تسبیحات حضرت فاطمہ زہرا

اس نام دے نال مشابہت رکھنے والے ہور مقالےآں لئی ملاحظہ کرو، تسبیح (ضد ابہام)

تسبیحات حضرت زہرا سلام اللہ علیہا اک خاص ذکر اے جو 34 مرتبہ اللہ اکبر، 33 مرتبہ الحمد للہ تے 33 مرتبہ سبحان اللہ اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ احادیث دے مطابق ایہ ذکر رسول اللہؐ نے حضرت فاطمہ زہرا نو‏‏ں سکھایا۔ بہت ساری احادیث وچ پنجگانہ نمازاں دے بعد اس ذکر دی اہمیت وچ بیان ہوئیاں نيں۔

حضرت زہراؑ نو‏‏ں تسبیحات د‏‏ی تعلیم

شیعہ مآخذ وچ امیرالمؤمنین د‏‏ی زبان مبارک تو‏ں منقولہ اک حدیث دے مطابق، اس ذکر کيتی تعلیم رسول اللہ نے حضرت زہراؑ نو‏ں دتی۔ اس روایت دے مطابق، حضرت فاطمہ زہرا سلام‌ اللہ علیہا نے روزمرہ دے کم کاج تھک جانے د‏‏ی بنا اُتے اپنے والد ماجد تو‏ں گھر دے لئی اک خادم مقرر کرنے د‏‏ی درخواست کرنا چاہدیاں سن، لیکن آپ(ص) نے سیدہؑ د‏‏ی درخواست دے جواب وچ ایہ تسبیح آپؑ نو‏‏ں سکھا دتی تے اسنو‏ں ہر خادم تو‏ں افضل قرار دتا تے سیدہؑ ایہ تسبیح سیکھنے تو‏ں مسرور ہوئیاں۔

شرائط و احکا‏م

تسبیحات حضرت زہراؑ ہر واجب تے مستحب نماز دے بعد، مستحب اے لیکن ایہ نماز صبح دے بعد مستحبّ مؤکّد ا‏‏ے۔ جداں کہ شیعہ متون حدیث تو‏ں ظاہر ہُندا اے، حضرت فاطمہ زہراء سلام اللہ علیہا کچھ شرطاں تو‏ں مشروط اے:

1. اذکار د‏‏ی ترتیب تے ہر ذکر کيتی تعداد د‏‏ی رعایت کرنا؛ (اول: اللہ اکبر 34 مرتبہ، دوئم: الحمد للہ 33 مرتبہ تے سوئم: سبحان اللہ 33 مرتبہ)؛ ذکر سبحان اللہ نو‏‏ں ذکر الحمد للہ تو‏ں پہلے پڑھنا، جائز اے لیکن بہتر اے کہ الحمد للہ سبحان اللہ اُتے مقدم ہوئے۔
2. تسبیح دے وقت حضور قلبی تے معنوی و روحانی توجہ؛
3. تسبیح دا آغاز نماز دے [سلام دے] فورا بعد، تے نماز د‏‏ی کیفیت تو‏ں نکلنے تو‏ں پہلے ہی، ہونا چاہیدا؛
4. تسبیح دے اجزاء دے درمیان موالات تے تسلسل د‏‏ی رعایت تے اذکار دے درمیان فاصلہ نہ ڈالنا تے کسی تے کم دے لئی اذکار نو‏‏ں منقطع نہ کرنا۔

تسبیحات د‏‏ی اہمیت روایات د‏‏ی روشنی وچ

حدیث دے مآخذ وچ ، تسبیحات حضرت زہراءؑ د‏‏ی اہمیت دے بارے وچ متعدد حدیثاں نقل ہوئیاں نيں:

1. ابو ہارون مکفوف کہندے نيں: امام صادقؑ نے میرے تو‏ں خطاب کردے ہوئے فرمایا: "ہم اپنے بچےآں نو‏‏ں ـ جس طرح کہ نماز دا حکم دیندے نيں ـ تسبیحات حضرت زہراؑ دا حکم وی دیندے نيں۔ پس اس ذکر نو‏‏ں پابندی دے نال جاری رکھو، کیونجے جو بندہ اس ذکر اُتے مداومت کريں گا کدی وی بدبخت نہ ہوئے گا"۔
2. امام باقرؑ نے فرمایا:جو وی تسبیح حضرت زہراؑ انجام دے، تے اس دے بعد اللہ تو‏ں مغفرت طلب کرے [اور استغفار کرے]، خدا اسنو‏ں بخش دے گا۔ ایہ تسبیح زبانی طور اُتے اک سو مرتبہ اے لیکن میزان اعمال وچ ، اک ہزار تسبیح، شمار ہُندی اے، ایہ شیطان نو‏‏ں دور کردیندی اے تے خدائے رحمان نو‏‏ں راضی و خوشنود کردی اے "۔
3. امام محمد باقرؑ نے فرمایا: "ذکر و حمد دے لحاظ تو‏ں، خداوند متعال د‏‏ی عبادت، تسبیح حضرت زہراء تو‏ں بہتر، کسی ذکر تو‏ں نئيں ہوئی ا‏‏ے۔ جے اس تو‏ں بہتر کوئی عمل ہُندا، تاں رسول اللہ(ص) سیدہ زہراؑ نو‏‏ں عطا فرماندے"۔
4. امام صادقؑ نے فرمایا: "جو شخص نماز واجب دے بعد، تسبیح حضرت زہراءؑ دے ذریعے سو مرتبہ اللہ د‏‏ی تسبیح کريں گا تے آخر وچ اک بار "لا الہ الا اللہ" کہ‏ے، اوہ بخشا جائے گا۔"
5. اک دوسری حدیث وچ آپؑ تو‏ں مروی اے: "ہر روز نماز واجب دے بعد، تسبیح فاطمۂ زہراءؑ، ہر روز اک ہزار رکعت نماز تو‏ں، خداوند متعال د‏‏ی بارگاہ وچ زیادہ محبوب تے پسندیدہ اے "۔
6. امام صادقؑ تو‏ں مروی اے: "جو وی نماز واجب دے بعد، سجے پیر نو‏‏ں کھبے پیر تو‏ں اٹھانے (اور حالت نماز تو‏ں خارج ہونے) تو‏ں پہلے)، تسبیح حضرت زہراءؑ نو‏‏ں بجا لائے، خداوند متعال اس د‏ی مغفرت فرمائے گا"۔

حوالے

مآخذ

• اکبری، محمود، احکا‏م و نکتہ ہایی دربارہ حضرت زہرا، مجلہ مبلغان، شمارہ 44
• الحر العاملي، وسائل الشيعۃ، تحقيق وتصحيح وتذييل : الشيخ عبد الرحيم الرباني الشيرازي، بیروت، دار إحياء التراث العربي، الطبعۃ الخامسۃ، 1403 – 1983ع
• شیخ صدوق، ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویہ قمی (المعروف بہ شیخ صدوق و اِبنِ بابُوَیْہ)، من لا يحضرہ الفقيہ‏، محقق و مصحح: علی اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابستہ بہ جامعہ مدرسين حوزہ علميہ قم‏، چاپ دوم، 1413ھ ق‏۔
• شیخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ترجمہ انصارى محلاتى، محمد رضا، نشرنسیم کوثر، قم، چاپ اول، 1382ھ ش۔
• سایت عقیق