بھگت سنگھ ہیرا

پروفیسر بھگت سنگھ ہیرا گرمتِی دے اچکوٹی دے گنے جان والے ودواناں وچوں اک سن۔ اوہناں دے جیون دا خاص حصہ سکھ دھرم ساہت تے اتہاس دے مطالعے کھوج-بھال اتے ویاکھیا-وکھیان لئی ارپن رہا۔ سکھ دھرم ساہت تے اتہاس لئی کیتی سیوا دی رغبت انسانی ورثے وچوں ملی ہوئی سی۔ اوہ ساڈے کجھ اجیہے گنویں ودواناں وچوں اک سن، جو تقریر تے تحریر دوواں دے دھنی سن، جنہاں نے صرف بھارت وچ ہی نہیں، سگوں دکھن-مشرق ایشیا وچ تھاں-تھاں اُتے جا کے سکھ دھرم دا پرچار کیتا۔

جم

اوہناں دا جم 17 مئی، 1907 ء وچ پیؤ س: عقیدت سنگھ دے گھر گجرخان ضلع راولپنڈی (پاکستان) وچ ادوں ہویا جدوں سکھ دنیا وچ نوجاگرتی دی لہر دنو-دن خوب مگھ رہی سی۔ اوہناں نے مڈھلی تعلیم گرو نانک خالصہ ہائی سکول گجرخان توں اتے اچیری تعلیم گارڈن مشن کالج راولپنڈی توں حاصل کیتی۔

کم

1930 توں 1933 ء تک ڈی۔ سی۔ دفتر راولپنڈی کلرک دی پوسٹ اُتے نوکری کیتی۔ 1934 توں 1935 ء تک منیجر رائل آرمی ٹینمپوریس ایسوسی ایشن وچ سکندر آباد، 1936 توں 1941 ء تک راجا بازار راولپنڈی وچ فوٹوگرافر دی دوکان کیتی۔ 1941 توں 1951 ء تک آر۔اے۔ایس۔سی۔ وچ کمبٹینٹ کلرک دی سیوا کیتی اتے 10 جون، 1951 ء نوں استعفٰی دے کے نوکری توں مکت ہو گئے۔ 1952 توں 1955 ء تک تلک نگر نویں دلی وچ نجی طور اُتے ہرندرا کالج کھولھیا، جس وچ ایم۔اے۔ انگریزی تے بی۔ اے۔ دیاں کلاساں چلدیاں رہیاں۔ ہیرا صاحب نے پرنسپل وجوں کم کیتا۔ کالج کامیابی نال چل رہا سی پر 1955 وچ پنجاب یونیورسٹی دی جیوریڈکشن دلی وچ ختم ہون کرکے کالج بند کرنا پیا۔

اعزاز

پروفیسر ہیرا ہراں نے سیواپنتھی قوم بارے ادھی درجن کتاباں لکھیاں۔ مہنت تیرتھ سنگھ 'سیواپنتھی' اوہناں نوں بہت مان، ستکار دندے سن۔ ہیرا جی ہر سال برہم گیانی بھائی جگتا رام دے سالانہ یگّ سماگم (2 ماگھ) اتے سریمان مہنت گلاب سنگھ سیواپنتھی دی سالانہ برسی (8 ویساکھ) تے گرودوارہ ٹکانا بھائی جگتا جی صاحب گونیانا منڈی (بٹھنڈہ) وکھے گرمتِی وچاراں ولوں سنگتاں نوں نہال کردے سن۔ اوہ کئیاں ادارےآں، سبھا سوسائٹیاں دے میمبر، کئی میگزیناں دے ایڈیٹر اتے صلاح کار بورڈ دے میمبر وی رہے۔

پروفیسر بھگت سنگھ ہیرا نے کرڑی دیانتداری کر کے اتے ودوتا بھرے بوہپکھی علم دے بلبوتے دھرم سوچ وچار دے کھیتر وچ اپنی نویکلی پچھان قایم کر کے صلاحون یوگ کامیابیاں حاصل کیتیاں۔ اوہناں نوں دھرم تے سکھ اتہاس دے اچتم لکھاری وجوں 1963 وچ بہار سکھ پرتیندھ بورڈ جمشیدپور ولوں، 1965 وچ موٹر مرچینٹس ایسوسی ایشن ممبئی ولوں، 1976 وچ پنجابی تعلیمی بورڈ ملایا ولوں، 1988 وچ سنت ندھان سنگھ یادگاری انعام کمیٹی بینکاک ولوں 500 ڈالر، 16 ستمبر، 1993 ء نوں سری گرو گرنتھ صاحب جی دے پہلے پرکاش دن اُتے شرومنی گردوارہ پربندھک کمیٹی امرتسر ولوں نوازیا گیا گیا۔

موت

گرمتِ دے مہان ویاکھیاکار، اگھے لکھاری، کئیاں کتاباں دے رچنہار پروفیسر بھگت سنگھ ہیرا 92 سال دی عمر بھوگ کے 6 دسمبر، 1999 ء نوں ماں چنن دیئی ہسپتال دلی وکھے مر گیا۔