ہڑپن لپی
ہڑپّن لپی | |
---|---|
مہر دا نقش، پنج حرفاں دی لکھت | |
قِسم | اَن ڈی سائفرڈ; مُمکنہ طور تے کانسی ویلے دی تریخ یا پروٹو رائٹنگ |
مدّتِ وقت | ت. 3500–1900 BCE[۱][۲] |
آیزو 15924 | Inds, 610 |
ہڑپّن لپی (Harappan script)، ہڑپا رہتل توں دریافت ہوݨ آݪیاں علامتاں دا مجموعہ اے۔ ایہناں علامتاں اُتے مشتمل بوہتیاں لِکھتاں انتہائی مختصر نيں، جیہناں توں ایہ فیصلہ کرنا اوکھا ہوجاندا اے کہ اوہناں نے ہڑپا رہتل دے متعلقہ حلے تک نامعلوم بولیاں نوں ریکارڈ کرن لئی اک تحریری نظام تشکیل دتا سی یا نئيں۔ بہت ساریاں کوششاں دے باوجود ایہ لِپی حلے تک ڈی سائفرڈ نئیں ہوسکی، پَر کوششاں جاری نيں۔ لپی نوں ڈی سائفر کرن وچ مدد لئی کوئی معروف دو لسانی نوِشتہ موجُود نئيں۔
ہڑپا دیاں علامتاں آݪی مہر دی پہلی اشاعت 1875 وچ، الیگزینڈر کننگھم دی اک ڈرائنگ وچ ہوئی سی۔ 1992 تک، اک اندازے دے مطابق 4,000 کندہ شدہ اشیاء دریافت ہو چکیاں سی۔
کچھ سکالرز، جداں؛ جی آر ہنٹر،[۳] ایس آر راؤ، جان نیو بیری،[۴] تے کرشنا راؤ[۵] نے دلیل دتی اے کہ براہمی لپی دا ہڑپا دے نظام توں کچھ تعلق اے۔ ریمنڈ آلچن نے کسے حد تک محتاط انداز وچ براہمی لپی دے ہڑپن لپی توں متاثر ہوݨ دے امکان دی حمایت کیتی اے۔
انکوڈنگ
سودھوہڑپّن علامتاں نوں ISO 15924 کوڈ "Inds" تفویض کیتا گیا اے۔ مائیکل ایورسن نے 1999ء وچ یونیکوڈ دے ضمنی کثیر لسانی منصوبے (Supplementary Multilingual Plane) وچ لپی نوں انکوڈ کرن لئی اک مکمل تجویز پیش کیتی سی، پَر اس تجویز نوں یونیکوڈ ٹیکنیکل کمیٹی نے اُدوں منظور نئیں کیتا۔ سکرِپٹ انکوڈنگ اِنیشی ایٹو (Script Encoding Initiative) ہُݨ وی اس تجوِیز نوں سکرِپٹ دی فہرست وچ درج کردا اے جو ہُݨ تک یونیکوڈ سٹینڈرڈ، (ISO/IEC 10646) وچ سرکاری طَور اُتے انکوڈ نئیں ہوئے۔
مورتاں
سودھو
حوالے
سودھو- ↑ Kenoyer (2006), pp. 10–11.
- ↑ Bryant (2001), p. 178.
- ↑ Hunter (1934).
- ↑ Newberry (1980), pp. 10–20.
- ↑ Ghosh (1990), p. 361–364.