جبران خلیل جبران
جبران خلیل جبران | |
---|---|
(شامی عربی وچ: جُبْران خَليل جُبْران)[۱] | |
پیدائشی نام | (شامی عربی وچ: جُبْران خَليل ميخائيل سَعْد جُبْران) |
جم | 6 جنوری 1883 [۲][۳][۴][۵][۶][۷][۸]
|
وفات | 10 اپریل 1931 (48 سال)[۲][۳][۴][۵][۶][۷][۸] |
وجہ وفات | تشمع ، ٹی بی ، سرطان |
طرز وفات | طبعی موت |
شہریت | سلطنت عثمانیہ |
عملی زندگی | |
پیشہ | لکھاری [۹][۱۰][۱۱]، شاعر [۱۰][۱۱]، مصور ، فلسفی |
مادری زبان | لبنانی عربی |
پیشہ ورانہ زبان | عربی [۱۲]، امہاری [۱۲]، فرانسیسی [۱۳]، انگریزی [۱۴] |
تحریک | مہجری ساہت ، سمبولزم |
دستخط | |
ویب سائٹ | |
ویب سائٹ | باضابطہ ویب سائٹ (انگریزی ) |
IMDB اُتے صفحات | |
باب ادب | |
ترمیم |
جبران خلیل جبران (اصل نام: جبران بن خلیل بن میکائیل بن سعد جبران[۱۵]) جو لبنانی نژاد امریکی فنکار، شاعر تے مصنف سن۔ جبران خلیل جبران جدید لبنان دے شہر بشاری وچ پیدا ہوئے جو انہاں دے زمانے وچ سلطنت عثمانیہ وچ شامل سی۔ اوہ نوجوانی وچ اپنے خاندان دے ہمراہ امریکا ہجرت کر گئے تے اوتھے فنون لطیفہ دی تعلیم دے بعد اپنا ادبی سفر شروع کیتا۔ جبران خلیل جبران اپنی کتاب The Prophet دی وجہ توں عالمی طور اُتے مشہور ہوئے۔ ایہ کتاب 1923ء وچ شائع ہوئی تے ایہ انگریزی بولی وچ لکھی گئی سی۔ یہ فلسفیانہ مضامین دا اک مجموعہ سی، گو اس اُتے کڑی تنقید کیتی گئی مگر پھر وی یہ کتاب نہایت مشہور گردانی گئی، بعد ازاں 60ء دی دہائی وچ ایہ سب توں زیادہ پڑھی جانے والی شاعری دی کتاب بن گئی۔[۱۶] ایہ خیال کیتا جاندا اے کہ جبران ولیم شیکسپئیر تے لاؤ تاز دے بعد تاریخ وچ تیسرے سب زیادہ پڑھے جانے والے شاعر نيں۔[۱۷]
نوجوانی
سودھولبنان وچ
سودھوجبران مسیحی اکثریتی شہر بشاری وچ پیدا ہوئے۔ جبران دے والد اک مسیحی پادری سن۔[۱۸] جبکہ جبران دی ماں کملہ دی عمر 30 سال سی جدوں جبران دی پیدائش ہوئی، والد جنہاں نوں خلیل دے نام توں جانا جاندا اے کملہ دے تیسرے شوہر سن۔[۱۹] غربت دی وجہ توں جبران نے ابتدائی اسکول یا مدرسے دی تعلیم حاصل نئيں کیتی۔ لیکن پادریاں دے پاس انھاں نے انجیل پڑھی، انھاں نے عربی تے شامی بولی وچ انجیل دا مطالعہ کیتا تے تفسیر پڑھی۔
جبران دے والد پہلے مقامی طور اُتے نوکری وی کردے سن، لیکن بے تحاشہ جوا کھیلنے دی وجہ توں قرض دار ہوئے تے پھر سلطنت عثمانیہ دی ریاست دی جانب توں مقامی طور اُتے انتظامی امور دی نوکری کیتی۔[۲۰] اس زمانے وچ جس انتظامی عہدے اُتے اوہ فائز ہوئے اوہ اک دستے دے سپہ سالار دی سی، جسنوں جنگجو سردار وی کہیا جاندا سی۔[۲۱]
1891ء یا اسی دور وچ جبران دے والد اُتے عوامی شکایات دا انبار لگ گیا تے ریاست نوں انھاں معطل کرنا پیا تے نال ہی انہاں دی اپنے عملے سمیت احتسابی عمل توں گزرنا پیا۔[۲۲] جبران دے والد قید کر لئے گئے۔[۱۶] تے انہاں دی خاندانی جائداد بحق سرکار ضبط کر لی گئی۔ اسی وجہ توں کملہ تے جبران نے امریکا ہجرت کرنے دا فیصلہ کیتا جسن کملہ دے بھائی رہائش پزیر سن۔گو جبران دے والد نوں 1894ء وچ رہا کر دتا گیا مگر کملہ نے جانے دا فیصلہ ترک نہ کیتا تے 25 جون، 1895ء نوں خلیل، اپنی بہناں ماریانا تے سلطانہ، اپنے بھائی پیٹر تے جبران سمیت نیویارک ہجرت کیتی۔[۲۰]
جبران دی والدہ نے کپڑے دی سلائی دا کم شروع کیتا تے لیس تے لینن دا کم کر دے گھر گھر جا کر بیچنا شروع کر دتا۔[۲۲] جبران نے 30 ستمبر 1895ء نوں اسکول دی تعلیم شروع کیتی۔ اسکول دی انتظامیہ نے انھاں ہجرت کرکے آنے والے طالب علماں دی مخصوص جماعت وچ داخل کیتا تاکہ اوہ انگریزی بولی سیکھ سکاں۔ اسکول دے نال نال جبران نے اپنے گھر دے پاس ہی اک فنون لطیفہ دے اسکول وچ وی داخلہ لے لیا۔ فنون لطیفہ دے اسکول وچ انہاں دے استاد نے انھاں بوسٹن دے مشہور فنکار، مصور تے ناشر فریڈ ہالینڈ ڈے توں متعارف کروایا، [۱۶] جنھاں نے جبران دی صلاحیتاں نوں نکھارنے وچ اہم کردار ادا کیتا تے جبران دے فن وچ حوصلہ افزائی دی۔ 1898ء وچ پہلی بار جبران دی بنائی ہوئے مصوری دے نمونے اک کتاب دے سرورق دے لئی استعمال کیتے گئے۔
جبران دی ماں تے انہاں دے بڑے بھائی پیٹر چاہندے سن کہ جبران اپنی لبنانی ثقافت دا پرچار کرے تے مغربی ثقافت جس توں جبران متاثر سن نوں ترک کر دے۔، [۲۲] جبران دی مغربی ثقافت توں متاثر ہونے دی وجہ توں پندرہ سال دی عمر وچ جبران نوں واپس لبنان بجھوا دتا گیا جسن انھاں نے مسیحی مارونات دے مدرسے وچ تعلیم حاصل کیندی تے بیروت وچ اعلیٰ تعلیم دے لئی منتقل ہوئے۔ بیروت وچ اپنے اک ہم جماعت دے ہمراہ اک ادبی رسالے دا اجرا کیتا تے اپنے تعلیمی ادارے وچ “کالج دے شاعر“ دے طور اُتے مشہور ہوئے۔ ایتھے اوہ کئی سال تک مقیم رہے تے 1902ء وچ بوسٹن واپس چلے گئے۔[۲۵] انہاں دی بوسٹن واپسی توں تقریباً دو ہفتے قبل انہاں دی بہن سلطانہ تپ دق وچ مبتلا ہو کے چودہ سال دی عمر وچ وفات پاگئی۔ تے اس دے اگلے ہی سال انہاں دے بھائی پیٹر تپ دق دی وجہ توں تے ماں کینسر وچ مبتلا ہو کے فوت ہوئیاں۔ جبران دی بہن ماریانہ نے جبران دی دیکھ بال دی تے ماریانہ اک درزی دے پاس نوکری کردی رہی۔[۱۶]
فن تے شاعری
سودھوجبران خلیل نے اپنے فن پاریاں دی پہلی نمائش 1904ء وچ بوسٹس دے “ڈے سٹوڈیو“ وچ دی[۱۶]۔ اسی نمائش وچ جبران دی ملاقات میری الزبتھ ہاسکل توں ہوئی جو اس وقت تعلیمی ادارے دی سربراہ سن تے جبران توں دس سال وڈی سن۔ ان دوناں وچ دوسندی ہوئی تے یہ نال جبران دی وفات تک رہا۔ گو انہاں دی دوسندی معاشرے وچ بدنام جانی گئیحوالےدی لوڑ؟۔ ہاسکل نہ صرف جبران دی زندگی بلکہ انہاں دے فن اُتے وی اثرانداز ہوئیںحوالےدی لوڑ؟۔ 1908ء توں جبران پیرس وچ آگسٹی روڈن دے ہمراہ دو سال دے لئی تعلیم حاصل کرندے رہے تے ونيں انہاں دی ملاقات اپنے اک اسيں جماعت یوسف ہوہاک توں ہوئی تے انہاں دی یہ دوسندی وی زندگی بھر جاری رہی۔ پیرس توں واپسی اُتے جبران نے بوسٹن وچ اپنی تعلیم دا سلسلہ جاری رکھا۔ حوالےدی لوڑ؟
جولیٹ تھامپسن، جو جبران دی قریبی ساسی سن، نے کئی مواقع اُتے جبران دے بارے وچ دلچسپ واقعات بیان کیتے نيں، ورگے کہ اک یہ کہ جبران دی ملاقات ابو باہا توں 1911ء وچ ہوئی، ابو باہا، باہا فرقے دے سربراہ سن۔[۲۰]-1912.[۲۶] باربرہ ینگنے اپنی کتاب“This Man from Lebanon: A Study of Khalil Gibran”وچ یہ درج کیتا کہ جبران ابوہا توں ملاقات توں پہلے رات نوں سو نہ سدا تے ساری رات دو زانو بیٹھا رہا۔ تھامپسن کہندی نيں کہ جبران اپنی کتاب “Jesus, The Son of Man” لکھنے دے دوران وچ تمام عرصہ ابوہا دے بارے وچ سوچندا رہا تے سالاں بعد جدوں ابوہا دی وفات ہو چدی سی ابوہا دے بارے وچ اک فلم تخلیق دی گئی۔ جبران اس فلم دے بننے دے دوران وچ اک دن کھڑے ہوکر روندے ہوئے ابوہا دے اقوال سنائے، جس توں ساری محفل دی آنکھاں پرنم ہو گئياں۔[۲۶]
گو جبران دی تمام اوائل دور دی تحاریر عربی وچ نيں، مگر ان دا زیادہ تر کم 1918ء دے بعد انگریزی وچ شائع ہويا۔ جبران دی پہلی کتاب جو شائع ہوئی، اوہ ناشر کمپنی الفریڈ اے ناپف نے 1918ء وچ شائع دی جس دا عنوان سی، The Madman۔ یہ اک چھوٹی سی کتاب سی جو بیغامبری بولی وچ نثر تے نظم دے بیچ ورگے لکھی گئی سی۔ جبران نے نیویارک دے پین لیگ وچ وی حصہ لیا جسن اوہ “مہاجر شاعر “ دے نام توں جانے جاندے سن، انہاں دے علااوہ لبنانی نژاد لکھاری ورگے امین ریحانی، الیہ ابو مادی تے میکائیل نیمے وغیرہ وی اس لیگ دا حصہ سن تے ان سب نوں “المہاجر“ دا نام دتا گیا سی۔
جبران دی زیادہ تر تحاریر مسیحیت دے بارے وچ نيں، خاص کر مسیحیت وچ وی ان دا رخ روحانی محبت دے اردگرد گھومندا اے۔ انہاں دی شاعری دی خاصیت اک خاص طرز اُتے بولی دا استعمال اے تے اس دے علااوہ شاعری وچ جابجا روحانی اصطلاحات دا استعمال عام اے۔ جبران دی سب توں مشہور کتاب The Prophet یا پیغامبر اے جس وچ کل 26 شاعرانہ مضامین نيں۔ یہ کتاب 1960ء وچ خاص طور اُتے امریکی ادبی حلفےآں وچ مشہور ہوئی تے اس دا استعمال نئے دور دی تحریکاں وچ کیتا گیا۔ یہ کتاب 1923ء وچ پہلی بار شائع ہوئی۔ اپنی پہلی اشاعت دے بعد اب تک یہ کتاب شائع ہو رہی اے تے اس دے دنیا دی چالیس توں زیادہ زباناں وچ تراجم کیتے گئے نيں۔[۲۷]
ویہویں صدی وچ امریکا وچ یہ کتاب سب توں زیادہ بکنے والی کتاباں دی فہرست وچ شامل اے۔
انہاں دے کلام وچ سب توں مشہور مصرع جو انگریزی دنیا وچ اب وی بہت مشہور اے، کتاب "Sand and Foam" توں لیا گیا اے، اس مصرع وچ جبران کہندا اے، “آدھے توں زیادہ جو وچ کہندا ہاں اوہ بے معنی اے، لیکن وچ پھر وی کہندا ہاں تاکہ باقی دا آدھا تم تک پہنچ سکے“ جبران دی یہ شاعری جان لینن نے اپنے اک گانے جولیا (بیٹل نغمہ) وچ شامل کیتا۔ یہ نغمہ 1968ء وچ تشکیل دتا گیا۔
سیاسی سوچ
سودھوجبران نے شام وچ عربی نوں بطور قومی بولی نافذ کرنے تے بنیادی تعلیم وچ اسنوں لازمی قرار دینے دا مطالبہ کیتا۔ 1912ء وچ جبران نے جدوں ابو باہا توں ملاقات دی تو انہاں دے نال امریکا بھر دا سفر برائے امن وی کیتا۔ گو جبران نے امن دا پرچار کیتا مگر اس دے نال ہی انھاں نے شامی علاقیاں دی سلطنت عثمانیہ توں علیحدگی دا وی مطالبہ کیتا۔[۲۰] جبران نے اس بارے اک مشہور نظم وی لکھی جوPity The Nation دے عنوان توں گلستان پیغامبر وچ شائع ہوئی۔[۲۸]
جنگ عظیم اول وچ جدوں عثمانیہ سلطنت دا شام توں خاتمہ ہويا تو جبران نے اک تصویری فن پارہ “آزاد شام“ دے نام توں تخلیق کیتا جو وکٹری میگزین دا سرورق بنا۔ اس دے علااوہ اپنے اک کھیل وچ جبران نے قومی آزادی تے ترقی بارے امید دا اظہار وی کیتا۔ اس کھیل بارے خلیل ہوائی کہندے نيں کہ “یہ جبران دے شام بارے قومیت پرستی دے خیالات نوں اجاگر کردا اے تے اس وچ ہوچ عرب تے لبنانی قومیتاں دا فرق واضح محسوس ہوندا اے۔ اس کھیل وچ یہ وی عیاں اے کہ کس طرح عمر دے آخری حصے تک جبران دے ذہن وچ قومیت پرستی تے عالمی اتحاد دے خیالات اک نال پروان چڑھندے رہے نیں“۔[۲۹]
وفات
سودھوجبران خلیل 10 اپریل 1931ء نوں نیویارک وچ وفات پا گئے۔ انہاں دی موت جگر دی خرابی تے تپ دق دی وجہ توں ہوئی۔ اپنی موت توں پہلے جبران نے خواہش ظاہر دی کہ انھاں لبنان وچ دفن کیتا جائے۔ انہاں دی یہ آخری خواہش 1932ء وچ پوری ہوئی جدوں میری ہاسکل تے جبران دی بہن ماریانہ نے لبنان وچ مارسرکاس نامی خانقاہ خرید کر اوتھے انہاں نوں دفن کیتا تے جبران میوزیم قائم کیتا۔ جبران دی قبر دے کتبے اُتے جو الفاظ کشیدہ کیتے گئے اوہ کچھ اس طرح نيں، “اک جملہ جو وچ اپنی قبر دے کتبے اُتے دیکھنا چاہاں گا: میں زندہ ہاں تواڈی طرح تے میں تواڈے نال ہی کھڑا ہاں۔ اپنی اکھاں بند کرو تے اردگرد مشاہدہ کرو، تو مینوں اپنے سامنے پائیں گا“۔ حوالےدی لوڑ؟
جبران نے اپنے سٹوڈیو دی تمام اشیاء تے فن پارے میری ہاسکل دے نام وصیت وچ سپرد کر دتے۔ اس سٹوڈیو وچ ہاسکل نوں 23 سال تک اپنے تے جبران دے وچکار ہوئی خط کتابت وی ملی، جس دے بارے پہلے ہاسکل نے یہ فیصلہ کیتا کہ انھاں جلا دتا جائے، لیکن انہاں دی تاریخی اہمیت دے پیش نظر انھاں محفوظ کر دتا گیا۔ انہاں خطوط نوں میری ہاسکل نے اس نوں لکھے گئے جبران دے خطوط سمیت شمالی کیرولائنا دی جامعہ دی لائبریری نوں اپنی 1964ء وچ وفات توں پہلے سپرد کر دتے۔ بعد ازاں ان خطوط دا کچھ مواد 1972ء وچ کتاب Beloved Prophet وچ شائع ہويا۔
یادگاراں
سودھو- لبنان وچ 1971ء وچ جبران خلیل دی یادگار دے طور اُتے ڈاک ٹکٹ جاری کیتا گیا۔
- لبنان وچ جبران میوزیم دا قیام۔
- لبنان دے شہر بیروت وچ باغ جبران دا قیام۔
- کینیڈا وچ سینٹ لارنٹ دے مقام اُتے 27 ستمبر 2008ء نوں جبران دی 125ويں سالگرہ دے موقع اُتے اک سڑک نوں خلیل جبران سٹریٹ دا یادگاری نام دتا گیا۔
- لبنان وچ اک پرفضا مقام لبنان سیڈار وچ جبران خلیل دی یادگار دی تعمیر۔
- امریکا دے شہر واشنگٹن ڈی سی وچ جبران خلیل دے نام اُتے باغ۔
- بوسٹن وچ جبران خلیل دی یادگار دی تنصیب۔
- بروک لین، نیویارک وچ جبران خلیل انٹرنیشنل اسکول دے نام توں تعلیمی ادارے دا قیام۔
- رومانیہ وچ خلیل جبران پارک دا قیام۔
- برازیل دی عرب میموریل بلڈنگ وچ جبران خلیل دے مجسمے دی تنصیب۔
حوالے
سودھووکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: جبران خلیل جبران |
- ↑ ۱.۰ ۱.۱ full work available at URL: https://www.kahlilgibran.com/39-the-strange-case-of-kahlil-gibran-and-jubran-khalil-jubran.html — مصنف: Francesco Medici — عنوان : The Strange Case of Kahlil Gibran and Jubran Khalil Jubran — اقتباس: Arabs call him Jubran Khalil Jubran (Jubrān Khalīl Jubrān)
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ اجازت نامہ: Creative Commons CC0 License
- ↑ ۳.۰ ۳.۱ http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11904838q — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — مصنف: Bibliothèque nationale de France — اجازت نامہ: Open License
- ↑ ۴.۰ ۴.۱ Benezit ID: https://doi.org/10.1093/benz/9780199773787.article.B00073538 — subject named as: Khalil Gibran — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷ — عنوان : Benezit Dictionary of Artists — ناشر: اوکسفرڈ یونیورسٹی پریس — ISBN 978-0-19-977378-7
- ↑ ۵.۰ ۵.۱ Encyclopædia Britannica Online ID: https://www.britannica.com/biography/Khalil-Gibran — subject named as: Khalil Gibran — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷ — عنوان : Encyclopædia Britannica
- ↑ ۶.۰ ۶.۱ RKDartists ID: https://rkd.nl/artists/426859 — subject named as: Kahlil Gibran — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ ۷.۰ ۷.۱ SNAC ARK ID: https://snaccooperative.org/ark:/99166/w6zk5kxd — subject named as: Kahlil Gibran — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ ۸.۰ ۸.۱ Find a Grave memorial ID: https://www.findagrave.com/memorial/4499 — subject named as: Kahlil Gibran — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ اجازت نامہ: Creative Commons CC0 License
- ↑ ۱۰.۰ ۱۰.۱ https://cs.isabart.org/person/142563 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱ اپریل ۲۰۲۱
- ↑ ۱۱.۰ ۱۱.۱ https://cs.isabart.org/person/87884 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱ اپریل ۲۰۲۱
- ↑ ۱۲.۰ ۱۲.۱ http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11904838q — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — مصنف: Bibliothèque nationale de France — اجازت نامہ: Open License
- ↑ http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11904838q — مصنف: Alma Reed — عنوان : Orozco — صفحہ: 103 — ناشر: اوکسفرڈ یونیورسٹی پریس
- ↑ CONOR.SI ID: https://plus.cobiss.net/cobiss/si/sl/conor/18421347
- ↑ Gibran 1998: 12
- ↑ ۱۶.۰ ۱۶.۱ ۱۶.۲ ۱۶.۳ ۱۶.۴ جوان اووسیانا (جنوری 7, 2008ء)۔ "پیغامبری صفت"۔ نیویارکر۔
- ↑ http://www.newyorker.com/arts/critics/books/2008/01/07/080107crbo_books_acocella کتاب پیغمبری
- ↑ جگادسیان "زندگی دی پکار" Archived 2010-08-12 at the وے بیک مشین، دی ہندو، جنوری 5, 2003, accessed جولائی 11, 2007
- ↑ "خلیل جبران (1883–1931)"، آپ بیتی
- ↑ ۲۰.۰ ۲۰.۱ ۲۰.۲ ۲۰.۳ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3438: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3438: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ ۲۲.۰ ۲۲.۱ ۲۲.۲ شیراک, سناء (2006-03-03) (pdf). خلیل جبران تے دوسرے عربی پیغامبر. فلوریڈا یونیورسٹی. http://etd.lib.fsu.edu/theses/available/etd-04102006-114344/unrestricted/Mcharek2006.pdf. Retrieved on
- ↑ خلیل جبران (1883–1931) کورنیل یونیورسٹی لائبریری
- ↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےGibran 1998: 29
لئی۔ - ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3438: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ ۲۶.۰ ۲۶.۱ تھامپسن, جولیٹ (Summer 1978). "جولیٹ دی جبران بارے یاداں، بحولہ گیلی". ورلڈ آرڈر، ابوہا میگزین 12 (04): pp. 29–31. https://archive.is/20120525085511/http://bahai-library.com/file.php?file=gail_thompson_remembers_gibran. Retrieved on ۲۳ ستمبر ۲۰۱۹.
- ↑ Source: The Arab American Dialogue, Vol
- ↑ جبران خلیل دی نظم
- ↑ ہوائی، خلیل جبران: پس منظر، کردار تے کم۔ 1972ء صفحہ: 219
باہرلے جوڑ
سودھوWikiquote has quotations related to: جبران خلیل جبران |
- جبران دی تصانیف
- جبران دے عشقیہ خطوط تے فن پارے Archived 2008-01-12 at the وے بیک مشین
- جبران بارے تاریخ دا صفحہ Archived 2021-12-07 at the وے بیک مشین
- دی پرافٹ بارے اک تحریر
وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: جبران خلیل جبران |