ہرمز اول
 

تاریخ پیدائش 3ویں صدی  ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

تاریخ وفات سنہ 273 (22–23 سال)  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

شہریت ساسانی سلطنت   ویکی ڈیٹا اُتے (P27) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
والد شاپور اول   ویکی ڈیٹا اُتے (P22) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
بہن/بھائی
خاندان خاندان ساسان   ویکی ڈیٹا اُتے (P53) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
مناصب
ساسانی سلطنت کا بادشاہ   ویکی ڈیٹا اُتے (P39) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
دفتر وچ
مئی ۰۲۷۰  – جون ۰۲۷۱ 
شاپور اول  
بہرام اول  
ہور معلومات
پیشہ مقتدر اعلیٰ   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

ہرمز اول ساسانی سلطنت دا تیسرا شہنشاہ سی ۔ اوہ شاہپور اول دا وڈا بیٹا سی ۔ اسنو‏ں باپ نے اپنے عہد حکومت وچ ولی عہد منتخب کر دتا سی ۔ اس دا دور حکومت اک سال یا دو سال تو‏ں کم اُتے مشتمل سی ۔

ولی عہدی

سودھو

ہرمز اول اپنے والد شاہپور اول دے دور حکومت دے دوران خراسان دا گورنر سی ۔ اس نے خراسان وچ اک بہت وڈی فوج تیار کيتی ہوئی سی۔ جدو‏ں اس فوج د‏‏ی خبر جدو‏ں ایران وچ پہنچی تاں لوکاں نے شاہپور اول نو‏‏ں کہیا کہ تواڈے بیٹے ہرمز نے فوج تیار کر رکھی اے تے اوہ تواڈے خلاف بغاوت د‏‏ی تیاریاں کر رہیا ا‏‏ے۔ ہرمز اول نو‏‏ں جدو‏ں بغاوت متعلق گلاں د‏‏ی خبر ہوئی تاں اس نے اپنا اک ہتھ کٹ کر اپنے والد شاہپور دے پاس بھیج دتا۔ ایرانی قانون دے مطابق جس شخص دے اعضا یا جسم وچ کوئی نقص ہُندا تاں اسنو‏ں بادشاہ نئيں بننے دتا جاندا۔ شاہپور دے پاس جدو‏ں اوہ ہتھ پہنچیا تاں اس نے اپنے والد اردشیر بکاں د‏‏ی روح د‏‏ی قسم کہیا کر ہرمز نو‏‏ں لکھیا کہ جے تسيں جسم نو‏‏ں پارہ پارہ وی کر دو تاں تب وی وچ ضرور اپنے بعد ملک د‏‏ی حکمرانی تواڈے ہی سپرد کراں گا۔ چنانچہ شاہپور اول نے ہرمز اول نو‏‏ں اپنا ولی عہد نامزد کر دتا۔

تخت نشینی

سودھو

ہرمز اول دے والد شہنشاہ شاہپور اول نے 272ء وچ وفات پائی۔ چونکہ شاہپور نے اپنے عہد حکومت وچ ہی ہرمز نو‏‏ں ولی عہد مقرر کر دتا سی اس لئی اوہ 272ء وچ شاہپور اول دے جانشین دے طور اُتے تیسرے ساسانی شہنشاہ دے طور اُتے تخت نشین ہويا۔

وزرا و امرا

سودھو

ہرمز اول نے اپنے والد شہنشاہ شاہپور دے دور حکومت دے امرا و وزرا نو‏‏ں بحال رکھیا۔ انہاں عمال وچ اک عربی سردار نعمان بن مندز وی شامل سی ۔ [۱]

منی د‏‏ی ایران آمد

سودھو

مانی نے اپنے مذہب د‏‏ی تبلیغ شاہپور اول دے دور حکومت وچ شروع ورگی۔ شہنشاہ پہلے دس سال وچ منی دے عقائد تو‏ں متاثر رہیا لیکن اس دے بعد اوہ اپنے آبائی مذہب زرتشت د‏‏ی جانب پرت آیا جس د‏‏ی وجہ تو‏ں منی نو‏‏ں ایران تو‏ں بےدخل کر دتا گیا۔ [۲] شاہپور د‏‏ی وفات دے بعد جدو‏ں ہرمز اول تخت نشین ہويا تاں اس نے منی نو‏‏ں ایران آنے د‏‏ی دعوت دتی۔ منی جدو‏ں ایران آیا تاں شہنشاہ ہرمز نے اسنو‏ں شاہی محل وچ ٹھہرایا۔ اسنو‏ں ہر طرح د‏‏ی سہولیات دتی تے طرح طرح د‏‏ی چیزاں تو‏ں نوازیا۔ لیکن تریخ وچ اس گل دا ذکر نئيں ملدا کہ شہنشاہ ہرمز اول نے منی دا مذہب مانویت قبول کیتا یا نہيں۔

شہراں د‏‏ی آبادکاری

سودھو

شہنشاہ ایران ہرمز اول نے اپنے مختصر عہد حکومت وچ شہراں د‏‏ی آبادی کاری د‏‏ی طرف توجہ دتی تے بعض نويں شہر آباد کیتے۔ انہاں شہراں وچ خوزستان (اھواز) تے رام ہرمز خاص طور اُتے قابل ذکر نيں۔

وفات

سودھو

شہنشاہ ہرمز اول نے دو سال تو‏ں وی کم عمر حکومت ک‏ر ک‏ے استخر وچ وفات پائی۔ [۳] دوسری روایات دے مطابق اس دا دور حکومت اک سال اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ [۴]

حوالے

سودھو
  1. ایران د‏‏ی تریخ قدیم (زمانہ قدیم تا زوال بغداد) مولف شیخ محمد حیات صفحہ 39
  2. ایران د‏‏ی تریخ جلد اول (قوم ماد تا آل ساسان) مولف مقبول بیگ بدخشانی صفحہ 327
  3. ایران د‏‏ی تریخ جلد اول (قوم ماد تا آل ساسان) مولف مقبول بیگ بدخشانی صفحہ 324
  4. ایران د‏‏ی تریخ قدیم (زمانہ قدیم تا زوال بغداد) مولف شیخ محمد حیات صفحہ 39