آلتی شہر
آلتی شہر( روايتی ہجے : آلتی شہر ، ایغور سیرلک حروف تہجی : Алтә-шәһәр ، ایغور لاطینی حروف تہجی : التشہر یا التی شہر ، [۱] جدید ایغور حرف تہجی : ئالتە شەھەر) تارم بیسن خطہ دا اک تاریخی ناں اے جو 18 واں تے 19 واں صدی وچ استعمال ہُندا سی ۔ اس اصطلاح دا مطلب ترک زباناں وچ "چھ شہر" اے [۲][۳][۴][۵][۶][۷] تے تاریم دے کنارے والے نخلستان والے قصبےآں توں مراد اے ، جو ہن جنوبی سنکیانگ ایغور خودمختار خطہ اے چین دے چھ شہراں (Altishahr) کاشغریا دے مترادف سی .[۸]
ناں ماخذ سودھو
آلتی شہرترک دے لفظ آلتی توں ماخوذ اے ، جس دا مطلب چھ تے شہر دے لئی فارسی بولی دے لفظ شہر اے۔ [۹] ایہ اصطلاح 18 واں تے 19 واں صدی وچ تریم بیسن دے ترک بولنے والے باشندےآں نے استعمال کیتی سی۔ علاقے دے لئی ہور مقامی لفظاں دربان شہر ، "یہ چار شہر" تے ماں یندی شہر ، "ست شہراں" وی شامل سن .[۱۰]
الٹیشہر نوں 19 واں صدی وچ کچھ مغربی ذرائع نے اپنایا سی۔ [۹] ايسے خطے دے لئی اک ہور مغربی اصطلاح کاشغریہ اے۔ چنگ ذرائع نے اس خطے نوں بنیادی طور اُتے نانلو یا سدرن سرکٹ توں تعبیر کيتا ۔ اس خطے دے لئی ہور چنگ شرائط وچ ھوجیانگ ("مسلم فرنٹیئر") ، ھوبو ("مسلم قبائلی علاقہ) تے باچینگ (" اٹھ شہر ") یا نانجیانگ شامل نيں۔ [۱۱]
جغرافیہ تے سنکیانگ نال تعلق سودھو
التشہر توں مراد جنوبی سنکیانگ دے ٹیرم بیسن نيں ، جو تاریخی ، جغرافیائی تے نسلی اعتبار توں شمالی سنکیانگ دے ژزنگرین طاس توں مختلف سن ۔ 1759 وچ کنگ فتح دے وقت، دزونغاریہ مکان، خانہ بدوش میدان دی طرف توں آباد کيتا گیا سی زنگار لوکاں ، اوریات منگولاں جو تبتی بدھ مت نيں۔ تریم بیسن بیڑیاں ، نخلستاناں دے رہنے والے ، ترک بولنے والے مسلمان کسان ، جو ہن ایغور لوکاں دے ناں توں مشہور نيں ، آباد سن ۔ سن 181 وچ سنکیانگ نوں اک ہی صوبہ بنانے تک دونے خطےآں اُتے علاحدہ سرکٹس دی حیثیت توں حکومت کیتی گئی۔
اونومیٹولوجی سودھو
,_1772..jpg)
18 واں صدی وچ سنکیانگ دی فتح توں پہلے 1759 وچ ، تاریم دے آس پاس نخلستان دے نواحی شہراں وچ انہاں دا حکومت کرنے دے لئی اک وی سیاسی ڈھانچہ موجود نئيں سی تے التشہر نے مخصوص شہراں دا نئيں بلکہ عام طور اُتے اس خطے دا حوالہ دتا سی۔ [۱۲] خطے وچ آنے والے غیر ملکی زائرین نے شہراں دی شناخت کرنے دی کوشش کيتی اے تے مختلف فہرستاں پیش کيتیاں نيں۔
البرٹ وان لی COQ 'چھ شہراں سن اے: (1) کاشغر ، (2) Maralbexi (Maralbashi، Bachu وچ )، (3) اکسو (Aqsu)، (4) Yengisar (Yengi ہسار)، (5) Yarkant (یارکمد، Shache ) تے (6) خوتن ، کارگلک (یچینگ) دے نال اکسو دے متبادل دے طور پر۔ [۱۲] ڈبلیو بارتھولڈ نے یین گیسر دی جگہ کوچہ (کوکا) لے لی۔
یہ اصطلاح ست شہر یعقوب بیگ نے ترپن (ترفان) اُتے قبضہ کرنے تے (1) کاشغر ، (2) یارکنت ، (3) خوتان ، (4) اختیارپورن (اچ ٹرفن) ، (5) اکسو ، (6) دے بعد استعمال کیتی ہوئے گی۔ ) کوچہ تے (7) ترپن۔ [۱۲]
اصطلاح اٹھ شہر (Шәкиз Шәһәр ایکزاحر ) چنگ چینی اصطلاح نانلو بجیانگ کا ترک ترک ترجمہ ہوسکدا اے ، لفظی طور اُتے "جنوبی سرکٹ دے اٹھ شہر" ، جس دا حوالہ دتا جاندا اے (1) کاشغر ، (2) یینگسار (3) Yarkant تے (4) مغرب وچ ختن تے (5) Uqturpan، (6) اکسو، (7) Karasahr (Qarashahr، Yanqi) تے (8) مشرق وچ Turpan.[۱۲]
کے مطابق آریل سٹین ، 20th صدی دے اوائل وچ ، کنگ منتظمین دی اصطلاح استعمال کيتا ختن دے گرد نخلستان قصبےآں نوں بیان کرنا: (1) ختن، (2) Yurungqash، (3) Karakax (Qaraqash، Moyu)، (4) qira سے (Chira دی ، سیل) ، (5) کیریہ (یوٹیان) تے چھٹا غیر سند شدہ مقام۔ [۱۲]
تریخ سودھو
8th صدی عیسوی تک، تارم طاس دے زیادہ دی طرف توں آباد کيتا گیا سی تخاری جو اک گل کيتی ہند یورپی بولی Taklamakhan صحرا دے کنارے دے نال نال نخلستاناں وچ تے تعمیر شہر ریاستاں. جدید منگولیا وچ ایغور خانٹے دا خاتمہ تے تیمر وچ ایغور ڈاasس پورہ دے تصفیے دے نتیجے وچ ترک زباناں عام ہوگئياں۔ دے دور حکومت دے دوران Karakhanids زیادہ خطے دے تبدیل کرنے دے لئی اسلام . تیرہويں توں سولہويں صدی تک ، مغربی تریم وڈے ترک ترک - منگول چاغتے ، تیموریڈ تے مشرقی چاغتائی سلطنتاں دا اک حصہ سی۔ 17th صدی وچ ، مقامی Yarkent خانان اس تک Altishahr فیصلہ دتا فتح کر بدھ مت Dzungars شمال وچ Dzungarian بیسن سے. 1750 دی دہائی وچ ، اس علاقے نوں زنگر خانائٹ دی فتح وچ کنگ چین نے حاصل کيتا سی۔ کنگ نے ابتدائی طور اُتے تسنگیریا تے التیشہار نوں وکھ وکھ زیر انتظام کيتا ، بالترتیب تیان شان دے شمالی تے جنوبی سرکٹس ، [۱۳][۱۴][۱۵][۱۶] اگرچہ دونے ہی الی دے جنرل دے زیر کنٹرول سن ۔ سدرن سرکٹ ( تیانشان نانلو ) نوں ہائبو (回部 مسلم خطہ) ، ھوجیانگ ( 回疆 مسلم فرنٹیئر) ، چینی ترکستان ، کاشغاریہ ، چھوٹی بخاریہ ، مشرقی ترکستان دے ناں توں وی جانیا جاندا سی۔ انیہويں صدی دے آخر وچ ڈنگن انقلاب نوں ختم کرنے دے بعد ، کنگ نے دونے سرکٹس نوں 1884 وچ نو تشکیل شدہ صوبہ سنکیانگ وچ جوڑ دتا۔ سنکیانگ تب توں جمہوریہ چین تے عوامی جمہوریہ چین نے استعمال کيتا اے تے جنوبی سنکیانگ نے التشہر دی جگہ نوں خطے دے ناں دے طور اُتے استعمال کيتا اے۔
حوالے سودھو
حوالے سودھو
- ↑ David Brophy (4 April 2016). Uyghur Nation: Reform and Revolution on the Russia-China Frontier. Harvard University Press. pp. 319–. ISBN 978-0-674-97046-5.
- ↑ ed. Bellér-Hann 2007, p. 5.
- ↑ Jonathan Neaman Lipman (1 July 1998). Familiar strangers: a history of Muslims in Northwest China. University of Washington Press. pp. 59–. ISBN 978-0-295-80055-4.
- ↑ Enze Han (19 September 2013). Contestation and Adaptation: The Politics of National Identity in China. OUP USA. pp. 160–. ISBN 978-0-19-993629-8.
- ↑ Ildikó Bellér-Hann (2008). Community Matters in Xinjiang, 1880–1949: Towards a Historical Anthropology of the Uyghur. BRILL. pp. 39–. ISBN 90-04-16675-0.
- ↑ Justin Jon Rudelson; Justin Ben-Adam Rudelson (1997). Oasis Identities: Uyghur Nationalism Along China's Silk Road. Columbia University Press. pp. 31–. ISBN 978-0-231-10786-0.
- ↑ Justin Jon Rudelson; Justin Ben-Adam Rudelson (1992). Bones in the Sand: The Struggle to Create Uighur Nationalist Ideologies in Xinjiang, China. Harvard University. p. 43.
- ↑ René Grousset (1970). The empire of the steppes: a history of central Asia. Rutgers University Press. p. 344. ISBN 978-0-8135-0627-2.
- ↑ ۹.۰ ۹.۱ Newby 2005: 4 n.10
- ↑ Canfield, Robert Leroy (2010). Ethnicity, Authority, and Power in Central Asia: New Games Great and Small. Taylor & Francis. p. 45.
- ↑ S. Frederick Starr (15 March 2004). Xinjiang: China's Muslim Borderland. M.E. Sharpe. pp. 30–. ISBN 978-0-7656-3192-3.
- ↑ ۱۲.۰ ۱۲.۱ ۱۲.۲ ۱۲.۳ ۱۲.۴ Bellér-Hann 2008: 39 nn.7 & 8
- ↑ Michell 1870, p. 2.
- ↑ Martin 1847, p. 21.
- ↑ Fisher 1852, p. 554.
- ↑ The Encyclopædia Britannica: A Dictionary of Arts, Sciences, and General Literature, Volume 23 1852, p. 681.
ذرائع نے حوالہ دتا سودھو
- Bellér-Hann, Ildikó, ed. (2007). Situating the Uyghurs Between China and Central Asia (illustrated ed.). Ashgate Publishing, Ltd. ISBN 0-7546-7041-4. ISSN 1759-5290. Retrieved 10 March 2014.
- Bellér-Hann, Ildikó (2008). Community Matters in Xinjiang, 1880–1949: Towards a Historical Anthropology of the Uyghur. Brill. ISBN 9004166750.
- Dani, Ahmad Hasan; Masson, Vadim Mikhaĭlovich; Unesco, eds. (2003). History of Civilizations of Central Asia: Development in contrast : from the sixteenth to the mid-nineteenth century. Multiple history series. Volume 5 of History of Civilizations of Central Asia (illustrated ed.). UNESCO. ISBN 9231038761. Retrieved 22 April 2014.
- Kim, Kwangmin (2008). Saintly Brokers: Uyghur Muslims, Trade, and the Making of Qing Central Asia, 1696--1814. University of California, Berkeley. ProQuest. ISBN 1-109-10126-0. Retrieved 10 March 2014.
- Edme Mentelle; Malte Conrad Brun; Pierre-Etienne Herbin de Halle (1804). Géographie mathématique, physique & politique de toutes les parties du monde, Volume 12. H. Tardieu. Retrieved 10 March 2014.
- Millward, James A. (1998). Beyond the Pass: Economy, Ethnicity, and Empire in Qing Central Asia, 1759–1864 (illustrated ed.). Stanford University Press. ISBN 0-8047-2933-6. Retrieved 10 March 2014.
- Millward, James A. (2007). Eurasian Crossroads: A History of Xinjiang (illustrated ed.). Columbia University Press. ISBN 0-231-13924-1. Retrieved 10 March 2014.
- The Begs of Xinjiang: Between Two Worlds. 61. Cambridge University Press on behalf of School of Oriental and African Studies.
- Newby, L.J. (2005). The Empire And the Khanate: A Political History of Qing Relations With Khoqand C1760-1860. Brill. ISBN 9004145508.
- Starr, S. Frederick, ed. (2004). Xinjiang: China's Muslim Borderland (illustrated ed.). M.E. Sharpe. ISBN 0-7656-1318-2. Retrieved 10 March 2014.