گیندا لال ڈکشٹ
گیندا لال ڈکشٹ | |
---|---|
(ہندی وچ: गेंदालाल दीक्षित) | |
جم | 30 نومبر 1888 |
وفات | 21 دسمبر 1920 (32 سال) |
شہریت | برطانوی ہندستان |
عملی زندگی | |
پیشہ | انقلابی |
ترمیم |
گیندا لال ڈکشٹ (انگریزی: Genda Lal Dixit، ہندی= गेंदालाल दीक्षित)، (پیدائش: 20 نومبر، 1888ء - وفات: 30 مارچ، 1930ء) ہندوستان دے انقلابی تے اسکول ٹیچر سن ۔ اوہ تحریک آزادی ہند دے انہاں انقلابی کارکنان وچ شامل سن جنہاں نے اپنی سرگرمیاں توں برطانوی راج نوں ناقابلِ تلافی نقصان پہنچایا۔ 1918ء وچ مین پوری سازش دے جرم وچ انہاں نوں گرفتار کیتا گیا تے مختلف جیلاں وچ قید رہے۔ اوہ مشہور انقلابی رام پرساد بسمل دے نال وی وابستہ رہے۔
حالات زندگی
سودھوگیندا لال ڈکشٹ 20 نومبر، 1888ء نوں موضع ٹبیسر، ضلع مین پوری، اتر پردیش، برطانوی ہندوستان وچ پیدا ہوئے۔ انہاں نے میٹرک تک تعلیم حاصل کيتی۔ پیشے دے اعتبار توں اوریا دے ڈی اے وی اسکول وچ استاد سن ۔ معلمی دے زمانہ وچ ہی آریہ سماج تے محب وطن سیاسی کارکناں توں متاثر ہوئے کے انہاں نے برطانوی حکومت توں ملک نوں آزاد کرانے دے لئی شیواجی سوسائٹی دی تنظیم کيتی۔۔ دریائے چمبل تے دریائے جمنا دے بیچ دے علاقے وچ دھاوا مارنے والے ڈاکواں دے گروہ نال تعلق قائم کیتا تے انہاں نوں ملک دی آزادی دے لئی کم کرنے دی ترغیب دی۔ انقلابی سرگرمیاں دے لئی انہاں دی تنظیم دی تے سرکاری خزانےآں تے دوسرے سرکاری تھاںواں اُتے حملےآں کامنصوبہ بنایا۔ اپنے اصل مقصد توں حکومت کیتی توجہ ہٹانے دے لئی گوالیار دے اک پنڈ اُتے حملے دی قیادت کيتی۔ اک پولیس مخبر نے انہاں دا راز فاش کر دتا۔ پوری پارٹی نوں گھیر لیا گیا تے اس دے 35 کارکنان پولیس مقابلے وچ مارے گئے۔ باقی اراکین نوں پھڑ لیا گیا جنہاں وچ گیندا لال وی شامل سن تے گوالیار، قلعہ آگرہ تے مین پوری دی جیلاں وچ قید رہے۔ انہاں دی قائم کردہ ماتری دیدی انقلابی جماعت دے ممبراں نے انہاں دے چھڑانے دے لئی اک ناکام کوشش کيتی۔ جیل وچ وحشیانہ تشدد دے سبب سخت بیمار پے گئے تے بعد وچ تپ دق ککا شکار ہوئے گئے۔ پولیس حکام نوں انہاں دا مخبر بن جانے دی پیش کش کر کے دھوکھا دتا تے جرات مندانہ طور اُتے بچ نکلنے دے موقع توں فائدہ اٹھایا۔ کیہ مہینےآں تک روپوش رہے۔ انہاں دے خاندان دے افراد نوں پولیس نے دہشت زدہ کر کے تکلیفاں پہنچائاں مگر انہاں نے ہار نئيں مانی۔ خفیہ طریقے توں دہلی پہنچے تے اک پیاؤ اُتے پانی پلانے والے نوکر دی حیثیت توں خدمت انجام دی۔[۱] انہاں دی بیوی تے چھوٹا بھائی جدوں دہلی جا کے انہاں توں ملے تاں انہاں نوں معلوم ہويا کہ اوہ پیچش دے مرض وچ شدت توں مبتلا نيں۔ پولیس دے پہچان لینے دے خوف دی بنا اُتے طبی امداد نہ ملنے توں انہاں دی حالت نازک ہوئے گئی۔ انہاں نوں دہلی دے ارون ہسپتال لے جایا گیا تے فرضی ناں توں داخلہ لیا۔ اک نامعلوم آدمی دی حیثیت توں 21 دسمبر 1920ء نوں انتقال کر گئے۔ انہاں دی لاوارث لاش لے گئی تے بعد وچ انہاں نوں شناخت کر ليا گیا۔[۲]
حوالے
سودھو- ↑ شہیدانِ آزادی (جلد دوم)، چیف ایڈیٹر: ڈاکٹر پی این چوپڑہ، قومی کونسل برائے فروغ اردو زبان نويں دہلی، 1998ء، ص 206
- ↑ شہیدانِ آزادی (جلد دوم)، ص 207