ہاویہ
ہاویہ، قرآن وچ جہنم دے ناواں وچوں اک ناں ہاویہ آیا اے۔ روایت دے مطابق ہاویہ جہنم دا سب توں نچلا طبقہ اے تے اک دوسری روایت دے مطابق ایہ منکران ولایت علیؑ دا مقام اے۔
مفہوم سودھو
اصطلاح وچ ہاویہ گرنے یا سقوط دے معنی وچ اے کیونجے کفار تے منکران ولایت اس وچ سقوط کرن گے اس لئی اسنوں ہاویہ کہیا جاندا اے۔[۱]
قرآن وچ سودھو
سورہ قارعہ وچ اک بار لفظ ہاویہ آیا اے سانچہ:قرآنی آیتاور جس دا پلہ ہلکا ہوئے گا سو اس دا ٹھکانا ہاویہ ہوئے گا تے آپ نوں کس چیز نے دسیا ہاوایہ کیہ اے ؟ اوہ بھڑکتی ہوئی اگ اے ) [۲]
بعض مفسرین نے (اُمّ) دے کلمہ کوجگہ دے معنی وچ استعمال کيتا اے تے انہاں دے مطابق جداں ماں بچے نوں آغوش وچ لیندی اے ايسے طرح دوزخ انساناں نوں آغوش وچ لے گی۔[۳] لیکن کچھ دوسرے مفسرین (ام ) نوں اس آیت وچ سر دے مغز توں تفسیر دی اے تے انہاں دے مطابق ہاویہ جہنمیاں دی توصیف اے کیونجے اوہ سر دے بل اس وچ گراں گے۔[۴]
حدیث وچ سودھو
امام علی علیہ السلام دی اک حدیث وچ جہنم دے ست طبقاں وچوں پہلے طبقہ دا ناں ہاویہ دسیا گیا اے۔[۵] ايسے طرح کچھ دوسری روایات وچ ہاویہ نوں طبقہ ہفتم یعنی سب توں نچلے طبقے دے طور اُتے ذکر کيتا گیا اے۔[۶]
روایت دے مطابق حضرت عیسی ؑ اک شہر توں گزر رہے سن ۔ آپ نے دیکھیا کہ اس دے سبھی رہنے والے مردہ تے انہاں دے بدن زمین اُتے پئے ہوئے نيں۔ اک حواری دی درخواست اُتے آپ نے انہاں وچوں اک شخص نوں زندہ کيتا تے اس توں پُچھیا: آپ دا انجام کیہ ہویا؟ اس نے کہیا: رات نوں خوش و خرم سن لیکن صبح وچ ہاویہ (جہنم) وچ سن ۔ حضرت عیسیؑ نے پُچھیا: ہاوایہ کیہ اے ؟ اس نے کہیا: سجین اے۔ آپ نے پُچھیا: سجین کيتا اے ؟ اس نے جواب دتا: پتھر دے پہاڑ نيں کہ جو اگ وچ تبدیل ہو جاندے نيں تے اوہ بھڑکتی ہوئی اگ سانوں جلاندی اے۔[۷]
امام جعفر صادق ؑ نے فرمایا: منکر ولایت امام علی ؑ دا ٹھکانہ ہاویہ وچ اے۔[۸]
متعلقہ مضامین سودھو
حوالے سودھو
- ↑ ابن فارس، معجم مقاییس اللغۃ، ۱۴۰۴ھ، ج۲، ص٧۸۔
- ↑ سوره قارعہ، آیات ۸-۱۱۔
- ↑ طباطبائی، المیزان، ۱۳۹۴ھ، ج۲۰، ص۳۴۹۔
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونہ، ۱۳٧۳ش، ج۲٧، ص۲۶٧۔
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۲٧ش، ج ۶، ص۵۱۹۔
- ↑ حویزی، نور الثقلین، بیتا، ج۳، ص۱۸؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۴ھ، ج۸، ص۲۸۵۔
- ↑ کلینی، کافی، ۱۴۰٧ھ، ج۲، ص۳۱۹۔
- ↑ ابن شہر آشوب، مناقب، ۱۴۳۰ھ، ج۲، ص۱۵۱۔
مآخذ سودھو
- قرآن کریم۔
- ابن شہر آشوب، رشید الدین محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب، قم جامعہ مدرسین، ۱۴۳۰ھ۔
- ابن فارس، احمد بن فارس، معجم مقاییس اللغۃ، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، ۱۴۰۴ھ
- طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسۃالاعلمی، ۱۳۹۴ھ۔
- طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تہران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳٧۲ہجری شمسی۔
- حویزی، عبد علی، نور الثقلین، قم، مطبعۃالعلمیۃ، چاپ دوم، بیتا۔
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تہران، دار الکتب الاسلامیہ، ۱۴۰٧ھ۔
- مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، بیروت، موسسۃالوفاء، ۱۴۰۴ھ۔
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونہ، تہران، دار الکتب الاسلامیہ، ۱۳٧۳ہجری شمسی۔