بھارت ماتا

بھارت ماتا
جم
وفات

کنیاکماری (بھارت) وکھے بھارت ماتا دا بتّ

بھارت ماتا (ہندی، تک سنسکرت Bhāratāmbā بھارتماتا ؛ امبا دا مطلب اے 'ماتا'، جس نوں انگریزی وچ مدر انڈیا وی کیہا جاندا اے) اک ماتا دیوی دے روپ وچ بھارت دا قومی روپ اے۔ اس نوں عامَ طور اُتے اک عورت وجوں درسایا جاندا اے جس نوں بھگوا ساڑھی پہنی ہوئی اے جس وچ بھارتی قومی جھنڈا پھڑیا ہویا سی اتے کئی وار شیر وی اس دے نال سی۔

جانکاری اتے مطلب

تامل میگزین وجی دے 1909 دے انک دا کور، جس وچ وکھ وکھ ٹبر اتے ولیتی چیک " وندے ماترم " دے نال "مدر انڈیا" (بھارت ماتا) درساؤندی اے۔

بھارت اپ-براعظم دا روپ دھارن کرن والی بھارت ماتا دی دھارنا 19 ویں صدی دے انت توں ہوند وچ آئی اے، خاصکر انگریزاں دے خلاف 1857 دے بھارتی بغاوت دے قہر توں بعد۔ بھارت ماتا نوں اک تجزیہ وجوں سبھ توں پہلاں بھارت دی دھرتی دی مورت سمجھیا گیا سی جس نوں بانکمچندر چیٹرجی نے اپنی کتاب آنند مٹھ وچ 1882 وچ درسایا سی۔ حالانکہ پرانی ہندو دھارناواں وچ جم زمین نوں ہمیشہ ماتا منیا جاندا اے۔ بہت سارے ہندو ساہت جویں کہ رمائن اتے مہامبھارت جم زمین شبد نے اس نوں ماتا مندیاں کئی وار ذکر کیتا اے۔ رام نے لکشمن نوں دسیا کہ جانی "جم بھومیشا سرگداپی گریاسی"۔ بعد وچ اس دھارنا دا نام بدل کے بانکمچندر چیٹرجی نے ہور عام روپ وچ رکھیا،حالانکہ شروعاتی تجزیہ نوں سمچے برصغیر دے سارے لوکاں لئی اک گھر منیا گیا سی جو اس وچ وسدے ہندو، مسلمان، عیسائی، سکھ، جین، بودھی، پارسی اتے ہور گھٹ گنتیاں سمیت اوہناں نوں ظلم دے خلاف اکجٹ مورچے وچ اکٹھا کرن لئی بریٹیش پر بعد وچ دھارنا دے معنےآں وچ اپ-براعظم دے اک سمجھے چتر توں بدل کے اک ہندو دیوی بن گئی جویں کہ بعد وچ آؤن والے وہیرو ساورکر ولوں آزادی تحریک وچ درسایا گیا سی۔بھارت ماتا دے اس وچار دے بھٹکنا نے اس نوں ہندواں لئی ہی بنا کے اس دے اصل عکس نوں لے کے کئی اختلاف کھڑے کر دتے کیونکہ بہت سارے کٹڑوادی مسلماناں ولوں دیوی دی دھارنا نوں ردّ کر دتا گیا سی اتے ایہناں دھرماتا لئی عیسائی سبھاء وچ پورن طور تے اکپاسوادی سن۔

بھارت ماتا دی دھارنا بنگالی مول دا موضوع اے جو ہندو دھرم نال جڑی ہو سکدی اے پر ہندو دھرم دیاں دھارناواں جویں ویداں، پراناں، گیتا، مہامبھارت وچ کوئی جڑھاں نہیں ہن۔ دیوتا دے روپ وچ بھارت ماتا دی تصویر دی لمبے ویلے توں چرچہ اے کہ ہندو دھرم وچ پہلاں توں موجود مول دیوتیاں دا دیوتا نہیں اے۔ وہیرو ساورکر اتے اورونقطہگھوش دیاں بھارت ماتا دی پچھان نوں ہندو دھرم وچ ملاؤن دیاں کامیاب کوششاں توں بعد ادارےآں اتے پرراج جویں کہ عدالت، فوج اتے سبھا وچ دھارنا پیش کیتی گئی۔ اس وچاردھارا نوں بھارتی سیاست اتے بہت ڈھانچے اتے تھوپن دے وچار نوں ربندرناتھ ٹیگور اتے بی آر امبیدکر نے نقصان دہ منیا سی اتے اس وچار نوں کئی تھاواں توں کانگرس ولوں ردّ کر دتا سی پر اس ویلے تک بھارت ماتا نے دیس بھگتی دی نمائندگی وچ کامیابی نال اپنے آپ نوں بدل لیا سی۔ ہندو برہم روپ وچ دھرتی جو کہ ہندو دھرم دے بہت سارے دھرم-گرنتھاں نالوں تقریباً اٹٹ ہو گئی اے حالانکہ اک دوجے نال بالکل متعلق نہیں اے۔ 20 ویں صدی دے انت تک ہندو راشٹر اتے اکھنڈ بھارت (متحدہ بھارت، پاکستان، بنگلہ دیش، نیپال، سری لنکا اتے افغانستان دے حصے سمیت متحدہ بھارت) دی اک نویں نویں دھارنا دے سٹے وجوں بھارت ماتا دی دھارنا دا ہور پھلار ہویا۔) بہت سارے لوکاں ولوں اس قدم نوں آرئیسئیس نے بھارت وچ اک وڈا سیاسی قدم منیا اے، حالانکہ ایہہ وچار اجے وی آئینی تجزیہ نہیں اے کیونکہ ایہہ اس دے غیر-عام ہون دے سبھاء کارن اے جدونکھ بھارت دے آئین دا لوکتنتری اتے دھرم نرپکھّ ادھار اے۔ ایہہ ہندو بھائیچارے دا ایہہ وچار اے جو بھارت دی پچھان نوں اس دے وتغیر دے اتہاس توں وکھ کردا اے کیونکہ بھارت ماتا دا چترن اس دے پیروکاراں اتے اپاسکاں لئی ہی اے، اس لئی اس دے چتر نوں اک پرتیک آزادی دی لڑائی توں ہندو دیوی دی مانتا اتے اس دے یعقین وچ بدلدا اے۔ہندو دھرم دے دھرم گرنتھ اس توں موجود ہن جو 2000 بیسی منیا جاندا اے۔بھارت ماتا دی دھرتی ماتا دی دھارنا جو تقابلی طور تے بہت نویں اے ہندو دھرم وچ عامَ طور تے دیوی دیوتیاں نال جڑی ہوئی اے جویں کہ دھرتی جو اسنوں ہندو وچاردھارا توں وکھرا جاپدی اے۔حالانکہ میکسیکو، انڈونیشیا، چین، روس ورگے بہت سارے دیساں وچ ماتا زمین دا وچار موجود اے، بھارت وچ اس دے الٹ تجزیہ دھرتی وچ پیدا ہوئے وکھ-وکھ دھرماتا دا پالن کرن والے سارے لوکاں اتے لاگوُ اے، جدوں کہ بھارت وچ ایہہ دھارنا ہن جم نال جڑی نہیں اے۔ دیس وچ، نہ کہ دھرم دی بجائے، جو اس نوں فرقو اتے ناجائز جاپدا اے کیونکہ دوسرے دھرماتا دے لوک وی دھرتی دا بہت مڈھلا حصہ ہن حالانکہ وکھ وکھ دھرماتا دا پالن کردے ہوئے

تریخی پرپیکھ

19 ویں صدی دے اخیر وچ بھارت دی آزادی دی لہر نال بھرتمی دا عکس بنیا سی۔ کرن چندر بینرجی، بھارت ماتا دا ناٹک پہلی وار 1873 وچ پیش کیتا گیا سی۔ بنگال دے 1770 دے دور وچ آئے اس ناٹک وچ اک عورت اتے اس دے شوہر نوں درسایا گیا سی جو جنگل وچ گئی سی اتے باغیاں دا ساہمنا کردی سی۔پجاری اوہناں نوں مندر لے جاندا اے جتھے اوہناں نوں بھارت ماتا دکھائی گئی سی۔ اس طرحاں اوہ متاثر اتے بغاوت دی اگوائی کردے ہن جسدے نتیجے وجوں بریٹیش دی ہار ہندی اے۔ مانشی میگزین دی کہانی اک وئنگاتمک رچنا انابمسا پران جاں بھوت مکھوپباب ولوں نوویں دے پران وچ درسائی گئی اے جو پہلی وار 1866 وچ گم نام طور اُتے شائع ہوئی سی۔ بانکم چندر چٹوپباب نے 1882 وچ اک ناول انندمتھ لکھیا اتے " وندے ماترم " نام دی بانی پیش کیتی، جو چھیتی ہی بھارت وچ ابھر رہی آزادی لہر دا گیت بن گیا۔ جویں کہ بریٹیش راج نے بھارت دے بھو-سائنسی سرویکھن راہیں بھارت دی کارٹوگراپھک شکل پیدا کیتی، بھارتی قوم پرست نے اس نوں قوم پرستی دے پرتیک وجوں ترقی یافتہ کیتا۔۔1920 دے دہاکے وچ ایہہ ہور سیاسی عکس بن گیا اتے کئی وار مہاتما گاندھی اتے بھگت سنگھ دیاں تصویراں وی شامل سن۔ اس دوران ترنگا جھنڈا وی شامل کرنا شروع کیتا گیا سی۔ 1930 دے دہاکے وچ، چتر مذہبی مشق وچ داخل ہویا۔۔بھارت ماتا مندر بنارس وچ 1936 وچ شو پرشاد خفیہ ولوں بنایا گیا سی اتے اسدا افتتاح مہاتما گاندھی نے کیتا سی۔ اس مندر دی کوئی مورتی نہیں اے، پر بھارت دے نقشے دی صرف اک سنگمرمر دی راحتَ اے۔ بپن چندر پال نے ہندو فلسفی پرمپراواں اتے بھگتی ابھیاساں دے نال، مثالی اتے آدرشکوادی شبداں وچ اسدے معنےآں دی وضاحت کیتی۔۔ایہہ اک پراتتو روحانی عنصر، کائنات دا اک پاردرشی وچار اتے زمین ہندوواد اتے قوم پرستی نوں درساؤندا اے۔ ابنندرناتھ ٹیگور نے بھرت ماتا نوں چار ہتھیاربند ہندو دیوی وجوں بھگوا رنگ دے وستر پہن کے، ہتھ-لکھت، چاول دیاں چادراں، مالا اتے چٹے کپڑے پھڑکے پیش کیتا سی۔ بھارتماتا دا عکس آزادی سنگرام دوران بھارتیاں وچ قوم پرست بھاونا پیدا کرن دا پرتیک سی۔ پینٹنگ دی پرستار، بھین نویدتا نے کیہا کہ اس تصویر نوں سدھاری اتے کلپناوادی بنایا گیا سی، جسدے نال بھارتماتا ہری دھرتی اتے اسدے پچھے نیلے اسمان تے کھڑا سی؛ چار کملاں والے پیر، چار بانہہ مطلب برہم طاقت؛ چٹے حالو اتے سہرد اکھاں؛ اتے مات زمین دے سکھیا-دیکشا-انھا-بستر نوں اپنے بچیاں نوں تحفے۔

بھارت ماتا راحتَ دا نقشہ، بھارتماتا دے روپ وچ، بھارت ماتا مندر، وارانسی وکھے سنگمرمر توں تیار کیتا گیا اے۔

بھارتی آزادی کارکن سبرامنیا بھارتی نے بھارت ماتا نوں گنگا دی دھرتی وجوں ویکھیا۔ اسنے بھارت ماتا دی پچھان پرطاقت وجوں کیتی۔ اوہ ایہہ وی کہندا اے کہ اسنے اپنی گرو بھین نویدتا نال ملاقات دوران بھارت ماتا دا فلسفہ حاصل کیتا اے۔

اہمیت

کلیانی دیوکی مینن "ہر روز قوم پرستی: عورتاں دی ہندو حق وچ بھارت" کتاب وچ دلیل دتی گئی اے کہ “بھارت ماتا دے روپ وچ بھارت دے فلسفہ ہندو قوم پرستی دی سیاست لئی ڈونگھے اثر پائے ہن” اتے ایہہ کہ ہندو دیوی وجوں بھارت دا درساؤندا اشارہ ملدا اے۔ ایہہ صرف دیس بھگت ہی نہیں بلکہ سارے ہندواں دا مذہبی فرض وی اے کہ اوہ راشٹر دی رکھیا لئی قوم پرست جدوجہد وچ حصہ لین۔ اس سانجھ نے پرشوادی مسلماناں [کٹڑپنتھیاں] نال اختلاف پیدا کیتا اے جو ربّ دی ایکتا وچ یعقین رکھدے ہن اتے اﷲ (اس معاملے وچ بھارت ماتا) توں علاوہ ہور ربّ وچ یعقین کرنا مشکل بنا سکدے ہن، حالانکہ، مسلم بہو گنتی بنگدیش دے خاصکر بینگلادیشی قوم پرست بنگلہ دیس دی بانگماتا ("ماتا بنگلہ دیش") دے سامان روپ نوں درساؤندے ہن۔

بھگوان دیوی بھارت ماتا، ابنندرناتھ ٹیگور دی پینٹنگ

' بھارت ماتا دی جےَ' ('' بھارت لئی جت '') دا مقصد بھارتی فوج ورتدا اے۔ مسلمان بہو گنتی انڈونیشیا دیاں کئی درجن قومی ہتھیاربند اکائیاں وی ہندو مول دیاں سنسکرت بولی دے آدرشاں دی ورتوں کردیاں ہن، نیشنل آرمڈ پھورسز آرمی، نیوی، اداہرن وجوں انڈونیشیا دی ایئر فورس دے مقصد سوبھوانا پکسا ("ونگز د دِ مدرلینڈ") اتے انڈونیشیائی نیشنل پولیس دے مقصد رستہ سیوکوٹما جاں " راشٹر सेवकोटामा " ("راشٹر دے مکھ سیوک") ہن۔

بھارت ماتا مندر

وارانسی وکھے

بھارت ماتا مندر وارانسی دے مہاتما گاندھی کاشی ودیاپیٹھ کیمپس وچ واقع اے۔ اس مندر وچ بھارت دے سنگمرمر دی راحتَ دے نقشے دے نال بھارت ماتا دی سنگمرمر دی مورتی اے۔

مندر، راشٹروادیاں شو پرساد گپتا اتے درگا پرساد کھتری دے تحفے وجوں، مہاتما گاندھی نے 1936 وچ افتتاح کیتا سی۔ مہاتما گاندھی نے کیہا، "میں امید کردا ہاں کہ ایہہ مندر، جہڑا ہرجن سمیت سارے دھرماتا، ذاتیاں، اتے دھرماتا دے لوکاں لئی اک عالمی سٹیج دا کم کریگا، دیش وچ مذہبی ایکتا، شانتی اتے پیار نوں مُتحرک کرن وچ اک ودھیا راہ تریگا۔"

کولکاتہ دے جاتی شکتیپیٹھ وکھے بھارت ماتا

ہردوار وکھے

ہردوار وچ گنگا دے کنارے مندر دا قیام مالک ستیامترانند گری نے کیتی سی۔ اس دیاں 8 منزلاں ہن اتے ایہہ 180 فٹ اچا اے۔ اسدا افتتاح اندرا گاندھی نے 1983 وچ کیتا سی۔ فرش پورانک کہانیاں، مذہبی دیوی دیوتیاں، آزادی سنگرامی اتے لیڈراں نوں وقف ہن۔

کوولکاتا وکھے

مندر جیسر روڈ اُتے مائیکل نگر وچ، صرف 2   کولکاتہ ایئرپورٹ توں کہ۔می۔ اتھے، بھارت ماتا (دھرتی زمین) نوں "جگتارینی درگا " دی تصویر ولوں درسایا گیا اے۔ اسدا افتتاح 19 اکتوبر، 2015 نوں (اس سال درگا پوجا دا مہاشاتی دن) مغربی بنگال دے گورنر شری کیشری ناتھ ترپاٹھی ولوں کیتا گیا سی۔ مندر نوں بناؤن دی پہل، جس نوں جتیا شکتیپیٹھ دا نام دتا گیا اے، نوں روحانی سوسائٹی آف انڈیا نے مات زمین دے بھجن، " وندے ماترم " دی 140 ویں ورھیگنڈھ وجوں مناؤن لئی لیا سی۔

کروکشیتر وکھے

جولائی 2019 وچ،ہریانہ دے وزیر اعلیٰ،منوہر لال کھٹر نے،مہابھارت-جی جوتیسر تیرتھ نیڑے 5 ایکڑ زمین بھارت ماتا دے اگلے مندر دی اساری لئی “جن اکھاڑا” دے “بھارت ماتا ٹرسٹ” نوں دتی۔

حوالے