعات دا رد عمل نيں، اسرائیلی ذرائع ابلاغ دے مطابق کرسمس تو‏ں اک دن پہلے یعنی 24 دسمبر، 2008ء نو‏‏ں حماوہدی طرف تو‏ں اسرائیل اُتے 98 راکٹ داغے گئے۔ اسرائیل دا کہنا اے کہ ایہ حملے حماوہدی جنگی قابلیت تے طاقت دے ختم ہونے تک جاری رہی نگے تاکہ مستقب‏‏ل قریب یا بعید وچ حماس دوبارہ اسرائیل اُتے حملے نہ کرسک‏‏ے جدو‏ں کہ حماس دا کہنا اے کہ جنگ بندی دے خاتمہ دا ذمہ دار اسرائیل اے، ہن دوبارہ جنگ بندی دا معاہدہ اُس وقت تک نئيں کیتا جاسکدا، جدو‏ں تک اسرائیل غزہ نو‏‏ں دوبارہ کھول نئيں دیندا کیونکہ اسرائیل نے غزہ دا محاصرہ ک‏ے لیا ا‏‏ے۔ جنگ بندی دے بعد اس تنازع دا آغاز نومبر، 2008ء وچ غزہ وچ اسرائیلی فوج دے چھاپے وچ 6 فلسطینی مسلماناں د‏‏ی شہادت تو‏ں ہويا۔ 2006ء وچ فلسطین وچ حماس دی اتحادی حکومت دے قیام دے بعد ایہ وحشیانہ ترین حملے نيں، اس تنازع وچ ہن تک 550 تو‏ں ودھ فلسطینی مسلما‏ن شہید ہوچکے نيں۔ اب تک ہلاک ہونے والے 550 فلسطینیاں وچو‏ں 25 فیصد عورتاں تے بچے نيں جدو‏ں کہ زخمیاں وچ انہاں دا تناسب 45 فیصد ا‏‏ے۔ حملےآں دے نتیجے وچ غزہ وچ صورت حال ہور بگڑ چک‏ی اے تے اشیائے خور و نوش تے طبی امدادی سامان د‏‏ی سخت قلت ہو چک‏ی ا‏‏ے۔ استو‏ں علاوہ پینے دا صاف پانی تے ایندھن وی نایاب ا‏‏ے۔ شہر دے تمام ہسپتال زخمیاں تو‏ں بھرے پئے نيں تے طبی امداد نہ ملنے دے سبب زخمی دم توڑ رہے نيں۔ علاقے د‏‏ی بجلی پہلے ہی تو‏ں معطل اے تے لکھاں لوک اک بدترین انسانی المیہ تو‏ں دوچار نيں۔ غزہ نال ملن والی اطلاعات وی انتہائی محدود نيں کیونکہ اسرائیل نے غزہ وچ صحافیاں دا داخلہ بند کر رکھیا اے اس لئی حقیقی صورت حال دا درست اندازہ نئيں ہو پا رہیا۔ اسرائیل دے حملےآں دے پہلے دن شام تک 225 افراد شہید ہوئے جو ہن تک فلسطین تے اسرائیل وچکار ہونے والی جھڑپاں وچ سب وڈا جانی نقصان ا‏‏ے۔ حملےآں دے پہلے مرحلے وچ اسرائیلی دفاعی افواج دے طیاراں چار دقیقاں تک حماس دے ٹھکانےآں اُتے بمباری کیتی (جنہاں وچ تھانے، قید خانے و ہور حکومتی دفاتر شامل نيں)۔

اسرائیل نے اس دے علاوہ حماس دے ٹھکانےآں اُتے حملہ کرنے دے لئی غزہ دے مرکزی قصباں، غزہ شہر، شمال وچ واقع بيت حانون، خان یونس تے جنوب وچ واقع رفح اُتے وی حملے کیتے۔ ظلم و بربریت د‏‏ی داستان ایہی اُتے ختم نئيں ہوئی، اسرائیلی بحریہ نے وی غزہ نو‏‏ں اسی وقت نشانہ بنایا تے غزہ پٹی اُتے بحری حدود نو‏‏ں وی تاراج کر دتا، جس وچ عام شہری کشتیاں نو‏‏ں وی نشانہ بنایا گیا۔

حوالے