1919ء دی بالی ووڈ فلماں دی لسٹ
1919ء دی بالی ووڈ فلماں دی لسٹ
1919ء وچ بھارتی فلمی صنعت
سودھوخبراں تے نکات
سودھو- کوہ نور فلم کمپنی نے اس سال باقائدہ طور اُتے فلم دی شوٹنگ دا آغاز کر دتا۔
- ہدایتکار و پروڈیوسر بابو راؤ پینٹر نے اس سال مہاراشٹرا فلم کمپنی دے زیر انتظام پہلی فلم سرندھاری دی شوٹننگ کيتی۔
- اس سال ہندوستان دی پہلی بنگالی فیچر فلم بلوا منگل ریلیز ہوئی، جس دے ہدایت کار رستم جی دھوندی والا سن ۔
بھارتی فلمی صنعت وچ پیدائش
سودھوجنوری توں اپریل
سودھو- نارائن گنگوپادھیائے : پیدائش 7 فروری 1919ء، بنگالی بولی دے ادیب۔ جنہاں دیاں کہانیاں تے ناول اُتے دھولی، نشی جا پون(آفٹر دتی نائٹ، ڈان)، چار مورتی، بھنگہ گارا، کمال لدا او دامو نامی فلماں بنائی گئياں۔[۱]
- رشید عطرے پیدائش15فروری 1919ء، ہندوستانی وپاکستانی فلماں دے موسیقار۔ ہندی فلماں وچ مامتا، شیريں ف رہیا د، روم نمبر 9 تے شکایت فلم دی موسیقی دی، پاکستانی فلماں وچ شہری بابو، وعدہ، ست لکھ، شام ڈھلے، فرشتہ، شہید، مقبول نيں۔ اس بے وفا دا شہر ہ ے تے اسيں نيں دوستو، یارو مینوں معاف کرنا وچ نشے وچ ہون، آئے موسم رنگیلے سہانے، جدوں تیرے شہر توں گزردا ہون، گائے گی دنیا گیت میرے، لٹ اُلجھی سُلجھا جا رے بالم تے حسن نوں چاند جوانی نوں غزل کہندے نيں جداں گیتاں دے لئی موسیقی دی۔[۲]
- دیویندر گوئل : پیدائش 26 فروری 1919ء، ہندی فلماں دے ہدایت کار و فلمساز۔ ادا، آس، دس لکھ، وچن، پیار دا سجے، اک سال، چراغ کتھے روشنی کسن، دور دی آواز، اک پھُل دو مالی، دھڑکن، اک محل ہوئے سپناں کا، آدمی سڑک کا، البیلی، رضیہ سلطانہ تے دو مسافرنامی فلماں بناواں۔[۳]
- ایم این نامبئر (منجیری نارائنن نامبئر سوامی): پیدائش 7 مارچ 1919ء، تیلگو فلماں دے معروف اداکار، جنہاں 50 سال تک فلماں وچ ویلن دے کردار نبھائے تے تقریباً سو ا سوفلماں وچ اداکاری کيتی۔ منتری کماری، سرو ادھیکاری، کننا تلی، منگلیم، پینناراسی، اویشام، چلنتھاوالا، بابا، کنول کرن، وِنر، امنے امنے تے سودیسی نامی فلماں وچ کم کيتا۔[۴]
- ایس اے نٹراجن : پیدائش 15 مارچ 1919ء، تمل فلماں دے اداکار۔ کینین کٹھالی، منتھری کماری، مرمایوگی تے منوہارا نامی فلماں وچ اداکاری کيتی۔[۵]
- شمشاد بیگم : پیدائش 14 اپریل 1919ء، ہندی فلماں دے معروف گلوکارہ، جنہاں نے انمول گھڑی، شہنائی، درد، جگنو، اگ، انداز، دلاری، مغل اعظم، نیادور، آوارہ، سی آئی ڈی، شبنم، دیدار، آر پار، مدر انڈیا، قسمت، ورگی فلماں دے فیت گائے۔ انہاں دے گائے مقبول گیتاں وچ ’لے کے پہلا پہلا پیار‘، ’میرے پیتا گئے رنگون‘، ’ کدی آر کدی پار لاگا تیر نظر‘، ’کجرا محبت والا آنکھیاں وچ ایسا ڈالا‘، ’سیاں دل وچ آنا رے آ دے فیر نا جانا رے ‘، ’ کدرے پہ نگاہاں کدرے پہ نشانہ‘ تے ’تیری محفل وچ قسمت آزما کر اسيں وی دیکھو گے ‘ شامل نيں۔[۶]
- وریندر ڈیو : پیدائش 16 اپریل 1919ء، ہندی تے گجراتی فلماں دے ہدایت کار و فلمساز۔ راز، دلہا دلہن، پوسٹ بکس 999، سٹہ بازار، پنر ملن، اکھ مچولی، چار مینار، لٹیرا، لال کنواں، موندی محل، نگینہ تے مینا بازار نامی فلماں بناواں۔[۷]
مئی توں اگست
سودھو- منا ڈے : پیدائش 1 مئی 1919ء، ہندی فلماں دے معروف گلوکار، جنہاں نے پنج دہائیاں وچ پنج سو دے نیڑے فلماں وچ 3 ہزار توں زیادہ گانے گائے۔ انہاں وچ شعلے، دیوار، آنند، میرا ناں جوکر، شری 420، چوری چوری، پرورش، آوارہ، عبد اللہ، دو بیگھہ زمین، زمانے نوں دکھانا اے، بوٹ پالش، منزل، میرے حضور، ورگی فلماں دے گیت گائے۔ انہاں دے گائے مقبول گیتاں وچ لاگا چنری وچ داغ، پُچھو نہ کیتوں ميں نے رین، سُر نہ سجے، زندگی کِداں دی اے پہیلی ہائے، ایہ رات بھیگی بھیگی، قسماں وعدے پیار وفا گلاں نيں گلاں دا کیہ، تینوں کہاں یا چندا یا تاں پیار دا سجے اے، اے ایمان میرا، پیار ہويا اقرار ہويا، اے میری زہرا جباں شامل نيں۔[۸]
- راجیندر کرشن : پیدائش 6 جون 1919ء، ہندی بولی دے شاعر تے نغمہ نگار۔ پڑوسن، من مندر، راکھی، بمبے ٹو گوا، اللہ رکھیا، سلسلہ، فرار، شاندار، نذرانہ، کنگن، شاردھا، آزاد، انار کلی، سمادھی، اگ دا دریا تے خاندان ورگی فلماں دے لئی گیت لکھے۔ مقبول گیتاں وچ ’یہ زندگی ايسے دی اے جو کسی دا ہوئے گیا‘، ’اِنّا نہ میرے توں تاں پیار بڑھا‘، ’کہنا اے کہنا اے ‘، ’نہ تسيں بے وفا ہو‘، ’چل اڑ جارے پنچھی‘، ’دیکھ سانوں آواز نہ دینا‘، ’شعلہ جو بھڑکے ‘، ’بھولی صورت دل دے کھوٹے ‘، ’جیا کرے دھک دھک‘، ’من ڈولے میرا تن ڈولے ‘، ’تیری یاد وچ جل کے دیکھ لیا‘، ’جادوگر سیاں ‘، ’میرا دل ایہ پکارے آجا‘، ’تم ہی ہوئے ماندا، پتا تسيں ہی ہو‘، ’تم ہی میرے مندر تسيں ہی میری پوجا‘، ’سیاں دل وچ آنا رے آ دے فیر نا جانا رے ‘ تے ’یاں حسرتاں دے داغ محبت وچ دھو لئی ‘ شامل نيں ۔[۹]
- سدھاکر پھڑدے : پیدائش 25 جولائی 1919ء، ہندی تے مراٹھی فلماں دے موسیقار، جنہاں نے گوکل، رکمنی سوئمبر، اگے بڑھو، سیندا سوئمبر، جیواچا سکھا، وندے ماترم، اپرادھی، جے بھیم، مایا بازار، رام پرتگیا، سنت جنابائی، شری کرشن درشن، جوہر مائی باپ، مرلی والا، سوبھاگیہ، پہلی تریخ، انہاں مین ساڈھے تین، سجنی، دیودھر، گنگوری، بھحالے دی چوڑیاں، درار، آرام حرام آہے ،شیر شیواجی ورگی فلماں دے گیتاں نوں موسیقی دتی ۔[۱۰]
- امردا پریتم : پیدائش 31 اگست 1919ء، ہندی تے پنجابی زبان دے لکھاری، نغمہ نویس۔ انہاں دے اک ناول اُتے فلم پنجر بن چکی اے۔ اس دے علاوہ فلم کدمبری تے کرتار سنگھ دے لئی گیت لکھے۔ انہاں دا گیت ’ماں اج آکتھے وارث شاہ ناں، کتاں قبراں وچاں بول ‘مقبول اے۔[۱۱]
ستمبر توں دسمبر
سودھو- جہر روئے : پیدائش 19 ستمبر 1919ء، بنگالی فلماں دے اداکار جنہاں نے دو سو دے نیڑے فلماں وچ کم کيتا۔ جنہاں دی مقبول فلماں نيں پارس پتھر، گھوم بنگار گن، دلی ٹھیلے کلکتہ، نمرنتر، اگنیشور، چٹھی، اپرنا، چورنگی، شام تاپا، جے دیو تے ودتا سجے نامی فلماں وچ کم کيتا۔ ۔[۱۲]
- سپروا سرکار : پیدائش 25 ستمبر 1919ء، ہندی تے بنگالی فلماں دے گلوکار، دُھپ چھاؤں، بھاگیہ چکر، جیون مرن، شاپ مکتی، اپرادھ، آہُندی، ابھیجوگ، پریاتما، اندرا، ہریش چندر تے ماں نامی فلماں دے گیت گائے۔[۱۳]
- مدن پوری : پیدائش 30 ستمبر 1919ء، بالی ووڈ دی معروف ویلن، جنہاں نے چار سو دے نیڑے فلماں وچ کم کيتا۔ ویہہ سال بعد، آرادھنا، دیوار امر پریم، یاداں دی قسم، جواب، لاوا، مشعال، نوکر بیوی کا، بدلے دی اگ، اوتار، ناستک، ودھاندا، وقت، پھور تے پتھر، ہاتھی میرے ساسی، ضمیر، دھرماتما، کالی چرن، وشوناتھ نامی فلماں وچ اہم کردار اداکیتے ۔[۱۴]
- پی ایل دیش پانڈے (پروشوتم لکشمن دیش پانڈے ) : پیدائش 8 نومبر 1919ء، مراٹهی مصنف، ڈراما نگار، اداکار، اِسکرپٹ نویس تے سنگیت کار۔ گلاچا گنپتی، عملدار تے پڑچا پاؤل وچ اداکاری کی، دیو باپّا وچ موسیقی دی، جدوں کہ مامتا، دیو باپّا، اج تے کل، اک ہُندا ودھوشک، گولہ بیرج دی کہانی لکھی۔[۱۵]
- جیمنی گنیشن (رامسوامی گنیشن): پیدائش 16 نومبر 1919ء، تمل فلماں دے معروف اداکار جنہاں 50 توں 70 دی دہائی تک تقریباً دو سو فلماں وچ اداکاری کيتی۔ ردرا وینا، اووائی شموگی، پرتھل پاسیتھیروم، کندن کرونائی، شری مروگن، جے جگت جنانی، دیوی کنیا کماری، آگاتھیار، آدی پراشکتی، رامو، سرسوتی سبھاتم نامی فلماں وچ کم کيتا۔[۱۶]
- ماہی پال : پیدائش 24 نومبر 1919ء، ہندی فلماں دے اداکار، زیادہ تر دیومالائی تے تاریخی فلماں وچ کم کيتا۔ تلسی داس، علی بابا چالیس چور، سن آف علی بابا، حاتم دی بیٹی، الہ دین دا بیٹا، شیخ چلی، مکھی چوس، مایا بازار، نورنگ، سمپورن راماین، زبک، پارس منی، شری رام بھرت ملن، شنکر سیندا انوسیہ، وشنو پران تے گوپال کرشنا نامی فلماں وچ مرکزی کردار اداکیتے ۔[۱۷]
- دکشن مورتھی : پیدائش 9دسمبر 1919ء، ملیالم، تمل تے انگریزی فلماں دے موسیقار۔ دو انگریزی فلماں، دتی جنگل تے سبکا دے علاوہ تمل فلم اورو اٹاپپو کن چمٹو کراکو، ملیالم فلم پادونا پولھا، اندے موہنگل پوواننجو، چندرولسوم تے گانم نامی فلماں دے لئی موسیقی دی۔[۱۸]
- اوم پرکاش : پیدائش 19 دسمبر 1919ء، بالی ووڈ دی معروف مزاحیہ اداکار، زنجیر، پڑوسن، چپکے چپکے، شرابی، نمک لاوارث، حلال، گھر ہوتو ایسا، چمبیلی دی شادی، نرم گرم، دو تے دو پنج۔ وکھ وکھ، اک دن بہو کا، نوکر بیوی کا، پریم روگ سمیت ڈھائی سو توں زیادہ فلماں وچ کم کيتا۔[۱۹]
- وشوامتر عادل : پیدائش 21 دسمبر 1919ء، ہندی بولی دے لکھاری، مکالمہ نویس، نغمہ نگار جو معاون ہدایتکار،ہدایتکار تے فلمساز وی سن ۔ ہاؤس نمبر 44، شاردھا، عاشق، آرتی، شاگرد، فرض پیار دی کہانی، چھوٹی بہو تے قیمت فلم دی کہانی تے مکالمے لکھے، نیچا نگر تے ہم، لوک دے گیت لکھے، تن دیویا، دنیا، پریم پجاری، گیمبلر، ہیرا پنا فلم وچ معاون ہدایتکار رہے جدوں کہ بطور ہدایتکار تے فلمساز اک فلم انسپکٹر ایگل بنائی۔[۲۰]
- بی دے کرن جیا : پیدائش 21 دسمبر 1919ء، ہندی آرٹ فلماں دے لکھاری۔ انہاں نے صرف اک آرٹ فلم پیسٹون جی دی کہانی لکھی ۔[۲۱]
- قتیل شفائی : پیدائش 24 دسمبر 1919ء، اردو بولی دے معروف شاعر تے نغمہ نگار۔ ہندی فلماں قدرت، پینٹر بابو، سر فیر تیری کہانی یاد آئی، تحقیقات، بے وفا صنم ناجائز اوزار، وڈے دل والا، جدوں کہ پاکستانی فلماں وچ پاکستان دی پہلی فلم تیری یاد، حیدر علی، نائلہ، شیريں ف رہیا د، سلام محبت، دوستی، چنگاری، لیلیٰ، زمین آسمان، بازارِ حسن، اک تیرا سہارا، قیدی، سلمیٰ ایاز، ورگی فلماں دے لئی گیت لکھے۔ مقبول گیتاں وچ ’تیرے در پرصنم چلے آئے ‘، ’سنبھالیا اے ميں نے بہت اپنے دل کو‘، ’سن سن سن برسات دی دھن‘، ’تواڈی انجمن توں اٹھیا دے دیوانے کتھے جاندے ‘، ’جس دی جھنکار وچ دل دا آرام سی اوہ تیرا ناں سی‘، ’ہم توں بدل گیا اوہ نگاہاں تاں کيتا ہوا‘، ’ونڈ رہیا سی جدوں خدا سارے جتھے دی نعمتاں ‘، ’حسن نوں چاند جوانی نوں کنول‘، ’کیوں اسيں توں خفا ہوئے گئے اے جانِ تمنا‘، ’غمِ دل نوں انہاں اکھاں توں چھلک جانا وی آندا اے ‘، ’مینوں آرزو سی جس دی اوہ پیام‘ تے ’دل دیندا اے رو رو دہائی کسی توں کوئی پیار نہ کرے ‘ شامل نيں ۔[۲۲]
- نوشاد : پیدائش 25 دسمبر 1919ء، ہندی فلماں دے معروف موسیقار جنہاں نے مغلِ اعظم، مدر انڈیا، گنگا جمنا، کوہ نور، اسٹیشن ماسٹر، شاہجہان، انمول گھڑی، انوکھی ادا، بابل، دیدار، بارہ دری، میرے محبوب، لیڈر، دل دتا درد لیا، رام تے شیام، پالکی، پان کھائے سیاں ہمار، تیری پائل میر ے گیت تے تاج محل ورگی فلماں وچ موسیقی دی۔[۲۳]
- کرونا پینرجی : پیدائش 25 دسمبر 1919ء، بنگالی فلماں دی اداکارہ، جنہاں دی مقبول فلماں نيں پتھر پنچلی، کنچن جنگاہ، دتی گوڈیس۔ اس دے علاوہ اپراجیتو، شبھ ویواہ، ہیڈ ماسٹر، مہاکوی کالیداس نامی فلماں وچ کم کيتا۔ ۔[۲۴]
مقبول فلماں
سودھوبلوا منگل
سودھو- بلوا منگل، بھگت سورداس، ہندوستان دی پہلی بنگالی فلم سی جسنوں رستم دھوندی والا نے بنایا، اس دے مرکزی اداکاراں وچ دورابجی میوہ والا تے گوہر شامل سن ۔۔ اس فلم دی کہانی اک ہندی کتھا اُتے مبنی اے جس وچ اک بلوامنگل نامی لڑکااک لڑکی توں بہت پیار کردا اے۔ اوہ لڑکی جس دا ناں ’’چنتامنی‘‘ اے۔ چندا منی اک طوائف اے۔ بلوامنگل چنتامنی توں ہر رات ملنے دے لئی آندا سی مگر اک رات بارش پئی تے طوفان آیا چنتامنی ایہ سوچ دے سو گئی کہ شاید اج سورداس نہ آ پائے۔ مگر بلوامنگل جوانی دے جوش وچ سی کہ طوفان وچ نکل آیا اورا ندی پار کرنے دے لئی اک بہندی لکڑی دا سہارا لیا تے چنتامنی دے گھر پہنچ گیا۔ اس نے چنتامنی نوں بہت پکاریا مگر اوہ گہری نیند وچ کھوئی ہوئی سی۔ فیر اچانک بلوامنگل نوں دیوار توں چھت اُتے جاکے چنتامنی نوں جگانے دا خیال آیا۔ اس نے دیکھیا کہ دیوار اُتے اک رسی لٹک رہی اے۔ اوہ رسی پھڑ کر جدوں بلوامنگل چھت اُتے پہنچیا۔ چندا منی جاگی تاں پُچھیا کہ ایتھے کِداں پہنچے تب اسنوں معلوم ہويا کہ اوہ جس چیز نوں رسی سمجھ کر اس دے سہارے چھت اُتے چڑھ آیا اوہ تاں اک سپ سی تے ندی وچ جس لکڑی نوں پھڑ کر آیا سی اوہ بہندی لاش سی۔ چندا منی اسنوں کہندی اے کہ تواڈا عشق کوئی عام عشق نئيں اے۔ اس عشق وچ طوفان نے توانوں نئيں روکیا، نہ ہی سپ تے لاش۔ ایسا عشق تاں بندے نوں بھگوان توں کرنا چاہیے، وچ طوائف اس قابل نئيں، ایہ کہہ کے اوہ بلوا منگل نوں کڈ دیندی اے تے اس توں سارے ناطے توڑ دیندی اے۔ اس دی گل بلوا منگل نوں بہت صدمہ لگدا اے، اوہ بھگوان کرشن دا بھگت بن جاندا اے۔ کئی عرصے بعد اک سیٹھ بھگت ابلوا منگل نوں پنچا ہويا سنت مان کر اس دا مرید ہوجاندا اے تے اپنے گھر ٹہراندا اے، اس سیٹھ دی بیوی بھاگیرتھی اس دی خدمت وچ حاصر ہُندی اے۔ بلوا منگل اس دی خوبصورتی اُتے فریفتہ ہوجاندا اے۔ اس توں پہلے اوہ کوئی قدم اٹھائے، اس دے دل وچ بھگوان دا خیال آندا اے تے اوہ سلا خاں توں اپنی اکھاں پھوڑ لیندا اے کہ نہ اکھاں ہاں گی نہ اوہ بھٹکے گا۔ تے باطنی اکھاں توں بھگوان دے درشن کرنے لگیا تے سورداس دے ناں توں مشہور ہويا۔ اس فلم دی کہانی آغا حشر کاشمیری دے لکھے ناول اُتے مبنی سی۔[۲۵][۲۶][۲۷]
کالیا مردن
سودھو- سال 1919 وچ ریلیز ہوئی دادا صاحب پھالدے دی فلم کالیا مردن اہم فلم منی جاندی اے۔ اس فلم وچ دادا پھالکے دی بیٹی منداکنی پھالکے نے کرشنا دا کردار ادا کيتا سی۔ کہندے نيں کہ لنکا دہن تے کالیا مردن دی نمائش دے دوران جدوں رام تے کرشن پردے اُتے آندے سن تاں سارے ناظرین انہاں دی پوجا کرنے لگدے تے انہاں اُتے پھُل برساندے سن ۔ کالیا مردن(کالیا دمن ) کہانی اے شری کرشن دے بچپن کی، اک دن دریائے جمنا دے کنارے اُتے گئياں تمام گاواں تے گوالے بیہوش ہوئے گئے۔ پتہ چلا دی جمنا دا پانی زہریلا ہوئے گیا اے تے اس دی تہ وچ اک وڈا سیاہ سپ (کالیہ) رہندا اے۔ شری کرشن نے عہد کيتا کہ اس سیاہ کالے ناگ توں جمنا نوں بچاواں گا۔ اک دن کرشن دے بھائی بلرام دی سالگرہ سی۔ چنانچہ شری کرشن اکیلے گوالےآں دے نال گاواں چرانے جمنا کنارے آئے۔ کرشن دے دوست شري داما گیند دے نال کھیلنے لگے، جدوں کھیل رہے سن تاں کرشن نے جان بجھ کر جمنا وچ گیند سُٹ دتی اے، شري داما بولے کنہیا میری گیند مینوں لے کے دے۔ کرشن بولے دی بھیا گھر چل وچ تینوں ماں توں دوسری گیند بنا کے دے داں گا، لیکن شري داما مچل گئے تے رونے لگے دی نئيں کنہیا مینوں میری گیند ہی چاہیے۔ کرشن بولے ٹھیک اے تاں رو مت ہن لے کے دیندا ہون۔ ننھے کرشن كدمب دے درخت اُتے چڑھ گئے۔ تے جمنا وچ کودنے لگے تاں سب گوال بال ہلا کرنے لگے دی تاں مت کود کنہیا اس وچ بہت وڈا سیاہ سپ رہندا اے۔ لیکن کرشن نے چھلانگ لگیا دی۔ تے تہ وچ پہنچ گئے جتھے کالیہ رہندا سی۔ اس وقت سیاہ سپ سو رہیا اے تے ناگن جاگ رہی سی۔ ناگن تے کرشن دے درمیان مکالمہ ہويا۔ کرشن نے ناگن نوں جمنا چوڑجانے دا کہیا لیکن ناگن نہ منی تے اپنے شوہر نوں جگادتا تے کالیا سپ پھكنار مار دے اٹھیا گیا تے ننھے کرشن دے ارد گردلپٹ گیا۔ کرشن ے اپنی لیلا (کرامت) دکھانا شروع دی تے اپنا جسم اِنّا پھُلا لیا کہ کالیا دی رگ رگ چٹكنے لگی۔ تے کالیا نے گرفت چھڈ دی۔ کالیا دے ڈھیلا پڑدے ہی ننھے کرشن نے چھلانگ لگائی تے کالیا دے پھن اُتے چڑھ گئے تے اپنے پیراں توں اسنوں مارنے لگے، کالیہ سپ دی اکھ زخمی ہوئے گئی۔ ایہ دیکھ کے ناگن نے کرشن توں معافی منگی اوردونے ناگ ناگن جمنا چھڈ کے چلے گئے۔ تے ایويں دریائے جمنا نوں کالیہ توں چھٹکارا ملا۔ ایہ فلم تقریباً 50 منٹ اُتے مشتمل اے تے یو ٹیوپ اُتے دیکھی جاسکدی اے۔[۲۸][۲۹]
1919ء دی فلماں
سودھوتریخ | فلم | اداکار | ہدایتکار | موضوع | تبصرہ |
---|---|---|---|---|---|
یکم نومبر 1919ء | بلوا منگل بھگت سورداس |
گوہر قیوم ماماجی والا، دورابجی میوا والا | رستم دھوندی والا | تاریخی | [۳۰][۳۱] |
1919ء | کانگریس سیشن انہاں دہلی | مہاتما گاندھی، جواہر لعل نہرو، مولانا آزاد، ولبھ بھائی پٹیل، راجیندر پرساد | بابو راؤ پینٹر | ڈوکیومنٹری | [۳۲] |
1919ء | کبیر کمال | ،،، | شری ناتھ پٹناکر | تاریخی | [۳۳] |
1919ء | کاچا دیویانی | ،،، | شری ناتھ پٹناکر | تاریخی | [۳۴] |
1919ء | کالیا مردن | منداکنی پھالکے، نیل کانت، پروشوتم پارچورے، یادو گوپال | دادا صاحب پھالدے | تاریخی | شری کرشنا دی مڈھلا جیون پر[۳۵] |
1919ء | سمہستھا پروانی | ،، | دادا صاحب پھالدے | ڈوکیومنٹری | اُجین دے سمہستھا میلے پر[۳۶] |
1919ء | ریسلنگ اینڈ ایتھلیٹک ٹورنمنٹ پونا | ،،، | دادا صاحب پھالدے | ڈوکیومنٹری | اسپورٹس[۳۷] |
1919ء | ایہلیا اددھار (ایہالیا دی نجات) | ،،، | جی وی سانے | تاریخی | راماین دی کردار ایہلیاپر[۳۸] |
1919ء | اوشا سواپنا | ،،، | جی وی سانے | تاریخی | [۳۹] |
1919ء | وشوامتر مینکا | ڈی ڈی دابکے، دے پی بھاوے،پی آر جوشی ، | بابو راؤ پینڈھارکر | تاریخی | [۴۰][۴۱] |
ہور ویکھو
سودھوحوالے
سودھو- ↑ انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس (IMDb) اُتے نارائن گنگوپادھیائے
- ↑ انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس (IMDb) اُتے رشید عطرے
- ↑ انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس (IMDb) اُتے دیویندر گوئل
- ↑ انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس (IMDb) اُتے ایم این نامبئر
- ↑ انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس (IMDb) اُتے ایس اے نٹراجن
- ↑ انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس (IMDb) اُتے شمشاد بیگم
- ↑ انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس (IMDb) اُتے رویندر ڈیو
- ↑ انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس (IMDb) اُتے منا ڈے
- ↑ انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس (IMDb) اُتے راجیندر کرشن
- ↑ انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس (IMDb) اُتے سدھاکر پھڑکے
- ↑ انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس (IMDb) اُتے امردا پریتم
- ↑ انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس (IMDb) اُتے جہر روئے
- ↑ انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس (IMDb) اُتے سپروا سرکار
- ↑ انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس (IMDb) اُتے مدن پوری
- ↑ انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس (IMDb) اُتے پی ایل دیش پانڈے
- ↑ انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس (IMDb) اُتے جیمنی گنیشن
- ↑ انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس (IMDb) اُتے ماہی پال
- ↑ انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس (IMDb) اُتے دکشن مورسی
- ↑ انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس (IMDb) اُتے اوم پرکاش
- ↑ انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس (IMDb) اُتے وشوامتر عادل
- ↑ انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس (IMDb) اُتے بی دے کرن جیا
- ↑ انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس (IMDb) اُتے قتیل شفائی
- ↑ انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس (IMDb) اُتے نوشاد
- ↑ انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس (IMDb) اُتے کرونا پینرجی
- ↑ آغا حشر کاشمیری
- ↑ "بلوامنگل بھگت سورداس از آغا حشر کاشمیری"، ریختہ، https://rekhta.org/ebooks/ballu-mangal-soordas-agha-hashr-kashmiri-ebooks?lang=ur.
- ↑ "بھگت سورداس از آغا حشر کاشمیری"، ریختہ، https://rekhta.org/ebooks/bhagat-soordas-agha-hashr-kashmiri-ebooks?lang=ur.
- ↑ کالیا مردن، یو ٹیوب پر
- ↑ کالیا مردن، یو ٹیوب پر
- ↑ بلوامنگل آئی ایم ڈی بی اُتے
- ↑ "بلوامنگل"، ویکیپیڈیا انگریزی، https://en.wikipedia.org/wiki/Bilwamangal.
- ↑ کانگریس سیشن انہاں دہلی آئی ایم ڈی بی اُتے
- ↑ کبیر کمال آئی ایم ڈی بی اُتے
- ↑ کاچا دیویانی آئی ایم ڈی بی اُتے
- ↑ کالیہ مردن آئی ایم ڈی بی اُتے
- ↑ سمہستھا پروانی آئی ایم ڈی بی اُتے
- ↑ ریسلنگ اینڈ ایتھلیٹک ٹورنمنٹ آئی ایم ڈی بی اُتے
- ↑ ایہلیا اددھار آئی ایم ڈی بی اُتے
- ↑ اوشا سواپنا آئی ایم ڈی بی اُتے
- ↑ "وشوامتر مینکا"، گومولو، http://www.gomolo.com/vishwamitra-menaka-movie-cast-crew/19422.
- ↑ "وشوامتر مینکا"، سنے استھان، https://www.cinestaan.com/movies/vishwamitra-menaka-12776.