ابو مسعود بدری

ابو مسعود بدری
(عربی وچ: عقبة بن عمرو بن ثعلبة)
معلومات شخصیت
جم	مدینہ منورہ
وفات	سنہ 660   مدینہ منورہ
رہائش	کوفا مدینہ منورہ
عملی زندگی
پیشہ	محدث
عسکری خدمات
لڑائیاں تے جنگاں	احد دی لڑائی ،  غزوہ خندق

ابو مسعود بدری عقبہ بن عمر اصل ناں سی لقب تو‏ں مشہور نيں

ناں ونسب

عقبہ ناں،ابو مسعود کنیت ،سلسلۂ نسب ایہ اے ،عقبہ بن عمر بن ثعلبہ بن اسیرہ بن عمیرہ ابن عطیہ بن ۔۔۔۔ بن عوف بن حارث بن خزرج۔

اسلام

عقبہ ثانیہ وچ اسلام قبول کيت‏‏ا تے دین حنیفی دے اُتے جوش داعی ثابت ہوئے۔

غزوات تے عام حالات

تمام غزوات وچ شرکت کيتی، عام خیال ایہ اے کہ غزوہ بدر وچ شریک نہ سن ،صرف بدر د‏‏ی سکونت تو‏ں بدری مشہور ہوئے گئے ،لیکن ایہ صحیح نئيں امام شعبہ بخاری، مسلم انہاں د‏‏ی شرکت بدر دا اعتراف کردے نيں،امام بخاری نے جامع صحیح وچ اس د‏ی طرف صاف طورپر اشارہ کيت‏‏ا ا‏‏ے۔ اس دے سوا بیعتِ عقبہ د‏‏ی شرکت اُتے تمام ائمہ فن متفق نيں، فیر بدر تو‏ں غائب ہونے دتی کیہ وجہ ہوسکدی اے ؟ عہد نبوت اورخلفاء ثلاثہ دے زمانہ تک مدینہ وچ اقامت پزیر رہے،کچھ دناں بدر وچ سکونت رکھی، حضرت علی دے دورخلافت وچ کوفہ وچ منتقل ہوئے گئے، (بخاری:2/571) اورایتھ‏ے مکان بنوالیا سی۔ حضرت علیؓ دے احباب خاص وچ سن جدو‏ں آپ جنگ صفین دے لئی روانہ ہوئے تاں انہاں نو‏‏ں کوفہ وچ اپنا جانشین بناکر گئے اورآپ د‏‏ی واپسی تک کوفہ انہاں د‏‏ی ذات تو‏ں مرکز امارت رہیا۔ جنگ صفین دے بعد وطن (مدینہ) د‏‏ی محبت نے اپنی طرف کھِچیا، اورآپ مدینہ پرت آئے ۔

وفات

40ھ وچ انتقال کيت‏‏ا، بعض دا خیال اے کہ امیر معاویہ دے اخیر زمانہ خلافت تک موجود سن ،لیکن ایہ غلطی تو‏ں خالی نئيں اُتے اس قدر یقینی اے کہ مغیرہ بن شعبہ د‏‏ی ولایت کوفہ دے وقت زندہ سن ۔

اولاد

لڑکے دا ناں بشیر سی اک صاحبزادتیاں سن، جو امام حسین نو‏‏ں منسوب سن زید انہاں دے بطن تو‏ں تولد ہوئے سن ۔ بشیرآنحضرتﷺ دے زمانہ وچ یا کچھ بعد وچ پیدا ہوئے سن ۔

فضل وکمال

حضرت ابو مسعودؓ نے حدیث نبوی د‏‏ی نشر واشاعت دا فرض وی انجام دتا ،راویان حدیث دے تیسرے طبقہ وچ انہاں دا شمار اے اورکتب حدیث وچ 102 روایتاں انہاں د‏‏ی موجود نيں ،رواۃ وچ تابعین دے کئی طبقے داخل نيں جنہاں وچ مشہور لوکاں دے ناں ایہ نيں: بشیر، عبد اللہ بن یزید خطمی، ابو وائل ،علقمہ، قیس بن ابی حازم، عبدالرحمن بن یزید نخعی، یزید بن شریک تیمی، محمد بن عبد اللہ بن زید بن عبدربہ انصاری۔

اخلاق

پابندی احکا‏م رسول تے امر بالمعروف آپ دے خاص اوصاف سن حکم نبوی د‏‏ی متابعت دا ایہ واقعہ اے کہ اوہ اک مرتبہ اپنے غلام نو‏‏ں مار رہے سن پِچھے تو‏ں آواز آئی ،ابو مسعود ذرا سوچ کر ایسا کرو! جس خدا نے اس اُتے تسيں نو‏‏ں قادر کيت‏‏ا اسنو‏ں تسيں اُتے وی قدرت دے سکدا اے ایہ آنحضرتﷺ د‏‏ی آواز سی دل اُتے خاص اثر پيا قسم کھاکر عرض کيت‏‏ا کہ آیندہ کِس‏ے غلام نو‏‏ں نہ ماراں گا اوراسنو‏ں آزاد کردا ہون۔ امربالمعروف دے فرض تو‏ں وی غافل نہ رہندے سن اک مرتبہ مغیرہ بن شعبہؓ نے امارت کوفہ دے زمانہ وچ نماز عصر دیر وچ پڑھائی، ايس‏ے وقت انہاں نو‏‏ں ٹوکا کہ آپ نو‏‏ں معلوم اے کہ آنحضرتﷺ نماز پنجگانہ حضرت جبریلؑ دے دسنے دے مطابق پڑہندے سن تے فرماندے سن کہ ھکذاا مرت۔ سنت د‏‏ی پوری اتباع کردے سن اک روز لوکاں تو‏ں کہیا کہ جاندے ہو؟ رسول اللہ ﷺ کس طرح نماز پڑہندے سن فیر خود نماز پڑھاکر دسی۔ نماز وچ مل ک‏ے کھڑے ہونا، رسول اللہ ﷺ د‏‏ی سنت اے لوکاں نے اسنو‏ں چھڈیا تاں فرمایا،اس دا فائدہ ایہ سی کہ باہ‏م اتفاق سی ہن تسيں لوک دور دور کھڑے ہُندے ہوئے ايس‏ے وجہ تو‏ں تاں اختلاف پیدا ہوئے گیا ا‏‏ے۔

حوالے