دریاۓ جمنا

دریاۓ جمنا
لمبا‏ئی	1376 کلومیٹر
نقشہ	31.004722222222°N 78.461666666667°E / 31.004722222222; 78.461666666667،  25.423611111111°N 81.8825°E / 25.423611111111; 81.8825
انتظامی تقسیم
ملک	بھارت
وقوع تھاں	بھارت
ڈگدا	دریاۓ گنگا
معاون دریا	دریاۓ چمبل،  دریاۓ بٹوا،  دریائے ہنڈن
ڈسچارج	3480 cubic metre per second
طاس رقبہ	351000 مربع کلومیٹر
تقسیم اعلیٰ	بھارت
متناسقات	31°00′17″N 78°27′42″E
جیو رمز	1252798
[مکمل اسکرین پر]

جمنا اتلے ہندستان دا اک دریا اے جیدی لمبائی 1370 کلومیٹر اے اے ہمالیہ چ اترکھنڈ دے صوبے چوں جمنوتری دی تھاں توں ٹردا اے تے الہ آباد دی تھاں تے گنگا وچ جا ڈگدا اے۔ دریائے جمنا بھارت دے وڈے دریاواں چوں اک اے تے اتلے ہندستان دی زراعت اس دی بوہت اہمیت اے کیونجے اس دریا توں کڈیاں گئیاں نہراں توں ای اینہاں علاقےآں چ زراعت لئی پانی حاصل کیتا جاندا اے ۔ تے اینج اتلے بھارت دی خوشحالی دی اک وجہ ایہہ دریا وی اے ۔ دریائے جمنا ، دریاۓ گنگا نال مل کے دریائے گنگا دا میدان تشکیل دیندے نیں جداں پاکستان چ دریاۓ سندھ تے اسدے معاون دریا دریائے سندھ دا میدان تشکیل دیندے نیں ، جہڑا دنیا دے کجھ وڈے زرعی میداناں چوں اک اے ۔ اینج ای دریاۓ گنگا تے جمنا دا میدان وی جگ دے وڈے زرعی میداناں چوں اک اے ۔

اتلے ہندستان دی اینہاں دریاواں پاروں زرخیری دی وجہ توں ای آریا جدوں ہندستان چ آئے تے اوہ پہلےپنجاب تے فیر اتلے ہندستان چ جا آباد ہوئے ۔

آگرہ دا مشہور شہر وی دریائے جمنا دے کنارے آباد اے تے مغلیہ سلطنت دے مشہور بادشاہ شاہجہان دا اپنی ملکہ ممتاز محل لئی بنایا گیا مقبرہ تاج محل وی ایسے دریا دے کنارے اے ، جہڑا دنیا دے عجوبیاں چوں اک اے ۔

جانکاری

جمنا دریا بھارت دا اک دریا اے ۔ کوہ ہمالیہ چوں جمنوتری علاقے ولوں نکلدا اے۔ اتے 850 میل دکھن دے ولّ وگدا ہویا الہٰ آباد تھاں اتے گنگا دریا نال جا ملدا اے۔ ہندو اس تھان نوں بہت متبرک وچار کردے ہن۔ دلی، برنداؤن، متھرا اتے آگرہ، اس ندی دے کنڈے بسے ہن۔ الہٰ آباد ولوں متھرا تکّ اس وچّ کشتیاں چل سکدیاں ہن۔ چنبل، بئتوا اتے کم-کاج سون جمنا دریا دے معاون دریا ہن جو بجھی چل ولوں نکلدے ہن۔ ہندو گنگا دی طرحاں جمنا نوں وی متبرک سمجھدے ہن۔ کانپور دے کول ندی جمنا ولوں نہر بھوجن شرقی کڈھی گئی ہے۔ جو گنگا اتے جمنا دے وچّ دوآبہ نوں فائدہ پہنچائے کردی ہے۔ دلی ولوں ذرا ہیٹھاں نہر آگرہ وی ندی جمنا ولوں کڈھی گئی ہے۔ ایہہ یمنوتری ناں دی جگہ ولوں نکلدی ہے۔ جمنا دریا گنگا دریا دا سبھتوں وڈا معاون دریا اے ۔

نکلن دا علاقہ

لہندے ہمالیہ ولوں نکل کے اتر پردیش اتے ہریانہ دی سرحد دے سہارے 95 میل دا سفر کر کے سہارن پور ( میدانی علاقہ ) پجدی ہے۔ پھر ایہہ دلی، آگرہ ولوں ہندی ہوئی الہٰ آباد وچّ گنگا دریا وچّ مل جاندا اے ۔ ہندوستان دی سبتوں زیادہ متبرک اتے پرانے دریاواں وچّ جمنا دی گنتی گنگا دے نال کیتی جاندی اے۔ جمنا اتے گنگا دے دو آب دی آریہ ورت وچّ ہی آریاواں دی برج رہتل پروان چڑھی سی۔ اوداں تاں جمنا اک صرف اک اہم دریا اے ۔ جتھے تکّ رہتل دا تعلق اے، جمنا نوں صرف اک دریا آکھنا ٹھیک نئیں ۔ بلکہ ایہہ آریا برج تہذیب دی معاون تے مذہبی جذبات دا مرکز رہی اے ۔ پرانیاں کہانیاں موجب ایہہ دیوَ سروپ اے ۔ بھونبھاسکر سورج اسدا پیو، موت دے دیوتا جمراج اسدا بھرا اتے بھگوان شری کرشن اسدا پرِ منن یوگ نیں ۔ جتھے بھگوان شری کرشن اس برج رہتل دا جنک منیا جاندا اے، اتھے جمنا اسدی ماں منی جاندی اے۔ اس پرکار ایہہ صحیح معنےآں وچّ برج واسیاں دی ماں اے۔

جمنا
ٹرنا:	یمونوتری
انت:	گنگا
لمبائی :	کلومیٹر 1370
دیس:	ہندستان

برج بولی دے شاعراں نے اپنی شاعری چ اس دا ذکر کیتا اے جنہاں چوں کجھ ایہہ وے :- نام دی چرچہ ہے۔ جمنا سہستر نام وچّ یمنا جی دے اک ہزار نعماں ولوں اسدی پشستی دا گائن کیتا گیا ہے۔ 3 جمنا دے پرمبھکت اسدا دینک رپ ولوں پرتی دن پاٹھ کردے ہے۔

دریا دی گہرائی

دریائے جمنا اک کافی ڈونگھا اے، اسدی اوسط گہرائی 10 فٹ ( 3 میٹر ) اتے ودھ توں ودھ گہرائی 35 فٹ ( 11 میٹر ) اے . دلی دے نزدیک دریا دی ودھ توں ودھ گہرائی 68 فٹ ( 20 میٹر ) ہے . آگرہ وچّ، ایہہ گہرائی 3 فٹّ ہے ( 1 میٹر ) .

منبع

جمنا دا منبع دا تھان کوہ ہمالیہ دا کالند پہاڑ اے، جسدے ناں اتے جمنا نوں کالندجا اتے جمنا ندی کیہا جاندا اے۔ اپنے منبع ولوں اگے کئی میل تکّ پہاڑاں دے وچوں وچ وگدی ہوئی اتے پہاڑی ڈھلاناں توں ڈگ دی ہوئی اسدی دھارا یمنوتری پہاڑ (اونچائی 731فٹ ) توں ظاہر ہندی اے۔ اتھے اس نوں ویکھن لئی ہزآراں لوک بھارت دے کونے کونے توں پہنچدے ہن۔ یمنوتری پہاڑ ولوں نکلکے ایہہ دریا کئی پہاڑی دریاواں نال ملدا ہویا اگے ودھدا اےاتے ودئر، کملاد، ودری اسلور ورگی چھوٹی اتے تونس ورگی وڈی پہاڑی دریاواں نوں اپنے آنچل وچّ سمیٹدا ہویا اگے ودھدا اے ۔ اسدے بعد ایہہ ہمالیہ دا دامن چھڈّ کے دون دی گھاٹی وچّ پہنچدا اے ۔ اتھے کئی میل تکّ دکھن لہندے ول وگدا ہویا ، اتے گرِ، سرمور اتے آس ناں دیاں چھوٹی ندیاں نوں اپنے وچ شامل کردا ہویا ایہہ اپنے منبع توں لگبھگّ 95 میل دور سہارنپور ضلعے دے فیض آباد پنڈ دے نیڑے میدان علاقے چ آوندا اے۔ اس ویلے اسدی اچائی سمندر سطح ولوں لگبھگّ 1276 فٹ رہ جاندی اے۔

بارلے جوڑ

• [۱]
• [۲]