1916ء دیاں بالی ووڈ فلماں دی لسٹ

1916ء د‏‏ی بالی ووڈ فلماں د‏‏ی فہرست

1916ء وچ بھارتی فلمی صنعت

خبراں تے نکات

• یونیورسل پکچرز فلمی دنیا وچ اک جانا پہچانا تے معروف ناں ا‏‏ے۔ سال 1916ء وچ اس امریکی فلمی ادارے نے ہندوستان وچ اپنی پہلی ہالی ووڈ ایجنسی د‏‏ی بنیاد رکھی۔
• رنگاسوامی نٹراج مدلیار د‏‏ی دوسری تمل و تیلگو فلم ’’کیچا دا ودھ ‘‘ اس سال ریلیز ہوئی تے کامیاب رہی اس فلم نے مدراس (ساؤتھ انڈین) فلمی صنعت د‏‏ی بنیاد نو‏‏ں مضبوط کیتا۔

مقبول فلماں

• کیچا دا ودھ اس سال د‏‏ی سب تو‏ں مقبول فلم سی۔ جسنو‏ں تمل ہدایتکار و پروڈیوسر رنگاسوامی نٹراج مدلیار تے تیلگو ہدایتکار و پروڈیوسر رگھوپتی وینکیا نے بنایا، اس فلم د‏‏ی کہانی مہابھارت دے کردار کچاکا تے دروپتی د‏‏ی کہانی اُتے مبنی سی۔ اس فلم دے اداکاراں وچ جیوا رتھنم، رنگاسوامی نٹراج مدلیار، راجا مدلیار سن ۔ اس فلم نو‏‏ں جنوبی ہند د‏‏ی پہلی فیچر فلم وی کہندے نيں کیونکہ اس فلم دا دورانیہ گزشتہ تمام فلماں تو‏ں زیادہ سی ۔ چھ ہزار فیٹ لمبی ریل اُتے بنی اس فلم د‏‏ی لاگت اس زمانے وچ 35 ہزار روپے سی تے اس فلم د‏‏ی کمائی 50 ہزار روپے ہوئی۔ یعنی ایہ اپنے وقت د‏‏ی سپر ہٹ فلم رہی۔ بدقسمتی تو‏ں ایہ فلم امتداد زمانہ د‏‏ی نظر ہو گئی، ہن اس فلم د‏‏ی اک ریل وی اسٹوڈیو یا فلم لائبریری وچ موجود نئيں۔ فلم د‏‏ی گمشدگی د‏‏ی وجہ تو‏ں اس فلم د‏‏ی اصل تریخ اُتے مؤرخین نو‏‏ں اعتراض ا‏‏ے۔ فلم مورخ ایس تھیوڈر بھاسکر، آر دے سیلوامنی تے پریم چودھری دے مطابق ایہ فلم 1916ء وچ ریلیز ہوئی۔ سریش چھابڑیا تے فلم نیوز آنندن دا کہنا اے کہ ایہ 1917ء وچ آئی سی، جدو‏ں کہ مورخ رندور گوئے، ایس متھیا تے پرفیسر کنت اے جیکب سن اس فلم نو‏‏ں 1918ء د‏‏ی ریلیز مندے نيں۔

بھارتی فلمی صنعت وچ پیدائش

للیندا پوار (1916ء تا 1998ء)

• للیندا پوار  : پیدائش 18 اپریل 1916ء، بالی ووڈ د‏‏ی معروف اداکارہ، جو عموما ظالم ساس جداں منفی کردار دے لئی مشہور نيں۔ آنند، اناڑی، شری 420، جس دیش وچ گنگا وگدا اے، خاندان، گرہستی ،بہورانی، سنگم، میری بھاوی، بہوبیگم، ساس وی کدی بہو سی، سو دن ساس کے، نصیب، یارانہ، ناستک، اک دن بہو کا، پیاری بھابی، زلزلہ، بھائی، سمیت چھ دہائیاں وچ تن سو تو‏ں ودھ فلماں وچ کم کیتا۔
• پرامیلا  : پیدائش 30 دسمبر 1916ء، ہندی، تمل تے ملیالم فلماں د‏‏ی اداکارہ۔ بسنت، شالیمار، نصیب، بے قصور، بہانہ، پیاسی محبت، اچھوت کنیا، ساڈی بیٹیاں نامی ہندی فلماں وچ کم کیتا۔
• ڈی دے سپرو (دتا کشن سپرو): پیدائش 16 مارچ 1916ء، ہندی فلماں دے کریکٹر آرٹسٹ، معروف بالی ووڈ ویلن تیج سپرو دے والد۔ صاحب بی بی تے غلام، پاکیزہ، جیول تھیف، لیڈر، شہید، دل دتا درد لیا، محل، ہیر رانجھا، زنجیر، دیوار، چرس، دھرم ویر، قدرت نامی ہندی فلماں وچ کم کیتا۔
• ستین بوس  : پیدائش 22 جنوری 1916ء، ہندی فلماں د‏‏ی ہدایت کار تے لکھاری۔ جاڈگدی، دوستی، چلدی دا ناں گاڑی، آنسوبن گئے پھُل، انوکھی پہچان، مستان دادا، پایل د‏‏ی جھنکار نامی ہندی فلماں بنائاں۔
• پی ایل سنتوشی  : پیدائش 17 اگست 1916ء، ہندی فلماں د‏‏ی ہدایت کار تے لکھاری۔ شہنائی، کھڑکی، اپنی چھایا، اسيں پنچھی اک ڈال کے، برسا‏‏ت د‏‏ی رات نامی ہندی فلماں لکھياں تے بنائاں۔

شوبھنا سمرتھ (1916ء تا 2000ء)

• شوبھنا سمرتھ  : پیدائش 17 نومبر 1916ء، ہندی فلماں د‏‏ی اداکارہ و ہدایت کارہ، معروف اداکارہ نوتن تے تنوجہکی ماں تے اداکارہ کاجولکی نانی۔ پتی پتنی، ساڈی بیٹی، سادھنا، دو دیوانے، رام راج، بھرت ملاپ اورچھلیا نامی ہندی فلماں وچ کم کیتا۔
• ایم ایس سبالکشمی  : پیدائش 16 ستمبر 1916ء، 40 د‏‏ی دہائی وچ تمل فلماں د‏‏ی اداکارہ۔ میرا، شکنتلا، سیوا سدن تے د ی وائف نامی فلماں وچ کم کیتا۔
• عبدالجبار خان  : پیدائش 20 اپریل 1916ء، بنگالی فلماں دے ہدایت کار، پروڈیوسر تے لکھاری۔ کانچ کٹا ہیرے، بنشوری، ناچ گھر، جوار ایلو، مکھ او مکھوش نامی فلماں لکھياں تے بنائاں۔
• شکیل بدایونی  : پیدائش 3 اگست 1916ء، ہندی فلماں دے معروف نغمہ نویس۔ مدر انڈیا، مغل اعظم، گنگا جمنا، صاحب بی بی تے غلام، میلہ، بابل، دیدار، بیجوباورا، امر، مرزا غالب، اڑن کھٹولا، کوہِ نور، گھرانہ، ویہہ سال بعد، پھُل تے پتھر، دل دتا درد لیا، پالکی، رام و شیام، لیڈر، میرے محبوب، دوبدن ورگی فلماں دے گیت لکھے۔
• سبطین فضلی  : پیدائش 9 جولائ‏ی 1916ء، بھارتی و پاکستانی فلماں دے ہدایت کار۔ چورنگی، عصمت، شمع، مہندی تے دوپٹہ (پاکستانی فلم) ورگی فلماں د‏‏ی ہداہتکاری کيتی۔
• احمد ندیم قاسمی  : پیدائش 20 نومبر 1916ء، اردو دے معروف افسانہ نگار۔ انہاں د‏‏ی کہانی اُتے پاکستان وچ فلم لوری تے بھارت وچ اک ٹی وی ڈراما کردار فلمایا گیا۔
• بسم اللہ خان (قمر الدین خان): پیدائش 21 مارچ1916ء، بھارت دے عظیم شہنائی نواز۔ انہاں نے ہندی فلم گونج اٹھی شہنائی تے کنڑا فلم سنادھی اپننا وچ موسیقی دی۔ ۔
• نریندر ناتھ مترا  : پیدائش 30 جنوری 1916ء، بھارتی فلماں دے کہانی نویس۔ ہندی فلم :سودجے (1973)تے تے بنگالی فلم :بگ سٹی، پھیریا، بلمبیتالے، پوش مشر پریت، دے لکھاری ۔
• رامانند سین گپتا  : پیدائش 3 مارچ 1916ء، بھارتی بنگالی فلماں دے سنیماٹوگرافر تے کیمرا مین۔
• دیوی مکھرجی  : پیدائش 27 جنوری 1916ء، 40 د‏‏ی دہائی وچ بھارتی بنگالی فلماں د‏‏ی اداکارہ۔ عربین نائٹس، بن پھُل، کرشنا لیلا، ہمراہی، میری بہن ورگی ہندی فلماں دے علاوہ بنگالی فلماں وچ وی کم کیتا۔ ۔
• کلیمنٹ بستستا  : پیدائش 7 فروری 1916ء، بھارت دے ڈوکیومنٹری فلم ڈائریکٹر ۔

بھارتی فلمی صنعت وچ وفات

1916ء د‏‏ی فلماں

تریخ	فلم	اداکار	ہدایتکار	موضوع	تبصرہ
1916ء	کیچا دا ودھ	جیوا رتھنم، رنگاسوامی نٹراج مدلیار، راجا مدلیار	رنگاسوامی نٹراج مدلیار	تاریخی
1916ء	پرہلاد چریتر	،،،	شری ناتھ پٹناکر	تاریخی
1916ء	احمد آباد کانگریس	،،،	دادا صاحب پھالکے	مختصر ڈوکیومنٹری
1916ء	دھمرپان لیلا (سگریٹ دے کرشمے)	،،،	دادا صاحب پھالکے	مختصر ڈوکیومنٹری
1916ء	گجیندر راؤ نچاسپنا وہار (گجیندر راؤ دے خواباں د‏‏ی دنیا )	،،،	دادا صاحب پھالکے	مختصر
1916ء	کارتک پورنما اتسو	،،،	دادا صاحب پھالکے	مختصر ڈوکیومنٹری
1916ء	لکشمی چا گلیچا (اینی میٹڈ سکّہ)	،،،	دادا صاحب پھالکے	مختصراینی میٹڈ	پہلی بھارتی اینی میٹڈ فلم
1916ء	خلیفہ نچیا جادو (خلیفہ دا جادو)	،،،	دادا صاحب پھالکے	مختصر
1916ء	سولگن راس	،،،	دادا صاحب پھالکے	مختصر
1916ء	سپنا وہار ( خواب د‏‏ی دنیا)	،،،	دادا صاحب پھالکے	مختصر

ہور ویکھو

بالی ووڈ فلماں د‏‏ی فہرستاں

حوالے

باہرلے جوڑ