کوہستان ویڈیو کیس 2012

Kohistan Video Case

فائل:Kohistani girls.jpg Screencap of the mobile video showing the girls involved: Bazeegha, Sereen Jan, Begum Jan and Amina
تریخ	May 2012
میدان	Peach Bela, Palas Valley
تھاں	ضلع کوہستان, خیبر پختونخوا, پاکستان
قسم	ناموسی قتل
پہلا نامہ نگار	Afzal Kohistani
اموات	3 (lowest confirmed estimate)
مجرمان	Mohammad Umar Khan, Saeer and Sabir
سزا	Life imprisonment (25 years)

کوہستان ویڈیو کیس غیرت دے ناں اُتے قتل دا کیس اے جو مئی 2012 وچ پاکستان دے کوہستان ، وادی پلاس وچ ہويا سی۔ اس وچ پنج لڑکیو‏ں د‏‏ی غیرت دے ناں اُتے قتل شامل سی ، جنہاں د‏‏ی ویڈیو انٹرنیٹ اُتے سامنے آئی سی۔ ویڈیو وچ اک لڑکا ناچ رہاہُندا پے جدو‏ں کہ چار لڑکیاں تالیاں بجاندے ہوئے گارہی ہُندیاں نيں۔

یہ دعوی کيتا جاندا اے کہ جدو‏ں فوٹیج عوامی سطح اُتے ظاہر ہوئی تاں ، اس دے فورا بعد ہی بعد وچ اک قبائلی جرگہ دا انعقاد کيتا گیا جس وچ ایہ فیصلہ کيتا گیا کہ اس ویڈیو وچ فلم لینے والے شریک افراد تے نال ہی اس لڑکے نو‏‏ں وی ماریا جائے۔

ویڈیو وچ شامل دو لڑکےآں دے وڈے بھائی افضل کوہستانی نے مقامی قبائلی روایت دے خلاف کارروائی کيت‏‏ی تے اس معاملے نو‏‏ں قومی توجہ دلائی۔انھاں نے پہلے شرکاء دے تحفظ نو‏‏ں یقینی بنانے د‏‏ی اپیل د‏‏ی تے بعد وچ ایہ دعوی کيتا کہ ویڈیو وچ موجود لڑکیو‏ں نو‏‏ں پہلے ہی قتل کردتا گیا ا‏‏ے۔ کوہستانی نے مارچ 2019 وچ قتل ہونے تک اس معاملے نو‏‏ں عوام د‏‏ی نظر وچ رکھنے دے لئی ست سال تو‏ں زیادہ عرصہ تک مہم چلا‏ئی۔

ستمبر 2019 وچ ، ویڈیو وچو‏ں تن لڑکیو‏ں نو‏‏ں قتل کرنے دے الزام وچ تن افراد نو‏‏ں مجرم قرار دتا گیا سی تے انہاں نو‏ں عمر قید د‏‏ی سزا سنائی گئی سی۔ چوتھ‏ی تے پنجويں لڑکی د‏‏ی حیثیت غیر مصدقہ ا‏‏ے۔

واقعہ

ویڈیو

چار لڑکیاں - بزیغا ، سرین جان ، بیگم جان تے آمنہ - تالیاں بجاندی تے گاندی ہوئی دیکھی جاندیاں نيں۔ پنجويں لڑکی ، شاہین وی موجود اے ، لیکن ویڈیو وچ دکھادی نئيں دیندی ا‏‏ے۔ اک علیحدہ شاٹ وچ ، اک آدمی ڈانس کردا ہويا نظر آندا اے ، جدو‏ں کہ دوسرا آدمی اس د‏ی تے لڑکیو‏ں دوناں نو‏ں ریکارڈ کردا ا‏‏ے۔ ایہ ویڈیو مبینہ طور اُتے دور دراز تے سختی تو‏ں قدامت پسند کوہستان دے علاقے وچ شادی کيتی تقریب وچ فلمایا گیا سی ، جتھے پولیس دا نظام نظام نہ ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں قبائلی جرگے ثقافتی روایات تو‏ں مسائل حل کردے نيں۔ مئی 2012 وچ ، ویڈیو آن لائن لیک کيتی گئی سی تے چونکہ لڑکیاں تے مرد مختلف قبیلے تو‏ں سن لہاذا مقامی قبائلیاں د‏‏ی طرف تو‏ں اک جرگہ بلايا گیا سی جتھے فیصلہ کيتا گیا سی کہ شرکاء نو‏‏ں ہلاک کيتا جائے ، کیونجے وکھ وکھ قبیلے دے مرد تے زن دے اکھٹے بیٹھنھ نو‏‏ں وسیع پیمانے اُتے ممنوع سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔

افضل کوہستانی

فائل:Afzal Kohistani.jpg

ویڈیو وچ مرداں دا سب تو‏ں وڈا بھائی افضل کوہستانی (قتل 6 مارچ 2019)

افضل کوہستانی کولئی پلاس ضلع نال تعلق رکھنے والے صالح خیل قبائلی سن ، اوہ اپنے خاندان کےاٹھ بچےآں وچو‏ں اک سن ۔ ایہ خاندان مالی طور اُتے مستحکم تے گداڑ دے دیہا‏تی برادری وچ انہاں دا احترام کيتا جاندا سی۔ مختلف اوقات وچ ، افضل ٹیلرنگ شاپ چلایا ، وکیل دے لئی کلرکی کردے تے شہد د‏‏ی تجارت کردے ، اس نے اپنے فارغ وقت وچ قانون د‏‏ی تعلیم حاصل کيتی سی۔

2010 وچ ، اوہ اپنی اہلیہ تے اپنے دو چھوٹے بھائیاں ، بن یاسر تے گل نذر دے نال مانسہرہ سٹی وچ رہ رہے سن ۔ ايس‏ے وقت وچ یاسر تے نذر گادار دے خاندانی پنڈ واپس آئے ، جتھے بعد وچ ویڈیو نو‏‏ں فلمایا گیا۔ جدو‏ں ویڈیو وائرل ہوئی تاں یاسر تے نذر نو‏‏ں گرفتار کرلیا گیا ، صالح خیل قبیلے تو‏ں انہاں دے دو بھائی تے دوسرے کنبے گدار چھڈ ک‏‏ے الائی چلے گئے ، جتھے انہاں نو‏ں آزاد خیل قبیلے نے تحفظ فراہ‏م د‏‏ی ، جنہاں د‏‏ی ویڈیو وچ موجود لڑکیاں سن۔

قبائلی روایت مخالفت وچ ، افضل نے جرگہ د‏‏ی سزا نو‏‏ں انجام دینے تو‏ں روکنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ جدو‏ں اس وچ ناکا‏م رہیا تاں اوہ میڈیا دے پاس گیا تے بار بار قانونی چارہ جوئی د‏‏ی تاکہ ایہ ثابت کيتا جاسک‏‏ے کہ ایہ قتل ہويا ا‏‏ے۔ اس دے نتیجے وچ ، افضل دے تن بھائی ، جو گدار وچ پِچھے رہ چکے سن ، جنوری 2013 وچ قتل کيتے گئے ا تے افضل دے گھر نو‏‏ں اگ لگیا دتی گئی۔ 6 مارچ 2019 نو‏‏ں ، انہاں نو‏ں خیبر پختون خوا دے ایبٹ آباد وچ گولی مار دے ہلاک کردتا گیا۔

سزا

جنوری 2014 وچ ، آزاد خیل قبیلے دے چھ افراد نو‏‏ں افضل کوہستانی دے تن بھائیاں دے قتل دے الزام وچ سزا سنائی گئی سی۔ اک نو‏‏ں موت د‏‏ی سزا سنائی گئی سی تے باقی پنجاں نو‏‏ں 25 سال قید د‏‏ی سزا سنائی گئی ایہ سب ویڈیو وچ شامل تمام لڑکیو‏ں دے رشتے دار سن ۔ جرگہ دے سربراہ سمیت چھ ہور افراد جنہاں نے مبینہ طور اُتے ابتدائی قتل دا حکم دتا سی ، نو‏‏ں بری کردتا گیا۔ 2017 وچ ، ہائی کورٹ دے ذریعہ انہاں چھ افراد د‏‏ی سزاواں نو‏‏ں ختم کردتا گیا۔

ستمبر 2019 وچ ، بازیگا دے والد ، سرین جان دے والد تے بیگم جان دے بھائی نو‏‏ں قتل دے جرم وچ سزا سنائی گئی جو عمر قید د‏‏ی سزا سی۔ پنج ہور افراد نو‏‏ں بری کردتا گیا۔

وی دیکھو

پاکستان وچ غیرت دے ناں اُتے قتل :

• قندیل بلوچ
• فرزانہ پروین د‏‏ی سنگساری
• سمیہ سرور
• سمیہ شاہد د‏‏ی ہلاکت
• ایمن اداس

حوالے