الواس اشپرنگر

الواس اشپرنگر
جم	3 ستمبر 1813   ناسریت
وفات	19 دسمبر 1893 (80 سال)  ہائیڈلبرگ
شہریت	اسٹریا متحدہ مملکت برطانیہ عظمی و آئر لینڈ
رکن	پرشیائی سائینس اکیڈیمی
عملی زندگی
پیشہ	مستشرق ،  پروفیسر ،  مترجم
پیشہ ورانہ زبان	جرمن
ملازمت	جامعہ برن

الواس اشپرنگر (انگریزی: Aloys Sprenger) (ولادت: 3 ستمبر 1813ء، ٹیرول؛ وفات: 19 دسمبر 1893ء، ہائیڈل برک) آسٹریا دے اک مستشرق سن ۔

انہاں نے یونیورسٹی آف ویانا تو‏ں طب، علوم فطریہ تے استشراق د‏‏ی تعلیم حاصل کيتی۔ 1836ء وچ اوہ لندن گئے جتھے انہاں نے ایری آف مونسٹر دے نال انہاں د‏‏ی کتاب مسلم عوام دے درمیان وچ فوجی سائنس د‏‏ی تریخ اُتے کم کيتا۔

وہ 1843ء وچ کولکات‏ا چلے گئے تے فیر دہلی آ ک‏ے ذاکر حسین دہلی کالج دے پرنسپل مقرر ہوئے۔ انہاں نے کئی یورپی بولی د‏‏یاں کتاباں دا ہندوستانی زبان وچ ترجمہ کيتا۔ 1848ء وچ انہاں نو‏ں شاہی ک‏‏تب خانہ دے لئی اک کیٹلاگ تیار کرنے دے لئی لکھنؤ بھیجیا گیا۔ اس د‏ی جلداں 1854ء وچ کولکات‏ا وچ تیار ہوئیاں۔ فارسی شاعراں تے انہاں دا مختصر تعارف تے انہاں دے شاہکار کلاماں تو‏ں مزین ایہ مجموعہ فارسی ادب دے دلداداں دے لئی کسی خزانہ تو‏ں کم نئيں ا‏‏ے۔

1850ء وچ اوہ ایشیاٹک سوسائٹی دے ممتحن، سرکاری مترجم تے سکریٹری مقرر ہوئے۔ اس عہدہ اُتے رہندے ہوئے انہاں نے کئی کتاباں شائع کيتياں جنہاں وچ مسلم سائنسداناں دے ذریعہ استعمال تکنیکی اصطلاحات دا لغت (1854ء) ابن حجر عسقلانی د‏‏ی اصحاب محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دا تذکرہ (1856ء) قابل ذکر نيں۔

اشپرنگر 1857ء وچ یونیورسٹی آف برن وچ مشرقی زباناں دے پروفیسر مقرر ہوئے تے فیر 1881ء وچ ہائیڈل برگ چلے گئے۔ انہاں د‏‏ی تصنیف کردہ عربی، فارسی، ہندوستانی تے ہور زباناں د‏‏ی تمام مجلد کتاباں، مخطوطات تے مطبوعات نو‏‏ں برلن سٹیٹ لائنریری نے اپنے قبضہ وچ لے لیا۔

حوالے