کھمیر لپی
کھمیر لپی (អក្ខរក្រមខេមរភាសា; اکھرکرم خمیر پھیاسا، ان اپچارک روپ نال، اکثر خمیر؛ អក្សរខ្មែរ) کمبوڈیا دی کھمیر بولی نوں لکھن والی لپی ہے ۔ اجیہا یعقین کیتا جاندا ہے کہ کھمیر لپی دا ویکاس بھارت دی پلو لپی ( گرنتھ لپی ) توں ہویا ۔
کھمیر لپی دنیا دی سبھ توں ودھ اکھراں والی لپی ہے ( گنیز بکّ آف ورلڈ رکارڈز ، 1995 ) . اس وچّ ٣٣ صحیح حروف، ٢٣ واول تے ١٢ آزاد واول ہن ۔ جو ٢٣ مکھیا صحیح حرف ہن اوہناں نوں دو گروہاں وچّ ونڈھیاں جا سکدا ہے ، اتے رکّ کیٹیگری( لگھو دھونی ) تے دوتیا کیٹیگری( دیرگھ دھونی ) اسدے علاوہ اسدے صحیح حرفاں دے دو روپ ہے - پہلا ، عام روپ اتے دوجا ، اکھر دے ہیٹھاں والا روپ ۔ اسدے علاوہ اسدے بوہتے ورتے جان والے ١٠ صحیح حرفاں دا اک 'اپچارک روپ' وی ہے جو شیرشک ، وگیاپن ، مندر دیاں کندھاں وغیرہ تے لکھن دے لئی اتے استعمال ہندا ہے ۔ اس پرکار کہو ١٠١ وکھ وکھ پرتیک ہن ۔
وئنجن | تھلے والا روپ (Subscript form) |
UN romanization | IPA |
---|---|---|---|
ក | ្ក | kâ | kɑ |
ខ | ្ខ | khâ | kʰɑ |
គ | ្គ | kô | kɔ |
ឃ | ្ឃ | khô | kʰɔ |
ង | ្ង | ngô | ŋɔ |
ច | ្ច | châ | cɑ |
ឆ | ្ឆ | chhâ | cʰɑ |
ជ | ្ជ | chô | cɔ |
ឈ | ្ឈ | chhô | cʰɔ |
ញ | ្ញ | nhô | ɲɔ |
ដ | ្ដ | dâ | ɗɑ |
ឋ | ្ឋ | thâ | tʰɑ |
ឌ | ្ឌ | dô | ɗɔ |
ឍ | ្ឍ | thô | tʰɔ |
ណ | ្ណ | nâ | nɑ |
ត | ្ត | tâ | tɑ |
ថ | ្ថ | thâ | tʰɑ |
ទ | ្ទ | tô | tɔ |
ធ | ្ធ | thô | tʰɔ |
ន | ្ន | nô | nɔ |
ប | ្ប | bâ | ɓɑ |
ផ | ្ផ | phâ | pʰɑ |
ព | ្ព | pô | pɔ |
ភ | ្ភ | phô | pʰɔ |
ម | ្ម | mô | mɔ |
យ | ្យ | yô | jɔ |
រ | ្រ | rô | rɔ |
ល | ្ល | lô | lɔ |
វ | ្វ | vô | ʋɔ |
ឝ | ្ឝ | shâ | - |
ឞ | ្ឞ | ssô | - |
ស | ្ស | sâ | sɑ |
ហ | ្ហ | hâ | hɑ |
ឡ | ្ឡ* | lâ | lɑ |
អ | ្អ | qâ | ʔɑ |
ماتراواں (Dependent vowels)
سودھوDependent vowels |
UN romanization | IPA | ||
---|---|---|---|---|
a-series | o-series | a-series | o-series | |
អា | a | éa | aː | iːə |
អិ | ĕ | ĭ | e | i |
អី | ei | i | əj | iː |
អឹ | œ̆ | ə | ɨ | |
អឺ | œ | əːɨ | ɨː | |
អុ | ŏ | ŭ | o | u |
អូ | o | u | oːu | uː |
អួ | uŏ | uːə | ||
អើ | aeu | eu | aːə | əː |
អឿ | eua | ɨːə | ||
អៀ | iĕ | iːə | ||
អេ | é | eːi | eː | |
អែ | ê | aːe | ɛː | |
អៃ | ai | ey | aj | ɨj |
អោ | aô | oŭ | aːo | oː |
អៅ | au | ŏu | aw | ɨw |
អុំ | om | ŭm | om | um |
អំ | âm | um | ɑm | um |
អាំ | ăm | ŏâm | am | oəm |
អះ | ăh | eăh | aʰ | eəʰ |
អុះ | ŏh | uh | oʰ | uʰ |
អេះ | éh | eiʰ | eʰ | |
អោះ | aŏh | uŏh | ɑʰ | ʊəʰ |
Independent vowels |
UN romanization | IPA |
---|---|---|
ឥ | ĕ | ʔe |
ឦ | ei | ʔəj |
ឧ | ŏ | ʔ |
ឨ | ||
ឩ | ŭ | ʔu |
ឪ | ŏu | ʔɨw |
ឫ | rœ̆ | ʔrɨ |
ឬ | rœ | ʔrɨː |
ឭ | lœ̆ | ʔlɨ |
ឮ | lœ | ʔlɨː |
ឯ | é | ʔae; ʔɛː,ʔeː |
ឰ | ai | ʔaj |
ឱ, ឲ | aô, aôy | ʔaːo |
ឳ | âu | ʔaw |
شاہمکھی دیوناگری تے میانمار لپیاں نال موازنہ
سودھو
شاہمکھی تے برمی نال
|
دیوناگری تے برمی نال
|
کجھ بھارتی شبد کھمیر اتے برمی لپی وچّ اس اتے کار لکھے جاندے ہن
- شو [Shi-va] > សិវា [Se-va] > သေဝါ [θe-va]
- برہما [Brah-ma] > ព្រហ្ម [Prah-m] > ဗြဝါ [Brah-ma]
- وشنو [Vi-shnu] > វិស្ណុ [Vi-sno] > ဗိဿနိး [Vi-θno]
- شیو[Shi-va] > សិវា [Se-va] > သေဝါ [θe-va]
- برہما[Brah-ma] > ព្រហ្ម [Prah-m] > ဗြဝါ [Brah-ma]
- وشنو [Vi-shnu] > វិស្ណុ [Vi-sno] > ဗိဿနိး [Vi-θno]
کھمیر دا یونکوڈ
سودھو0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | A | B | C | D | E | F | |
1780 | ក | ខ | គ | ឃ | ង | ច | ឆ | ជ | ឈ | ញ | ដ | ឋ | ឌ | ឍ | ណ | ត |
1790 | ថ | ទ | ធ | ន | ប | ផ | ព | ភ | ម | យ | រ | ល | វ | ឝ | ឞ | ស |
17A0 | ហ | ឡ | អ | ឣ | ឤ | ឥ | ឦ | ឧ | ឨ | ឩ | ឪ | ឫ | ឬ | ឭ | ឮ | ឯ |
17B0 | ឰ | ឱ | ឲ | ឳ | ឴ | ឵ | ា | ិ | ី | ឹ | ឺ | ុ | ូ | ួ | ើ | ឿ |
17C0 | ៀ | េ | ែ | ៃ | ោ | ៅ | ំ | ះ | ៈ | ៉ | ៊ | ់ | ៌ | ៍ | ៎ | ៏ |
17D0 | ័ | ៑ | ្ | ៓ | ។ | ៕ | ៖ | ៗ | ៘ | ៙ | ៚ | ៛ | ៜ | ៝ | ||
17E0 | ០ | ១ | ២ | ៣ | ៤ | ៥ | ៦ | ៧ | ៨ | ៩ | ||||||
17F0 | ៰ | ៱ | ៲ | ៳ | ៴ | ៵ | ៶ | ៷ | ៸ | ៹ |