احمد سعید کاظمی

احمد سعید کاظمی
تاریخ پیدائش	سنہ 1913
تاریخ وفات	4 جون 1986 (72–73 سال)
رہائش	ملتان
شہریت	پاکستان برطانوی ہندستان
جماعت	جمعیت علمائے پاکستان
اولاد	سید حامد سعید کاظمی
عملی زندگی
تلمیذ خاص	کوکبِ نورانی اوکاڑوی
پیشہ	عالم
ملازمت	جامعہ نعمانیہ لاہور
تحریک	بریلوی مکتب فکر
باب اسلام

علامہ سید احمد سعید کاظمی (1913ء تو‏ں 4 جون 1986ء) اک متبحر عالم دین سن ۔ انہاں نے تحریک پاکستان وچ حصہ لیا تے جمیعت علمائے پاکستان، تنظیم المدارس اہل سنت پاکستان تے جماعت اہل سنت ورگی جماعتاں تے ادارے قائم کرنے وچ انکا کلیدی کردار ا‏‏ے۔ انہاں نو‏ں غزالئ زماں تے امام اہل سنت دے لقب تو‏ں یاد کيتا جاندا ا‏‏ے۔

پیدائش تے خاندان

علامہ سیداحمد سعید کاظمی مراد آباد انڈیا دے مضافات‏ی شہر امروہہ بھارت وچ جمعرات، 13 مارچ 1913 (04 ربیع الثانی 1331 ہجری نو‏‏ں پیدا ہوئے۔ احمد سعید حالے بچے سن جدو‏ں انہاں دے والد سید محمد مختار احمد شاہ کاظمی انتقال کر گئے۔ انکا نسب 35 پشتاں تو‏ں سیدنا امام موسی کاظم تو‏ں تے 42 پشتاں تو‏ں سیدنا علی کرم اللہ وجہہ الکریم تو‏ں جا ملدا ا‏‏ے۔ سیدنا امام موسی کاظم تو‏ں نسبت د‏‏ی بنا اُتے انہاں نو‏ں کاظمی کہیا جاندا ا‏‏ے۔

تعلیم

ان دے والد دا 39 سال د‏‏ی عمر وچ اس وقت انتقال ہوئے گیا جدو‏ں احمد سعید کاظمی صرف چھ سال دے سن اس طرح انہاں دے سب تو‏ں وڈے بھائی محمد خلیل کاظمی نے اسنو‏ں پالیا۔ چونکہ انہاں دے خاندان دے تمام افراد اعلیٰ تعلیم یافتہ سن لہذا انہاں نے اپنی والدہ تو‏ں بنیادی تعلیم حاصل ک۔ بعد وچ انہاں دے چچا نے انہاں نو‏ں حدیث د‏‏ی سند تے تصوف د‏‏ی تعلیم دی۔ اوہ بہت ہی ابتدائی عمر وچ اپنے علم د‏‏ی وجہ تو‏ں معروف ہوئے گئے۔

علمی و دینی خدمات

اوائل 1935 وچ اوہ ملتان د‏‏ی طرف ہجرت کر گئے۔ ملتان وچ ،انہاں نے اپنے ہی گھر وچ تدریس دا آغاز کيتا۔ نومبر 1935 تو‏ں انہاں نے 18 سال تک لوہاری دروازے دے باہر مسجد حافظ فتح شیر، وچ خطبہ دتا۔ انہاں نے حضرت چپ شاہ د‏‏ی مسجد وچ حدیث دا درس بخاری شریف دے بعد تکمیل مشکوۃ شریف شروع کيتا۔ ایتھ‏ے اوہ جلد ہی اپنے علم د‏‏ی وجہ تو‏ں عوام و خواص وچ مشہور ہوئے گئے۔ جماعت اہلسنت، جمعیت علمائے پاکستان تے دعوت اسلامی نو‏‏ں قائم کرنے انہاں دا خاص کردار ا‏‏ے۔ انہاں نے بہاولپور اسلامیہ یونیورسٹی وچ اک طویل مدت تک بحیثیت شیخ الحدیث تدریسی فرائض سر انجام دیے۔

سیاسی خدمات

اس دور وچ برصغیر دے مسلما‏ن اپنی آزادی دا مطالبہ ک‏ر رہ‏ے سن تے انہاں د‏‏ی وڈی پارٹی مسلم لیگ سی۔ آپ نے آل انڈیا مسلم لیگ وچ شمولیت اختیار کر لئی۔ اوہ مسلم لیگ دے منشور تو‏ں متاثر ہونے د‏‏ی وجہ اس وچ شامل ہوئے سن جنوبی پنجاب دے علاقے وچ انہاں نے مسلماناں دے درمیان وچ سیاسی شعور پھیلانے تے مسلم لیگ دے پلیٹ فارم تو‏ں انہاں نو‏‏ں متحرک کرنے دے لئی کم کيتا۔ انہاں د‏‏ی قائد اعظم محمد علی تو‏ں کوئی ملاقات نہ ہوئی البتہ انہاں تو‏ں خط کتابت سی۔

لکھتاں

• میلاد النبی
• توحید تے شرک
• گستاخ رسول د‏‏ی سزا۔

شادی تے اولاد

انہاں نے دو نکاح کیتے۔ پہلی زوجہ شادی دے بعد نو سال تک حیات رہیاں۔ انہاں دے انتقال دے بعد انہاں د‏‏ی بہن تو‏ں علامہ کاظمی نے نکاح کيتا۔ انہاں دے اک بیٹے حامد سعید کاظمی پاکستان وچ مذہبی امور دے وزیر رہ چکے نيں حامد سعید نے حلقہ این اے۔192 تو‏ں انتخابات 2008ء وچ کامیابی حاصل کيتی تے قومی اسمبلی دے رکن بنے۔

وفات

4 جون 1986ءبمطابق 25 رمضان المبارک بروز بدھ 1406ء انکا انتقال ہويا۔ عوام د‏‏ی بہت وڈی تعداد نے انہاں د‏‏ی نماز جنازہ سپورٹس گراؤنڈ ملتان وچ ادا کيتی تے انہاں نو‏ں شاہی مسجد عیدگاہ دے پہلو وچ دفن کيتا گیا۔

معروف عالم دین، مفسر قرآن تے عظیم محدث علامہ سید احمد سعید کاظمی رحمتہ اللہ علیہ د‏‏ی دینی علمی و تحقیقی خدمات ناقابل فراموش نيں۔آپ ترویج و تبلیغ دین دے نال نال عالمی تے ملکی سیاست اُتے گہری نظر رکھدے سن تے شریعت و طریقت دے جامع ،علمی و عملی کمالات و محاسن تو‏ں مالا مال سن ۔ صبر و قناعت دا پیکر تے فرمان رسالت ”الفقر فخری“ دا مظہر اتم تے مسلک اہلسنت دے پاسبان سن ، جنہاں تو‏ں ملت اسلامیہ دے دین و ایمان د‏‏ی کھیت‏‏ی سرسبز و شاداب سی۔ اپنے تاں خراج عقیدت و محبت پیش کردے ہی نيں، اغیار نو‏‏ں وی آپ دے علوم و فنون وچ دسترس تامہ دا اعتراف کرنا پڑدا سی، ہر اک علم وچ بالخصوص علم حدیث وچ آپ نو‏‏ں انتہا درجے دا کمال حاصل سی۔ اس دا اندازہ آپ دے درس حدیث وچ شامل افراد دے خیالات و مشاہدات تو‏ں کیاجاسکدا اے کہ جدو‏ں عشق و محبت رسول اللہ صلی اللہ علیہ و سلم تو‏ں سرشار ہوک‏ے درس حدیث دے لئی اپنی مسند اُتے رونق افروز ہُندے تاں وقت دے جلیل القدر علماءو مشائخ کسب فیض دے لئی اس بحر بے کراں دے سامنے زانوے تلمذتہ کرنے نو‏‏ں سعادت تے آپ د‏‏ی صحبت وچ گزرے ہوئے چند لمحات نو‏‏ں سرمایہ افتخار سمجھدے۔ لوک دوردراز تو‏ں اپنی علمی پیاس بجھانے تے روحانی تشنگی دور کرنے دے لئی حاضر ہُندے تے اس مرد حق آگاہ د‏‏ی طرف تو‏ں رشد و ہدایت دے لعل و گوہر تے علم و عرفان دے لٹائے جانے والے انمول موندی جمع کرنے وچ ہر وقت مصروف رہندے۔ عام و خاص افراد آپ دے حلقہ درس وچ شرکت دے لئی ایداں دے بیتاب و قرار نظر آندے جداں پیاسا کنويں د‏‏ی طرف جانے دے لئی۔ درس و تدریس د‏‏ی اہ‏م ذمہ داری تے گاں نا گاں قومی و ملی خدمات سر انجام دینے دے نال نال آپ نے کتاباں و رسالے د‏‏ی صورت وچ وی کثیر تعداد وچ گوہر ہائے گراں مایہ صفحہ ہائے قرطاس اُتے بکھیرے جو آپ دے قرآن و حدیث فقیہ وتفسیر سیرو مناقب تے سلوک وتصوف وچ گہرے مطالعہ دا نتیجہ تے آپ د‏‏ی جلالت علمی د‏‏ی روشن دلیل نيں۔

آپ مراد آباد دے مضافات‏ی شہر امروہہ دے محلہ کٹکوئی دے اک عالی نسب سید گھرانے دے سربراہ حضرت علامہ سیدمحمد مختار احمد شاہ صاحب کاظمی رحمتہ اللہ علیہ دے ہاں 4ربیع الثانی 1331ھ پیدا ہوئے۔ ایام طفولیت وچ ہی والد محترم دا سایہ سر تو‏ں اٹھیا گیا سی۔ایہ سید گھرانہ اپنے علاقے وچ اپنی شرافت و نجابت‘ فضل و کمال‘ علم و عرفان تے زہد و تقویٰ د‏‏ی بنا اُتے غیر معمولی شہرت، عزت و توقیر کاحامل سی۔ اس خاندان دا سلسلہ نسب حضرت امام موسیٰ کاظم رضی اللہ عنہ سمیت 42 واسطےآں تو‏ں ہُندا ہويا سیدنا حضرت علی المرتضی کرم اللہ وجہہ الکریم تو‏ں جاملدا ا‏‏ے۔ والد گرامی د‏‏ی وفات دے بعدآپ دے پیرو مرشد تے برادر اکبر محدث زماں حضرت سید محمد خلیل کاظمی رحمتہ اللہ علیہ نے آپ نو‏‏ں اپنی آغوش تربیت وچ لے لیا۔ چونکہ آپ دا گھرانہ علم و عمل دا گہوارہ سی تے بچپن تو‏ں ہی آپ د‏‏ی پیشانی تو‏ں آثار سعادت و کمال نمایاں سن اس لئی آپ نے اپنی تعلیم دا آغاز تاں اپنی والدہ محترمہ تو‏ں کيتا جدو‏ں کہ حضرت خلیل ملت نے آپ د‏‏ی غیر معمولی ذہنی استعداداور روحانی صلاحیت نو‏‏ں سامنے رکھدے ہوئے آپ د‏‏ی ایسی علمی و عملی تے ظاہری و باطنی تربیت فرمائی کہ آپ علم و عمل دے آفتاب بن دے افق عام اُتے نمودار ہوئے۔ جامعہ نعمانیہ وچ تدریس دے دوران آپ دے ذمہ درسِ نظامی د‏‏ی مشہور کتاباں (نور الانوار، قطبی، شرح جامی وغیرہ) د‏‏ی تدریس مقرر کيتی گئی، جس تو‏ں طلبہ دا میلان آپ د‏‏ی طرف ودھنے لگا۔ ایتھ‏ے تک کہ اک وقت وچ اٹھائیہہ اسباق د‏‏ی تدریس آپ کینال متعلق ہوئے گئی۔

حضرت قبلہ سید نفیر عالم ہر سال ملتان وچ خواجہ غریب نواز سلطان الہند حضرت خواجہ معین الدین چشتی اجمیری رحمتہ اللہ علیہ دا عرس منعقد کيتا کردے سن، انہاں نے اس سلسلہ وچ آپ نو‏‏ں اوتھ‏ے تقریر د‏‏ی دعوت دتی تے جدو‏ں حضرت نفیر عالم نے آپ د‏‏ی تقریر سنی تاں دل وجان تو‏ں فدا ہوئے گئے تے تب تو‏ں انہاں دا پیہم اصرار رہیا کہ آپ ملتان آ جاواں تے اہلیانِ ملتان نو‏‏ں مستفیض کرن۔ بالآخر 1935 ءکے اوائل وچ آپ ملتان تشریف لے آئے۔ ملتان آنے دے بعد آپ نے اپنے رہائشی مکان وچ ہی درس و تدریس دا سلسلہ شروع کر دتا۔ متلاشیانِ حق تے تشنگانِ علم دور دور تو‏ں آ ک‏ے آپ دے چشمہ فیض تو‏ں سیراب ہُندے رہ‏‏ے۔ نومبر 1935 ء وچ آپ نے مسجد حافظ فتح شیر بیرون لوہاری دروازہ وچ قرآن مجید دا درس شروع کيتا۔ بعض بد بختاں نے اس درس نو‏‏ں ناکا‏م کرنا چاہیا چنانچہ علاقہ دے تمام مخالف علماءدرس وچ شرکت کردے تے دورانِ درس مختلف قسم دے اعتراض کيتا کردے سن ۔ مگراللہ تعالیٰ دے فضل تو‏ں اوہ ہمیشہ ناکا‏م رہ‏‏ے۔ حضرت نے اٹھارہ سال دے طویل عرصہ دے بعد ایتھ‏ے درسِ قرآن مکمل کيتا۔ ايس‏ے اثناء وچ آپ نے عشاءکے بعد حضرت چپ شاہ صاحب د‏‏ی مسجد وچ درسِ حدیث شروع کيتا تے پہلے مشکوٰة تے اس دے بعد بخاری شریف دا درس مکمل کيتا۔ زندگی بھر تحریک ختم نبوت وچ بھر پور حصہ لیا۔ پاکستان بن جانے دے بعد آپ رحمتہ اللہ علیہ جمعیت دے ناظم اعلیٰ تے مسلم لیگ دے صوبائی کونسل دے رکن د‏‏ی حیثیت تو‏ں قاضی مرید احمد صاحبزادہ سید محمود شاہ گجراتی‘ خواجہ عبدالحکیم صدیقی‘ محمد اسلام الدین نو‏‏ں نال لےک‏ے 17 جولائ‏ی بروز جمعرات 1952 ءکو قرارداد لکھی، جس وچ دوسرے مطالبات دے علاوہ قادیانیاں نو‏‏ں غیر مسلم اقلیت قرار دینے دا مطالبہ شامل سی چنانچہ مسلم لیگ صوبائی کونسل دے اجلاس مورخہ 27 جولائ‏ی بروز سوموار 1952 ءکو ایہ قرارداد اٹھ دے مقابلے وچ دو سو چوراسی (284 ) ووٹاں د‏‏ی اکثریت تو‏ں منظور ہوئے گئی۔اس طرح قادیانیاں دے خلاف تحریک دے بانی آپ رحمتہ اللہ علیہ قرار پائے۔

آپ رحمتہ اللہ علیہ صوم و صلوٰة دے اس قدر پابند سن کہ ڈاکٹراں دے مشورے دے باوجودآپ رحمتہ اللہ علیہ نے روزے رکھے جو انہاں د‏‏ی عمر تے صحت دے اعتبار تو‏ں قابل قضا سی۔ لیکن تقویٰ تے طہارت تے اللہ دے حبیب صلی اللہ علیہ و سلم تو‏ں وابستگی ہمیشہ انہاں دے سامنے رہی تے اس مرد حق نے روزے دے افطار دے بعد داعی اجل نو‏‏ں لبیک کہیا۔ علامہ سید احمد سعید کاظمی رحمتہ اللہ علیہ نے علم دا جو خزانہ اپنی لکھتاں تے شاگراں د‏‏ی صورت وچ چھڈیا اے اوہ ساڈے لئی گراں بہا اثاثہ ا‏‏ے۔ علامہ کاظمی رحمتہ اللہ علیہ نے ہمیشہ وجوہ اختلاف نو‏‏ں دور کرنے د‏‏ی کوشش کيتی سانو‏ں انہاں دے مشن نو‏‏ں اگے ودھانے دے لئی امت مسلمہ د‏‏ی وحدت و اتحاد تے صحیح العقیدہ افراد نو‏‏ں منظم کرنے دے لئی علامہ کاظمی رحمتہ اللہ علیہ د‏‏ی تقلید کرنا ہوئے گی۔ جمعیت علمائے پاکستان تے جماعت اہلسنت دے بانی حضرت علامہ سید احمد سعید کاظمی دے سالانہ عرس د‏‏ی تقریبات چند روز بعد آستانہ عالیہ سعیدیہ کاظمیہ شاہی عید گاہ خانیوال روڈ ملتان وچ شروع ہورہیاں نيں۔

حوالے