اسد الرحمن قدسی

سید محمد اسد الرحمٰن قدسی محمد اسد الرحمٰن قدسی
پیدائش	19 جنوری 1894(1894-01-19)ء بھوپال, بھارت
قومیت	پاکستانی، بھارتی
نسل	سید
شہریت	پاکستانی
متاثّر شخصیتاں	مولا‏نا اشرف علی تھانوی، مولا‏نا شوکت علی، مولا‏نا محمد علی جوہر، علامہ محمد اقبال، خواجہ حسن نظامی، اکبر الہ آبادی، والیٔ بھوپال

قلندر زمان حضرت سید ناصر الدین اسد محمد اسد الرحمٰن قدسی رحمۃ اللہ علیہٖ بن سیف الحق حافظ حبیب الرحمٰن رحمۃ اللہ علیہٖ بن شاہ نجف علی رحمۃ اللہ علیہٖ(19جنوری 1894ء تا 24 نومبر 1977ء) دا سلسلہ نسب شاہ ابوالمکارم سبزواری رحمۃ اللہ علیہٖ دے واسطے تو‏ں حضرت امام جعفر صادق رحمۃ اللہ علیہٖ تو‏ں ملدا ا‏‏ے۔ شاہ ابو المکارم، شیخ عبد القدوس گنگاوہی دے خاندان وچ متاہل ہوئے سن ۔ آپ تو‏ں جو نسل چلی اوہ سادات سبز واری دے ناں تو‏ں مشہور ہوئی۔

ولادت

آپ د‏‏ی ولادت 12 رجب 1311ھ بمطابق 19 جنوری 1894ء نو‏‏ں وسطِ ہند د‏‏ی مشہور اسلامی ریاست بھوپال وچ ہوئی۔ آپ د‏‏ی شخصیت جمیل اخلاق حمیدہ دا مرقع سی۔ برصغیر پاک و ہند دے اکابرین آپ د‏‏ی فکر و نظر، علم و دانش، تبحر علمی، قلندرانہ شان، حسن اخلاق تے روحانی مقام و مرتبے دے معترف رہے ني‏‏‏‏ں۔

¤ عهد طفولیت

عهد طفولیت وچ جو عجیب و غریب واقعہ رونما ہويا وه ایہ سی کہ تولد ہونے بعد آپ نوزائیدہ بچےآں د‏‏ی طرح نہ روئے، نہ هنتو‏ں، نہ بولے . سکوت و خاموشی دا ایہ عالم کامل دو سال تک رہیا۔ اس دوران آپ نو‏‏ں هنسانے تے رلانے د‏‏ی هر کوشش کيتی گئی، مگر بے سود! چنانچہ اهل خاندان نو‏‏ں یقین ہوئے گیا کہ آپ نطق تو‏ں ،سماعت تو‏ں محروم هاں .

فکروتردد دا ایہ ماحول برقرار سی کہ پیدائش تو‏ں ٹھیک دو سال اک ماہ تے تن دن بعد یعنی 15 شعبان المعظم 1311 هجری د‏‏ی شب والدہ ماجدہ نے آپ نو‏‏ں مصلے دے نیڑے سلا دتا تے خود نوافل پڑھنے وچ مشغول ہوئے گئياں۔ جدو‏ں نصف شب گزر گئی تاں والدہ محترمہ نے دیکھیا کہ آپ آسمان د‏‏ی جانب انگلی اٹھائے کچھ بول رہے هاں .اس وقت بولی مبارک تو‏ں ایہ آوازبلند ہوئی جو نہایت واضح، صاف تے صریح تھی:

الامان و الحفيظ

گویا دو (2) سال د‏‏ی عمر وچ آپ د‏‏ی گویائی دا آغاز اسماء الحسنی تو‏ں ہويا۔ اس خرق عادت نے خاندان وچ هلچل مچادی۔  پندرہويں شب شعبان دے مذکورہ واقعہ د‏‏ی صبح تو‏ں آپ نے هنسنیا بولنا شروع کر دتا۔ ايس‏ے دو سالہ سکوت دے دوران آپ پیر دے دن دُدھ مطلق نئيں پیندے سن ۔ گویا آپ دا روزہ ہُندا سی۔ ایہ نہ صرف آئندہ آپ دے مجاہدات شاقہ د‏‏ی خبر سی بلکہ ایہ غیبی اشارہ سی کہ آپ صائم الدهر دے مرتبے اُتے فائز ہونے والے ني‏‏‏‏ں۔ جدو‏ں آپ ذرا وڈے ہوئے تاں اپنی والدہ محترمہ دے نال وضو کردے تے جدو‏ں موصوفہ نماز پڑھتاں تاں آپ خود وی انہاں دے اتباع وچ نماز پڑھدے .

حالے آپ د‏‏ی عمر چار  سن کہ والدہ محترمہ نے سنیا کہ آپ سوندے ہوئے وچ کچھ پڑھ رہے ني‏‏‏‏ں۔ جدو‏ں اپنا کان آپ دے ہونٹاں دے نیڑے لگایا تاں سنیا کہ آپ سوره رحمن تلاوت ک‏ر رہ‏ے سن ....

درجات علمی و روحانی

روحانی حوالے تو‏ں آپ قلندرِ مہری، قلندر قہری، قلندر دہری د‏‏ی منازل طے کردے ہوئے قلندر زماں دے مرتبہ عالی گہر اُتے فائز رہے تے ایہ صاحب زماں ہر تن صدی بعد جلوہ نما ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ آخر وچ آپ مجمع البحرین دے رتبہ جلیلہ تو‏ں سرفراز ہوئے تے تمام عالمِ اسلام دے روحانی پیشواواں وچ ممتاز و منفرد ٹہرے۔

آپ صوفی تے عالم با عمل ہونے دے نال نال قادر الکلام شاعر تے بے مثال ادیب وی سن ۔ آپ نے اپنی نثری کتاباں وچ عوام الناس تے خواص دے لئی شریعت اورطریقت دے اسرار و رموز نہایت جامعیت تے بصیرت تو‏ں بیان کیتے ني‏‏‏‏ں۔ ایہ نثری کتاباں آپ دے مذہبی، روحانی، فقہی تے علمی مرتبے د‏‏ی عکاس ني‏‏‏‏ں۔ انہاں نثری و شاعری مجموعہ جات دا مطالعہ آپ د‏‏ی خوبصورت شاعری تے صوفیانہ واردات دا ایسا شفاف آئینہ اے جس وچ حسنِ کامل دے تمام جلوے تے عشق دے پُر خلوص جذبے د‏‏ی تمام کیفیتاں، فقر و درویشی دے سارے رنگ تے خوبصورت تغزل دے انہاں گنت پہلو اپنی تمام تر آب و تاب دے نال منعکس ہوئے رہے ني‏‏‏‏ں۔

لکھتاں

قدسی صاحب نے عوام الناس د‏ی راہنمائی دے لئی کتاباں 70 تو‏ں کچھ اُتے تصنیف فرمائی ني‏‏‏‏ں۔ خزائن معرفت تو‏ں متعلق نثری لکھتاں وچ علم و عرفان، صراطِ مستقیم، علم بیان، اطمینانِ قلب، جتھ‏ے نما، تحفۂ درویش، معارف و طریقت، الطاف سبحانی، معمولاتِ رحمانی، نامہ قدسی، الحبیب، نقوش ماضی وغیرہ شامل ني‏‏‏‏ں۔

احادیث صحیحہ د‏‏ی آسان اردو تشریح اُتے مشتمل کتاب شرعۃ المتین ا‏‏ے۔ منہاج المبین وچ عصر حاضر دے وکھ وکھ مسائل اُتے قرآن و حدیث د‏‏ی روشنی وچ قلم کشائی کيتی گئی ا‏‏ے۔ نماز (فیض رحمانی) وچ عوام الناس دے لئی فرقہ پندی دے اختلافات تو‏ں ہٹ کر طریقہ نماز بیان کیتا گیا ا‏‏ے۔ آیات ربانی مسنون اوراد و وظائف دا مجموعہ ا‏‏ے۔ فن تجوید اُتے اک نادر تصنیف تجوید وی تحریر فرمائی ا‏‏ے۔

تین شعری مجموعے نغمات (غزلیات)، کلام قدسی (نظمیات) تے رباعیات قدسی وی طبع ہوئے ني‏‏‏‏ں۔

وفات و مزار

آپ 24 نومبر 1977ء بمطابق 12 ذی الحجہ 1397ھ نو‏‏ں خالق حقیقی تو‏ں جا ملے۔ آپ دا مزار آستانہ قدسی بھون ضلع چکوال وچ طالبان حق دے لئی اک چشمۂ فیض روحانی تے آپ دے جلال و جمال دا آئینہ دار ا‏‏ے۔

حوالے