بھگت رامانند

بھگت رامانند بھگتی لہر دا اک ہندی شاعر سی۔ ایہناں دی بانی گرو گرنتھ صاحب وچّ بسنت راگ ہیٹھ درج ہے۔ ایہناں نے ربی بھگتی دی لہر نوں چارے چکاں وچّ پرچنڈ کیتا اتے انسانی من نوں ستھر رکھن دا نصیحت دتی۔

جیون

بھگت رامانند دا جنم اک گوڑ براہمن دے گھر وچّ میلکوٹ وچّ 1366 عیسوی وچّ ہویا۔ ایہناں دے پیؤ دا ناں کرما اتے ماں دا ناں ششیلا سی۔ بچپن دا ناں رامادتّ سی۔ ایہناں نے راگھوانند دا چیلا بن کے رامانند دے نام نال پرسدھی حاصل کیتی۔بھگت رامانند جی کانشی وچّ رہے اتے دھرم دا بہت پرچار کیتا۔ ایہناں ذاتپات دے بندھناں نوں ڈھلا کیتا۔ ذاتپات، اوچنیچ تے سوڑے خیالاں توں اُچا اٹھن اتے بھائیچاری سانجھ دی نصیحت دندے ہووئے بھگت رامانند جی 1467 وچّ فوت ہو گئے۔

بھگت رامانند دا جم پیؤ پونیا سدن شرما اتے ماں سشیلا دیوی دے گھر کاشی وچ ہویا۔ ایہناں نوں مالک راما نند دے ناں نال وی جانیا جاندا اے۔ بچپن وچ اوہناں نوں رامادتّ دے ناں نال وی بلایا جاندا سی۔ وچکار دور دوران بھارت وچ چلی بھگتی تحریک روحانیت دی امیری دے نال-نال اک مذہبی اتے سماجی فکر دی لہر وی سی۔ اس لہر دا مذہبی کھیتر وچ اہم یوگدان رہا اے۔ اس لہر نال جڑے بھگتاں ولوں جہڑی بانی اچارن کیتی جاندی سی، اس وچ دھرم دے کرمکانڈی روپ نوں ردّ کر کے سچے اچار اتے سچجے وہار نوں دھرم دا بنیادی عنصر منیا گیا اے۔ بھگت جی نے اپنے سمچے جیون وچ مانو-ایکتا، پیار-نمرتا، سہنشیلتا دا ہوکا دتا تے اپنے ویلے دے سماج نوں عام تے نکھارن وچ وی اپنا یوگدان پایا۔ ایہناں دیوی گناں صدقہ بھگت جی نے لوکاں دی بھیڑ اندر اپنی وکھری پہچان بنا لئی سی۔

بھگت رامانند اچاریہ 'رامانج جی' ولوں چلائی گئی (سری سمپردا) دے اک اگھے پرچارک مالک راگھونند دے چیلے سن، جہڑے اس سمپردا دے تیرھویں مکھی سن۔ بھگت جی دا جیون دور اک صدی توں وی ودھیرے منیا جاندا اے، جس دا ودھیرے حصہ اوہناں نے پرماتما دی بھرفتار وچ لین رہِ کے گزاریا۔ بھگت جی لمے ویلے تک سری سمپردا نال جڑے راے تے اپنیاں ادھیاتمک سرگرمیاں نوں نیپرے چاڑھدے راے پر بعد وچ اوہناں نے راماوت/رامادتّ سمپردا دی قیام کر لئی۔ اس سمپردا دے اصول تاں پہلاں (سری سمپردا) والے ہی راے پر سادھنا-پدھتیا وچ کجھ ادارتا ضرور اے۔ اس لہر دے رنگ اتے ڈھنگ کارن ہی اس وقت دیاں کجھ چھٹیائیاں جاندیاں جاتاں دے لوک وی اس انقلاب کاری لہر نال جڑن لگے۔ بھگت رامانند دے یتناں نال رام نام دی گنگا جھگیاں- جھوپڑیاں دے لوکاں تک وی پہنچ گئی اتے اوہناں نوں وی بندا مان-اعزاز ملن لگا۔ اس وقت دے ورن-ونڈ والے سماج وچ بھگت جی ولوں کیتا گیا برابرتا دا ایہہ اپرالا کسے انقلاب کاری قدم توں گھٹ نہیں سی، کیونکہ اس وقت پوجا-پاٹھ دا اختیار کجھ راکھویاں شرینیاں دے لوکاں دے ہی حصے آؤندا سی۔ بھگت جی دی اس پھراخدلی والی سوچ-سمجھ توں متاثر ہو کے ویراگی سمپردا والے وی اوہناں نوں اپنا آچاریہ منن لگ پئے۔ کجھ سماں پا کے بھگت رامانند نے ویسنو متّ نوں تیاگ دتا اتے اکال-پرکھ دے نرگن سروپ دے اپاسک بن گئے۔ بھگت جی دی اس اپاسنا کارن ہی پنچم پاتشاہ سری گرو ارجن دیوَ جی نے اوہناں دا بسنت راگ وچ اچارن کیتا ہویا ایہہ شبد 'کت جائیئ رے گھر لاگو رنگُ میرا چتُ نہ چلے منُ بھیو پنگُ' سری گرو گرنتھ صاحب جی دے انگ 1195 اپر درج کیتا اے۔ اپنی دماغی حالت نوں بیاندے ہوئے مالک جی دسدے ہن کہ میرا من پنگلا ہو گیا اے مطلب ایہہ ہن در-در اُتے نہیں بھٹکدا، سگوں اپنے پیارے نوں پورن روپ وچ سمرپت ہو گیا اے۔ بھگت رامانند نے منکھتا نوں سچ نال جوڑیا تے کوڑ توں موڑیا اے۔ اوہناں مطابق پورے گرو دی سرن ہی جنماں-جنماتراں دے بندھناں نوں کٹن دے اہل ہندی اے۔ اوہناں دے کئی مشہور چیلے وی ہوئے۔ اپنی حیاتی دا لما سماں گنگا دے کنڈھے (کاشی وچ) بتیت کر کے بھگت رامانند 12 دسمبر، 1467 ء نوں پرلوک سدھار کر گئے۔

رچناواں

بھگت رامانند جی دا اک شبد گرو گرنتھ صاحب] وچّ (پنہ:1195) بسنت راگ وچّ درج ہے۔رامانند جی لکھدے ہن:

ستگور میں بلہاری تور۔۔جنِ ثقل بکل بھرم کاٹے مور۔۔ رامانند سوآمی رمت برہم۔۔گر کا شبد کاٹے کوٹِ کرم۔۔

رامانند جی مطابق رب کسے خاص تھاں تے نہیں ہیں۔اوہ سرب ویاپی ہیں،اس دی مہر ہو جائے تاں رب من وچوں ہی ظاہر ہو جاندا اے۔ایہناں دیاں ہور رچناواں وی ملدیاں ہن جویں: شری راماچرن پدھتی،شری ویشنو متابج بھاسکر

پرمکھ شاگرد

بابا کبیر جی، بابا پیپا جی، بابا سین جی، بابا رویداس جی

حوالے

1. گورو گرنتھ صاحب درشن،کرتا تے پرکاشک: سیوا سنگھ(سنت) پنہ:191,192,198

2. چند جین، شری گورو گرنتھ صاحب وچّ بھگت بانی اک سماجک ادھٔین،پنہ:43

3. نرین سنگھ گیانی،گورو بھگت مال سٹیک،پرکاشک:بھائی چتر سنگھ جیون سنگھ امرتسر پنہ:372