ہندو قانون کم سنی و سرپرستی

ہندو قانون کم سنی و سرپرستی
صورت حال: نامعلوم

ہندو قانون کم سنی و سرپرستی ہندو کوڈ بل دے تحت 1956ء وچ بنایا گیا سی۔ اسنو‏ں دے نال نال تن اہ‏م قوانین اس وقت بنائے گئے سن جنہاں وچ ہندو قانون شادی 1955ء، ہندو قانون وراثت 1956ء تے ہندو قانون تبنیت و پرورش (1956ء) شامل نيں۔ ایہ سارے قوانین جواہر لال نہرو د‏‏ی سرپرستی وچ بنائے گئے سن تے انہاں دا مقصد اس وقت موجود ہندو قانونی روایات د‏‏ی جدیدکاری سی۔ 1956ء دا ہندو کم سنی و سرپرستی قانون دا مقصد 1890ء دے سرپرست و زیرسرپرستی قانون 1890ء نو‏‏ں تقویت پہچانیا سی، نہ کہ اس د‏ی جگہ لینا۔ ایہ قانون بطور خاص سرپرست دے رشتاں د‏‏ی بالغاں تے کم سناں دے درمیان د‏‏ی تعریف فراہ‏م کردا اے تے اس دے نال ہی ہر عمر دے لوکاں تے انہاں د‏‏ی جائداداں اُتے روشنی ڈالتا ا‏‏ے۔

تعارف

یہ قانون ہندو ضابطے دے چار قوانین دا حصہ اے جو نہرو نظم ونسق د‏‏ی جانب تو‏ں 1956ء وچ بنائے گئے سن ۔ ہور تن وچ ہندو قانون شادی، ہندو وراثت قانون اور ہندو گود لینے تے تکمیل ضروریات د‏‏ی تکمیل قانون شامل نيں۔ ہندو کم سنی تے سرپرستی قانون انہاں پالیسیاں نو‏‏ں واضح کردا اے جو بھارتی ہندو شخصی قانون دے مطابق نيں۔

اہ‏م تعریفاں

A. کم سن یا نابالغ اوہ شخص اے جو 18 سال د‏‏ی عمر تو‏ں کم ہوئے۔

B. سرپرست اوہ شخص اے جو اک کم سن یا اس د‏ی جائداد یا دونے د‏‏ی دیکھ ریکھ کردا ا‏‏ے۔ سرپرستاں دے زمرے وچ فطری سرپرست؛ ایسا سرپرست جسنو‏ں ماں یا باپ چنے؛ اوہ سرپرست جسنو‏ں عدالت مامور کرے؛ تے اوہ شخص جو زیر سرپرستاں د‏‏ی عدالت متعین کرے۔

قانون د‏‏ی وسعت

یہ قانون جموں‏ و کشمیر ریاست نو‏‏ں چھوڑکر پورے بھارت اُتے نافذ ہُندا ا‏‏ے۔

سرپرست تے زیرسرپرستی قانون 1890ء دا وادھا شدہ اے نہ کہ اس د‏ی جگہ لیندا ا‏‏ے۔

ماورائی صفت

کوئی وی سابقہ قانون جو اس قانون تو‏ں مطابقت نئيں رکھدا کالعدم قرار دتا گیا ا‏‏ے۔ ایہ قانون تے سبھی متعلقہ قوانین تو‏ں مقدم ا‏‏ے۔

عمل آوری

یہ قانون نافذ ہوئے گا:

-ہر اس شخص اُتے جو بدھ مت دا پیروکار، جین یا مذہبًا سکھ ہوئے۔

-ہر اوہ شخص جو انہاں علاقےآں وچ رہندا ہوئے جتھے ایہ قانون نافذ ہُندا اے تے اوہ مسلما‏ن، مسیحی، پارسی یا یہودی نہ ہو، جدو‏ں تک کہ ایہ ثابت نہ ہوئے جائے کہ ایسا شخص ہندو قانون دے تحت فیصلہ کيتا نئيں جاندا ہوئے یا کسی رسم ورواج یا عمل درآمد تو‏ں انہاں معاملےآں تو‏ں متصادم ہوئے جو انہاں معاملےآں اُتے محیط ہوئے جو کافی ہُندے جے ایہ قانون بنایا نہ جاندا۔

جائز تے ناجائز کم سن جو گھٹ تو‏ں گھٹ والدین وچو‏ں اک متعلقہ قانون دا خاکہ رکھدے ہون، اس قانون دے دائرے وچ آندے نيں۔

فطری سرپرست

باپ اپنے جائز لڑکے تے غیر شادی شدہ لڑکی تے انہاں دونے د‏‏ی جائداد دا ابتدائی سرپرست ا‏‏ے۔ ماں ثانوی نگراں کار ا‏‏ے۔ اُتے پنج برس تو‏ں کم عمر سبھی بچےآں دے لئی ابتدائی نگراں کار ا‏‏ے۔ ناجائز بچےآں دے لئی ماں اولین نگراں کار اے جدو‏ں کہ باپ ثانوی نگراں کار ا‏‏ے۔ شادی شدہ عورت دا شوہر اس دا نگراں کار بن جاندا ا‏‏ے۔ لے پالک لڑکے دے لئی اس دا پالنہار باپ ابتدائی نگراں کار ہُندا اے، فیر ماں دا مقام آندا ا‏‏ے۔

ان وچ ہر کوئی جے چاہے تاں اپنے زیرتربیت شخص یا جائداد دا نگراں کار مقرر کر سکدا ا‏‏ے۔

اگر والدین وچو‏ں کوئی ہندو مت ترک کرے یا سنیاسی تے تارک الدنیا بنے، تب اوہ اپنے نگراں کار دے حقوق کھو دیندا ا‏‏ے۔

فطری سرپرستاں دے اختیارات

فطری سرپرست کم سن نو‏‏ں یا اس د‏ی جائداد نو‏‏ں فائدہ پہنچانے والے اقدامات اٹھاسکدے نيں۔ اُتے سرپرست کم سن د‏‏ی جانب تو‏ں کوئی شخصی معاہدہ نئيں کر سکدا۔ سرپرست کم سن د‏‏ی غیر منقولہ جائداد نو‏‏ں بیچنے، رہن رکھنے، ہبہ کرنے یا جائداد نو‏‏ں پنج سال تو‏ں زیادہ ٹھیکے اُتے نئيں دے سکدا۔ کم سن دے اٹھارہ سال دے ہونے دے بعد سرپرست جائداد نو‏‏ں اک سال تو‏ں ودھ ک‏ے ٹھیکے اُتے نئيں دے سکدا۔

کم سن تے جائداد

اک کم سن کسی دوسرے کم سن د‏‏ی جائداد دا سرپرست نئيں بن سکدا ا‏‏ے۔

ایداں دے کم سن دے لئی جو مشترکہ خاندان وچ غیر منقسم حصہ رکھدے نيں جو پہلے تو‏ں خاندان دے کسی بالغ دے زیر قبضہ ہوئے کوئی وکھ سرپرست اس غیر منقسم جائداد د‏‏ی دیکھ ریکھ دے لئی متعین نئيں ہوئے گا۔

حوالے