اروندھتی راۓ

اروندھتی راۓ
جمی:	24 نومبر 1961،آسام، میگہالیہ، ہندستان
گن:	لکھاری

اروندھتی راۓ اک بنگالی ہندستانی لکھاری اے جو اپنی کتاب "نکی شیواں دا رب (1997)" باجوں مشہور ہوئی۔

اروندھتی رائے (1961) (انگریزی:Arundhati Roy) دا ناں اچارن کردے ہی کئی گلاں من وچّ آؤندیاں ہن، جویں کہ عورت دا اجوکے سماج وچّ استحصال اتے اس دیاں آزادی نال جیؤن دیاں انتھکّ کوششاں۔ اس توں علاوہ رائے دی لکھت وچّ اجوکی بھارتی اتے قومانتری زنانی لکھاریاں دا نویکلا کرتوّ اتے اس دا پرمانیکرن وی سامھنے آؤندا اے۔

مڈھلا جیون

اروندھتی رائے دا جم بنگال وچّ ہویا اتے اس دی زیادہ تر پرورش کیرالہ دے اک چھوٹے شہر ایسانم وچّ ہوئی۔ کیرالہ وچّ اس دے بچپن اتے جوانی دے دناں نے رائے دے من تے ڈونگھی چھاپ چھڈی جس نوں بعد وچّ اس نے بہت خوبصورت شعری سٹائل وچّ پیش کیتا۔ دراصل رائے دا اک لکھاری بننا ساہتی جگت اتے خاص کر کے بھارتی-انگریزی ساہت دی دنیا لئی اک بہت خوش قسمتی والی گلّ ثابت ہوئی کیونکہ رائے نے ناول نوں اک نویں سمت دتی۔ اس نے اپنی پڑھائی دلی سکول آف آرکیٹیکچر وچّ پوری کیتی۔ اس توں بعد اس نے اپنے کِتے وچّ رُجھ کے کم کرنا شروع کیتا، حالانکہ اس دے من وچّ اپنیاں بچپن دیاں کوڑیاں مٹھیآں یاداں نوں شبداں دی شکل دین دی تانگھ سی۔ اک فلم میسی صاحب وچّ اس نے اک چھوٹا رول وی ادا کیتا۔

ناول:نکیاں شیواں دا رب

جدوں رائے دا ناول دا گوڈ آف سمول تھنگز 1997 وچّ پاٹھکاں سامھنے آیا تاں اس دا اک نتیجہ ایہہ سی کہ زندگی نوں جذبات بھرے سٹائل وچّ محسوس کرنا اپنے آپ وچّ منکھ دی اک اجوکی لوڑ اے۔ دا گوڈ آف سمول تھنگز نے دنیاں وچّ تہلکہ جیہا مچا دتا اتے اس نوں رفلج دا سبھ توں وڈا اتے قیمتی انعام ‘بکر` پردان کیتا گیا۔ سوال ایہہ سی اس ناول وچّ ایہو جیہا کی سی جس کر کے اس نوں اینا مان، ستکار اتے مشہوری ملی ؟ اس دا ذکر تھوڑھے شبداں وچّ ہی کیتا جا سکدا اے۔

ناول دی کہانی

دا گوڈ آف سمول تھنگز دی کہانی رائے دے بچپن دیاں یاداں تے آدھارت اے تے اس دا مول کالپنی جگت ایستھا اتے گہیل جو کہ بھین بھرا ہن، دے انوبھواں اتے یاداں دے دوآلے گھمدا اے۔ رائے نے اس ناول وچّ اینیمین ناں دا اک چھوٹا شہر درسایا اے جس دے دریا مینانچل دے کنڈھے تے ایہناں دا پشتینی گھر اے۔ ایہہ اک خوبصورت جگہ ہے جس وچّ گہیل کجھ سالاں مگروں واپس آؤندی ہے اتے ایستھا نوں ملدی اے۔ اس واپسی تے اسنوں اس گھر دے پرانے لوک جو ہن مر چکے ہن، دیاں یاداں آؤندیاں ہن اتے اس ماضی نوں اوہ حال نال جوڑدی اے۔ دراصل سارے ناول دی کہانی دا دکھانت اک چھوٹی بچی سوفی مول دی موت دے دوآلے گھمدا اے جو مینانچل دریا وچّ بچیاں دی کشتی ڈبّ جان کر کے ہوئے حادثے دا شکار ہندی اے۔ اس لئی ویلوتھا، جو کہ چھوٹی جات دا اے، نوں ذمیوار ٹھہرایا جاندا اے۔ ویلوتھا دے گہیل دی ماں امو نال ڈونگھے جسمانی اتے جذباتی تعلقات ہن جو امو نے اپنی اچی جات دی اتے پروار دی پرواہ نہ کردے ہوئے رکھے ہن۔ امو دی ساری زندگی دکھاں تے تکلیفاں دی اک لمی داستان اے جسنوں رائے نے بہت ڈونگھائی نال پیش کیتا اے اتے اس دا تعلق عورت دی دشا نال وی اے۔دا گوڈ آف سمول تھنگز وچّ کھبے پکھی سیاست جو کیرالہ وچّ بہت دیر مارکسوادی سرکار دے جھنڈے تھلے راج کردی رہی اے، دی بہت تکھی آلوچنا(تنقید) کیتی گئی اے اتے اس نوں کئی کریتیاں اتے بھرشٹاچاری آچرن لئی ذمیوار ٹھہرایا گیا اے۔ ناول دے سرلیکھ دا مطلب ایہہ اے کہ دنیا دا اک وڈا ربّ اے جس نوں سبھ مندے ہن پر اسے جگت دا اک چھوٹا ربّ وی اے جو لوکاں دیاں تکلیفاں، تراسدیاں یاداں اتے جیون دیاں حقیقتاں دا راکھا اے۔ ناول وچّ ایہہ ربّ کالپنک طور تے ویلوتھا ورگے عامَ انساناں نوں منیا گیا اے۔

سامراجیت دی مخالفت

رائے نے اسدے بعد ہور کوئی ناول نہیں لکھیا پر کجھ سمیں توں اس نے اک اہم رول نبھایا اے-اوہ رول جو بدھیجیوی چیتنتا دا اے جس راہیں لکھاری اتے کلاکار سماجی اتے سیاسی چیتنتا بارے لکھدے ہن۔ اس کردار وچّ رائے نے انیک مضمون لکھے ہن جنہاں وچّ امریکی سیاسی اتے قومانتری سامراجواد دا تکھا ورودھ(مخالفت) کیتا اے۔ بھارت دی اندرلی سیاسی، فرقہ پرستی اتے سماجی دشا تے وی رائے نے بہت حوصلے نال لکھیا اے۔ اینڈ آف امیجینیشن، کوسٹ آف لونگ، دا گریٹر کامن گوڈ اس طرحاں دے کئی مضمون کتابی دی شکل وچّ چھپے ہن۔

بھارتی حکومتی رویے خلاف احتجاج

اج 5 نومبر 2015 نوں ارون دھتی رائے نے بھارت دی حکومت دی شہہ اتے شیوسینا دی مسلماناں ، دلتاں سکھاں تے ہور گھٹ گنتیاں خلاف غنڈہ گردی دے خلاف احتجاج کردے ہوئے اپنے سارے انعام تے اعزاز بھارتی حکومت نوں واپس کرن دا اعلان کیتا ۔

• قوم پرستی 20ویں صدی وچ قتلام دی وڈی وجہ اے۔ قوماں دے دماغاں نوں پہلے چنڈے دے کپڑے وچ تنگ کردتا جاندا اے فیر اوہناں نوں اوسے دا کفن بنا کے دبیا جاندا اے۔