آرامی بولی
آرامی بولی (Aramaic language) اک سامی بولیاں دی بولی ہے جو آرامی بولیاں وچوں اک اے تے جو مشرق وسطی تے اسدے شمالی حصے وچ پچھلے 3000 سالاں توں بولی جا رہی ہے۔ ایہ کئی پرانیاں یہودی تے عیسائی کتاباں دی بولی ہے تے منیا جاندا ہے کہ عیسیٰ مسیح دی ماں بولی آرامی ہی سی۔
ایہہ بولی معدوم ہو گئی ہے ۔ بادشاہ اشوک دے کئی ستونی کتبےآں وچّ آرامی لپی ( بولی نہیں سگوں صرف لپی ) دا استعمال ہویا ہے ۔
آرامی بولی , سامی بولیاں دے اتلے لہندے حصے دی اک مشہور بولی ہے ۔ آرامی مول روپ توں فلسطین اتے شام دے اوہناں پرواسیاں دی بولی سی جو شمال وچّ ودھکے آرم مطلب پہاڑی علاقے وچّ جاکے بس گئے ۔ آرامی دی عبرانی نال بہت زیادہ مشابہت ہے ۔ آرامی دے پرانے ریکارڈ دمشق دے نزدیک چھیویں صدی فبل مسیح دے آسپاس دے ملدے ہن ۔
آرامی بولیاں دیاں مکھ دو شاخاں ہن : ( 1 ) چڑھدی آرامی، ( 2 ) لہندی آرامی۔
چڑھدی آرامی دیاں مکھ بولیاں ہن ۔ : بابلی ، بیئیئن ، ہرنئن اتے سریانی۔ سریانی نوں کرسچنی آرامی وی کہندے ہن کیونکہ اس آرامی وچّ عیسائیاں دا مذہبی ساہت لکھیا گیا ہے ۔ آپ عیسیٰ وی چڑھدی آرامی بولدے سن ۔ چڑھدی آرامی دیاں اپروکت کل بولیاں تے لہجے عامطور اتے ختم ہو چکے ہن ۔ اسدی کجھ جدید ذیلی بولیاں دا استعمال میسوپوٹیمیا دے کجھ حصےآں وچّ ہندا ہے ۔
لہندی آرامی چوتھی صدی قبل مسیح توں ستویں صدی عیسوی تک لہندے ایشیا اتے مصر دی مکھ اتے رابطہ بولی سی ۔ لہندی آرامی دیاں مکھ ذیلی بولیاں ہن : پرانی آرامی ، بائبلی آرامی، فلستینی آرامی اتے سیمیری آرامی ۔ لہندی آرامی وچّ یہودیاں دیاں کئی مذہبی کتاباں ہن ۔ لہندی آرامی دیاں اپروکت ذیلی بولیاں اک پرکار ختم ہو چلی ہن ۔ اسدی پرورتی زندہ ذیلی بولی دا استعمال لیبنام دے چھوٹے جہے حصے وچّ ہندا ہے ۔
ہور ویکھو
سودھوحوالے
سودھوباہری جوڑ
سودھو- Ethnologue report for Aramaic
- Omniglot written Aramaic/Proto-Hebrew outline
- سانچہ:De icon Semitisches Tonarchiv: Dokumentgruppe "Aramäisch"– recordings of modern Aramaic
- Jewish Language Research Website: Jewish Aramaic Archived 2008-05-11 at the وے بیک مشین
- Comprehensive Aramaic Lexicon– at the Hebrew Union College, Cincinnati
- Aramaic Peshitta Bible Repository– Many free Aramaic language research tools and the Aramaic Peshitta Bible
- Aramaic Designs– website offering various designs based on historical Aramaic scripts.
- The Aramaic Language and Its Classification - Efrem Yildiz, Journal of Assyrian Academic Studies Archived 2008-09-09 at the وے بیک مشین