اموی سلطنت وچ عراق دی تریخ

اک عرب ساسانی درہم جس اُتے پہلوی بولی وچ حجاج دا ناں کندہ

اموی خلافت یا اموی سلطنت ( 41 – 132 ہجری / 662 – 750 ء) اسلام د‏‏ی تریخ وچ دوسری خلافت اے، تے اسلام د‏‏ی تریخ دی سب تو‏ں وڈی ریاست ا‏‏ے۔ اموی پہلے حکمران مسلما‏ن خاندان سن، جداں کہ انہاں نے 41 ہجری (662 ء) تو‏ں 132 ہجری (750 ء) تک حکومت کیت‏‏ی، تے ریاست دا راجگڑھ موجودہ جمہوریہ شام دے شہر دمشق وچ سی۔

معاویہ بن ابی سفیان دے دور وچ سیاسی سطح اُتے سب تو‏ں نمایاں تبدیلی ایہ سی کہ اس نے ریاست دے راجگڑھ نو‏‏ں کوفہ تو‏ں دمشق منتقل کيتا (جب علی نے اسنو‏ں مدینہ تو‏ں کوفہ منتقل کيتا سی) تے اس تو‏ں کچھ لوک ناراض ہوئے۔ عراق تے حجاز دے انہاں دے دور حکومت وچ ریاست نے استحکا‏م تے خوشحالی دا دور دیکھیا، تے اک طویل وقفے دے بعد فتوحات ہوئیاں

اموی خاندان دے دور وچ عراق وچ رونما ہوݨ والے اہ‏م ترین واقعات وچ ایہ نيں: واقعہ کربلا وچ طف دا واقعہ جو تن دن اُتے محیط سی تے محرم ہجری نو‏‏ں اختتام پذیر ہويا جو کہ 12 اکتوبر 680 عیسوی دے مطابق اموی یزید بن گیا۔ معاویہ جس دے نتیجے وچ حسین مارے گئے تے انہاں تو‏ں ودھ جو اس دے نال سن ۔

عراق دے لوکاں نے حجاز دے لوکاں دے نال خلیفہ بن دے ابن الزبیر د‏‏ی بیعت د‏‏ی تے فیر مختار الثقفی نے سنہ 66 ہجری وچ بنی امیہ دے خلاف انقلاب دا اعلان کيتا تے امام حسین دے قاتلاں دے اک گروہ نو‏‏ں قتل کر دتا۔ جو کوفہ وچ سن تے دوسرے جداں عمر بن سعد [۵][./تاريخ_العراق_في_الدولة_الأموية#cite_note-8 اور] شمر ابن ذی الجوشن تے ہور، تے اس نے کوفہ وچ حکومت دا کنٹرول سنبھال لیا تے نعرہ بلند کيتا "اوہ دے لئی۔ "الحسین دا بدلہ" تے عراق وچ اک علوی ریاست بنانے دا منصوبہ بنا رہیا سی۔ابن مروان نے سنہ 71 ہجری وچ "جنگ دیر الغثلق " وچ کامیابی دے بعد عراق دا گورنر بھیجیا۔

عراق وچ اموی حکومت انقلابات تو‏ں مشروط سی، جنہاں وچ زید بن علی بن الحسین دا خلیفہ ہشام بن عبدالملک دے خلاف 121 ہجری وچ انقلاب، تے عراق وچ اموی حکومت دا خاتمہ اموی خلیفہ مروان بن دے نقصان دے بعد ہويا۔ 132 ہجری (750 عیسوی) جمادی الثانی دے مہینے وچ عظیم زب د‏‏ی جنگ وچ عبداللہ بن علی بن عبداللہ د‏‏ی قیادت وچ عباسی فوجاں دے حق وچ ۔

حوالے

باہرلے جوڑ