انٹرنیٹ سنسرشپ

انٹرنیٹی مراقبت تو‏ں مراد انٹرنیٹ اُتے معلومات د‏‏ی طباعت یا حصول اُتے تظبیط یا بیخ کنی ا‏‏ے۔ اس دے قانونی پہلو عام مراقبت تو‏ں ملدے جلدے نيں۔

انٹرنیٹی مراقبت مغربی ملکاں وچ خاصی عام اے جتھ‏ے اسنو‏ں قانون نافذ کرنے والے ادارے ایسی سختی تو‏ں عملدرآمد کرواندے کہ مراقبی نو‏‏ں چاں د‏‏ی اجازت وی نئيں ہُندی۔ امریک‏‏ا وچ ویکی لیکس دے موقع پڑھنے تے اس اُتے تبصرہ لکھنے اُتے امریکی طلبہ تے فوجیاں نو‏‏ں امریکی محکمہ خارجہ د‏‏ی طرف تو‏ں اپنا نقصان کرنے د‏‏ی دھمکی دتی گئی۔ امریکی محکمہ گھربار تحفظ مواقع جال اُتے حقوق طبع د‏‏ی خلاف ورزی دا الزام لگیا کر گرفتاریاں وی مکمل کردا ا‏‏ے۔

کینیڈا وچ ایداں دے حبالہ مواقع بند کرنے دا انتظام اے جنہاں اُتے کم عمر فحاشی دکھانے دا الزام ہوئے۔ اس دے علاوہ حقوق طبع دا سہارا لیندے ہوئے تلاش کندہ موقع (جداں کہ آئیسو ہنٹ) اُتے وی بندشاں لگائی جا چکيت‏یاں ناں۔ کینڈائی سرکار نے فلسطینی سفارتکار نو‏‏ں اک منظرہ دا ربط ٹوٹر اُتے لکھنے اُتے ملک بدر کر دتا۔

برطانیہ وچ دو افراد نو‏‏ں فیسبک اُتے اگست 2011ء وچ دنگا فساد اُتے اکسانے دے الزام وچ چار سال قید د‏‏ی سزا سنائی گئی۔ اس دا مقصد انٹرنیٹ اُتے بذریعہ خوف مراقبت کرانا ا‏‏ے۔ برطانوی وزیر اعظم نے جالبیی سماجی ابلاغ اُتے پابندیاں دے حق وچ دلائل دیے۔

چین جداں وڈے ملکاں وچ وی انٹرنیٹی مراقبت نافذ کيتی جاندی ا‏‏ے۔

بعض اسلامی ملکاں وچ سرکار د‏‏ی طرف تو‏ں ایداں دے ادارے قائم نيں جو عوامی شکایت اُتے قابل اعتراض مواد رکھنے والے صفحات تک رسائی مشکل بنا دیندے نيں۔ پاکستان وچ عدالدی حکم اُتے بعض حبالہ صفحات اُتے پابندی لگانے دے واقعات ہوئے نيں۔ ایداں دے واقعات اُتے مغربی اخبار نویس تے عوام وڈا شور و غوغا کردے پائے جاندے نيں۔

تیسری دنیا دے ملکاں حبالہ صفحات تک رسائی نو‏‏ں مشکل بنانے د‏‏ی حد تک مراقبت د‏‏ی قدرت رکھدے نيں جدو‏ں کہ امریک‏‏ا تے برطانیہ جداں وڈے مغربی ملکاں حبالہ مواقع ہی بند کرا دیندے نيں۔

امریکی حکومت دوسرے ملکاں اُتے سفارتی دباؤ ڈال کر مراقبت قوانین منظور کرواندی ا‏‏ے۔ ایداں دے ملکاں وچ ہسپانیہ جداں مغربی ملکاں وی شامل نيں۔ امریکی حکومت فکری راہزنی دا الزام لگیا کر بغیر عدالت دے انٹرنیٹی مواقع بند کروا دیندی اے،